장음표시 사용
191쪽
19 a Placitorum Curiat Liber XI.
prouocatione solent emedari:& cum multoties, tum in specie proposita placuit, Conscriptis rerum capitalium, de ea re per occasionem cognoscetibus, X I. Calend. Ian. M . D. L I, inter Simonetum, eiusque uxorem prouocatores & te Lucium prouocatum. Scio equidem hoc axiomate nihil in sero peruagatius esse,&, ut placuit sperme licet) ita ius esto. Sed prudentissime ac consultissime si praesata venia dicere audeoὶ mihi veteres illi d spondisse&rescripsita videntur. Si enim vel contra manifesti iuris sermam sententia data sit vel eius rei in qua peccatum esse dicetur, promptam habeas probationem & ut aiunt) luce meridiana clariorem:quid attinet prouocationum frustra interpositarum ambagibus, negotia protrahi,& litigatores, ipsa lite satis miserabiles logis itineribus Se multiplicatis, atque interdii prope infinitis sumptibus ac molestiis onerari
Apud eum a quo appellatur, an a
L M CAUSAM in V IS AGERE compellendus sit, TIT. X I I I.
E O s, quia Regiis iudicibus prouocauerint dutaxat ea in lite :qui vero a priuatis, in uniuersum, eorum iurisdictioni exemptos esse.
x v. Calend. April. M. C C c. XC V.
De re iudicata effectu iudicio-
Rgi iudicatae recognitionem Princeps iusserat. Visum est, perius&fas, id fieri non posse. Superesse enim supplicem,erroris obtentu, prouocationem. Prid. Non. Maias M. C C C C. L VI I.
REi contra ius donatae vindicatione, is cui donatum erat, ab hinrede supcratus, donatoris haereditatem tum denique pro parte cernens. familiae erciscundae iudicium intendebat atque ita iudicatum eludere conabatur. PL A C v IT non esse serendum. Eum enim qui
192쪽
De re iudicata, δ C. Tit. XIIII. 193
rem, qua de iudicatum est,alio iure, quam quod in iudicium deductum fuit, ad se pertinere contendat: non ideo minus iudicatum facere teneri:alio ssi viderit in iudicio experturum, nec ante audiendum quam ipse dicto audientem sese praebuerit. st M. D. . Litigatoribus Claudio Castillionio&Iohanne a Rupe, Iacobo Spi-
O VARIus erga Veginium Curiae Tolosanae decreto, palinodiae pecuniaeque damnatus apud Principem conquestus est, se a reiectis iudicibus condemnatum. Querela huc ad Curiam relegata, dum de eius receptione ageretur, cocertatum est, iudicatum an sustinendum esset, interea dum querela cognosceretur. PLACUIT, citra palinodiam, iudicatum esse faciendum . Ignominiam enim, quae alioqui ea iudicati parte inureretur, postea sarciri non posse. v.
GER v Asius Pasquinus,capitis acce situs.& Praefecti urbi sen tentia, vita suspedio finire damnatus, quod cum aliis caedem secisse diceretur: cum prouocasset, per amicos a Principe veniam impetrauit.Quam cum Ampliff.Ordo comprobaret, Petro Gessae uxorique eius, noxae ac maleficii persecutoribus, octuagies vicenis Parisioru assibus lis aestimata est. In iudicati causam pisnoribus captis, intercessum est a condemnato dicente se.lite pendente, fiduciario iudicio, quadragies vicenos asses dependere coactum, quos subductos esse oportebat:reliquam pecuniam se paratum exoluere. E diuerso proponebatur,certae summae iudiciu esse latum :e qua si quid Amplissi ordo censuisset esse deducendum, eum non fuisse prae terituru. Reserebat intercessor,vno de crimine se pluries non suisse damnandum. Quod ex fiduciatio iudicio soluerat, nihil aliud esse, quam partis ex toto, in quod damnandus erat, praerogationem. Parum referre, si iudicio non sat expressum,quod nos intelligere oporteat. E T placuit,intercessioni morem esse gerendum. Idib. Febr. M. D. L. Ad Exhedram rerum capitalium, Abotio litis enarratore.
