Ad Scripturam Sacram discendam et docendam, introductio : quæ constat in grammatica explicatione phrasium Hebraicarum, in rhetorica et dialectica sacræ Scripturæ exemplis illustrata : prælecta publice in Academia Regia Hafniensi in Dani. A ... Iacobo

발행: 1589년

분량: 265페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

Sti arepro Docere, ' Prophetare. Ezechiel 14.v. a. Pone faciem tuam cotra viam austri, ct stilla ad meridiem. Amos p. V. 6. Ne prophetes contra Ierusalem,&ne stilles contra domum Isracl.

I. ADVERBII S. Vt,

Dure accipere pro grauiter ferre.

Gen. 24.V. I. Dure accipit hoc Abraha,&dure loqui. Cn. 2. V. 7.Locutu Sili nobis Dominu Sterra dure. it. I. is 3.Increpa eo dure, ut sinat Cani. Et dure agere. 2. Cor. I .V. IO.Nectim Venero durius agam. Graviter,pro valde seu vchementer. 3. Reg. 2 a V Quia grauiter sum Vulneratus.

2.Estra: 9.V. 7. Nos ipsi peccauimus grauiter. Sed haec Metaphora etiam Latina est. Atque hic dignus est locus Ciceronis, ut observetur, qui extat lib. I 6 Epistola 17. Fam. ad Tironem Heus tu qui κακοῖν esse meoru scriptorum soles, Vnde illud tam κυρον, valetudini fideliter inseruiendo Unde in istum locu fideliter venit 3 Cui verbo domiciliu est proprium in ossicio. Migrationes in alienum locu Nam doctrina&domus ars, ager etia fidelis dici potest ut sit quomodo Theophrasto placet, verecunda translatio. METAPHORA C ONTINUATA. Allegoria seu inversio praecipue in Metaphora eminet: frequens est in Sacris hic ris. Quae est comparatio qualitatis imperfecta in qua membrum posterius seu seu interpretatio p: adesi cleratur. Comparatiocnim plena duobus membris constat, ec non tropus,sed xt ita dicam, τεω est, argumentum logicum in To

picis

92쪽

pici, triaden diim Patal Gal. .v. a 2.voce ex allegori allegoriam dicta.

Eiusmodi sani haec, Fci. 2.V. 3. Et Matth. I 2.Veri. 2 Ar indinem quatiatam non conteret, linum fumigas non extim uer Pro, Christus non aspernabitur uasarn OS

&imbecilles, in quibus aliquid bona spei cst sc nos

fouebit potius quam Opprimet. Oseae A 7. iii a seminant ventum, turbinem metet. Pro quia peccant, ideo puniciatur. Vol quia vana sunt opera eorum,idco nudus fructu consequetur. Matth. 7.V. 6. Ne detis quod sanctum est canibus nec margaritas Vc stras coram porcis proieceritis. Pro, mysteria doctrina coelestis non sunt promiscue dignis indignis prodenda. Vc doctrina Euangelii non est prΟ- pone d contemptoribus verbi,Epicur is,d hypocritis. I. Cor. 9. V. 9. Boui trituranti non obligabis s. yro, docenti victum&stipendium non denegabis. Galat. 6. v. 7. Quicquid seminat homo, hoc metet. Pro, Qui egenis benefecerit, praemium a Deo recipiet. frigoria autem hominus omne trita Par. ia dicituri seu Pro erbium. . EZechiel. 3 6. Omnis qui vulgo prouerbiis utitur: de te dicit iliud qualis mater, talis filia Pro, peccatis. Et cap. 8. V. 2. Cur vos hoc Prouerbio vicina in de terra Israel, Patres comederunt uvam acerbam, filiorum dentes obstupuerunt. Pro, nos luimus peccata nostrorum maiorum . . Matth. b.V. I . Sic arcus caecum duxerit, ambo intΟ-ueam cadunt. Pro, stultus indoctus Praeceptor, stultos indoctos Discipulos facit. Erii. v. 24. Colatis ciuiccm, de glittitis camelum. .

