Catechismi quæstiones concinnatæ, per Nicolaum Hemmingium

41쪽

tiaticius 2250s dili istius Tertium sumitur adisserentia uirtutum iitrius in Lex enim occidit, Sc est ministeritatim mortis, Euangelium autem uiuificat, .&est uitae mini siderium 2 Cor. 2.Qtiartum sit initur ab obiectis, legis enim comminatio ad imp itentesct non ad con Uersos pertinet Euangeli j promissio adice nitentes, 5 non ad impoenitentes pertinet, quemadmodum propositis exemplis docet Christus Lucae P. Matth. a. Nam apud Lucam testatur Christus ad mulierem poenitentatem pertinere gratiam Euangelin, Et apud Matthaeum testatur comminationem legis pertinere ad superbum legisperitum. Hoc quadruplex legis de Euangeli j discrimen complector hoc disiicho. Notici promisi , iis, subiecta p, quantum Lewab Euangelio disserat, ecce docent.

quo im partes legis diuit '

Decem sunt Decalogi praecepta, quae duobus continentur capitibus , quae sunt. Dili e Iehouali Deum tuum ex toto corde tuo dcc Et Prominum ritum ut teipsum.

42쪽

quid prius caput continet

x Mandatum homini datum. Ass.ctum dilectionis obiectium ad quod ille assectus res

rendus est. causa iudicatur, Cum dicitur: Dominum Deum tuum,ista enim pronomi ira causas dilectionis insinuant. Modum dilectionis uidelicet quod ex toto corde, ex tota anima, ex toti S uiribu S. Eadem quinq; continentur secundo capite.

Christi is dicit in Eliangelio secim sdum simile esse priori, qtiomodo id intelligendtim sit, expone.

Non in ordine non in obieeto, non in dilectionis gradu, ista similitudo est posita, Nam dilectio Dei ordine prior est, obiecto dignior, Sogradu superior dilectione homi nis. Est enim Deus pro omnibus diligen dus Se ante omnia Sc super omnia. Sed simile in affectu, Nam utrumc requirit dilectionem, In obligatione, Nam utrumcl obligat Uel ad obedientiam uel ad poenam, Et in consecutione obedientiae iuxta illud Iohannis dic tum Qui dicit se diligere Deum, de Proximum suum odit,menda est.

Da methodum e cicandisinguli

licti

43쪽

3 In singillorum praeceptorum explicati ne haec quin dici possitiat.

iiid mandet leae. alii dictet. Q iam habeat obedientia promissi a

Q iam habeat uiolatio legis poenam. ς tus sit usus legis externus,internuS, spiritualis. Haec quinq; disticho hoc coma pleetor. Le mandat, prohibet, promittit, Sc in dicat iram, Additur his usus qui meditandus erit.

cepto.

cita prisnum praeceptum.

Ego sum Icho uali Deus nitis, qui edtixi te de terra Aegypti: Non line

his Deos alieno S coram me.

est bilis huius iraeceptis

Quod Deus conditor rerum, solus sit omnium honorum fons d dator. Qtiis Finis omni idololatria imia pietate abieeta,ipse solus habeatur Deus o. ster, Sc solus a nobis uero cultu colatur.

44쪽

uuid contiuerit haec legis P erba'

Duo prooemium, d expositionem prae cepti prooemium enim est. Ego Iehortali Deus titis ti eduxi te de terra Ae gypti. Expositio autem praecepti.

Non habebis Deos alienos corani

uuid ibi vult prooemium'

Hoc continet duo Primum , moduni cognoscendi Deum per uerbum Scienefici una Deia

45쪽

um Dei: ierbum est Eoo Ieho trah Deu tuu OCC. Beneficium: Qui eduxi te de

terra Aegypti. Deinde continet prooemi tim confirmationem legis diuinae a potesta αte 'promissionera benefich praestitis, De quibus latius uide Enchiridion, rum.

quid habet expositio'

Haec ut meminit alienorum Deorum&Ueri Dei ita praecipit ut uerum Deum habeas, dc alienos Deos fugias seu non habeas.

si uidis habere Deum'

Est mente, affectu, uoluntatriadeo hin tribus uitibus Deum complecti.

st uomodo mente complectimur Deum

Qtiando in mente est uera noticia Dei, uidelicet quod sit unus aeternus Deus, Pater, λογω, Sc spiritus sanctus,quod hic Deus sit sons omnis boni, quod suas creatura amet, quod ad se confugientes iuxta promissiones Velit iuuare Et contra contumace punire. Haec in genere uera Dei noticia est, quae in duas formas distinguenda est. Est enim alia noticia Dei legalis, alia Euangelica.

46쪽

CATECHISMI Cum ex uera Dei nascitur asseditis

congruens Oticiae, ut timor Dei, fiducia, dilectio, spes Sed discernendum est interfiduciam legaIem dc Euangelicam , quarum illa nascitur ex noticia Dei Iesali, haec Orituretanoticia Dei Euangelica.

quomodo Deum comple limur

Poluntate.

