Ad Scripturam Sacram discendam et docendam, introductio : quæ constat in grammatica explicatione phrasium Hebraicarum, in rhetorica et dialectica sacræ Scripturæ exemplis illustrata : prælecta publice in Academia Regia Hafniensi in Dani. A ... Iacobo

61쪽

ROm. 3. V. 9. Magistratus cst vindex ad iram, ei qui male agit. Ephes. .Vers. 6.Propter haec venit ira Dei in homines

Deinde actio pro actionis essectu E. Sic m, Bisero merce de seu praemio operis est, quodvelhomo hominA velDein

bominire dit. Homo homini. Leuit. 9.V. I 3. Opus Mercenarij non pernoctabit tecum. Pro Inercedem mercenari non retinebis indicinposterum. Icrem. 22.Vers 13 Vc aedificanti domum suam,c c. qui

Proximi sui opera utitur gratis &opus ipsius non reddit ipsiI.

Deus homini Vt,

Ruth 2.V. I 3. Reddat tibi Iehoua opus tuum: sitqtie merces tua perfecta a Ieho uaci ubi tropi interpretatiosequitur. Esa. o V. 1 O .Ecce Dominus Iehoua veniet, de mercescius cum eo, &Opus illius cum ipsi. Opus pro prae malis, quibus suorum calamitates pensabit. Atque hic etiam tropi interpretatio praecedit,ut etiam hic. Cap. 62.V. LI.Dicite filii Sion Ecce salus tua venit,Ecce merces eius cum eo,&Opus eius coram illo. Et pro meritos ecialibm. Rom. 14.V. 6. Quod si per gratiam, non iam ex operibus id est, meritis, alioqui gratia non gratia. Sin autem ex operibus, non iam e gratia. Alioqui opus non est obpus Vbi gratia i pus id est,meritum opponuntur. Sic laborpro rebin abore partis,eP. Ecclesiast a vcrs 10. Dominabitur omni labori meo,

quod sapiens fui id est,rebus laborenaeo partis. Ezechia

62쪽

EZechiel. 2 3.V. 9.Tollent omnem laborem tuum,&dimittent te cuidam pro, facultate labore tuo partaS. E 'eci, terpro cibo aborepario.

Psal. 2O.V. 2.Laborem manuum tuarum maducasis.

Tale illud videtur, ubi augurium. Pro, praemio augurijseu diuinationis poni videtur.

ria erant in manibus ipsorum id est,praemia, quae darent Balam Pro, augurio. Sic lucticia pro praemio lucticiae H. Gen. D.V. La. Et testificabitur de iure iusticia mea,

coram te, cum Viderit mercedem meam. De ut. 6.V. 24. Praecepit nobis Ichoua,ut seruemus statuta ipsius in bonum nostrum &iusticia crit nobis, sit legem seruauerimus ibi tropi interpretati praecedere videtur in bonum nontrum. Et cap. 24. V. I 3. Restitues pauperi pignus post Solis Occasum,Vt dormiat in vestimeto suo, icne dicat tibi, tibique sit iusticia coram Ichoua Deo tuo. I Sam. 26. V. 2 3 dehoua reddat viro iusticiam suam, &fidem sua Pro, reddat mihi praemia iusticiae meae fidei meae o Saul. Iudicium Deipraefert propoena impiorum se liberatione piorum.

EX Od. 6. V. 6. Iudiciis magnis redimam vos id est, Aegyptiorum poenis. Prouerb. 3.V. 20. Parata sunt derisoribus iudicia. EZech. I .vers hi Si quatuor iudicia mea misero, gladium,famem, bestiam malam, pestem. Rom. 2.V. 3 Existimas, o homo, qui damnas cos,qui talia faciunt, facis eadem, fore ut effugias iudicium Dei. Aa I. COr.

63쪽

I Cor. I A 29. Q ij dit&bibit indigne, iudiciunrsi bi edit,& bibit id cit, poenam edendo bibendo sibi x. ahit.

a. Pet. 2. V. IO. Quibus iudicium iam olim non tarda bit,&quorum perditio no dormitabit ibi Tropi inter pretatio sequitur. Ei de iudycio Asminis . Ierem. 26. U. LI. Iudicium mortis est viro huic: id est, Ieremias supplicio capitali dignus est. Peccatum cum Synommis quibusdampro heccatipoena P.