FRI voLAE prouocationis litem de Ampliff. Ordinis imperio,
193쪽
i9 Placitorum Curiae Liber XI.
tertii consultoris sententia decidendo summa lite constituta, Assolens Gergovianus pecuniam,qua de agebatur, Achelo parisiensi interim dependere damnatus est, accepto repromissore. Postulauit Achelus libello coplexus, dari recuperatorem, cui repromissorem approbaret. Apparitori, datum recuperatorem denuntianti, Lucius respondi, cognitoriam operam Assolenti me dedisse quidem: sed causa pacto conuento ex consulto decisa, suscepto munere me de- iunctum esse, nihilque praeterea posse. Perstitit Achelus, remque velut eremo diciis persequutus est. Quorum utilitatem cum elagitaret, eorum rationem non haberi: sed ipsum Assolentem, ad repromissoris disceptationem vocari placuit. Id enim quantucunque
leuis ac compendiariae,nouae tamen alicuius esse cognitionis: ubi &iudex & is cuia intererat , desideraretur. Placitum pronuntiatum Pridie Id. Mali, M. D. L I I.
v x o R I aduersus rem in se iudicatam, restitutionem in integrupostulati nihil obesse placuit, quod absente viro, militiae causa, ipsa, Curiae decreto,ea in re, sui iuris ac potestatis facta suisset. x iii. Cal.
Mart. M. D. L I I. Golaso&Fontenso causam orantibus.
pALAM est Iudices in eum usum esse comparatos, ut de quibus homines inter se discreparent, illi constituerent. οω ο υα ς ε ν: sed, quo ad eius per magistratus dignitatem negotiaque ei honori nihil derogantia fieri potest, se litigatoribus
faciles praebere: ut Imperator Constantinus Maximo rescripsit, ab iis subinde sciscitari, velintne quicquam addere. Ita enim fieri, ut& lites per numeros cognoscantur omneis,& maturius sanctiusque dirimatur,&litigatores,quamlibet magnis cladibus acceptis,aequiores pacatioresque discedant: unde & illud παταξον e gob ν. Sed si quis est tam impense φελδυς, de ingenio usqueadeo controuerso, ut ναῶ ναο impetat, lites e litibus serat, aduersarios agitet, exerceat, diuexet, neque unquam conquiescendum instituerit: nemo est, nisi pacatae vitae insensus, eiusque farinae
194쪽
De fructibus,&c. Tit. XVI. I93
prorsus, quin sentiat eum, non modo a iudicum liminibus arcendum, verum etiam ab ipsis iudiciis procul abigendum. Cuiuis disere exemplum ediderunt in Reginaldum Cessetium, sacerdotem: quem, ad nomen alludens, non quidem cessatorem,sed vero e re ipsa lacessitorem si liceat) lubentius appellauerim. Illi enim vetitum est, Simonem Rubellionem etiam sacerdotem, iusta controuersi sacerdotii possessione superiorem, litibus in posterum ne
insectaret. v I i. Id. Febr. M. CCCCXX.
De fructibus, S in rem, litemque
R g i qua de agebatur, fructus omissos, de integro peti posse, res prosecto est,& responsis & iudicatis compertissima.
n o u As fidei posessorem sendo cedere damnatum, impensas utiles ac necessarias, rei retentione consequi: Voluptarias,eius quod interest nomine, persequi posse, secundum Iohannem Spineti iudicatum est,x v. Cal. Maii. Anno a Martinalibus M. CCC C. xx v I I.
E v M E N I D E s hominum animos ita mediusidius inuasisse videntur, ut parum si illis esse controuersiosis, nisi etiam sese exerceant diuexent,& in ipso articulo, si quo pacto queant, opprimant. Cui morbo ut mederetur, inter caetera alexipharmaca, hoc quoque a summa Curia est adhibitaene scilicet pro eremodiciis commeatibusve ab actis auserendis denuntiandis, eorumve sumptibus aestimandis quicquam viatici causa, sed tantum euangeliorum nomine expensum serretur. Quod non modo apud se Curia verum etiam in prouinciis ius a se prouocatione petentibus valere iussit. I x. Cal.
E x quadrante haeres, nulla suae illius portionis facta commemoratione litem haereditariam agnouit. Cuius iacturam cum secisset,& impendiorum rationes dispungerentur:tum denique dicere occoepit, se non amplius, quam ex quadrante teneri. Replicatum est, R. ii.
195쪽
196 Placitorum Curiat Liber XI.
eum id tum debuisse testari, cum litem agnosceret: quod cum non secisset, videri eum non de quadrante,sed de toto impediorum asse cum aduersario in iudicio quasi contraxisse. Deinde posse eum incohaeredes, negotiorum gestorum agere,&sic ab eis dodratem a se persolutum recipere. P L A C V I T, eum,qui litem agnosces,eamque in se transcribens, legem apertius dicere potuisset, nec secisset, pomtionis quaestionem nihilominus reserentem, non esse serendum. v ii. Id. Apr.a Liberalibus M. D. X v I.