93쪽

Pro, ita miniinis superstitiosi, in maximis negligentes

estis. Act. 9.V., Durum est contra stimulum calcitrare .Pro, dissicile est potentiori Deo praesertim repugnare. I. Cor. 9.V. 6. Modicum fermcnti totam massam fer mentat Pro unius improbi contagium multos inficit: vel unus falsus doctor totum coetum inficere potest vel exiguum Iudaisiali Euangelio mixtum totius .fidei synceritatem corrumpit. I. Pet. 2. V. 22. Accidit illis, quod vere prouerbio dici solet Canis ad vomitum reuersus est, sus lota advolutabrum Ceni.

Legoria autemsi inu trita, o obscura proinde sit,

aenigma dicitur. I Reg. LO. V. I. Quod regina Silaeba ad Solomonem venerit, Vt cum aenigmatibus tentaret Aenigma aut min Sermone vitium magi est quam virtus, Ut ait Fabius quare etiam haec allegoria in Scriptura rarissima est.In historia Samsonis,lud. I .v. I . Unicum fere extu exemplum, quod ibi legatur.

Atque hactenus generalis Metaphora fuit, eius duae species Theologis factae, mominibus docendi causa distincta sunt, nepe Prosopopeia &-ἀθροποπάθεια. ambae ab homine sumpta sunt. Prosopopeia ect,cum id,quod ministropriu est,adre alias

transfertur. Ch sostomus ad locum Pauli Rom. 8.V. 2 2. ubi dicitur res omnes hundum ipsum cxpectare reuelationem Dei. Prosopopij, inquit, yκοσμων rid est,inudo personam tribuit, Vt oratio maiorem vim Emphasima habeat. Haec ergo sit in substantivis. Sis

94쪽

Sic popul eugens de besiij Hritur.

Ioel I. V. 6. Invadit terram meam poten S in umerabilis gens. Loquitur enim de Locustis. Sic exerci m. Cap. 2.V. s. Reddam Vobis fructus, quos comederiit locustae exercitu meu ingens.

Et tales sunt aliquot Prosopopeiae. Prouerb. D. V a s Et hac Prosopopeia etiam Virgilius ustis est de apibus ψ. Georg. cum ait

Magnanimosque duces tot que cxorditie gentis,

Mores Cristudia, e populus G praeliis dicum. Sio filius Bouis disit r. Exod. 2 9.V. I. Tolle iuuencum unum silium Bouis. Et stim sit .a. Zacha. 9. V. 9. Sedens super sirium, stiperpullum si lium asinae ubi idem bis dicitur. Sio lim Phares . Thren orti accitit intrarent in renes meos fili pharetrae: Pro Sagittae. Sic ba pro urbibus minoribwadmetropolimpertinentes. Esa. O.V. 6.Et comburentur filii eius. Hoc tropo Pindarus appellat pluviam nubis filiam.

Vacantus canis. Psal. 2I.V. LI.Erue a gladio animam meam, e manu canis unicam meam. Mant flammae.

Esa. 47.Ver I .Non liberabunt animam suam de manu flammae. unus Hass. IOb S v. 2O Redime mea manu gladii. E c Praepu-

95쪽

In dierimis. Huc reserri possitiat illa, quae vulgo ad metonynaiam

effecti pro caussa inuolute referuntur Vt, Mors parida apud Horatium. Item: Palle me habitant morbi tristisque senectM. Canticorum I V. 6. Nigra sum, quia sol me aspexit. Iosuae et .v. 2 7. Ecce lapis iste erit testis foederis ipse enim audiuit omnia verba Iehouae. Psal. 98.V. 8.Flumi a plaudent manu,&colles exultabunt ubi etiam Augustinus Prosopopeiam agnoscit. Et 64.V. q. Pascua induant se pecudibus, valles operient se frumento. Deut. 3 2.V. 2.Inebriabo sagittas meas sanguine. Psal IO6. versi. Increpavit mare rubrumin exsiccatum est. Nahun I.V. 2. Obiurgat mare,&exsilc catillud.

Eiusmodi sunt haec apud Virgilium:

Aretos Oceani metuentes aequore tingLEt apud Horat Amatque Ianua limen. Atque hoc genus Graeci γλυκυ idest, suaue appellant. tque hucseritat, octrophe ad resinanimatas.