Leuit 2 2. V. D. Custodient custodiam meam, non portabunt peccatum, nec morientur ibi in Verbo M. riendi Tropi=nterpretatio est id est, non luant poenam. De ut. a 3 V. 2I S Votum oueri Deo tuo, noli committere ut non reddas Id cnim a te exigit Iehoua in erit in te peccatum bid est, poena: Et et .v. 24.Ne mercede fraudato Meroenarium ne sit in te peccatum id est, poena peccati. 1-RCg. 3. V. I . Et fuit haec res in peccatum domui Ieroboam, ut cXtirparetur atque deleretur domus cius

e superficie exrae ubi in postremis verbis Tropi interpretatio est. Iniquitas pro poena iniquitatis e .

Genes .v. 3. Maior est iniquitas mea, quana Vt eam ferre possim. Et cap. Q.V. . Ne forte pereaSin iniquitate ciuitatis. Psalin. . vers 17. Super verticem eius iniqui itas eius descendet.

tque hoc ecialiter sit cum verboserendis portandi

EX Od. 24 vers 3. Fac ipsis feminalia, crc. ne ferant iniquitatem, moriantur: ubi Tropi interpretatio se

scitia u

64쪽

Leuit. . . I. Cum anima peccauerit,iniquitate suam feret id est. poenam tuae iniquitatis luci. Delictum' opiae ava Lucii praesem cum aetatur aliquid esse in deluium. L. Paralip. 2I V. 3 Vt quid quaerit haec Dominus meus ut quid erit in delicetum Israchid est,pcrniciem. 2. Paral. 28.V. 3. Ne adducati captiuitatem hac huc,re sit in delictum Domino luperno S. Tertio Indrumeta tu estpro releraularum uesiecta. Quod a Latinis Errarius usurpaturo vulgo non annotatur. Lingua pro sermone est. Prouerb. 24.V. IS Lingua molli confringit iram. Pro.

sermo molli S.

Et v. 2 3. Vt ventus Aquil fugat pituitam: Sic facio verecunda linguam secreti id est, Q ii odit aduersatur

obtrectatores,ingat scrmonem Occulte dc trahentem.

Sic etiam populus profunda linguae dicitur. Esa. 3.v. I9. Non videbis populum profundς linguς, quem no possis intelligerendist, cuius sermo obscurior sit, quam ut intelligi possit.

Labium prosermone. Prouer. I 2.V.49 Labum Veritatis firmum erit in per petuum. Pro, scrino Veru S. Et cap. 17. V. 7. Non decet stultum labium excellens:

id est, sermo de rebus magnis: arduis. Et 1 8.v. 7 Labia stulti laqueus animae ipsius id est,suis ipsius verbis capitur stultus. Et specialius pro dialecti et domate remonis.

Genes II.V. 6.&7. Omnis terra erit labii unius,&vox una omnibus. Pro omnes homine uno sermonis idiositate utebantur.

65쪽

grauis ingliae mitteris Quψnim non intelligas verba: ubi tropi interpretati tequitur.

Os pro sermone. Prouerb. I O.V. II Vera vita est os iustortina Et i. '. 28. O blandum facit inapuissionem: Pro,sermo blandu S. Sic Terent. Os duruna, Et Ouid, o dulce,& os falsiunx dixisse videtur. Ei eciali ro mandato.. Exod. 7. v. I. Profectus est Israel ad os Iehouae: Pros

ad mandatum ..

Et et .v. 21 Quod numeratio fuit ad os ossis.. Gen. s. V. 21. Dedit ipsis Oseph currus iuxta os Pharaoni S. Pro quo dicitur, . Reg. 7. V. . Non erit pluuia nisi ad oris mei Verba.. Et aliter Num. 24. v. a . Eo quod rebelles fueritis ori Iosiae. I.V. 8. Qui reuelauerit Oritu O. meo. 1 Sam. 26.Peccaui, quia transgresitis sum o S Iehouae.

Et pro tesZΠmonro. Deut. I9.V. I S. In ore duorum testium, aut trium stabit verbiam.

Et 7 vers 6. In ore duorum aut trium testium interficietur. Palatum pro sermone. Prouerb. .V. 3. Leuius est olco palatum extranee. Io 3 1.V. 3 o. Non dedi ad peccandum palatum meu.. Sic brachium et manu ro rebin brachro et manugentiae praesertim cum de Deo dic tur.

De ut I I. v. a. Scitote hodie castigationem Iehouae,naanum eius validam,& brachium eius cxtentuna: signa, Opera eius, quς facit in Aegypto:vbi tropi interpretatio nianifesta sequitur. Et

66쪽

EXOd. 7.V. . I. Sana. b. Q. Grauis crat valde amis Dei ibi,Psal. I v. 3 Descendit ii per me manu icta. Et manis etiam pro riptura est apud Paulum. I Cor. I 6.V. I Et ad Olos.' .v I 8. Salutatio mea manu Pauli.

