장음표시 사용
31쪽
enim librorum uti viri docti legunt) olim scriptum esse, confirmati si Dons S LV c. Ia. Mentionem autem librorum elephantinorum facit F L A VI v s V o P 1 s C v S in Tacito I Ac ne quis, inquit, me
Graecorum alicui vel Latinorum existimet temere cred=disse; habet Biab theca V ia in armario sexto Librum elephantinum, in quo hoe Senatus Consultum perscriptum est ; cui Tacitus ipse manu suo subscripsit. ' Nam diu haec S. C. quae ad Principes pertinebant, in fibris
Elephantinis scri ebantur Non minus etiam librorum eboreorum meminit VLPIANus, L. Librorum fa, in princi p. Ponde I. degat. III. Ceteroqui veteres eboreis etiam..tabulis, ex ebore sectili, usos esse, inposterum dicemus; ubi etiam de aliis elegantiorum tabularum generibus agemus. Ecquis vero illum librum ut magis e traordinarias librorum materias etiam attingamus) ex intestino Draconis, ad magnificentiam constructum fuisse . neget, quem com
hstor, p. III. in opere Paris. Script. Detant. Referunt enim , Basilisco Imperatore, ortum fuisse Constantinopoli incendium, quo Basilica cum Bibliotheca conflagrauerit, in qua librorum millia CXX. fuerint reposita; hos inter extitisse etiam Draconis intestinum, pedes CXX clongum, dicunt, cui Homeri Poemata, Ilias et Odyssea, aureis literis fuerint inscripta, una cum Historia rerum ab Heroi. hus gestarum. Ad haec in corio piscium aliquando etiam scriptum fuisse, itidem, quantum iudicamus, pompae, et honoriS caussa, Io. M AB ILLO NIvS L. I, de re dissimatica, ex Puricello demonstrauit. P V RIC E L L v s enim, in Libro de Ambrosianae Mediolanensis Ecclesiae monimentis , p. aya, aD. agens de diplomate Hugonis et Lotharii, Italiae Regum, ait, eius archetypum aureis esse literis coim , scriptum, et quidem in corio piscis. Idem alia quoque eiusmodi monimenta plura suppetere attestatur. IV. .aoniam igitur de materia, in qua prisci libros etiam ornatiores exararunt, haetenus egimus. proximum est, Vt etiam, quibus elegantioribus literarum formis usi sint, paucis exponamus. Etsi enim, temporibus plane vetustis, nisi literas maiusculas non adhibuerunt: ero tamen simile, imo certum ess , alias quodammodo etiam fuisse literarum formas, quibus commoditatis et velocitatis causid usi sint; alias vero, cum ad splendorem et magnificentiam scriberent. Absit autem, ut dicamus, veteres Romanos de quibus nunc primum loquimur) aureis illis saeculis, ante Gothorum in Italiam aduentum, alios, quam maiores, quos capitules nunc appella-D a mus,
32쪽
mus, eosque quidem nostros minusculos literarum ductus usurpasse. Ignoratait omnino antiquitas hoc nostrum genus scribendi; et omnia veteres scripserunt iis literarum formis , quas iam mahasculas et cmappellamus. 'od argumentum L EO ALLAT Ius in animaduersionibus suis in Dagmenta monimentorum Etrusicorum, n. pluribus pertractauit, variisque rationibus confirmauit. Produxit
insuper testes sique, socios eiusdem sententiae, I V S T v Μ U i Ρ S 1 v Μde pronunciat. Ling. Lai. c. I. I V S T. R E I N H A R T V M R Ο Β B I G I V Mde rebus criticis, L. c. a. N I C O L. R I G A L T J V Μ , obseruat. ad Auct.
