장음표시 사용
131쪽
Rite secundarent visus omenque te arent.
Tertia sed postquam maiore hastilia nisu Adgredior genibusque adversae obluctor harenae Eloquar an sileam' - gemitus lacrimabilis imo Auditur tumulo et vox reddita fertur ad auris: Quid miserum, Aenea, laceras' iam parce sepulto;Ρarce pias scelerare manus. Non me tibi Τroia Externum tulit aut cruor hic de stipite manat. Heul fuge crudelis terras, fuge litus a Brum. Nam Polydorus ego. Hic confixum ferrea texit Telorum seges et iaculis increvit acutis. Tum vero ancipiti mentem formidine pressus obstipui steteruntque comae et vox faucibus haesit. Hunc Polydorum auri quondam cum pondere magno Infelix Priamus furtim mandarat alendum Τhreicio regi, cum iam dissideret armis Dardaniae cingique urbem obsidione videret.
Ille, ut opes fractae Τeucrum et Fortuna recessit, Res Agamemnonias victriciaque arma SecutUS,
Fas omne abrumpit; Polydorum obtruncat et auro Vi potitur. Quid non mortalia pectora cogiS, Auri sacra famest Postquam pavor ossa reliquit, Delectos populi ad proceres primumque parentem
Monstra deum refero et, quae Sit Sententia, p0Sco. Omnibus idem animus, scelerata excedere terra,
Linqui pollutum hospitium et dare classibus auStroS. Ergo instauramus Polydoro funus: et ingens Aggeritur tumulo tellus; stant Manibus arae, Caeruleis maestae vittis atraque cupreSSO, Et circum Iliades crinem de more solutae; Inferimus tepido spumantia cymbia lacte Sanguinis et sacri pateras animamque sepulchro
Condimus et magna Supremum Voce ciemuS.
Inde, ubi prima sides pelago, placataque venti
Dant maria et lenis crepitans vocat auster in altum, Deducunt socii navis et litora conplent. Provehimur portu terraeque urbeSque recedunt. Sacra mari colitur medio gratissima tellus Nereidum matri et Neptuno Aegaeo, Quam pius Arquitenens oras et litora circum Errantem Mycono celsa Gyaroque revinxit 4045505560657075Α en. III, 76. Mycono eelsa Ladevicus Mycono e eelsa libri.
132쪽
P. VERGILI MARONIs Inmotamque coli dedit et contemnere Ventos. Huc feror; haec fessos tuto placidissima portu Accipit. Egressi veneramur Apollinis urbem. 80 Rex Anius, rex idem hominum Phoebique sacerdos, Vittis et sacra redimitus tempora lauro Occurrit; veterem Anchisen adgnovit amicum. Iungimus hospitio dextras et tecta subimus. Τempla dei saxo venerabar structa Vetusto: 85 Da propriam, Thymbraee, domum; da moenia fessis Et genus et mansuram urbem; serva altera I rotae
Pergama, reliquias Danaum atque inmitis Achilli. 0uem sequimur quove ire iubes' ubi ponere sedes
Da, pater, augurium atque animis inlabere nostris. 90 Vix ea fatus eram: tremere omnia Iisa repente,
Liminaque laurusque dei, totusque moVeri Mons circum et mugire adytis cortina reclusis. Submissi petimus terram et vox fertur ad auris: Dardanidae duri, quae vo8 a stirpe parentum 95 Prima tulit tellus, eadem vos ubere laeto Accipiet reduces. Antiquam exquirite matrem. Hic domus Aeneae cunctis dominabitur oris Et nati natorum et qui nascentur ab illis. Haec Phoebus; mixtoque ingens exorta tumultu 100 Laetitia et cuncti, quae sint ea moenia, quaerunt, Quo Phoebus vocet errantis iubeatque reverti
Τum genitor veterum VolvenS monumenta Virorum,
Audite, o proceres, ait, et spes discite vestras: Creta Iovis magni medio iacet insula ponto; 105 Mons Idaeus ubi et gentis cunabula noStr3e. Centum urbes habitant magnas, uberrima regna; Maxumus Unde pater, si rite audita recordor, Τeucrus Rhoeteas primum est advectus ad oras Optavitque locum regno. Nondum Ilium et arces110 Pergameae steterant; habitabant vallibus imis. Hinc mater cultrix Cybelae Corybantiaque aera Idaeumque nemus; hinc fida silentia sacris, Et iuncti currum dominae subiere leoneS. Ergo agite et, divom ducunt qua iuSSa, Sequamur; 115 Placemus ventos et Gnosia regna petamUS.