Sic gladi ro bello,aut caede V

Leuit. 3 6 V. 6.Dabo pace in terra,&gladius non trai sibit terram Matth. 1O.V., . Non Veni missura pacem,

sed gladium id est bellima.. onymiam rei spicientis es instrumenti apud Latinos esse in voce lingui se manin es peccati obseruat Augusti-

nm lib. I iontra ustum ManIchaeum cap. 3.

Mors, inquit,hominis poena peccati est, unde ipsa

peccatum dicitur, non quia peccat homo dum moritur. Sicut alio modo dicitur ingua proprie caro, quae intra detes sub palato mouetur Et alio modo dicitur lingua, id quod per linguam sit, secundum quem modum dicitur lingua Graeca, lingua Latina.Et manus uno modo dicitur, proprie ipsum corporis membri via, quod mouetur ad agendum in alio modo manus duitur scriptura, quae per manu fit. Dicimus enim,Prolata est manus eius lacta est manus eius habet manum tua1 .recape manum tuam.Haec Augustinus. Quare non recte haec Metonymia a Latinis praetermissa est.Metonymia ergo causse efficientis sic nut. Metonymia materiaepro materiato. Sic puluis se cini,pro homine est, puluere se cinere acto. Genes 4 V. 1 9.Ex terra sumptus cs,puli iis es,&in puluerem reuerteris ubi tropi interpretati praecedit. Et I 8.V. 27 Dixit Abraham ad Deu: Ecce coepi loquI

67쪽

Sis Vrtam, argentum similiapro relm ex auro, a Nu n. I.V. O.Accepit l,loses Eleazar Lacerdos aurum ex illis, nempe omnia vasa operis ibi Tropi inter pretati sequiitti. . Paralip. 9. V. et Totis viribus meis preparaui donavi Dei vici. Aurum ad aurum id cit , ad aurea Vasa, argen si ad argentum, is ad aes, territio ad ferrum, digna ad lignum Vbi in voce auri, argenti, aeri S, ferri, lignorum,posteriori loco Tropus est. Eisecialiterpro idolo ex auro aut argentosariis. PC1l. 13.V. . Simulacra gentiri argentum aurum id est, argentea laurea sanet. Soc cedrusero tabulis cedrinis est. 1.Reg. 6.V. 8. Cedri erant in domo intrinsectis. Pro, tabula cedrinae vestiebant partem interiorem domuS.

a. Sana. 7. Q. Ego habito in domo cedrina, arca autehabitat inpellibus id est,inteiorijs. Atq; hactenus Metonymiae caussa fuit.

Metonymia effecti, cum effectumpro e cienteponitur. Qua tota vere a Latinis praetermis eis i sti duplex ratione e Pientis ineri muro Persona ocienter est.

Sic a pro De eruaiore eff. Esaiae 3 3 V. 1 O.Tu salus nostra es in tepore angustiae. Abacuch. 3.V. o. Laetabor in Deo salute mea id est,

aut Ore saluti S.

Luc. I V. 7.Exultat Spiritus meus in Deo salute mea. Et de Messia. Gen. 9.V. 8. Salutem tua cxpecto Iehoua Pro, Me Cisam seruatore promissum. Qu*modori Chaldaeus huc locum interpretatur.

Luta

68쪽

Luc. 2.V. Q. Vident oculi mei salute tuam id est, Mesosiam sertiatorem iam natum exhibitum Sico alia nomina de Deo dicuntur.

Deut. 3O.V.2O.Iehoua Deris est vita tua,&longitudo dicrum tuorum.PrO,autor Vitae&longitudinis. Psalm . Talehoua gloria mea,&cxaltan Scaput meum.Pro, autor gloriae meae Vbi Tropi etiam interpretitio sequitur. Ierem. 6. V. I9. Dominus fortitudo mea. rodur meum est .Pro,autor fortitudinis&roboris. Sic de Christo in nouo Testantento. Ioh.II.V. 3.Ego sum resurrectio, vita .Pro, autor resurrectionis vitae seu resuscitator,&vivificator. Et I .v. 6.Ego sum Via,Veritas,&vita.Pro,DuX, Mag1gister,&vivificator,Viae, o c. ' - .