An eundem serme lapidem impegit alius,qui pure in alterius litigatorum locum suffici postulans exauditus est, &postea numeris omnibus superatus. Cum enim de litis sumptibus aestimandis ageretur, dixit. nihil in se aestimandum esse, nisi ex quo vel suffectus es set, vel suffici postulasset. E T in eum unum sumptus omneis aestimari placuit. Ipsi enim illi imputandum esse, qui cum sibi cauere posset, uniuersatra in se litis aleam recepisset. v ii. Id. April. A' Liberalibus M. D. XVI.
Ex PERIEN Ti mihi,si vel Apparitor, vel antestatus, vel Cognitor vel Causidicus, vel etiam Iudex,aliusve,cuius opera indigerem, salarium, mercedem, honorariu accepto tulerit ac remiserit, & ego litem,omnibus cum accessionibus vicero:huiusne ulla ratio, in litis sumptibus aestimadis habebituri E T cum superato Plachaeus aduersario, in expensorum rationibus aestimari peteret, id quod signi so-rensium codicillorii nomine persolui solet: quanquam ille, ut cerae diplomaticae calfaciendae Praesectus, nihil numerasset, tamen aestimari placuit. Quid enim aduersarii mei commodis cedere patiar, quod apud me in gratiae ac beneficii loco positum est Decretum ambarum Classium inquisitoriarum, I II I. Id. Febr. M. D. X I I.
ΑNetici PATA testimonia in sumptuarias rationes non venire, nisi coepta lite facta suerit anticipatio, etiam si ad iustae ac legitimae inquitationis vicem accesserint. Quis enim ex lite id esse dicat, quod litem antecesserit e Placitum primae inquisitionum Classis, quod factum est, Cal. Mart. Μ. D. V I I.
196쪽
De fructibus, M. Tit. XVI. 197
V A D AM in prouincia, quam nominare nihil attinet, ne quid hinc conflari possit inuidiae, erant vel litigatores suaru litium usque adeo amantes,vel Causidici & Cognitores, in deglubendis litigat ribus ira mutuum fricates:vt fastus liti dies, ne unus quidem elaberetur,quo prosectus litigator, cum aduocatione non adesset. Quae omnia,qui superior euasisset, cum in expensorum rationes conserre soleret, sibique aestimari contenderet: & ea, vel superuacanea, Vel ut quisque se victurum sperat)grauando aduersario excogitata esse viderentur: Ambabus inquisitionum classibus alternantem ea de re aleam decernentibus, visum est neque profectionem, neque aduocationem esse aestimandam: nisi res id postulasset,aliterque explicari non potuisset. Mense Aug. M. D. XXIII.
v ET E Rinus copiis s alteruter litigatoru nouas induxerit, cer- tu est sumptibus inducetis sed&repraesentadis, aduersariu nouis huiusmodi copiis posse cotradicere. At disceptatu est, an cotradictore iuretii rado affirmante, homine ad se missiam,qui coponendis eden-dssque contradictionibus, commentarios afferret, ea impensa huc quoque pertineret. E T omnibus Curiae Classibus placuit,ad controuersiae fatum esse reiiciendam. Prid. Cal. Mart. M. C C c C. X C I X.
ET si nihil esset, prouocatus quod pertimesceret: nequid tamendesyderaretur, quod ad tuendam, quam abstulerat sententiam, sacere posset: noui quod visum est edidit, ac tandem vicit. Addubitatum est, an caeteris cum prouocationis impediis, instrumenti recens editi,& cui proferetis sumptibus, contradictum esset, confirmati nes aestimari deberent. E T ambabus inquistionum classibus debere
placuit. v LII. Id. Mart. M. D. X.
A P E Σ T IN. cum uniuersae litis, tum maxime prouocatoriae coronidem: tametsi nulla eius litis, sed anterioris tantum impendia essent adiudicata. recte tamen sumptuariis rationibus adscriptum esse placuit: quodque eius nomine datum erat,expensum serti debere. Non. Maii, M. cc C. LXxXIMI.
