Theologia moralis

71쪽

Cap. II. Dub. II. Deforis Canutilias. nuntiet suam partem, et distitiste audiat versiculos alterius partis, bene satisfacit , ut aneis. Cons. V

e. u. Mis. 33 et ita cum Nou. a Lectis a P. q. I. cum pluribus Theologis. Ait amen Sania. Cum eod. NOV.

non excusari a veniali Modo ( intelligendum, possit

re talionem differre ad tempus opportunius. Attentio autem si orna habetur, cum attenditur ad verha, ad sensum, et ad Deum. Attentio Deum est quidem omninus perfectior enimirum cum mens elevatur ad Deum, meditando v. gr. Divinam Bonitatem , Iustitiam etc. aut Mysteri Passionis , ut Cometrio A. O DL 3. Oum. R. 65t ei Olm c. 3 n. s. Vota I. . r. i 33. cum communi Sicut etiam gestan Virginis Mariae aut Sanctorum(ut aiunt Concmc, et rota . quia haec proximam habent relationem ad

Deum Ad eam reduci etiam examen conscientiae di- eunt Sata M. Sed huic non acquiesco Attentio ad Senaeram habetur, cum attenditur ad peecipiendam inteni gentiam verborum. Attentio tandem iacuerba est . chim attenditur ad recte illa proferenda . ne error fiat mutilando, transponendo et c. Et haec quidem, licet sit domnibus inferior tamen bene sufficita uadieunt Lesa. o. 3 ti ris et o Sota Lisit Anaia miss- a. rota L in i 3. . migm. ROS. al8, 2 o. re c. i. s. et alii communiter : Qui uid dicat Tu es , oui ait, cum attentione ad verna requiri etiam attentionem ad Deum; sed melius dicunt Lamm . et Sa n. sufficere attentionem ad verba unx cum intentione generali colendi Deum sidoue late docet D. Tisom. . Disi. S. q. M. S. Di dicit Primoras iactentio, ,erbo quibus petimus, de is ad petitionem inmm... Et quaecumque earum suem num odia,

non est re tando inauenis oratio ponde etiam si, qui norum inui uni petitionis uerba orationem, emi a Possunt. Rect que addit rota d. n. 3. . non requiri altentionem ad singula verba sed sincere moralem et generalem qua quis curetavia omnia dicere cum intentione orandi.

Quaeritur L si attentio iuuerna sit necMaaria ad 22

72쪽

η. Lib. v. in me particularat is, et:

impiendam rationem Divini ossici ' Adest triplex

Mutentia Prima communior et probabilior assimat, eam omnino requiri, eamque tenent tanta Cons. i. 2Eb. I, 2 M. M. Solus hi quaes. e re 6 in aequaest. 83 s 3. Sa u. mrin n. s. A VP.

mP. 6 m. 6. AOm c. s. migandi irare go. Ex S g. . Anare de Hor C. R. is n. 3. P. Cone. t. et P. a n. 26. qui fuse et perdocte hanc sententiam tuem, Eur cum Naρ- M. GL Maiae Led Med et aliis innumeris Divers autem Auctores hanc primam sens tentiam probant ex e Dolentes, de Cede . Mias. Sed ex hoc texturi sapienter ait con narem Suor norahen hanc sententiam probari. Ibi enim nullum fit verbum de attentione interna, sed tantum praecipitur externa , opposita colloquiis Ecclesiasticorum cum laicis in Cnoro . quae colloquia causam dederunt constructioni hujus Canonis et Und Pontifex praecepit , ut recitantes Statim noctumum arieter e turnum , quantum eis Deus dederer, studios celebreni, e deum/. Et hunc Canonem explicans Ansomnus 3

die, se nocte Agat Horas suasu intentionem et deptionem in Aroeram non ponimus , sed quis DN, -- eundum Pod ipse dare uoluerit, duruimus resin uemaeum et Et nune inlaesierium teneas , quia benigniorem ,

et quia non debet Ecclesia Mevi lac eum inimere. Alii probant ex Prop. ii damnat ah Alexandr. U. quas dicebat ei Conisessionem uoluntaria dictam . Sotimo Praecepto me sis. Ergoi inferunt bene potest Ecclesia clus internos praecipere. Sed neque praefata sententia hac ratione satis probatur nam sic non probatur Ecclesia praecipere actus internos, sed tantum praecipere Consessionem validam, sicut Chri tus praecepit Ratio igitur potior est, quia sine then-tione interna non constituitur oratio, quae universa definitum: Elm ho mentis ad Deum. Undo, quamvis Ecclesia non imposuerit speciale praeceptum positi vum attentioni internae , tamen praecipiendo recitationem ossicii per modum orationis ad Deum colan-