1 Cor o. Christas factus est nobis, De O,sap IctIa, iustificatio,sanctificatio te deptio Pro,autor apὶctiq. Et de Homme. 2. Corinth. T.V. I Nos gloriatio vestra sumus quemadmodum ios nostra, sec. Pro,nos sumus caiussa gloriandi seu gloriationis: quod a me itis instituti in Euage

Deuteron. O.Vers. s. Ecce propono tibi hodie Vitam&mortem, bonum .malum. Pro,caussam vitae remortis, sec. nempe doctrina coeleste&chilli Veri Din. Num. 2 2.V. 7. Auguria erant in manibus ipso rixi Q, m mera&praemia causae auguriorum, quibus alaam:

IOh 3. V. I9.Hoc est iudicium quod lux Venit matri'- dum sed dilexerunt homines tenebras magi quam mes

in Pro, caussa iudicii seu codemnationis homi m

69쪽

Et 7.V. 3 Hec est vita aeterna, cognoscant te verum Deum,&quem misisto Iesum Christum Pro, caussae ui

tae a ternae.

Rom. 7.V. 7. Quid ergo dicemus id es , num lex peccatum est,pro caussa peccati. Sic res conseruatapro causa conferuante est,quod Latine durius in. De ut.2O.V si Cum obsederis urbem, non caedes securibus arbores fructiferas sed illarum fructus vesceris Arbor enim agri homo est. Homo id est, res conseruans hominem,& vitam eius, nempe fructu suo. Et a .V. 6. Nemo accipiet pro pignore vel superiore vel inferiorem molam. Qu0niam hoc est anima accipere. Animam pro rem animae Vitae cosseruationem, utilem 'necessariam.

tris hanc Metonymiaγ essecti etiam in subctantivis apud Latino erisubindicat Aquinus m. 1 Aebb.arbib. 3 cap. 9.s 6. m. de pys, concupisentia ib. I aeq.I3 E contra dua Epistolas Pelagianorum,lib. I cap. 2. Vbi ait concupiscentiam peccatum appetiariis renatis per eum opum, quo velnomen caussae sectat tribuitur vel contra, quo nomen Effectius caussis tribuitur, ais eiusmodisiunt illa apud Latinos.

Virgil. 1 Aeneid. Nate, meae stres,ntea magna potentia solus. Terent. Nisi eo ad mercatum, maximum damnum est mihi. Pro, caussa damni. Proper t.lib. I Sit mihi praecipue puluis Hetrusica dolor. Pro caussa doloris. Tertia secies, Metonymia Subiecti, cum Subiectampro Assi unciso ent. I. Personaepro Persona.

Sic Phoua inprouehouae Angelo sic minisero. Iudicum

70쪽

Iudicum 6. v. 3. Et dixit ei Iehoua Pax tibi, no morieris. Et sic verta I . I 6 est Pro quo alijs versibus dicitur Angelus Ichoua .V. 2 O. Angelu Si Cro chouae recesciit ab oculis eius. Et V. 24.Viden autem Gedeon, quod Angelus Iehoua esset, sec. Quamuis in his imilibus locis potius Filius Dei qui cit Verus Ichoria, Angelus Dei dici videatur. pro Sacerdotibuου, o Iudicibus, ministris Iehou. E. De ut. 9.V. 17.Tunc stabunt duo illi homines, quibus lis est coram Iehoua id est, coram Sacerdotibus,&iudi cibus, qui sunt illo tempore. Et pro Populo Iehouae. Iudicum s N. 23. Maledicite terrae Meros, dicit Angelus Iehouae maledice do maledicite habitatoribus eius. Quia non adfuerunt ad auxiliunt Icho uc contra forte S.Iehoua pro populo choriae, qui dux S defensor populi in praelio fuit. Sic Chractus ea pro Chriseianis o Ecclesia Christi.

L. Cor. I 2 V. I 2 Sicut corpu unum est,& multa habet membra, Omnia membra corpori unius multa cum

sinat, Vnum tamen sunt corpus. Ita christus est id est, Christi Ecclesia multa membra habet &multi fideles unum corpus Christi, seu unam Ecclesiam constituim t. Sequitur enim nos Omne Sper Vnum spiritum in unum corpus baptizati sumus.Vnde cladistus suam Persona pro suis usurpat. Qui Tropus suauissimus est,&consolationis plenis imu S. Matth. a s V. , .Esurivi dedistis mihi cibum siti ui dedistis mihi potum ubi sequitur Tropi interpretatio. V. 3. Qu icquid fecistisini ex fratrib. meis, mihi fecistis. Act. 9.V. . Ego sum Iesus, que tu persequeris .Pro, cu-