Nec longo distant cursu; modo Iuppiter adsit,
133쪽
Τertia lux classem Cretaeis sistet in oris. Sic satus meritos aris macta it honoreS,
Taurum Neptuno, taurum tibi, pulcher Apollo, Nigram Hiemi pecudem, Zephyris felicibus albam. 120
Fama volat pulsum regnis cessisSe paternis Id0menea ducem, desertaque litora Cretae,
Hoste vacare domos Sedesque adfilare relictas. Nauticus exoritur Vario certamine clamor; 128 Hortantur socii, Cretam proaVOSque pelamUS.
Linquimus Ortygiae portus pelagoque volamus 124 Bacchatamque iugis Naxon viridemque Donysam, 125
Olearon niveamque Paron SparSaSque per aequor Cycladas et crebris legimus freta concita terris. Prosequitur surgens a puppi Fentus euntis 130 Et tandem antiquis Curetum adlabimur oris. Ergo avidus muros optatae molior urbis Pergameamque Voco et laetam cognomine gentem Ηortor amare focos arcemque attollere tectis. Iamque fere sicco subductae litore puppes; 135 Conubis arvisque novis operata iuventus; Iura domosque dabam: subito cum tabida membris Corrupto caeli tractu miserandaque venit Arboribusque satisque lues et letifer annus. Linquebant dulcis animas aut aegra trahebant 140 Corpora; tum Sterilis exurere Sirius agros; Arebant herbae et victum seges aegra negabat Rursus ad oraclum Ortygiae Phoebumque remenso Hortatur pater ire mari veniamque precari: Quam fessis sinem rebus serat; unde lab0rum 145Τemptare auxilium iubeat; quo vertere curSUS. Nox erat et terris animalia somnus habebat:
Emgies sacrae divom Phrygiique Penates, Quos mecum ab Τroia mediisque ex ignibus urbis Extuleram, visi ante oculos ad Stare iacentis 150 In somnis, multo manifesti lumine, qua Se Plena per insertas fundebat luna fenestras; Τum sic adfari et curas his demere dictis:
Quod tibi delato Ortygiam dicturus Λpollo eSt,
Hic canit et tua nos en ultro ad limina mittit. 155 Nos te Dardania incensa tuaque arma Secuti, Nos tumidum sub te permensi classibuS aequor,
134쪽
P. VERGILI MARONIS Idem venturos tollemus in astra nepotes Imperiumque urbi dabimus. Τu moenia magnis 160 Magna para, longumque fugae ne linque laborem. Mutandae sedes. Non haec tibi litora suasit Delius aut Cretae ussit considere Apollo. Est locus, Hesperiam Grai cognomine dicunt, Τerra antiqua, potens armis atque ubere glaebae; 165 Oenotri coluere viri; nunc fama minores Italiam dixisse ducis de nomine gentem: Hae nobis propriae sedes; hinc Dardanus ortus Iasiusque pater, genus a quo principe noStrum. Surge age et haec laetus longaevo dicta parenti 170 Haud dubitanda refer: Corythum terrasque requirat Ausonias. Dictaea negat tibi Iuppiter arva.
Τalibus attonitus visis et voce deorum Nec sopor illud erat, sed coram adgnoscere Voltus Velatasque comas praesentiaque ora videbar; 175 Τum gelidus toto manabat corpore Sudor Corripio e stratis corpus tendoque SupinaSAd caelum cum voce manus et munera libo Intemerata focis. Perfecto laetus honore Anchisen facio certum remque ordine pando.
180 Adgnovit prolem ambiguam gemin0Sque parentes,
Seque novo veterum deceptum errore locorum.
Τum memorat: Nate, Iliacis exercite satis, Sola mihi talis casus Cassandra caneb3t. Nunc repeto haec generi portendere debita nostro18b Et saepe Hesperiam, saepe Itala regna V0c3re. Sed quis ad Hesperiae venturos litora Τeucros Crederet aut quem tum vates Cassandra moveret Cedamus Ρhoebo et moniti meliora Sequamur. Sic ait; et cuncti dicto paremUS OVanteS. 190 Hanc quoque deserimus sedem paucisque relictis
Vela damus vastumque cava trabe currimUS aequor.
Ρ0Stquam altum tenuere rates, nec iam amplius ullae Adparent terrae, caelum undique et undique pontuS,Τum mihi caeruleus supra caput adstitit imber 195 Noctem hiememque ferens et inhorruit unda tenebris. Continuo venti volvunt mare magnaque Surgunt
Aequora; dispersi iactamur gurgite Vasto; Involvere diem nimbi et nox humida caelum Abstulit; ingeminant abruptis nubibus igneS.