73쪽

dum veram praecepit orationem, quae sine attentione interna non egi vera oratio; nec Deus colitur per solam recitationem externam ab iis, qui voluntario distrahuntur, imo Deus de his conqueritum Populus hie labis me honorat, cor autem eorum sinae est a me. votii. S, Baeta converso A. , . 23. dicitur Uen adoriatores, rabunt Patrem in virim et Meritate. Secunda sententia, quam tenent Salm tr. 6 ev. 3R. 3 i. quaerit conciliare praedictam primam sententiam cum tertia, quae tenet ut infra dicemus' non requiri attentionem internam det dicit, quod . posito ex una arte, quod attentio ad sola verba sussiciat ad satisfaciendum Ossicio; et posito ex alia, quod omnino requiratur ad rectam recitationem attentio saltem ad verba cum animo generali saltem seu confuso Deum eolendi jam sit oraturus qui tali modo ad verba alte det cum non sit incompossibile aliquem ad alia distrahi, et simul attendere ad verba recto proserenda tund is hen satisfaciet, semper ac per contrariam v luntatem non retractabit propositum attendendi Sed iuxta primam sententiam quae requirit attentionem formalem et explicitam, merito dicit P. Contana, Juod, qui voluntarie distrahitur, minimo possit attemere a rectam prolationem verborums vel ejus a tentio erit adeo tenuis, ut nequaquam pertingat ad debitam attentionis rationem. sententia tenet, ad satisfaciendum substanti liter praecepto ossicii, non requiri attentionem internam, sed sussicere intentionem recitandi cum attentione externa hanc tuentur Lugo de meis. D. 22 ex n. 25. eum Palae Ang. Meae Durando, Roseu item Coninis de Geram. 3 R. u. 33 n. si h est e Missa a quaesi. 6. v. u. mrin n. II. Mochiad. m. agis Docum S. Ob. tr. 5 n. 8 arquinis. S. Crota l. i. si

74쪽

M Lib. IV De Praec particularibus, ete, hanc quoque expresso tenet D. Antoninus, ut infinafferetur Ratio i quia oratio, ut desinitur, Damascenos 3 Fid. Ors. c. 2 ei, D. AOm. in . Diat is

q. Ore 2 q. m. i. est Petitiae uenutim a Deo : Non repugnat autem, posse a nobis De repraesentari nostras petitiones etiam cum actuali mentis evagationes sicut si quis recitaret coram Rege orationem Compositam ad aliquam gratiam impetrandam, certe quietem oraret, illam coram Rege recitandori etiamsi esset tunc ad alia mente distractus Sic etiam recitans Osficium, non obstante interna et voluntaria distrac-xione , adhuc potest Deum orare, attentio enim externa coniuncta cum inientione recitandi efficit, ut recitatio orarum fiat quoad substantiam vera oratio. Et ita non potest negari tenuisse D. Antoninum Laeviaria in explicando textum me. Dolentes. Verba S. Doctoris opus est hic repetere et Praecinistis, ut aenusquisque die ac nocte dicat mros suas, intentionem et deuotionem in Praecum non Ponimus , Sed gratia Dei, secundum quod sese ora Molueriae, tiruimus relinquendum H hunc intectectum teneos, quia beni iram, quia non debet Eccleota alicui laqueum in iram. Ex quibus verbis patet , quod sanctus non tantum

expresserit, textum intelligendum desola externa a tentione, sed ex ratione generaliter adducta, etiam pro-hare intendit Ecclesiam non requirere attentionem internan, Imo D. Animis non solum asseruit, Eoiae am hanc attentionem internam non praecipereriae deinde eod. De S 3 docuit, nec etiam posse Praecipere cibi enim post relatam doctrinam D. AOmae,

quod attentio in oratione semper debeat manere Secundum Aui virtutem, sic subdit: Non tamen aeqvi Ritur, quod intentiscomiseraracilitauersitiam Orcionem. . aequiritur tamen, quod Orona scienter non distrahat menis ab oratione hoc enim non Ousi esse rine iam

.mmissi de uenietsi Deinde explicat, quod recitans tunc peetaret mortaliter, quando per contemptumrinternae attentionis volunturi se distraheret , vel quando recitaret cum externa quoque distractione.