De Ut. 3 2.V. I.&Esia I V. 2.Audite coeli, quae loquor, audiat terra verba oris inci. Malach. 6.v. 2 Audite moles cxpostulatione Iehouae. Psal. 2 . vers .Eleuate portae capita Vestra.

Specier

96쪽

transfertur quammIum VI cI CI cro, Homerus v-

si es cor perpetua Ii, cum Scriptura de Deo lo

suItur. Cum enΠm Scriptura hominibus loquatur, ro tu humano loquitur. Homines autem heter de Deo cogitare,aut intelligere,aut loqui nequcunt, quamproseVocaptu. In Scrio uritu Ar Deo tr 'buuntur nomina ' orum hu--anto et ut, Rex audex,DominuS,Pater,Pastor. Deinde membra hum a Vt, facie Vultu S, Oculi, aures, cis, labia, brachia manu S, digiti,pcdeS,Cor. Item Uis Arma, gladiu S arcu S, sagittae,libri. ctus. Praetere ensem humani Vt gnorarii O, Oblita Poeni entia Amor, odium, laetitia, tristitia,ira, Zelus. Poctremo actiones hunetanae Vt, Videre, at dire,lo A1,stare, sedcre, ambulare, surgere, asccdere, descedere, Vigilare,

dormire. Qu*ru excpla lectio quotidiana stippeditabit. Haec cum Andiam sine tropo acciperent ab alijs οὐρρω- ιγηρφότα dicti sunt de quibus vide Augustinum libro de Heresibus cap. 3 .Atque hactenus Metaphora fuit

97쪽

STNecdoche es tropus, cum ex parre totum, aut conIra Lgnificatur os fere in sese bctantivis. . Pars est membrim vel specie S.

Synecdoche membri est,quari membrum pro integroponi. tur Vt, Membra hominis pro homine. Sic anima pro hominees . Gen. 12.V. J.Tulit Abraham animas, quas ibi acqui. si uerat in Haram Pro, homines seruos liberos. Et 26. V. s. Omne Sanimae filiorum eiu S,&filiarunt cius fuerunt triginta tre S.. Et v. 14. Peperit ipsi Iacob decem animas. EZech. II. V. . Anima qua peccauerit, ipsi moriatur. A t. a vers 4. Et accest 'runt ad fidem circiter ter mille

animae..

Rom. 3 V. L. Omnis anima sit subiecta potestati Atquc sic etiam Graeci 5 Latini interdum locuti sunt, Sophocles in Oedipo Colonio Sum cere, inquit, existimo, si pro multis una anima haec; crficiat, quae beneuo la sit, Horat.lib. I serna. Satyriquilata:

Postera lux oritu nubo gratφlvLa: r tam ciue Ploc Varius, Sinuessis, Virgiliusque Occurrunt ammae , qvila neci e candidiores Terra tulit, neque qucis messiit deuinctior alter.

Taled illud Persei esse videtur Satyra secunda:

curuae in terras animae et coelcstsum inanes.

Et illud Ciceronis: Vos meae caristianae antinae saepissi-- me ad me scribite . . Corpus etiam pro toto homine E. Exod. 21.V. i. Si cum corpore suo Venerit, cum corpo re suo exibit Pro , si ipse solus vel secum venerit si solus venerit, solus sine Uxore exibit.

98쪽

Rom. Ι2.V. I. Precor Vt si statis corpora vestra hostias Vitias Deo .Pro,VOS pib toto S.I. Cor. 6.V.2O.An nesciti corpora vestra membra esse Christi. Pro,VOS ipso S. Iacobi 3 v. 16.Lingua maculat totum corpus. Pro,totum hominem.

Sic de Graeci loquuntur, corpus pro homine dicunt: Vt, Aedificare domos,inpascere corpora inestas dialipertatem proxin aditus.