197쪽
198 Placitorum Curiae Liber XI.
Ε x duobus,qui sumptuariis litium rationibus dispungendis Re-
cuperatores constituuntur, semper unus est certus, si tamen adest, litis enarrator. Alterum, non quemlibet,sed pro cuiusque ordine ex cuiusque classis catalogo dari placuit. Prid.Cal. MaiaS. M. D. X V III.
x I. cap. legis, quam Carolus v ii i, de re iudiciaria constituenda rogauit, anno M. c CC c. xcii I. sere sic habetur, Initis expensorum in litem rationibus, nisi victias, eiusue cognitoream ob rem adhibitus, simul atque unum quodque caput aest-matum silerit quo se male habitum putet,prouocauerit:rata aestimatio esto, proque re iudicata accipitor. Huius exigendae gratia si mandatum victor desyderet,habeto.
Quod cu esset indistinctu, nulliusq; iudicu speciei metionem haberet: disceptatu est, de certis, an vero de omnibus esset intelligendu ET solos huiusmodi sumptibus aestimandis,ab Ordine Amplissimo datos Recuperatores intelligi placuit. x. Cal. Septembr. M. D. X I X.
Ex eiusdem cap. praescripto unam aliquam quae a nihil dissimili impedioruna aestimatione prouocauerat, summoueri placuit: tametsi diceret multa in ea esse comprehesa, quae alibi antea prouocato aestimata suissent ac persoluta. AEquitatis tamen patrocinio,& quasi suapte Curiae spote, decretum est, ne unde ius petitum erat,summa iniuria proficisci videretur, illud summatim inquirendum esse ac
vindicandum. III. Non. Septembr. M. D. X X X V.
PRAENOTAT Is nominibus expensorum in litem in quorum aestimatione, prouocator se laesum clamabat, cum in Prima noru secretario disceptaretur,an prius litis instrumentum ex quo facta erat aestimatio, apud acta reponendu esset,quam prouocationis alea iaceretur, visum est a veteranis causarum Cognitoribus sciscitari, de ea re quid esset in moribus sori. Inductis igitur aliquot nostri illius ordinis qui tum in curia Basilica, sedentiu iussis, ex recenti, praescripto, deabulates praestolabamur,&exposita per Sanctandreanu, Praesidem optimu, inductionis ratione: ego Lucius, cui antiquiore i co dicere coligerat,in hunc sere modii respodi. Eo rerum serestum Vsu, Patres Coscripti,que triginta tribus plus minus anni tam disci-
198쪽
De fructibus,3 c. Tit. XVI. 199
pulus quam vestro beneficio Cognitor factus, mihi cὁparaui exploratu habeo,instrumeti prolatione,aleae iactu, hoc est lenem illam prouocatoriae litis clausula antecedere. Imo vero ex litigatorii usu re,si moribus id obrogaretur, ut instrumenti prolatio non modo clausula,verum etia praenotatione anteuerteret. Enimuero qui non inspecto litis instrumeto praenotant,ma na ex parte incerti proΟ-tat:&multa saepenumero praenotamus,a quibus,si esset instrum clidispiciedi copia, proculdubio temperaremus: non ulla interim prae tereules, quibus sortasse nihil magis animaduersione dignu. Caeterum ipsam expesorum aestimatione totide sentetias quot capita esse costat:& ea ex quibus aestimatio desumpta est, scriptae litis instar habere nemo negauerit.Quibus caeteri nostri praeter unum aut alteri astipulati sunt. E T tandem Curiae placuit,iudices, de huiusmodi prouocatione, in consilium non ante mittendos quam instrumentum prouocatus apud acta protulisset. V I I. Id. Mati M. D. L.
PRovo CATIONEM ab uniuersa expesoru in lite aestimatione, cum prouocator certa in capita a se enumerata,& ut assolet) cruce praenotata cotulisset,omniaque recte aestimata suisse iudicarentur: addubitatum est, una omnibus mulcta capitibus,an singulae singulis essent assignadae. E T ambabus inquisitionu classibusiata temerariae prouocationis mulcti una latum & altera irrogari placuit: & in similibus, idem esse dicedum. Neque fore quo prouocator cinueri posset: cum ut diximus quot essent capita tot etiam foret sententiae, totidemq; intellectie prouocationes. Prid. Id Iun. M. C C CC. x C I X.
