장음표시 사용
151쪽
Conubio iungam stabili propriamque dicabolHic Hymenaeus erit. Non adversata petenti Adnuit atque dolis risit Cytherea repertiS. Oceanum interea surgens Aurora reliquit. It portis iubare exorto delecta iuventus; Retia rara, plagae, lato venabula serro Massylique ruunt equites et odora canum Vi S. Reginam thalamo cunctantem ad limina primi Poenorum expectant, ostroque in Signis et auro Stat sonipes ac frena ferox Spumantia mandit. Tandem progreditur magna Stipante caterva Sidoniam picto chlamTilem circumdata limbo. Cui pharetra ex auro; crines nodantur in aurum; Aurea purpuream subnectit fibula vestem. Nec non et Phrygii comites et laetus Iulus Incedunt. Ipse ante alios pulcherrimus omnis Inseri se socium Aeneas atque agmina iungit.
Qualis ubi hibernam Lyciam Xanthique fluenta Deserit ac Delum maternam invisit Apollo
Instauratque choros, mixtique altaria circum
Cretesque Dryopesque fremunt pictique Agathyrsi; Ipse iugis Cynthi graditur mollique suentem
Fronde premit crinem fingens atque inplicat auro, Τela sonant umeris: haud illo spgnior ibat
Aeneas; tantum egregio decus enitet ore. Ρostquam altos ventum in montis atque invia lustra, Ecce serae saxi deiectae vertice caprae
Decurrere iugis; alia de parte patentis
Transmittunt cursu campos atque agmina cerViΡulverulenta fuga glomerant montisque relinquunt. At puer Ascanius mediis in vallibus acri Gaudet equo iamque hos cursu, iam praeterit illos Spumantemque dari pecora inter inertia votis
Optat aprum aut fulvum descendere monte leonem. Interea magno misceri murmure caelum
Incipit; insequitur commixta grandine nimbus; Et Tyrii comites passim et I roiana iuventus
Dardaniusque nepos Veneris diversa per agro S Tecta metu petiere; ruunt de montibus amneS. Speluncam Dido dux et I roianus eandem Deveniunt. Prima et Τellus et pronuba Iuno
A en. IV, 126 damnavit Peerlhampus.
152쪽
Ρ. VERGILI MAR0NIs Dant signum; fulsere ignes et conscius aether Conubis summoque ulularunt vertice Nymphae. Ille dies primus leti primusque malorum 170 Caussa fuit; neque enim specie famave moVetur, Nec iam surtivum Dido meditatur amorem; Coniugium vocat; hoc praetexit nomine culpam. Extemplo Libyae magnas it Fama per urbes, Fama, malum qua non aliud velocius ullum; 175 Mobilitate viget virisque adquirit eundo; Ρarva metu primo; mox sese attollit in auras Ingrediturque solo et caput inter nubila condit. Illam Terra parens ira inritata deorum Extremam, ut perhibent, Coeo Enceladoque sororem 180 Ρrogenuit pedibus celerem et pernicibus alis, Monstrum horrendum, ingens, cui, quot Sunt corpore plumae, Τοt vigiles oculi subter, mirabile dictu, Tot linguae, totidem ora sonant, tot Subrigit auris. Nocte volat caeli medio terraeque per umbram 185 Stridens nec dulci declinat lumina somno; Luce sedet custos aut summi culmine tecti, Turribus aut altis, et magnas territat urbes, Tam ficti pravique tenax, quam nuntia Veri. Haec tum multiplici populos sermone replebat 190 Gaudens et pariter facta atque insecta canebat:
Venisse Aenean Τroiano sanguine cretum,
Cui se pulchra viro dignetur iungere Dido;
Nunc hiemem inter se luxu, quam longa, D Vere Regnorum inmemores turpique cupidine captos.195 Haec passim dea foeda virum diffundit in ora. Ρrotinus ad regem cursus detorquet IarbanΙncenditque animum dictis atque aggerat iraS. Hic Hammone satus rapta Garamantide Nympha Τempla Iovi centum latis inmania regnis, 200 Centum aras posuit vigilemque sacraverat ignem, Excubias divom aeternas; pecudumque cruore Pingue solum et variis forentia limina sertis.