Cum ex mentis recito iudicio et puro antam affectu nascitur uoluntati alacritas ad imperandum omnibus uiribus ut Deo ob dientiam praestent.

quomodo Deum compse Iimur Piribus

Cum ipse uires interiores c exteriores uoluntati alacriter imperanti,quae mens redieni dicat, d affectus pure suadet,Obsequiuaturct imperata praestant.

lux ergo vena in hac legepraeciapiuntur

Ea colliguntur ei j quae dissita sunt, ut delicet amor uerbi Dei, noticia Dei, timor, fiducia,dilectio,alaci uoluntas, de studium omnium uirium obediendi Deo.

Quae

47쪽

sthae open probibentur hac leges

Eae partim continentur in hoc dicto,haahere Deos alienos partim ex Antithesi opo

quid si ergo Deus alienus, uuid es habere Deos alienos'

Cum in plurali dicit alienos Deos signi ficat multa esse quae hominibus loco Dei esse soleant. Est autem loco Dei homini, quidquid homo fingit sibi ex quo pendet,dcUnde auxilium sperat,di opem absin uero ii more ueri Dei. Vnde auaricia a Diuo Paulo idololatria dicitur.

Foseunt ne statui certagenera alioenorum Deorum'

Possunt quidem Primum enim Alieni drisint idola gentitam. 2 Sancti, cum illis ab hominibus diuinus

honos exhibetur. Bona interna, Sc externa animi, corporis, fortunae, Adeoc omne in quo homi ne gloriari solent. Quicun*, enim haec mente, affectu, uoluntate amplectitur absim timore Dei, Alienos dicitur habere Deos. Licet quidem, imo oportet Creatura Dei

48쪽

zo CATECHISMI suo ordine diligere, modo illius dissed ioni et sons sit uenas Dei timor, idola autem, quae sun t opera Satanae perpetuo eXecrari OPOr

ret ἀ

stuae opera ex Antithesi prohibita

esse colligis '

Cum amore uerbi Dei pugnat odium Uerbi cum noticia Dei, pugnat ignoratio Dei,is omnis falsa persuasio de Deo, ut Philosophorum et Haereticorum,ut qui de diuinitate non recte sentiunt, In quorum numero est Epicurus, S groeci Plailosophi omnes.sterri qui de personis non recte iudicant, ut Arius,Sabellius S multi alii Item qui de uota luntate Dei perperam sentiunt, ut qui de gu hernatione, prouid cntia, promissionibus comminationibus, erroneum habent iudi

cium.

Cum timore pugnat securitas, cum fide diffidentia, cum dilectione remitus subcruce, Cum spe desperatio, Et ελ rigiα, Cum alacritate uoluntatis, auersio uoluntatis, d cum uirium promtitudine ad Ohe diendum ignauia, torpori quae graece dicitur α κη L.

quaesitu praemia obedientiae uis

his praeceptis

hoc ital

itici

49쪽

ia diic V EST IONAE s. Fauor Dei di miserico dia iuxta proη missiones legi additas uerum quia nemo legi satisfacit, praemia promissa tantumnio. do conseruntur conuersis.

quae poena 2 iolatae legis huius'

Maledictio, Sc damnatio, de uisitatio iniquitatis in tertiam Sc quartam generationem iuxta comminationes huic lea additas.

si uis es ausus huius legis S

Vt examines tuam conscientiam ad legis normam, Sc sententiam legis mcnte recolas hoc pacto. Primo, in hoc examine clim uiα deas te legi non satisfecisse, agnosce pecca tum tuum, Agnosce te legis diuinae trans gres rem es e Secundo, agnosce sententiam legis, aduersus te latam, iustam es. Tertio, fuge peccatum, e auesce ad iram Dei, Scdole quod Deum tuo peccat Offenderis. Qtiario, confugito uera fide ad Christum Peccati expiatorem, S ueniam delicti uiua fiduciaeXPere. Qtiinto, actus remissioncm peccato

rum fide Christi, redi ad regulam legis, de iuxta illam uitam tuam quantum quidem id fieri potest componito, Ac ita cum Davide Orato: Spiritum rectum innova in uisceri bus meis, Et da mihi ut ambulem in lege tua.

50쪽

et C AT EC HIS M Itua. Haec uoua obedientia etsi impersedia est, placet tamen in renatis propter Christum, Hic usus simili modo, accommodari etiam debet reliquis praeceptis.

uuid est ne pars primi praecepti prohibiti culptilium

Etsi reuera secunda lex est, quemadmo dum Omnes ueteres tradunt, ' confirmatur ex Deuteronomio: tamen nectim consuetu dine recepta ecclesiarum nostrarum pugnare itideamur, Onitin ramus hanc levem cum Prima, praesertim clim nihil referat, siue distinguatur a prima, siue coniungatur, modo ex Decalogo non excludatur '

siuid erro interdicti culptilium prohibeturἶ

Duo hoc interdicto prohibentur: numne Deum ulla effigie exprimere tentemuS.

Que si huius prohibitionis nutio '

Effigies Dei manu hominis Xpressa ce dit in contumcliam diuinae maiestatis

uni sic '

Qtiia Deus est expers corporis, inuisbi lis,de infinitus Effigies autem Onanis ex ma teria