Epigrammatorio Graeco ab isso capitalibus literis edito FZorent. I 4. ad DPirum de Medicis. Cl. autem S T R v v i v s in Actis titerariis anno M. editis , p. II. Allatio hac in re praefert Claudium Molinetum, a quo originem et fata literarum Romanarum erudite descripta esse ait. Id autem omnino sentimus, vulgo ad describendos codices, resque familiares consignandas, itemque coarctandae materiae cauti , minutioris formae literas iam tum vetustissimis temporibus adhibitas esse; quae quidem non ab ipse vera, et, ut ita loquar, sentiali cubitolium fornia, sed earum duntaxat magnitudine atque modulo discrepaverint, nec magna arte ac mole conformatae sint. Haec est illa' vulgaris et expedita istriptio priuatorum; ad quam etiam pertinent illae veterum notae atque sigiae, itemque signa literis librorumque marginibus addita, et Graecisis μιιαροὶ c τυποις dicta : de quibuS Pluribus egit I usaeus L Npsius, epi κ. Centur. L Belgas. Hae siliat eiusmodi ii terae minutae et minutissimae, quarum a Variis scriptoribus mentio facta est exempli caussa, a PLAUTO, Bucchiae. Acf. IV, Sc. IX, D. G, ερ. ΝL Euge literas minutas. CIL qui quidem videat parum verum , qui satis videat , grandes suis sunt. A CICERONE, IUorat. in Verrem c. M. Signum Apodiπis pustherrimum , cuiu, in femine liter ulis minutis argent cis nomen d Ironis erat inscriptum. As NE A Epist. XCV: Recitator hi oriam ingentem attunt, minutis me scriptom, arctissime plicolam. A VOPISCO, in Lucit. c. XI: Legit sane senex minut*los litteras ad stiporem. Rotundam etiam huiusmodi scripturam dici obteruat LEO ALLATIUS I. c. non
quae in sphaerae modum obuoluta sit, a quadrata plane diuersa; sed
33쪽
quae ob artis contemtum et celeriorini scriptionem quasi in glombulos, sed non eos perfectos, curuata: qualis sit hodie in antiquisesimis vi RG tiri Codicibus Vaticanis', num MV. 3Ι . et in TMnΕNTio Vaticano, Sed nititutas etiam litteras aliquando singulari artificio scriptas esse, indicat illa in nuce inclusa Ilias, Homeri carmen in membrana scriptum, cuius mentionem iniicit LINIUS L. VII. c. aI. Contra vero characteres,njunificentiores literaequ*maiores erant, quae in publicis inscriptionibus librisque habebantur , Ut iis eo maior magnificentia atque splendor conciliaretur. Haec est veterum modus scribendi elegantior , a quo librarii aliquando' dicti sunt καλλιτ οιφοι; de quibus i0pOM-rum plura dicemus. Inprimis vero, Grammatistae mature docebant pueros recte et ornate i iteras pingere, iisque ductu praeibant ad immitationem; quod Latini praeducere , Graeci
φειν, dixerunt. Non nunquam scribentium dirigebant manus, aut tabellae, quam υπογραμμον appellabant , literarum elementa insculpebant, quas illi sequerentur. SiC enim PLATO, in Protagora,
rarum magiseri iis , qui ncc dum exocte scribunt, lineas praescrialunt et earum ductum sequi cogunt. Et avi ΝΤlLIANus L. Le. II ait: Cum puer iam ductus sequi coeperit , non inutile erit, eastiter us) Iabeo e quam optime inscuIpi, ut per idos Uelut sulcosi sic rursitas. Num neque errabit, gemadmodum in ceris, continebitur enim utrinque marginibus) neque extra praescriptum poterit egredi, et celerius ac saepius sequendo certa vestio, 'mabit articulos, neque egebit adiutorio, manum suam manu superposita regentis. Sed ad istam κοι λιγραφίαν spectant fortasse literae illae cubitum longae,
quas per iocum Commemorat PLA v TVS, Rudent. Act. IV . II, v. LCubitum hercle longis literis signabo iam usque quoque, quis per di
derit vitulum cum auro atque argento muIto , etc. IDEM , in Po
nulo , Act. IV, SP. II, v: r , θ. Di tu videas literatas stiles epi- solas, pice signatas, nomina insunt, cubitan longis titeris. Grandes literae dicuntur a CICERONE, VI in Verrem c. 3 . Diana erat posta id egestae, siane excessu in his si, in qua grandibus literis P. Africani nomen erat in riptum. Grandibus etiam notis dixit O VI-D1 vs L JIITrs EI VI. Grandibus in tumuli marmore caede notis.