I v R II v R A N D o,quod maximo litiu expediendaru remedio iain usu venerat,sive alter litigatoru siue iudex ipse detulisset: virique religione inesse quide, sed in altero maiore, in altero minore Veteres existimauertit. Illud enim a litigatore delatu, trafactionis specie cotinere,atq; adeo maiore quam res iudicata autoritate, illis habere visum est:quo si negotiu trafactu eger, eandem causa retractare nococederetur,& illius conlepta religio satis Deu ultore haberet. Post hoc vero a iudice delatum atque exactu, ab integro causam agere, Principes suis costitutionibus,interdu permiserunt:si quis noua in
199쪽
2oo Placitorum Curiae Liber XI.
videamus hocne perpetuo senserit Ampliss ordo, an etiam utrunque iusiurandum pari aliquando religione habuerit. In rationibus expensorum in litem decem, dicasticorum nomine petita aestimatoribus sui assoled deserentibus,rei cognitore praesente, iurata,aestimata & postea exacta suerant. Accidit ut reus iacturae impatiens, rationibus repetitis, & cum sententiae breviculo, quo dicasticoru m dus continebatur, collatis: petitorem, pro quinque, decem abstulisse deprehederet. Tum is periurii petitorem infamulare, vadimonium dicere Ille defendere, nihil nisi sancte se iurasse aeaeterum sari religioni debere. LITE concertata, litigatores a Curia pares abire placuit. Ad exhedram rerum capitalium, Montolonio, altero eius clas-las moderatore pronuntiante, anno η
DivER sv M accidit Augustino Colino, quem Antonius Caluinus periurii etiam appellauerat: quod in dispungendis eius generis
rationibus, ille multa perperam aflirmasse diceretur. Factu est enim ut res primum criminose quaesita in ciuilem ladem controuersiam euaderet. U. Id. Iun. M. D. L. Diuersum sane. Nam quod in una specie
religioni datu est, in alia est ademptum. Et diuertiitatis ratio esse potest quod in hac Colinus delibatae sui serebatur) existimationis, multis sui dictum est) nominibus appellabatur. In illa vero, ille integrae alioqui famae, hoc uno, in temerati ius urandi suspicionem veniebat, & sortassis excusabat se re vera quod affirmauerat, dedisse: quaquam breviculo squod tum,cum rationes dispungerentur, desyderari poterad tantum accepto latum non erat. Scio equidem graue ac molestu esse ut eum qui litis iactura secerit, non modo id quod constat, verum etiam quod aduersarius vel suapte forsan natura improbus, vel litis scuius in vina sut nostratium vulgus ait) amicitiae vix digitu invenias)odio cocitatus, expensum sacram cto dixerit, ropedere oporteat. Sed quado ita visum est Imperatori, &hoc utentiu moribus receptu est: ea lex, quanuis dura sereda est. E T satius esse duxerim ea catapotia deuorare, quam ex litis suo fato sanctae reliquiis, noua exustitare quae si altera non superet ut aliquado euenit tamen adaequare possit. Nec facile crediderim Imperatores, post iusiurandua iudice delatu atq; exact ab integro causam agere per
200쪽
mittentes, de eiusmodi litium accessionibus etiam intellexisse. Vix enim esset,aut ne vix quide, ut aliquis unqua earu finis inueniretur.
CAPTA pignora, proximo emporio, solent quidem & debent auctionari. Sed si is, ad quem ea res pertinet, ad celebrius emporium, etiam Lutetianum, ut pluris Veneant, ea suis sumptibus permculoque transferri petierit: placuit esse audiendum. Sapino &Preuotio litigatoribus.Faber antiquior admonuit.
co NsvLTu M,de publicis auctionibus palam in iure comprobandis quod factum est, x II i. Cal.Febr. M. D. x I I. prudentes omittebamus:quod legibus postea latis, nec semel aut iterum id cautum inuenire liceret,&sere nihil in sero peruagatius esse videretur. Sed sorte sortuna in quadam incidimus, palam quide in iure apud Prae sectum urbi factam, sed relatae, nec vero lectae, auctionis coprobationem. In quocum neque consulto, neque legibus satis esse factum arbitraremur : existimavimus nos aliquid facturos , li non modo cosultum non omitteremus, sed & legis omnium,quae ad rem pertinent recentioris,uerba etiam adderemus. Publicae auctiones sinquit Amplis ordo) in iure, apud suum rerum auctio natarum iudicem, sisto die, mediis causarum actionibus leguntor. r - Vsu ac moribus factae compertae, de pragmaticorum sentetia comprobantor. Causidicis & Cognitoribus ab honorario temperare,summum honorarium esto. Lex autem ab Opt. Max. principe, Henrico II. Imperatore noltro lata sere sic habet. Auctiones suis omnibus numeris absolutae, in iure apud eum cuius ea notio erit, altercatorio die, seruentibus ipsis altercationibus
Si recte atque ordine processisse videbuntur,publice testificantor.