장음표시 사용
151쪽
rito conatu lentaret e quia nisi 'alius adesset testἰs. Iudici non crederetur ; tandem , quia ex duobus malis inevitabilibus minus est eligendum. Porro minus malum videtur , reum non condemnari, quam cum populi scandaIo ordinem judietatem perturba Tii, cujus observatio est tam Decessaria ad reipu-hliete quietem , et tranquillitatem servandam.
, a a. Q. Quare dixisti: reguraliter loquendo u. Quia , si quis juxta allegata , et probata re- M apparet; et Judex privata scientia sciat , illum
esse innocentem ; tunc distinguendum. In criminalibus , si supposito reo irroganda sit poena mor- .lis, vel mutilationis , vel alia gravissima poena Corporalis ; tunc , ut eommuniter dicunt tot Doctores ap. Ferrar. V. Iudex a n. 59. ad 6a. et B. Ligorio n. ao8. non posset Iudex eum condemnare ; sed teneretur omni meliori modo eum liheraro , si potest; excogitando causas susticientes ad repellendam' accusationem . singillatim testes
interrogando de circumstantiis temporis , loci , occasionis , et similibus , ut hujusmodi intcrrogatio-.nibus testium falsitas deprehendi possit , ad exemplum Danielis, qui hujusmodi artibus Susannae innocentiam detexit Daniel. 33. ; vel eum remittat ad Superiorem , de accusati innocentia etiam cum juramento etc. testificando. Quod si his mediis non possit Iudex eum liberare ; polius Osinficium dimittere debet, et quaelibet pati ; quam
innocentem condemnar . II is , autem in circumstantiis S. Thomas a. a. q. 64. art. 6. ad 3.
Iudicem excusat a peccato : quia non ipse Occiauit innocentem ; sed illi, qui eum iaSSerunt n Centem , idest itestes.
a 4J. Q. Quare dixisti : in criminalibus Quia tu eausis civilibus, vel etiam crimin
152쪽
Iibns minoribus, ubi tantum agἰtur de poenis p
cuniariis , vel de amissione Ossicii, privatione bonorum etC.; ne tum damno reipublieae judietarius ordo pervertatur , posset Iudex juxta allegata , et probata innocentem , cujus innocentiam deteg re non potuit, condemnare ; ut sentiunt praefati Doctores. Ralio discriminis est : quia innocens taliter condemnatus per appellationem , causae r visionem , novam testium depositionem posset d lierdita recuperare , suam innocentiam detegere etc. nsuper cum Princeps Supremus habeat dominium alium in bona subditorum , potest Iudici facultatem concedere , ut justa interveniente causa , ob publicam utilitatem possit bonum unius in alium transferre. Sed cum agiliar de poena mortis, mutilationis etc. ; vitam, et membra deperdita numquam posset innocens recuperare. Et insuper eum/ Deus clare dicat Exodi a3. 7. et Insontem ,
et justum non occides; Leges humanae prescri-hentes juxta allegata , et probata judicancum ; non possunt contra hanc Legem divinam , et naturalem praescribere; nec Princeps Supremiis sicut in bona temporalia , sic etiam in vitam , et membra innocentium subditorum altum dominium habet.
α44. Q. Quare in Iudice requiritur m
ν. Quia, si Iudex erit probus, et timens Deum , cujus vices gerit in judieando ; diligentiam adhibebit in examinandis causis , ut justum ferre possit judicium et, Non extimescet faciem potentis,
ut Deus in illo requirit Eceli. I. 6. ; non odium , non minas , non vindictam , non praemia , non munera , quae ex eca ne oculos Iudicum . ut legitur Deuteronomii Cap. x6. sed aequum feret
judicium etiam in lavorem Pauperum, qui ejus
153쪽
labores comtiensare non possent. Sine iusta eausa litium expmitionem . saltem notabiliter non differet; sed celeri: sententia terminabit Cap. I. de Sententi et re . judic. , ne eulpa gravi se alliget et coactum se. videat Ad compensandat damna , et expensas , quae ex injusta dilatione sorsan evenerunt vide Ferrar. V. Iudex n. 3I. . Et ne praedictae , culpae , et restitutioni sat obnoxius ; notabilia munerat pro serenda sententia nee sponte oblata recipiat , quae vetita sunt lege divina , canonica , et civili sp . Terrar. Supr. n. 33. etc. γ ; dummodo non sit aliquod esculentiam, aut POculentum , quod Pa iacis consumi Possit di bus , ut jus canonicum , et civile permittit. Erit cautus in dando juramento etc.