200 Excutimur cursu et caecis erramus in undiS.
135쪽
Ipse diem noctemque negat discernere caelo Nec meminisse viae media Palinurus in unda. I ris adeo incertos caeca caligine Soles Erramus pelago, totidem Sine Sidere nocteS. Quarto terra die primum se attollere tandem Visa, aperire procul montis ac Volvere fumum. Vela cadunt, remis insurgimus; haud mora, nautae Adnixi torquent spumas et caerula Verrunt.
Servatum ex undis Strophadum me litora primum Accipiunt, Strophades Graio stant nomine dictae, Insulae Ionio in magno, quas dira Celaeno Harpyiaeque colunt aliae, Phineia postquam
Clausa domus mensaSque metu liquere priores. Τristius haud illis monstrum, nec Saevior ulla Pestis et ira deum Stygiis sese extulit undis. Virginei volucrum voltus, foedissima ventris Proluvies uncaeque manus et pallida Semper Ora fame. Huc ubi delati portus intravimuS, ecce Laeta boum passim campis armenta videmus Caprigenumque pecus nullo cuStode per herbas. Inruimus ferro et divos ipsumque Vocan USIn partem praedam liue Iovem; tum litore curvo Extruimusque toros dapibusque epulamur opimis.
At subitae horrifico lapsu de montibus adsunt Harpyiae et magnis quatiunt clangoribus alas Diripiuntque dapes contactuque omnia foedant
Inmundo; tum vox taetrum dira inter odorem. Rursum in secessu longo sub rupe cavata Arboribus clausi circum atque horrentibus umbrisi Instruimus mensas arisque reponimus ignem; Rursum ex diverso caeli caecisque latebris Τurba sonans praedam pedibus circumvolat uncis, Polluit ore dapes. Sociis tunc, arma c3peSSant, Edico, et dira bellum cum gente gerendum. Haud secus ac iussi faciunt tectosque per herbam Disponunt enses et Scuta latentia condunt. Ergo ubi delapsae sonitum per curva dedere Litora, dat signum specula Misenus ab alta Aere cavo. Invadunt socii et nova proelia temptant,
136쪽
P. VERGILI MARONIS Obscenas pelagi ferro foedare volucreS. Sed neque vim plumis ullam nec volnera tergo Accipiunt celerique fuga sub sidera lapsae Semesam praedam et vestigia foeda relinquunt. 245 Una in praecelsa consedit rupe Celaeno, Infelix vates, rumpitque hanc pectore Vocem: Bellum etiam pro caede boum stratisque iuvencis, Laomedontiadae, bellumne inferre paratis
Et patrio Harpyias insontis pellere regno Τ250 Accipite ergo animis atque haec mea sigite dicta, Quae Phoebo pater omnipotens, mihi Phoebus Apollo
Ρraedixit, vobis Furiarum ego maxuma p3ndo. Italiam cursu petitis ventisque vocatis Ibitis Italiam portusque intrare licebit; 255 Sed non ante datam cingetis moenibus urbem, Quam vos dira fames nostraeque iniuria caedis Ambesas subigat malis absumere menS3S. Dixit et in silvam pennis ablata refugit. At sociis subita gelidus formidine sanguis 260 Deriguit; cecidere animi, nec iam ampliuS armiS, Sed votis precibusque iubent exp0Scere pacem, Sive deae seu sint dirae obscenaeque VolucreS. Et pater Anchises passis de litore palmis Numina magna vocat meritosque indicit honores: 265 Di, prohibete minas; di, talem avertite casum Et placidi servate piosi Τum litore funem Diripere excussosque iubet laxare rudentis. Τendunt vela Noti; fugimus spumantibus undis,
Qua cursum ventusque gubernatorque Voc3bat. 270 Iam medio adparet fluctu nemorosa Zacynth0s Dulichiumque Sameque et Neritos ardua SaXiS. Effugimus scopulos Ithacae, Laertia regna, Et terram altricem saevi exsecramur Ulixi. Mox et Leucatae nimbosa cacumina montis
275 Et formidatus nautis aperitur Apollo. Hunc petimus fessi et parvae succedimus urbi; Ancora de prora iacitur, stant litore puppes. Ergo insperata tandem tellure potiti Lustramurque Iovi votisque incendimus aras 280 Actiaque Iliacis celebramus litora ludis. Exercent patrias oleo labente palaestraSAen. III, 268. Iuximus 31Pi ferimur Ρη.