Maxime autem quadrata scriptura ea vocabatur, quae singulari studio
34쪽
DIs Pur. I. DE l. RNAMEN Trsatque arte exarabatur, et membris suis commensurabatur in monimentis publicis, aliquando etiam in libris ad pompam descriptis usurpata ; sed ob dispendia, et impensas non omnibus obuia. Vid.
LEO ALLAT Ius I. c. Pertinet huc illud PETRONII ARBITRI, tu
Sat7rio c. aser Ad sint rana lintra non longe ab ho Marii eriga, canis ingens catena vinctus in pariete , erat pictus, superque quadrata litera scriptum Ses et inciales hae literae dici consueu runt nisi et istae a quadratis quodammodo fuerunt distinctae.
Harum meminit D. HIERONYMus, Praes in Iobum: Haheant. ab quit, qui volunt, veteres libros, vel in membranis purpureis , cursor gentoque descriptos, vel unciatibus , Ut vulgo aiunt , Iiseras, onera, magis exarara , qu m codices, dummodo mihi meisque permittant pauperes haberer schedulus, et Non tam pulchros codices, quam emendatos. Vnde tales literae hoc nomen acceperint, inter eruditos
disquiri solet 3 Quidam perhibent , eas ita appellatas esse , quia Unciae, quae est pars duodecima pedis , alxitudinem habuerint.
Bur AEus L. I de Apse Vnciales, inquit, literas Hieron mus inteLligi voluit pollicis crassitudine exaratas, non vere auri Unctiam appendentes, vel auri uncia constantes Et libro V eiusdem operis: Vneialem altitudinem podicarem intelogit , id est , digiti et trientis. ALfertur etiam, nescio a quo, eX LUPI FERRA iENsis Epistola Ulocus, ubi ille ita disserit: Scriptor Regius, fertrandus dicitur antia quarum Dierarum duntaxat earum, quae maximae sunt, et Unciales a quibusdam vocari existimantur, habere mensuram descriptum. Itaques penes vos em mittite mihi eam per hunc, quaeso, pictorem, cum redierit. Ex quibus hoc certe apparet, unciales literas fuisse maxumas , earumqUe certam mensuram atque definitam extitisse quanti,tatem. Id quod contra Allatium pluribus probauit MABiLLONIus L. I de re diplom. c. H, n. .. Posteriorum saeculorum homines huiusmodi maiorum literarum characterem vocarunt framuram. Ita loquitur AvCTOR Chronici inindensem. Citante CAROLO FRENEO,
in Glossario: Nouis libris conscribendis in bona rotunda textura et fractura pergameno vel franceno quotidie infudauit. Ista autem per maiusculas literas scribendi ratio viguit quidem' ad saeculum usque quintum; ubi, irruentibus in Italiam Gothis, Gothicis etiam literis Romanae variari coeperunt, sequentibusque saeculis aliae atque aliae scripturarum formae ad communem usum successerunt; ita tamen, ut nihilominus postea aliquantisper in libris describendis,
et tandem denique duntaxat in principiis et titulia librorum, ma-
35쪽
L I B R o R v M ta v E T E R v Μ. si1or ista forma si retenta. Qua de re auctores, quos hucusque laudauimus, euvoluere licet. Neque vero aliud fatum Graecae expertae sunt literae. Siquidem vetusta eorum scriptio a currenti illa et velociori scribendi ratione, qua nunc libros exaratos videmus, longe recessit. Veteres enim Graecos itidem maiori illa capitalium literarum forma usos esse, multi viri eruditi dudum comprobarunt. Eosdemque similiter ad nitorem exquisitius, quam in cornmuni usu, scripsissio, declarant illa G A LENI verba, L. de dignoscendis et curandis animi morbis, cap. IIo Βλεπω- ---τ νδαπανῆσομ τολμ ωντα , μάδ εις βιβλίων - -τῶν γραφόντων ἀσχησιν, ἡτοιγε Hς-σημώων, ἡ ῶς καλων ἀκρίβειαν. ideo te in res quidem egregias insumere quisquam, non in coemptionem comparationemque lib= orum ; non in eos qui Aribant , exercendos, siue notis et signis id faciant , ut citius ; siue exquisitis Auris ut pulchrius. Est in Bibliotheca Augustissima Vindobonensi codex
Graecus vellustissimus, isque Dioscoridianus, ante mille et ducentos annos exaratus , inter MSC. Codices Medicos eosque Graecos ordine tertius; in quo literae omnes sunt maiusculae et perelegan
tes quidem, sed ab illis, quibus nunc utimur, literis Graecis aliquantum diuersae. Cui accentus omnino deesse, et, si qui in eo reperiantur, recentiori manu additos conspici, voce que sine ulla distinctione sibi inuicem cohaerere, resert id bis PETRVS LAMBE C I V S , Comment. de BibL Cas, L. II, c. r. p. FaI. seqq. Vbi pluribus etiam de dis inctione et accentibus Graecorum agit. Similia
exempla vetustae Graecorum scripturae Vid ap. eunae L AΜBE C. I. c.