Sic Virgilius de Ceruis loquens 1 Aeneid. hac Voce est ustlS:. Nec priis absistit quam septem ingintia Victor corpora undit humi. mpar corpor stantiari pro toto est sic caroprimum pro corpore hominis est. Genes. 7.V. I 3. Erit pactum cum in carne Vestra. . Pro, in corpore Vestro. Prouerb. I .V. 3O Vita carnium sanitas cordis. IOh. 6.V. L. Pani S, que go dabo, caro mea est quam dabo pro mundi vita. Pio quo dicitur, Luc. 22.V. 9.HOC est corpus meum, quod pro vobis datur. 2 Cor. 7.V. I. Purgemu no Sab Omni inquinamcnto carnis: spiritus .Pro, corpori S animi. Secundo pro toto homine caro ent. Genes. 6.V. I .Finis omnis carnis venit cora me quia omnis caro corrupit viam suam. Psit 3 6.V. 3 Deo fidam non timebo, quid faciat milucaro sequitur Versu 8. Quid faciat mihi homo. . Esa. O.V. . Omni caro foenum. Matth. a . V a a Nisi abbreuiarentur dies illi, non ieret salua Ulla caro. . .

99쪽

IO h. I v I .Et Sermo caro factus est. Pro, filius Dei homo factus est. Roma V. 2 O .Ex operibus Legis non iustificabitur vlla caro. Tertiopro toto an vati caro E. Genes. 6.1.V. I . InrCinciam Omnem carnem, in qua

sit spiritus vitae sub coelo. Pro, Omne animaLLeuit. Ι7 V. Ι . Sanguinem cuiuscunq; carniS, non comedetis .Pro, sanguinem nullius animalis comedetis. Psal. 13 6.V. 26. Qui dat escam omni carni. Sanguis pro homine ent. PsaL0 .V. 21. Congregant exercitum contra animam iusti, sanguinem innocentem condemnant. Pro, homi

nem innocentem.

Matth. I 6.V. II. Beatus es Simon, quia caro sanguis non reuelabit haec tibi Sequitur enim, sed Pater meus qui in coelis est. Et a 7.V. q. Peccaui, proden sanguinem innocentena. Pro Christum innocentena. Et par dis imita is pro toto homine ALPrimum capΜt.2.Reg 2.V. 3.An non nosti, quod Ichouato det Dominum tuum a capite tuo. Pro, a te. Prouerb. .V. 9. Sapientia dabit capiti tu augmentugratiae. Pro, ornabit te, augustiorem te reddet. Sequitur enim xcoronam decoram dabit tibi. Atq; si1c etiam Terentius loquitur,lepidum caput. Os pro homne ere. Psal. 7.V. O. Os corum loquitur superbiam. Pro, ipsi.

Ioquuntur.

100쪽

licti: Oculas in homine Prouerb. 22. V. IO. Benignu oculi: benedicetur: quod de pane suo dat pauperi Pro, homo beneficus. De ut is V. h. Cave ne sit malignus oculus tuus in se

trem naendicum, Vino ucs ci Pro ne tui pse nimis sis

malignus. Mati. ZO.V. s.Num oculiis tuus maliis est, quod ego fini bonus .Promum tu alijs meam bonitate inuides. Cor pro homine eff. De ut Is V. II. Dando dabis et neq; malignu erit cor tuum. Pro, ipse ne cris malignus. EZechiel. 2O.V. 6. Quia post idola sua cor eorum gra' ditur. Pro, ipsi gradiuntur. Et 3 3.V. LI.POst auarrtiam suam cor eorum ambulat. Et pars reipro re tota P. Si orta seu, portaepro urbesunt. Genes a 2.V 2 7 Et cap. 2 o. '. 6 o Semen tuum possidebit portas inimicorum tuorum.Pro, Urbe S. De ut 16.U. . Non poteris sacrificare Pascha in qualibet porta tua. Pro,in qualibet urbe Et v. 8.lii dices Praefectos costitues in omnib. portis tuis, quas dabit tibi Deus .Pro,in omnibus urbibus. Pial. 87.V. 2.Diligit Dominus portas Syon Sic Syonpro tota Ierusalem est. Psal. 69.V. 3 6. Saluam faciet Iehoua Syon id est, era. selymam. Et 87.V 2.Diligit Dominus porta Syon. Ei a. 2.V. 3.De Sy Onexibit lex, S verbum Domin 1 deICrusale ubi tropi interpretatio sequitur Bis n.ide dicitur . Micheae .V. 12. Propter VOS Syon, Ut ager arabitur,

in Ierusalem in aceruos lapiduredigetur, ubi rursum bi

idem dicitur. ψ

SEARCH

MENU NAVIGATION