Coelestini Guicciardini monachi Coelestini Mercurius Campanus praecipua Campaniae Felicis loca indicans, & perlustrans

261쪽

cordatione mihimetipsi repraesentabam: tempori tamen ira--scens, qnod hic ubi in compen- diu m redacta fu itor bis magnificentia , & ubi classicum, ut dixi, , cecinere delicite, nullo ipsius tu

cro , maximo tamen curiosorudamno,in squalorem, ac solitudinem cuncta redegerit. Plurima tepentium aqVarum. balnea , hic vel inter arena S .maris emergunt, Vel e montis meditullio prosiliunt ; quae num in delicijs Datum Romanis fuerint, an si cuti hodie, morbo affectis inseruierint,assirmare no ausim. Nobilis inde sequitur mari S recessus, nauium stationi Oppor innus, hincq; Baiarum portus indigitatius . Haec, quae Ouonda Baiani litoris portio fuit amoenior , & frequentatior, adeo habitatoribus indiga nunc cerni--tur, Vt Vnum, aut alterum ho- . muncionem in ea cernere, prodigi j loco reputetur. Sylvae si

262쪽

a3squidem, & vepres cincta prepediunt , & occupant. Iti crepidine litoris semidirutum Dianae visitur templum, rerum sane in-

. uerso ordine , etenim.

Incola oluarum populis loca plena colebat, Dunq,nemus fiunt aufugit inde celere Sic quandoq;uices subeunt'numina terris Dum modo recta tenent et modo sede caree

Editiori 'in parte collis, Vrb Solim extabat Baiarum. Ruderibus illius arcem superimposuit Carolus V. Caesar . Ob aeris grauitatem, grauioribus delictis puniendis eam reservarunt Hispani, quam, pauci ex eademnatione custodiunt milites. Sic populus Martis, hic ubi inter Otium, ac delicias emarcuit,suas inces sobrijs, ac inter necessitates patientissimis Hispanis, 1hpplendas reliquisse visus est. Cum itaque a Veneris clientela tria Martis sedem ce sterit locus iste, hincque Μarti succumbere de

mum coacta sit Venus; facile esset

263쪽

set poetis, tali in peripetia, anti.

quatos horum numinum amores carminibus prosequi, ni sat foeditatis florentes sustinuissent

Baiae; ut aeque inhumanum foret , antiquam felicitatem , propria inter rudera lugentem Ora , importuna carminum modulatione perstringere . Alter post Baianam arcem sequitur maris recesius , e quo varia aedificiora fragmina em gunt. Hortensiij,& Lucij Murenae vivaria, in quihus ad infatuain usque adamati pisces concludebantur,ea fuere. Eo scilicet deuenerat RomanΟ-rum superbia , & fastu , ut paru, aut nihil fecisse existimarent, ni post redactos in seruitutem homines , innocuos quoque pisces libertate spoliarent. Verum squae in litore, hominum, eadem& in circumluenti pelago est pisscium infrequentia. Nil minus, si frigidi elemeti habitatoribus , aequa cum salacissimis homilivi

264쪽

bus, ob patratas hoc in litore libidines , vastitatis poena fuerit

subeunda. Crederem tamen a subtersatentis arenae feruore,aut a mineralium cum mariS aquae

commixtione hinc ablegari puesces . ipsa fere in crepidine lito-xis,& inter feruentes arenaS,Ο, rutum, & saismet ruinis i const-pultum prostat aedificium. Sepulchrum est Agrippine iunioris , cui necem hoc in eodem loco , primum inferre, ex composito qua vehebatur laxata irasui, tentauit, & tandem intulit filius Nero . Amphitheatralis erat figurae, & varijs plastices pisicijs exornatum. Si nimium Curiosus, in scrobem descendere poteris, ut ex ea totius aediflacii deprehendas structura . Qua lecumque nunc siit Agrippinae sepulchrum , haud potuit cum

illo immanissimum Neronis facinus sepeliri: etsi tali digna claud. videri potuerit mater il-

265쪽

238la, quae monstrum a quo euiscerata fuit, fato totius orbis lanae , tabili, re astu, & dolo imperio enixa fuerit. Interim ad mente reuoca Romanae urbis per lusu a Nerone excitatum incedium, dijudicaturus postea,mam & circa Matris, & fiiij cineres ipsa quoque numina sint iocata.

., Ad Sepulchrum Agrippinae .