137쪽
Nudati socii; iuvat evasisse tot urbes Argolicas mediosque fugam tenuisse per hostis. Interea magnum sol circumvolvitur annum Et glacialis hiemps aquilonibus asperat undas; Aere cavo clipeum, magni gestamen Abantis, Postibus adversis figo et rem carmine Signo:
AENEAS HAEC DE DANAIS VICTORIBUS ARMA.
Linquere tum portus iubeo et considere transtriS. Certatim socii feriunt mare et aequora Verrunt. Protinus aerias Phaeacum abscondimus arces
Litoraque Epiri legimus portuque subimus Chaonio et celsam Buthroti accedimus urbem. Hic incredibilis rerum fama occupat auris, Priamiden Helenum Graias regnare per urbeSConiugio Aeacidae Pyrrhi sceptrisque potitum Et patrio Andromachen iterum cessis Se marito. Obstipui miroque incen Sum pectUS 3more, Conpellare virum et casus cognoScere lantOS. Progredior portu classis et litora linquens, Sollemnis cum sorte dapes et tristia dona Ante urbem in luco falsi Simoentis ad undam Libabat cineri Andromache Manisque Vocabat Hectoreum ad tumulum, viridi quem caespite inanem Et geminas, cauSSam lacrimis, SacraVerat BraS. Ut me conspexit venientem et Τroia circum firma amens vidit, magnis exterrita monstris Deriguit visu in medio, calor ossa reliquit; Labitur et longo vix tandem tempore fatur: Verane te facies, verus mihi nuntius adsera, Nate dea vivisne' aut, si lux alma receSSit, Hector ubi est Dixit lacrimasque effudit et omnem Inplevit clamore locum. Vix pauca surenti Subicio et raris turbatus vocibus hisco: Vivo equidem vitamque extrema per omnia duco: Ne dubita, nam vera VideS. Heul quis te casus deiectam coniuge tanto Excipit' aut quae digna satis sortuna revisit Hectoris Andromachen' Pyrrhin conubia servas Deiecit voltum et demissa voce locuta eSt: O felix una ante alias Priameia virgo Hostilem ad tumulum Τroiae sub moenibus altis
Aen. III, 319. Andromaehem ς Andromaehe M.
138쪽
P. VERGILI MARONIS IitSSa mori, quae Sortitus non pertulit ullos Nec victoris heri tetigit captiva cubile l325 Nos patria incensa diversa per aequora Vectae Stirpis AchillHae fastus iuvenemque Superbum Servitio enixast tulimus; qui deinde secutus Ledaeam Hermionen Lacedaemoniosque hymenaeos Me famulo famulamque Ηρleno transmisit habendam. 330 Ast illum er0ptae magno inflammatu S amore Coniugis et scelerum Furiis agitatus Orestes Excipit incautum patriasque obtruncat ad 3r3S. Morte Neoptolemi regnorum reddita cessit Pars Heleno, qui Chaonios cognomine campOS 33b Chaoniamque omnem Τroiano a Chaone dixit
Pergamaque Iliacamque iugis hanc addidit arcem. Sed tibi qui cursum venti, quae fata dedere Aut quisnam ignarum nostris deus adpulit oris uuid puer Ascanius superatne et Vescitur aura, 340 Quae tibi iam Τroia
Ecqua tamen puero est amissae cura parentis Ecquid in antiquam virtutem animosque virilis Et pater Aeneas et avunculus excitat Hector I alia fund0bat lacrimans longosque ciebat 345 Incassum fletus, cum sese a moenibus heros Priamides multis. Helenus comitantibus adsert Adgnoscitque suos laetusque ad limina ducit Et multum lacrimas verba inter singula fundit. Procedo et parvam I rotam Simulataque magnis 350 Pergama et arentem Xanthi cognomine rivum Adgnosco Scaeaeque amplector limina portae. Nec non et I eucri socia simul urbe fruuntur.
Illos porticibus rex accipiebat in amplis; Aulai medio libabant pocula Bacchi
355 Inpositis auro dapibus paterasque tenebant. Iamque dies aliserque dies processit et aurae Vela vocant tumidoque in statur carbasus austro: His vatem adgredior dictis ac talia quaeso:
Troiugena, interpres divom, qui numina Phoebi, 360 Qui tripodas, Clarii laurus, qui sidera senti SEt volsicrum linguas et praepetis omina pinnae, Fare age - namque omnem cursum mihi prospera dixit
Aen. III, 340. quae Μ quem F. - 348 damnavit Ribbeckius. 362. omnem M omnis P.