Isque amens animi et rumore accenSUS amaro
Dicitur ante aras media inter numina divom 205 Multa Iovem manibus supplex orasse Supinis: Iuppiter omnipotens, cui nunc Maurusia pictis Gens epulata toris Lenaeum libat honorem,
153쪽
Aspicis haec' an te, genitor, cum fulmina torques, Nequiquam horremus, caecique in nubibus ignes Terrificant animos et inania murmura miscent Femina, quae nostris errans in finibus urbem Exiguam pretio posuit, cui litus arandum cuique loci leges dedimus, conubia noStra Reppulit ac dominum Aenean in regna recepit. Et nunc ille Ρaris cum semiviro comitatu
Maeonia mentum mitra crinemque madentem Subnexus rapto potitur: nos munera templis
Quippe tuis ferimus famamque fovemus inanem. Talibus orantem dictis arasque tenentem Audiit omnipotens oculosque ad moenia torsit Regia et oblitos famae melioris amantiS. Tum sic Mercurium adloquitur ac talia mandat: Vade age, nate Voca Zephyros et labere pinnis Dardaniumque ducem, Τyria Karthagine qui nunc Exspectat fatisque datas non respicit urbis, Adloquere et celeris defer mea dicta per auraS.
Non illum nobis genetrix pulcherrima talem Promisit Graiumque ideo bis vindicat armis; Sed lare, qui gravidam imperiis belloque frementem
Italiam regeret, genus alto a Sanguine Teucri Proderet ac totum sub leges mitteret orbem. Si nulla accendit tantarum gloria rerum Nec super ipse sua molitur laude laborem,
Ascanione pater Romanas invidet arces Quid struit' aut qua spe inimica in gente moratur, Nec prolem Ausoniam et Lavinia respicit arva Navigeti haec summa est; hic nostri nuntius eSto. Dixerat. Ille patris magni parere parabat Imperio; et primum pedibus talaria nectit
Aurea, quae sublimem alis Sive aequora Supra
Seu terram rapido pariter cum flamine portant; Τum virgam capit; hac animas ille evocat Orco Pallentis, alias sub Tartara tristia mittit, Dat somnos adimitque et lumina morte reSignat. Illa laetus agit ventos et turbida tranat Nubila; iamque volans apicem et latera ardua cernit
Atlantis duri, caelum qui vertice fulcit,
Aen. IV, 217. subneaeus ς subnixus ΜΡ. - 236. damnavit Ribbeckius. Vergilius.
154쪽
P. VERGILI MARONIS Atlantis, cinctum adsidue cui nubibus atris Piniferum caput et vento pulsatur et imbri; 250 Nix umeros infusa tegit; tum flumina mento Prascipitant senis et glacie riget horrida barba. Hic primum paribus nitens Cyllenius alis
Constitit: hinc toto praeceps se corpore ad undas Misit avi similis, quae circum litora, circum 2bb Piscosos sc0pulos humilis Volat aequora iuxta. Haud aliter terras inter caelumque volabat Litus harenosum ad Libyae ventosque secabat Materno veniens ab avo Cyllenia proles.
Ut primum alatis tetigit magalia plantis,
260 Aenean fundantem arces ac tecta BoVantem
Conspicit. Atque illi stellatus iaspide fulva
Ensis erat Τyrioque ardebat murice laena Demissa ex umeris, dives quae munera Dido Fecerat et tenui telas discreverat auro. 265 Continuo invadit: Tu nunc Karthaginis altae Fundamenta locas pulchramque uxorius Urbem Exstruis heu regni rerumque oblite tuarumli Ipse deum tibi me claro demittit Olympo
Regnator, caelum et terras qui numine torquet; 270 Ipse haec ferre iubet celeris mandata per auraS:
Quid struis' aut qua spe Libycis teris otia terris
Si te nulla movet tantarum gloria rerum Nec super ipse tua moliris laude laborem,JAscanium surgentem et spes heredis Iuli , 275 Respice, cui regnum Italiae Romanaque tellus Debentur. Tali Cyllenius ore locutus
Mortalis visus medio sermone reliquit Et procul in tenuem ex oculis evanuit aur3m. At vero Aeneas aspectu obmutuit amenS, 280 Arrectaeque horrore comae et vox faucibus haesit.