Ωui patriam potuit per lusum tradere famis, Serius m matrem mergere fecit aquis. At cineres,proh quam uaria sunt sorte sepulti, ' Hic mater persat, natus in amne furi . Numina sic ludNnt: damnat algetibus undis suetum fiammis ludere Roma tuis, Et gelidis ponri qua mergi debuit undis , Feruenti prostat semifepulta solo . ,

Commiseratis, ni potius execratis Agrippinae cineribus, litori valedicamus parumper necesse se est, ut ex innumeris , quae quondam in Baiani isthmi me- diterraneis extabant, pauca, quae saperfuerunt aedificia collustre mus. Gliscit animus,ubi primum edi-

266쪽

239 edito a litore in loco constite ris,ila circumstantem Oram , Scincolis, quin & pecudibus vacua aspexeris. Non trita semita, noexculta tellus tibi Occurret, sed VepreS vepribu S , rudera ruderibus superimposita, ferale tem poris trophanum Proponent. Vbi amphitheatra, ubi circi, ubi thermae, ubi templorum, ac villaria vestigia 3 Perquire Vt Vol CS, cu-cta sic solo aequata occurrent, Ut commentitia si S creditur US ea

quae de Baiarum frequentia, ac delicijs scriptores tradidere Romani . Ex squalore, & solitudine,&ex antiquae felicitatis recordatione, horrida quaeda pietas aduentantes adoritur. Cespites , Spineta, & VepreS, fortunatissimi quondam soli sunt ornamenta ; quibus par incolarum respondet genus, innumeri scilicet serpentes. Tales denique sunt Baiae, ut ad illas perlustra das accedentibus horrorem in L cu-

267쪽

curiositatis praemium incutiunt, ct abeuntibus, fructuosam , de rerum vicissitudine philosopha-di, subministrent materiam. Sed prosequamur iter. Vbi

paululum processeris, continuati hinc inde a via occurrent fornices , loculos innumeroS, cineribus defunctorum asservandis destinatos, Obtegentes. Publicum, an priuatum illud fuerit cemaeterium discutere non Vacat . Quod e re hospitis fuerit aperio , ne manum scilicet illis admoueat ; in ijs si quidem latitant quandoque serpetes, quoS cumuliebri tantiim calcaneo insidiari Deus iusserit, suo rubor , ac damno ad viriles manus tentandas quoq; prouocabit. Hinc per spineta,& vepres ad subterraneum peruenitur aedificium , ab accolis Piscina mirabile vocitatum . Per gradus vigintiseptem in iIlud descenditur . Ex illius laxitate, & structura , aedrficioruma

268쪽

24 Iruna, quae in aperto extabat magnificentiam conijcere poteris . Insanientem hominem diceres operis auctorem,ni authores extarent, qui M. Agrippam agnΟ-scerent. Libido eum sorsan incessit, subterraneo hoc aedificio, aequalem illi, quae ob famosiss1-mum Romanum Pantheon obuenerat, comparari famam. Noabnuo : ut inde mireris homine, humili alioquin loco natum, ea ramen animi celsitudine praesitum, ut aedificia, qua subtus,qua 1upra terram, ad rabiem temporis retundendam excogitarit .Qnadraginta, & octo columnis fulciuntur huius aedificij fornices . Latum est vinis I go. longu3 O. altum 64. Incrustationem, duritiem porphyreticam superrantem, Obseruandam propono. Falluntur illi, qui eam uti artificiose cogi utinatam propugnat. Eam sic condensavit tempus, &aqua hic asseruata et quae quia n, L a trO

269쪽

tro1a , aut bituminosa erat, varias muro superindu .it pellicii las, ut accurate frustula perpendenti clarum fiet . A quationi Romanae classis in proximo Miseno commoranti, inseruisse, putant plerique. Cum etenim

Augustus, ut promptior in Africa, ik Siciliam foret classium traiectus portum hic aperiri fecisset, credibile est, tale quoque

excogitasse aedificium, quo , in regione potabilium aqHarum indiga , clastis aquationi foret consultum. Ex structura tame,

Dex eo quod binae hinc inde,' scalae, quin & laterit ij gradus,dc sedilia per gyrum in fundo etiamnum conspiciantur disposita, balneum aquae frigida, it ludque publicum fuisse reor. Hoc sane, & nomen Piscinae , quod

adhuc retinet comprobare videtur . Insuper, ciIm omnia, quae hoc in tractu erant, tepentium

aquarum balnea fuerint, quid

270쪽

vetat credere, hoc unum e Gium fu i sse , c quo per cuniculOS, ve luti e promptuario excerpta , in priuatorum balnea, frigida aqua comportaretur 3 Sed tam is de usu , quam de auctore satis . Opus sane magnificum est: , &quod conclusa lacus , ni mariS , typum exhibeat, pluribus naui-gijs permeabile , ni columna rhi obices curiam praepedirent. Mihi itaque erga nobilissimum artis trophaeum, liceat breui hoc praeconio perrumpere.

dam ratura potenssileat,quia cedat se arti, Si claudi hac terris aquora posse dscet,

Nunc omni ex parte rim OSu , aquas Vltra continere non Valet.

Ab eo egredienti , celeberrimi portus , ab Augusto in interio. ra huius isthmi inuecti, pars interior obueniet. An quia recessserit mare, an quia ab eodem sim mi ssae paulatim sordes illum repleuerint, in paludem versum