75쪽

Cap. u. 33 . u. Demora canonicis. rta rius verba Sed si eua uio est aduerterirer, et So-ium secundis- -- interiorem, Ecet remeraria et Sm-uis foret, non sinen mortiales nisi Per contemium,

quia ne si non habet iudicare de cleribus meis set . nioribus t Propter quod Minoire Melesiae sicles Aeendo

orationem, stet olivae, non uidetur iram euor'- repli es notum octi. Si autem euvoti mentis Sit ex hoc, quod o ut scienter se occum in actu exieriari, pia non secum Potiatur strensionem, uidetur esse Ormiuis , et Areel eonino Praesepium me sine de Celeb. vos. c. Dolenus , ubi princi itur , quod inium cele- etur studios PoWifer et deuset. Hoc nora obserMiant. qu occvonisus se in oetu exteriori scienter sibi ostentionem subtrahunt. Ergo proculdubio suppolii S. Antoninus atteratiosaena internam neque ab Ecesesiae se praeceptam , neque esse de essentia orationis et sed sussicere attentionem externam una cum intentione prius habita orandi; nam alias, si attentio interna inset de essentia oratipnis , illam Ecclesia non solum potuisset sed etium debuisset praecipere. Et pro hac sententia clar videtur esse idem S. A.

- is, Sora Soluc ad 3, ubi prima fronte

videtur stare pro sententia opposita , cum dicat: Dicendum , quod attenti ac uolis requiritur ad orationem Oti modo, Me od euitandam iram essionem inius Oratione, quae est in Praecepto, uel od meritum in ueto, quae non est in Mummio Attamen inferius cera explicuita quod illa nurenno actuosis omnino requisita ad orationem . intelligatur de sola attentione externa, en ejus verba ndo aliquis em Ar Origo mentem ad io distrahit in orando, tune enim Sine minia Non est. Arrecipuo si in aliis voni se Ocra is, quae mentem distrianum, sicis sunt Pateriam vero e et si ad comm-riam mens epogetur, etiam eu*a moriosis eris. Ubi nota, S. Doctorem utique distinguere culpam in voluntaria distractione interna, quam ai non esse sine culpa nempe veniali , ab illa culpa quae est in distractione externa incompossibili e murierna attenti heri

hancque culpam dicit esse mortalem. Et ita in hunc

76쪽

locum . h. exponitus Antanis l. c. dicens misS. Aomas . p. mat i5. dieit ibi. quod in oratione, si in cluis vom se quis xcvis in his e ea mentem

inmisunt, seis sunt vero exieriam eis ad conrem rium mens e getur, etiam eu=a morialis ero: exmnis

idem Petrus, et dieit, quod quendo de oriatione, Moest Praecuti humani, Eud uerbum contrarium non

rementur ad orationem, quia bonia vera aximiam non arant contraria Oriationi, sed est remerendum ad intenti

nem, quiando eiurat se exieritis occupat cinis oliquid ineompossibile silentioni orationis. Ergo sicut S. -- mmmis explicato Angelicus supponit, tunc tantum deesse orationem quando apponitur distractio externa per opus incompossitiite cum attentione interea, dum tunc solum in transgressione orationis praeceptae culpam mortalem agnoscit. Ratio a quia, si attentio interna necessario requiareretur ad essentiam orationis , ille ciui involuntario distrahitur . nec etiam ossicio satisfaceret. Certum autem est apud omnes, ouod per distractionem involuntariam minime impediatur impletio praecepti recitandi Ossicium ex D. A. a. et q. 83 - 3 ad 3 ubi docet Euvialia...... mentis, quaesit Praeter RPOstium, fructum non to t. Ηoc concedunt adhuc Auctores Primae sententiae, sed dicunt, quod ille, qui sponto se distrahit actu revocet primam attentionem, et ideo non satisfaciat . cum amplius non oret qui vero involuntari distrahitur, manet virtualiter attentus , et prοptere, orat, et satisfacit. Ego tamen fateor imbe-eillitatem meam , numquam me potuisse intelligere , quomodo possit attentio virtualiter permanere iraeo qui distrahitur, licet involuntari Vintelligo quidem, quod intentio, cum pertineat ad voluntatem, quando semel est habitari et non retractatur . virtu-liter perseveret in affecturi seu in mediis susceptis .

quia haec media ex illa intentione procedunt Non intelligo autem, quomodo possit dici virtualiter a tentus orationi, qui mentem alibi habet occupatam et