α45. Q. Quaenam dotes requiruntur in Advocato pist. Cum Advocatus idem dic de Patrocinatore , Procuratore , Causidico, et de omni alio, qui
sub quocumque nomine causas defendendas susci
s dat sit Judex sui clientis , cui suum consi
tum , et auxilium praestare debet; data proporti .no , habere debet susticientem scientiam , et morum probitatem, ut supra n. ao .. et a38. de Iudice diximus: ita ut, si desectu cognitionis I .gum , ConSuetudinum etc. , et V multo magis , si , ex malitia causam injustam defendendam susci- .piat; absque dubio , ut inquit S. Thomas a. . a. q. I i. a. 3. gras iter Peccat , et ad restistitionem tenetur ejus damni , quod contra justitiam per ejus auxilium adtem. Pars uncurrit. Si
154쪽
eo, in oranter injustam causam defendat , putans esse justam , excusatur securicium modum,
quo ignorantia excusare Potest; idest , si sit in vincibilis. Et idem dicendum , si ob Advocati imperitiam, negligentiam, vel mulitiam, cliens a causa
decidat, aut aliud damnum patiatur. n. a 38. .α46. Q. Quid agendum, si causae justitia sit dubiar. . Antequam Advocatus causam patrocinandam suscipiat, ejus aequitatem examinet ; et si in juvstam cognoscat clare dicat suo clienti ; nec potest eam defendere , ut constat ex dictis numero praecedenti. Si autem cognoscat, esse dubiam ; di .stinguendum. Si agatur de reo condemnando , vel de possessore re sua spoliando, potest quidem defendere reum , et possessorem. Actorem vero dein fendere nequit, nisi probationes convincentcs habeat pro eo : quia , ut supra L n. 239. et dictum est , Iudex in his circumstantiis non posset eos damnare. In aliis autem causis dubiis , cum ut plurimum de hujusmodi causis sint lites ; potest eas Advocatus patrocinandas suscipere. At in hoc casu non posset suum clientem tutum redde Te de victoria ; sed sincere de causae dubietale eum monerE : quia sorsan a litigando cliens abstineret .i Aliter Advocatus , utpote causa damnorum , quae ex deperdita lite clienti obveniunt,
- 'I4 . . Q. Advocatus potest ne defendere causam minus probabilem N. Quod possit reum , et legitimum possesso- Tem tueri, commune est apud Doctores ob rtitio nes numero praecedenti allatas. In aliis autem litibus , si A svocatus suspicari possit, etiam Iudicem ut minus probabilem talem causam judicare ,
quia in similibus rita decrevit; non poterit illam
155쪽
defendendam suscipere: nam de contraria sen, tentia esset quasi certus ; et proinde ad expensarum ete. Compensationem teneretur. Si autem
a duocatus nihil possit de Iudicis judicio suspicari, B. Ligorio ib. n. aaa. adhaeret sententiae salmaticensium , et aliorum Doctorum, qui dicunt, posse Advocatum hujusmodi causam tueri ; dum anodo de minori probabilitate elientem advertat; et hic assentiatur e tum qu a ulraque pars habet jus sua laudamenta in judicio producendi; lumquia causa , quae minus probabilis videtur Advocato , probabilior forsan a Iudice credetur, ut loties evcnit.
a 48. Q. Quare in Advocato vitae probitas requiritur 7Quia , si Advocatus sit probus , causas injustas non defendet : imo si in principio eam eredidit justam, et postea in processu esse injustam CognoSeat; eam causam deseret, ut docet S. Tho- RS a. a. q. i. a. 3. ad I., esse iaciendum, et clientem ad cedendum inducet, aut ad com P nendum sine adversarii damno. Praeterea isi probus sit , fidelis erit suo clienti ; totam diligentiam pro causae qualitate adhibebit ; ejus rationes rite examinabi ; causae expeditionem Cum . clientis praejudicio non disseret; plures causas non Bec Ptabit , nisi intra tempus statutum possit expedire , et nihil omittet, quod suo clienti intra justitiae limites possit prodesse. Et ita aget, tum , ut Suae consulat honestali; tum, ne reus reddatur damnorum , quae ejus causa clienti , et etiam pamti contrariae possint evenire , ut constat ex dictis. Et insuper pauperum causas etiam gratis advocabit; praesertim si aliquis pauper non patrocinatus, gravem bonorum jacturam sit passurus , .ut gravi Poena injuste damnandus.
156쪽
, a 9. Q. Quid sequitur ex dictis p - , .