r. 1 o, Joo, Iooδ. Part. III, p. I , U. Et, Ruri. VIII, p. II, tria fragmenta, vel sacrorum bibliorum, vel alterius alicuius materiae Theologicae, simili scriptura Graeca, quae in cortice eXarata fuerunt , aeri incisa exhibet. His merito adiungendus est Codex MSC. vetustissimus, isque Vaticanus , translationem LXX Interpretum complectens, literis maiusculis exaratus, sine capitum, versuum , vel verborum distinctione, sine accentuum vel spirituum notis; et quantum eruditi Coniectura asseqhmiitur, ante Hieronymi
tempora scriptus. Ex quo, opera A NT O N. C A R A F A E , Carrinalis,
aliorumque doctissimorum virorum , volumen LXX Interpretum, Anno MD VII, Romae primum prodiit. Praeter quem Vaticanum codicem duobus quoque aliis usi sunt, qui ad illius vetustatem Proxime accessisse feruntur : uno Veneto ex Bibliotheca Bessarionis,saaioribu5 etiam lituris scripto ; altoro e x Magna Graecia aduecto, cuius
36쪽
cuius cum Vaticano summum fuisse consens un, aiunt. Sed Vat cani Codicis antiquitatem aequare saltem, si non superare, dicitur codex Alexandrinus LXX Interpretum, qui, similiter literis maioribus antiquis, sine spirituum et accentuum notis, in pergameno exaratus, in Bibliotheca Regia Londinensi asseruatur, et in Bibliis Anglicanis . primum lucem vidit. CodexAlexandrinus appellatur; quoniam ex Alexandria primum allatus est per C v R I L L vM L v C A R E M, sedis Alexandrinae Patriarcham; scuti etiamAlexandriae per T H E C L A Μ, nobilem feminam, descriptus esse creditur. Videatur omnino BRI ANVS WALΤΟ-Nus in Proleg. od Biblia Pol 'glotta Sed et Ebraeis silae fuerunt literae quadratae , quibus Codices Ebraei, inprimis sacra Biblia exarata extant; haecqtie literarum figura dicitur Qua de re in Disputatione III, n. 1 o. pluribus agemus. Ab his enim festinantes et mutili characteres, quibus posteriores Iudaeorum Magistri libros
suos consignarunt, non parum abeunt. Neque minus Arabum atque Persarum libri insigni scripturae varietate atque elegantia oculos lectorum mirifice oblectant, qua hodieque in Alcorano maxime uti solent. De quibus singulis plura omnino dicenda forent, si, quaecunque se osterunt, persequi velim. Non possima tamen non hoc loco etiam pauciS commemorare, in libris tabulisque veterum, splendoris causa, non solum latiorem marginem, sed aliquod etiam spatium inter versus, seu tineas, esse relictum, no literae nimis comprimerentur. Illud vel ex verbis ovi Dii discimus, qui, cum ab amica prolixas exoptaret literas, Lib. I Amor. EL M, eiusmodi ornatum deprecabatur: ΛDe mora, perlectis rescribat multa iubeto: Odi cum late splendida cera vacat. Comprimat ordinibus versus, oculosque moretur Margine in extremo littera rassa meos. Vult scilicet Poeta, interprete DANIELE ORIsΡINo, ne 'Amica inscribendo sit nimis breuis sed ut ita ordinet versius, ut angusta sint inter binos versus spatia, atque ut literae exaratae etiam OXtremum DCCVpent marginem. Id vero inprimis curabant φοι, ut literas solidas pingerent, versusque ducerent rectos. Vnde BASILIus, epist. CLXXVIII, ad huiusmodi librarium ita scripsit: Tα γράμμ αγα τελεια πορι, τυπους ἀκολύΘως h. e. notus litterarum perfectas ducito, formasque recto ordine coG-cato. o autem singuli versus, seu lineae sibi constarent, et accurate inter se ordinarentur , adhibebant quoddam instrumentum