139쪽
Religio et cuncti suaserunt numine divi Italiam petere et terras temptare rep0SUS Sola novum dictuque nefas Harpyia Celaeno 365 Prodigium canitast tristis denunciat iras Obscenamque famem - quae prima pericula vito Quidve Sequens tantos possim Superare labores Hic Helenus caesis primum de more iuvencis Exorat pacΡm divom vittasque resol sit 370 Sacrati capitis meque ad tua limina, Phoebe, Il Se manu multo suspensum numine ducit Atque haec deinde canit divino ex ore sacerdos: Nate dΡa; nam te maioribus ire per altum Auspiciis manifesta fides: - sic sata deum rex 375S0rtitur volvitiliae vices; is vertitur ordo Pauca tibi e multis, quo tutior hospita lustres Aequora et Ausonio possiS conSidere portu, Expediam dictis; prohibent nam cetera Parcae Scire Hel 'num farique vetat Saturnia Iuno. 380 Principio Italiam, quam tu iam rere propinquam Vicinosque, ignare, paras in Vadere 90rtUS, Longa procul longis via dividit invia terris. Ante et Trinacria lentandus remus in unda Et salis Ausonii lustrandum navibus aequor 385 Insernique lacus Aeaeaeque insula Circae,
Quam tuta possis urbem conponere terr3.
Signa tibi dicam; tu condita mente teneto Cum tibi sollicito secreti ad fluminis undam Litoreis ingsens invsenta sub ilicibus sus 390 Triginta capitum fetus enixa iacebit,
Alba, solo recubans, albi circum ubera nati, Is locus urbis erit, requies ea certa lab0rum. Nec tu mensarum morsus horresce futuros Fata viam invenient aderitque vocatus Apollo. 395Has autem terras Italique hanc litoris oram, Proxuma quae nostri perfunditur aequori S aeStu,
Effuge; cuncta malis habitantur moenia Grais. Hic et Narycii posuerunt moenia L0cri, Et Sallentinos obsedit milite campos 400
Lyctius Idom qneus; hic illa ducis Meliboei
Parva Philoctetae subnixa Petelia muro. Quin, ubi transmissae steterint trans aequora classes Et positis aris iam vota in litore Solves, Purpureo Velare comas adopertus amictu, 405
140쪽
P. VERGILI MAR0Ms Ne qua inter sanctos ignis in honore deorum Hostilis facies occurrat et omina turbet. Hunc socii morem sacrorum, hunc ipse teneto; Hac casti maneant in religione nepotes. 410 Ast ubi digressum Siculae te admoverit orae Ventus et angusti rarescent claustra Pelori, Laeva tibi tellus et longo laeva petantur Aequora circuitu; dextrum fuge litus et undas.
Haec loca vi quondam et vasta convolsa ruina - 415 Τantum aevi longinqua valet mutare vetustas
Dissiluisse ferunt, cum protinus utraque tellus Una foret; venit medio vi pontus et undis Hesperium Siculo latus abscidit arvaque et urbes Litore diductas angusto interluit aestu.
420 Dextrum Scylla latus, laevum inplacata Charybdis Obsidet atque imo barathri ter gurgite vastos
Sorbet in abruptum fluctus rursusque Sub auras Erigit alternos et sidera verberat unda. At Scyllam caecis cohibet spelunca latebris 425 Ora exsertantem et navis in saxa trahentem. Prima hominis facies et pulchro pectore virgo Ρube tenus, postrema inmani corpore pistrix Delphinum caudas utero commiSSa luporum. Ρraestat Τrinacrii metas lustrare Pachyni
430 Cessantem, longos et circumflectere curSUS, Quam semel informem vasto vidisse sub antro Scyllam et caeruleis canibus resonantia SaXa.
Ρraeterea, Si qua est Heleno prudentia, vati Si qua fides, animum si veris inplet Apollo, 435 Unum illud tibi, nate dea, proque omnibuS unum
Praedicam et repetens iterumque iterumque monebo: Iunonis magnae primum prece numen adora; Iunoni cane vota libens dominamque potentem Supplicibus supera donis: sic denique victor 440 Trinacria finis Italos mittere relicta. Huc ubi delatus Cumaeam accesseriS urbem Divinosque lacus et Averna Sonantia SilviS, Insanam vatem aspicies, quae rupe sub ima Fata canit soliisque notas et nomina mandat.
445 Quaecumque in foliis descripsit carmina virgo,
Digerit in numerum atque antro seclusa relinquit. Illa manent inmota locis neque ab ordine cedunt. Verum eadem, Verso tenuis cum cardine Ventus