. .. Sequitur , quod si Advocatus ' Deum. non timeat . non solum aspernabitur quod supra dictum est; sed lucrum etsi injustum inhians , causas noti solum injustas , Sed etiam , desperatas suscipiet emercedem exorbitantem pro suo arbitrio a client' exiget; nec erit contentus illa mercede, quae , attenta qualitate negotii , laboris , et etiam peritia , et scientia Advocati, a Lehe , vel consuetudinἡjudicio timoratorum taxata est , et solet exigi , ut praescribitur Leg. Quisquis uult etc. : sundamen ta , rationes , et Secreta clientis adversario deleget , quod vetitum est Can. Si quis de Clericis II. q. a. : advocabit utrumque litigantem in eadem causa , contra praescriptum a praedicta Leg. Quisquis pult et Leges , aut scripturas salsas adducet : contractus etsi usurarios approbabit, quod vetitum est vide Lib. II. n. 7ia. a conqviciis , et probris Advocatum partis adversae onerabit et quae omnia, ut plurimum sunt peccata te thalia inducentia ad compensationem damnorum , quae evenerunt. Vide Ferrar. B. Ligorio , Antoi
α5o. Q. Licet ne omnibus Advocati munus exercere 7 . . u. Iam Supra n. 52. dictum est, Clericis Beneficiatis , vel in sacris constitutis vetiti m esse causas patrocinari in foro Iaicali; dummodo non agatur de causa propria , Vel Ecclesiae suae , vel pauperum , vel conjunetorum in Casu mecessitatis.
Dietum est 4bi in foro Iacali : quia in foro Ecclesiastico non est vetitum ut ex Cap. Per oct-
nerabilem colligitur a Fagnano , et aliis . Addit autem B. Ligorio cum variis , quos citat Lib. 4. n. M 9. hujusmodi Clericos , Si careant Pa-
157쪽
trimonio , vel Beneficio suffieienti ad' victum , Otiam in foro laicali posse causas desendere. Praedicta prohibitio extenditur etiam ad Regulares, qui Cap. Ex Parte α. de Postvl. in foro laicali non possunt patrocinari, nisi pro causis proprii Monasterii , id Praelato Regulari mandante.
Νoiat insuper idem Beatus ibid. praedictos
Clericos semel, aut bis causas advocantes in sorolaicali graviter non peccare. Vide ap. Ferrar. V. Adoncmus Art. t. n. r. eis. alios, quibus inter- dieitur causas advocare.
De Accusatore , Testibus , et Reo.
agi. Q. Quis est Accusator, et quae ejus obli agationes p t. Est ille , qui ad publicum exemplum , ut
reus puniatur , crimen Iudici desert. Accusatoris obligationes sunt, I. ut accusationem faciat in Scripto, et subscribat; ut accusationem iactam negare non possit. I. Ut in accusatione exprimat non solum , qui sit reus , sed etiam speciem admissi delicti, specificando etiam locum, tempus, et horam , et socios , si qui sint , ut reus imputatus possit in casu lalsae accusationis se justificare. 3. Ut crimen possit sussicienter protare; et non accuset, nisi de re omnino sibi certa : nam in accusatione non habet locum ignorantia iacti ;et, si ex malitia crimen salsum alicui impingat. utpote calumniator et graviter peccaret, et ad damna compensanda, si quae evenerunt, et ad Poenam subeundam teneretur. Vide S. Thomam a. a. q. 68. a. 1. et a. a. ad 1. et a. 4. ,
158쪽
B. Ligorio Liu. 4. 235. Denique, ut non exodio , sed gelo justitiae motus sit ad accusandum quod est admodum dissicile , si quis 'suum ostensorem accuset. . Et propterea caveant Consessarii.
α5α. Q. In quo disserunt Accusatio , et Denu liatio 7 Haec differentia inter Accusationem , et Denuntiationem intercedit, i I.' quod in accusatione intenditur punitio criminis; in Denuntiatione vero emendatio proximi. a.' Quod in Accusatione necessaria est scriptura, non autem in D nuntiatione. 3.' Quod in Accusatione crimen
probari debet, non autem in Denuntiatione Thom. ibid. a. a. ad 3. 4.' Quod , quando agi tur dei vitandis delictis quae sunt contra bonum commune , ut sunt crimcn haeresis , laesae Majestalis , rebellionis , salsificationis monetarum , homicidii , et furti , quae admittuntur ab assas sinis, et viarum grassatoribus , et similia; nisi semper fieri possit accusatio , quia crimen probari non potest; si autem quis certus sit de crimine commisso semper tenetur denuntiare.