Ardet abire fuga dulcisque relinquere terras Attonitus tanto monitu imperioque deorum. Heu quid agat quo nunc reginam ambire furentem 1 Audeat adfatu quae prima exordia sumat 285 Atque animum nunc huc celerem, nunc dividit illuc, In partisque rapit varias perque omnia IerSat.JΗaec alternanti potior sententia visa est: Mnesthea Sergestumque vocat fortemque SereStum,
155쪽
Classem aptent taciti sociosque ad litora cogant, Arma parent et, quae rebuS Sit caUSSa n0V3ndiS, Dissimulent: sese interea, quando optuma Dido Nesciat et tantos rumpi n0n Speret amoreS, Temptaturum aditus et, quae mollissima fandi Tempora, quis rebus dexter modus. Ocius omnes Imperio laeti parent ac iussa saceSSunt. At regina dolos - quis fallere possit amantem Praesensit motuSque excepit prima suturos Omnia tuta timens. Eadem impia Fama surenti Detulit armari classem curSumque par3ri. Saevit inops animi totamque incensa per Urbem Bacchatur, qualis commotis excita sacris Thyias, ubi audito stimulant trieterica Baccho orgia nocturnusque Vocat clamore Cithaeron. Tandem his Aenean conpellat vocibus ultro: Dissimulare etiam sperasti, perside, tantum Posse nefas tacitusque mea decedere terra Nec te noster amor nec te data dextera quondam
Nec moritura tenet crudeli funere Dido Quin etiam hiberno moliris sidere classem Et mediis properas aquilonibus ire per altum, Crudelis' Quid, si non arva aliena domoSque
Ignotas peteres et Troia antiqua m3Beret, Troia per undosum peteretur claSSibus aequor Mene fugis Per ego has lacrimas dextramque tuam te
Quando aliud mihi iam miserae nihil ipsa reliqui
Per conubia nostra, per incept0S hymenae0S,
Si bene quid de te merui, fuit aut tibi quicquam
Dulce meum, miserere domus labentis et istam, 0ro, si quis adhuc precibus locUS , exue mentem.
Te propter Libycae gentes Nomadumque tyranni Odere, infensi Tyrii; te propter eundem Exstinctus pudor et, qua sola Sidera adibam, Fama prior. Cui me moribundam deseris, hospes
Hoc solum nomen quoniam de coniuge reStat.
Quid moror' an mea Pygmalion dum moenia frater DeStruat, aut captam ducat Gaetulus Iarbas Saltem si qua mihi de te suscepta fuisset te fugam suboles, si quis mihi parvulus aula Luderet Aeneas, qui te tamen ore reserret,
156쪽
68 P. VERGILI MARDNIS 330 Non equidem omnino capta ac deserta Viderer. Dixerat. Ille Iovis monitis inmota tenebat Lumina et obnixus curam sub corde premebat. Tandem pauca resert: Ego te, quae plurim' fando
Enumerare ValeS, numquam, regina, negabo
335 Promeritam; nec me meminisse pigebit Elissae, Dum memor ipse mei, dum spiritus hos regit artus. Ρro re pauca loquar. Neque ego hanc abscondere furto Speravi, ne singe, fugam nec coniugis umquam Praetendi taedas aut haec in foedera veni. 340 Me si fata meis paterentur ducere Vitam Auspiciis et sponte mea conp0nere curaS, Urbem Troianam primum dulcisque meorum Reliquias colerem, Ρriami tecta alta manerent Et recidiva manu posuissem Pergama Iictis. 345 Sed nunc Italiam magnam Gryneus Apollo, Italiam Lyciae iussere capessere SorteS; Hic amor, haec patria est. Si te Karthaginis arces, Ρhoenissam, Libycaeque aspectus detinet urbis, Quae tandem, Ausonia Teucros conSidere terra, 350 Invidia est Et nos fas extera quaerere regna. Me patris Anchisae, quotiens humentibus umbris Nox operit terras, quotiens astra ignea Surgunt, Admonet in somnis et turbida terret imago; Me puer Ascanius capitisque iniuria cari, 355 Quem regno Hesperiae fraudo et fatalibus arvis. Nunc etiam interpres divom Iove missus ab ipso -Τestor utrumque caput - celeris mandata per auraSDetulit; ipse deum manifesto in lumine vidi
Intrantem muros vocemque his auribus hausi. 360 Desine meque tuis incendere teque querellis; Italiam non sp0nte Sequor. Talia dicentem iamdudum aversa tuetur Huc illuc volvens oculos totumque pererrat Luminibus tacitis et sic accensa prolatur: 365 Nec tibi diva parens, generis nec DardanUS auctor, Perside; sed duris genuit te cautibus horrens Caucasus Hyrcanaeque admorunt ubera tigres. Nam quid dissimulo aut quae me ad maiora res emo
Num fletu ingemuit nostro' num lumina sexit 370 Num lacrimas victus dedit aut miseratus amantem est
A en. IV, 343 Verba: Priami - manerent damnavit Peerlhampus
157쪽
Quae quibus anteferam' Ιam iam nec maxuma Iuno, Nec Saturnius haec oculis pater aspicit aequis. Nusquam tuta fides. Eiectum litore, egentem Excepi et regni demens in parte locavi;
Α missam classem, socios a morte reduxi.