Recth dicetur, quod hi involuntaria distractia I t

77쪽

cap. n. Dub B. Demoris Canonicis es intentionem habitam attendendi et non retractatam, velit attenderes sed non poterit dici quod attendat, quando alibi est omnino evagatum Sicut enim repugnat dici, virtualiter intelligere, quod legit eum, ciuiaetu non intelligit licet habuisset intentionem inteIlia gendi ita re pugilat dici, eum virtualiter attendere ciuiaetu non attendit. Undo ben concludit Lugo n. s.

quod, si ad orationem requireretur attentio interna. la, qui eseet involuntari distractus, non effectivh, sed tantum assectiv oraret. In tantum igitur dicit hunc ver orare, in quantum intentionem intemam prius habitam orandi conjungit cum externa attentione.

Ratio 3 quia Sacerdos conferens Extremam Unctionem cujus forma est deprecatorias cum intentione faciendi quod facit Ecclesia, etsi actu mentem diveritat, valido confert; ergo sine attentione interna bendatare potest oratio. Ad hanc dissicilem obiectionem diverse respondent autores primae sententiae. Alii apud Conranam dicunt, quod eo casu invalid Sacramentum conferretur, quia tunc Sacerdos pullam haberet intentionem , nec attentionem; cum enim quia

alio mentem distrahit , utramque actu tractat. Sed haec responsio nimis debilis videtur, quia ad rationem universalem Sacramentorum exigitur sola prolatio simae super debitam materiam . ministro habente potestatem . cum intentione faciendi, quod facit Ecelesia, juxta illud celebre dictum D. August. r. Mi Ioan Aeradu uerbum ad elementum, et sit Sara mentum. Et magis patet ex Conc Floren in Decreto Fidei Engen IV. S. V. ubi fuit sancitum mae Omnia Gemmenia tribus persi untur, misitae rebus fiam ommiseria, uerbis tamquam forma , et Person miseri conferentis Saeramentum eum intentione sesenH, quod fata Melae a. Unde cum haec omnia concurrant , debet dici u Ministrum verba formae proferentem eum debita intentione in Extrema Unctione Sacramentum utique validum facere. Aliter responde P. Contana, et ait quod in Sacramentis Deus elevet

verba Ministri, quamcumque illo perversam habeat

78쪽

- Lib. IV De Praec particularibus, etc. iii lentionem, ad gratiam conferendam; Sed huic aeponit Lugo num. o. quod, si attentio esset de Es--ntia orationis, hac ablata , deesset oratio . et consequenter evanesceret forma Sacramenti Extremae Unctionis, quae est deprecatoria Replicat concino , quod eo casuri licet destruatur oratio moralis, remis-neat iamen phsica, scilicet illa externa verborum pro latio, quum ex gentretia aliquorum asserit sussiceres

ad implendam autem obligationem ossicii, dicit requiri ut oratio sit moralis; et, ut oratio moralis sit, exigi essentialem attentionem. Sed huic respondeturi sententiam praefatam illorum improbabilem esse, ut probabimus I. 6 n. I. ubi dicemus omnino requiri ad valorem Sacramentorum, ut Minister saltem antendat facere, quod facit Ecclesia. Respondetur a et Petitur. Estne attentio de essentia orationis genericosum piae , vel tantum orationis moralis prii dicis est

de essentia orationis moralis, non autem physicae, o ceditur , quia talis oratio non esset meritoria Patesset satisfactori , cum Sset vera orati : Ergo reci--

tuns ossicium voluntarie distractus , careret quidem merit . sed jam satisfaceret , cum Ecclesia praecipiat

absolute oratiοnem , non autem orationem meritoriam , saltem non constat, hanc praecipere. Si vero dicis , quod attentio sit de essentia cujuscumque orationis debet concedi . orationem sine attentione neque moraliter neque physice posse dici orationem; attentio enim, si est de essentia cujuscumque oratio, ni, oratio sine attentione erit mera prolatio verborum. Non Rutem oratio neque morali , neque Phoesica , cum desciat constitutivum orationis. Quapropter, cum de essenii formae Sacramenti Extremae Unctionis requiratur , ut sit deprecatoria, juxti illud S. Iacobi. quod Presbieni orent sum infirmum, Sacramentum erit nullum, si sermam Sacerdos proseret sine attentiones Etenim posito, quod forma huius Sacramenti

debeat esse vera oratiori et oratio sine attentione non sit oratio , non potrat Deus elevare ad conferendam

gratiam Sacramenti, nisi formam aptam, qualis non

79쪽

Cap. n. Diib. II minoris canonieis retesset illa mera prolatio verborum et licet enim possitessicere Deus, quod res non apta ad producendunt alique m effectum, illud producat, non potest tamen cere, quod sit oratiο. illa , quae non est oratio Bis tamen non obstantibus, prima sententia probabilior videtur, saltem ob auctoritatem elitrinsecam, et omnino ut tutior consulendas Sed Aecundam tum