Quae denuntiatio fieri etiam debet ad vitalidum damnum innocentis, si absque gravi incommodo denuntiantis fieri possit. Si autem agatur desscalibus, custodibus agrorum , gabellarum etc. cum hi ex justitia teneantur ad damna impedienda ; ad restitutionem tenentur , nisi accusent, Vel saltem denuntient. Vide B. Listorio ibid. n. x36. . 253. Q. Ad quid tenentur Testes Τν. Testes nisi a Iure excipiantur cum juridicesunt a Iudice citati, tenentur comparere ad deponendum : ita ut, si quis se oecultet, ne deponatὲ ex Communi sententia , ut inquit Anto inu Tr. de Oblig. p. 5. 3. q. I. graviter pecearet contra
159쪽
Obedientiam et quia ob bonum publicum eum quis a Superiore requiritur in iis , quin ad justitiam
pertinent, Obeesire tenetur. Sie S. Thornas a. a. q. 7O. a. I. Si autem se occultet, antequam ei tetur; etsi possit, et etiam graviter , peccare contra Claaritatem , si ex desectu ejus testificationis innocens, aut respublica grave damnum patiatur; non peccaret tamen contra Obedientiam , ut patet Hisce autem casibus cum testis non peccet contra Iustitiam commutativam , ut Communius, et
probabilius sentiunt Lugo , et alii , quos citat , et sequitur B. Ligorio n. a7ο. , sed contra Obedientiam , Cliaritatem , aut Iustitiam legalem
tantum ; non teneretur ad restitutionem , quae ritur tantum ex lesione justitiae commutativae... a54. Quare dixisti et nisi vi Iure excipian tur 7. . Quia per Ius a testificando rέiciuntur servi ;inimici , licet reconciliati , sed de reeenti ; con- Sanguinei usque ad 4. gradum ; .domestici; insames ; perjurii; inopes , et viles dummodo non sint bonae samae ) ; socii eriminis nisi delictum Sit tale , quod sine socio patrari non possit ;
mulieres , et minores annis viginti. Mulieres autem , et minores excludunte tantum in criminalibus , non autem in civilibus. Imo mulieres a jure civili non excluduntur nec in criminalibus. Impuberes vero excluduntur etiam in civilibus. Sed omnes isti possunt admitti tu criminibus Exceptis . ut sunt haeresis, et alia n. a52. relata.
Vide jura ap. B. Ligorio n. 256. Et item admitti possunt in illis criminibus , quae admissa sint eo tempore , et eo in loco , ubi alii testes dissiciliter possint haberi ; ut tempore nocturno , in sil-υ , agro, cubiculo etc. Et pariter rejiciuntur dein
160쪽
1iri , semisalui , qui non sunt sui' compotes , et omnes illi, qui in foro contentioso non solent admitti.α55. Q. Ad quid aliud tenentur Testes 7
Quando testes a Iudice interrogantur Iegitia me . idest quando praecessit vel accusatio , vel denuntiatio , vel querela ab alio porreCta ; tunc', etiamsi non praecedat infamia . quam tamen requirit S. Thomas ibid. ; Testes deponere debent : quia alioquin non posset puniri crimen', etsi Cerium ; si reus esset occultus; et sic plura crimina impunita remanerent , quod est contra publicum bonum. Imo, si aliquis Testis juravis set , se nihil dicturum de tali crimine , nec depositurum in judicio ; adhuc posset a Iudice compelli ad testificandum , non obstante hujusmodi juramento , quod cum esset contra jus Soperioris ; non teneret. Communis ex pluribus textibus , et praesertim ex cap. conatitutis 45. de Testia
. a56. Q. Testes tenentur ne ad aliud phy. Maxime. Tenentur insuper Testes legitimo . ut supra . interrogati , sub gravi, et absque ullo pretio veritatem deponere ; cum hac tamen disserentia ; quod, si crimen salsum malitiose alicui impingant, salso ex. gr. dicendo, aliquem re um esse de homicidio, furto etc. ; cum sint ea uinsu positiva damni innocentis; graviter peccarent
contra Iustitiam , et ad omnia damna resarcienda tenerentur. Communis. Si autem Testis salsum crimen non apponat; sed tantum occuli et crimen verum . dicendo ex. gr. nescire , quis sit reus h micidii , furti ete. ; eum revera ipse sciat ; eum hoc casu non i positive , sed tantum negative concurrat ad damuum alterius ; dicunt Lugo cum a