Heu furiis incensa ferori Nunc augur Apollo, Nunc Lyciae sortes, nunc et Iove missus ab ipso Interpres divom fert horrida iussa per auraS. Scilicet is Superis labor est, ea cura quietoS Sollicitat. Neque te teneo neque dicta refello; I, sequere Italiam ventis, pete regna per undas.
Spero equidem mediis,si quid pia numina possunt, Supplicia hausurum scopulis et nomine Dido
Saepe vocaturum. Sequar atris ignibus absens Et, cum frigida mors anima seduxerit artus, Omnibus umbra locis adero. Dabis, inprobe, poenaS. Audiam et haec Manis veniet mihi fama sub imos. His medium dictis sermonem abrumpit et auras Aegra fugit seque ex oculis avertit et aufert
Linquens multa metu cunctantem et multa volentem Dicere. Suscipiunt famulae conlapsaque membra Marmoreo referunt thalamo Stratisque reponunt.
At pius Aeneas, quamquam lenire dolentem
Solando cupit et dictis avertere curas Multa gemens magnoque animum labefactus amore, Iussa tamen divom exsequitur classemque revisit. Tum vero Τeucri incumbunt et litore celsas Deducunt toto navis. Natat uncta carina Frondentisque serunt remos et robora silvis Infabricata fugae studio. Migrantis cernas totaque ex urbe ruentiS. Ac velut ingentem formicae farris acervum Cum populant hiemis memores tectoque reponunt; It nigrum campis agmen praedamque per herbas Convectant calle angusto; pars grandia trudunt 0bnixae frumenta umeris; pars agmina cogunt Castigantque moras; opere omnis Semita fervet. Quis tibi tum, Dido, cernenti talia Sen SUS, Quosve dabas gemitus, cum litora fervere late
Prospiceres arce ex summa totumque Iidere Aen. IV, 375 damnavit Bryantius. - 384-88J 384. 386. 385. 387.
Peerlhampus. - 390. volentem M parantem alii.
158쪽
P. VERGILI MAR0NIS Misceri ante oculos tantis clamoribus aequori Inprobe Amor, quid non m0rtalia pectora cogisl Ire iterum in lacrimas, iterum temptare precando C0gitur et supplex animos submittere amori, 4lo Ne quid inexpertum frustra moritura relinquat. Anna, vides toto properari litore; circum
Undique convenere; Vocat iam carb3SUS auras,
Puppibus et laeti nautae inposuere coron3S. Hunc ego si potui tantum sperare dolorem, 420 Et perferre, Soror, potero. Miserae hoc tamen unum EXSequere, Anna, mihi; solam nam perfidus ille Τe colere, arcanos etiam tibi credere sensus: Sola viri mollis aditus et tempora noras: Ι, Soror, atque ho Stem Supplex adfare superbum: 425 Non ego cum Danais Troianam exscindere gentem Aulide iuravi, classemve ad Pergama misi, Nec patris Anchisae cinerem Manisve revelli: Cur mea dicta negat duras demittere in auris 'Quo ruit' extremum hoc miserae det munus amanti: 430 Exspectet facilemque fugam ventosque ferentis. Non iam coniugium antiquum, quod prodidit, oro, Nec pulchro ut Latio careat regnumque relinquat; Τempus inane peto, requiem spatiumque furori,
Dum mea me victam doceat fortuna dolere. 435 Extremam hanc ora Veniam - miserere SororiS
Quam mihi cum dederit, cumulatam morte remittam. Τalibus orabat, talisque miserrima fletus Fertque refertque soror. Sed nullis ille movetur Fletibus aut voces ullas tractabilis audit; 440 Fata obstant placidasque viri deus obstruit auris.
Ac velut annoso validam cum rob0re quercum
Alpini Boreae nunc hinc nunc statibus illinc
Eruere inter se certant; it stridor et altae Consternunt terram concusso stipite frondes; 445 Ιpsa haeret scopulis et, quantum vertice ad auras Aetherias, tantum radice in Τartara tendit: Haud secus adsiduis hinc atque hinc vocibus heros Τunditur et magno persentit pectore curas; Mens inmota manet; lacrimae volvuntur inanes.
450 Tum vero infelix satis exterrita Dido
Aen. IV, 418. 419J 418. 548 49. 419. Ribbeckius. - 427. cinerem Μ
cineres P. - 428. negat neget M 'P3. - 435. ora Lade vicus oro libri. - 439. aut MP haud ς.