Doctorum auctoritatem , quae non est contemnenda, tum ob rationes non levibus fundamentis innixas, satis probabilis apparet; altem quia non constat, adesse praeceptum de attentione interna in recitatione Divini Osficii Und non auderem ad restitutionem damnare Mneficiarium, qui biis, fide Officium recitasset cum di3traction voluntaria, et bona fide pariter fructus percepisset , prout ab ea excusant Crora L . n. at 3 et v. 'sum Sotus , 'let Amor. B. me Garcio Gobat. Eie. Vide dicta l. In oris. Caeterum ad scrupulos abjiciendoa, et ad animum levandum Iloras recitantium , vald refert hic advertere id, quod communiter BD adhuc primae sententiae fautores dοcent, nemph, quod, ut dicatur aliquis ossi

ci non satisfacere, non solum requiratur , ut volun

tari distrahatur, sed etiam ut plene advertat, Sedistrahi; nam alias iste, licet poni se divertat, non tamen spont se divertita recitatione ita Saneh.

m. Cone. . Si Cro I. n. 3 6 eum Fic Gob. et Sata. c. 3 n. a. et Caiet. Summa u. mro , ubi ait: Si quis aduertit, se evitare extrones, sed non saeperiit, quod ab Ossicli Disein distrahatur etiam S Molumiaridula meditetur non iamen Molantari is mei animus distrahitur. Ben enim ait Cone , has distractiones esse hominibus impossibile omnes vitare, maximo studiosis, quia hujusmodi exercitia sunt intellectus. qui eum sit necessario facultas, ex assiduis occupa tionibus iis inflectitur, ut veluti calcaribus adiectis in suas controversias abjiciatur. Ilinc notant Sanch. n. 3. sis. n. . eum Nou. Caiet et Crois n. 3 6. et alii eommuniter, quod, si quis advertens, se di6- .

80쪽

dis Lib. IV De Praee particular&us, ere, trahi, habeat mediocrem diligentiam ad attende dum, nullo modo peccet Additque S M. n. lv. Cum Gera Margiar et pluribus aliis , non oportere, ut homo semper tota conetur sollicitudine quin tolerari Possit aliqua divagatio ad caput refocillandum. Dictum est, in Asen aduertis, quia, licet recitam semiplene adverteret ad distractionem et venialiter teccaret, adhuc tamen substantialiter Ossicio satiar aceret, cum prima attentio siv intentio attendenda semper perseveret, donec cum plena advertentia non revocetur intentio enim cum plena deliberatione Prius concepta non desinit existere, nisi cum alia Plena advertentia retractetur. Ii tanta Sata Crota, et Conc. c. u. Und infert Sanis. n. i. m. M. et oliis, quod tunc recitans graviter peccaret, iuxtii Mnsum primae sententiae quando ex contemptu, vel industria se diverteret amdio ergo sic conclussit casu. e. eis non constiteri e taenter se mutassem Postium , uel aduertendo et utendo circlo tilia Magaso Dirae , credere possunt suae obe usioni satiastasse e Subditque rota cum Nou. quod non recte faciant, qui se occupant cogitando, an advertant, ne ne qnam hoc ipsum est distrahi. Remedia autem opportuniora ad repellendas animi distractiones sunt. I. Sub initium formare intentionem Deum laudandi. II. Renovare intentionem ad mori Patri, vel in principio cujuscumque psalmi BL F terium aliquod Passionis sibi repraesentare.a v. Sensus sedulo custodire, et alia hujusmodi, quae viderito sunt apud Anaia et Esse a. e. Pro scrupulomis vero advertie Crota sis iis raso et 33Si eos non teneri ad repetendum, nisi certi sint, aemulasseintentionem orandi. Additque 3. Θ.n. 3M..quod , si quis pateretur graves anxietates , posset at ouando titim ei interdici recitatio Ossicii, donec via

aeatur posse recitare in tanto incommodo, cum magnum incommodum excuset per se . praeceptis Ecclesiae.

- Quaeritur hic II. An mortaliter precet, qui recitat