159쪽
Mortem orat; taedet caeli convexa tueri. Quo magis inceptum peragat lucemque relinquat, Vidit, turicremis cum dona inponeret ariS
Horrendum dictu - latices nigrescere sacros Fusaque in obscenum se Vertere Vina cruorem.
Hoc visum nulli, non ipsi est ata sorori. Praeterea fuit in tectis de marmore templum Coniugis antiqui, miro quod honore colebat, Velleribus niveis et festa fronde revinctum:
Hinc exaudiri voces et verba vocantis Visa viri, nox cum terras obscura teneret;
Solaque culminibus ferali carmine bubo Saepe queri et longas in fletum ducere voces; Multaque praeterea vatum praedicta pri0rum Τerribili monitu horrificant. Agit ipse furentem
In somnis ferus Aeneas; Semperque relinqui Sola sibi, semper longam incomitata videtur Ire viam et Τyrios deSerta quaerere terra. Eumenidum veluti demens videt agmina Pentheus Et solem geminum et duplicis se ostendere Thebas, Aut Agamemnonius scaenis agitatus Orestes Armatam lacibus matrem et serpentibus atris Cum fugit, ultricesque sedent in limine Dirae. Ergo ubi concepit furias evicta dolore
Decrevitque mori, tempuS Secum it Sa modumque Exigit ac maestam dictis adgressa Sororem Consilium voltu tegit ac spem fronte Serenat: Inveni, germana, Viam - gratare Sorori Quae mihi reddat eum, vel eo me S0lvat amantem. Oceani finem iuxta solemque cadentem Ultimus Aethiopum locus est, ubi maxumus Atlas Axem umero torquet stellis ardentibus aptum: Hinc mihi Massylae gentis mon Strata Sacerd0S, Hesperidum templi custos, epulasque draconi Quae dabat et sacros servabat tu arbore ramos, Spargens humida mella Sop0riferum que papaVer. Haec se carminibus promittit Solvere mentes, Quas velit, ast aliis duras inmittere curas; Sistere aquam fluviis et vertere Sidera retro; Nocturnosque movet Manis; mugire videbis
Α en. IV, 464. priorum FP piorum M. - 486. post v. 517 posuit Ribbeckius.
160쪽
P. VERGILI MARONIS Sub pedibus terram et descendere montibuS Ornos. ΤeSt0r, cara, deos et te, germana, tuumque Dulce caput, magicas invitam accingier artis. Tu secreta pyram tecto interiore sub auras 495 Erige et arma viri, thalamo quae fixa reliquit Impius, exuviasque omnis lectumque iugalem, Qu0 perii, superinponas: abolere nefandi Cuncta viri monumenta iuvat monstratque Sacerdos. Haec es sata silet; pallor simul occupat ora. 500 Non tamen Anna novis praetexere funera sacris Germanam credit nec tantos mente surores
Concipit aut graviora timet, quam morte Sychaei. Ergo iusSa 4 3rat. At regina pyra penetrali in sede sub auras 505 Erecta ingenti taedis atque ilice secta Intenditque locum sertis et fronde coronat
Funerea; Super exuvias ensemque relictum
Effigiemque toro locat, haud ignara suturi.
Stant arae circum, et crinis effusa sacerdos 510 Ter centum tonat ore deos, Erebumque Chaosque Τergeminamque Hecaten, tria Virginis ora Dianae. Sparserat et latices simulatos fontis Averni, Falcibus et messae ad lunam quaeruntur aenis Ρubentes herbae nigri cum lacte veneni; 515 Quaeritur et nascentis equi de fronte revolsus Et matri praereptUS amor. Ipsa mola manibusque piis altaria iuxta Unum exuta pedem vinclis in veste recincta Τestatur moritura deos et conscia fati 520 Sidera; tum, si quod non aequo foedere amantis Curae numen habet iustumque memorque, precatur. Nox erat et placidum carpebant sessa Soporem Corp0ra per terras silvaeque et saeva quierant Aequora, cum medio volvuntur sidera lapsu, 525 Cum tacet omnis ager, pecudes pictaeque VolucreS, Quaeque lacus late liquidos, quaeque aspera dumis Rura tenent, Somno positae sub nocte silenti. Lenibant curas et corda oblita laborumJAt non infelix animi Phoenissa, nec umquam 530 Solvitur in somnos oculisve aut pectore noctem Accipit: ingeminant curae rursuSque reSUrgens