37쪽
tum, quod Graeci seu παραγραφβοι, Latini postea praeductat, appellarunt. Lineas scilicet praeducere parallelas, ad quas librarii scripturam dirigerent, Consueuerunt. Hoc posteriori aeuo regulare fabo respicit illud C,x TvLLi, Epigramm. XXIV M mbrana directa plumbo. Idem vetus Epigramma Graecum tTον τροχοεντα πιλυβδον ος οἶδε
Orbiculare plumbum , quod fenutam nouit sculpere, Recta radens in rectum extensam Regulam. Huic enim usui inseruiebat non tantum stylus ferreus, sed plumbum etiam, seu potius, quod SALMASIVS probat, te; uis e plumbo lamina, et in rotundum formata; quae dirigebatur, vel ope thecae calamariae, quae simul vicem regulae praestabat; vel etiam ope peculiaris regulae, κανονla, seu κανων, appellabatur. Plumbum vero illud , pera sta scriptura , deinceps detergebatur. Viae SALMAS. ad Solinum p. O . I S A A C. V o S S I V S in Catuli. p. G. Postrema aetate, versuum recte ducendorum caussa, puncta certa singulorum versuum initio ac fine descripta, vel subulis, notata, deprehenduntur ; intra quae exarati sunt ipsorum versitum ductus, quos Disos appellarunt; idque praecipue in Codicibus MSCtis membraneis obseruatum. Hinc auctor Chronici Trudonensis, Libro VIII, dixit: Graduale unum.propria manu formauit, purgauit,sunxit, si auit, scripsit, illuminauit, musiceque notauit E 'dabatim. inem locum debeo CAROLO DU FRESNE, in Glossario, sub voce punctare. Ubi idem hos quoque versus RADVLPHI HONCHII, Monachi Vedastini, attulit: Cum librum scribo, Vedastus aethere summo Respicit e coelis e notat et, quot grammata nostris Depingam calamis , quot aretur pagina sulcis; Iuot folium punctis hine hine laceretur acutis. Tuncque fauens operi nostro, nostroque labori,
Grammatu quot, fulci quot sunt, quod denique puncti,
Inquit, in hoc libro; tot crimina iam tibi dono. Instrumentum quo membranae pungebantur, tunc dictum est puπει- rium , vias a G v I G o N E in statutis Cariusianorum, cap.2δ, g. a. quem ci tat laudatus CAROLvs Du purs NE, refertur inter supelle stilia libraria; Scriptorium, pennas, cretam, pumices duos, nouaculas, seu ra' foris duo, pune lorium unum, 'bulam unam, plumbum, regulam,
38쪽
DISPVT. I. DE ORNAMENTISU. Venimus nunc ad materiam, qua veterum literae scribi charta atque membranis pingique consueuerunt. Quae iterum sane multiplex reperitur. CommuniS vero usus atramentum fuit, quod vi TR uvio, L. VII, c. Io, de Architectura, Vocatur atramentum librarium; at COR NE LIo CELSO, L. VI, c. atramentum scriptorium. Huius plura genera ΡLINI us, Lib. X f, c. o.
enumerauit. Atque PETRUS MARIA CANE PARIUS, Cremonensis,
de his peculiarem librum conscripsit, qui Veneriis, Aia. MDCXVIIII, et Londini, MDCLX, impressus prodiit. Veterum autem atramentum multum ab hoc nostro distulisse, demonstrat L EO ALLΑ-Tius, in opere hucusque aliquoties laudato, N. LXXIX. Idque dilucidius nonnunquam facile degenerasse in subflauum languidumque Colorem, obseruat M AB ILLONIVS l. c. c. ἐθ, p. - . Sed praeter atramentum, rubrica, aureo item atque argenteo liquore, libros antiquos descriptos esse, inuentin s. Carbonis extam atque Cretae meminit M A R TI A L 1 s, Lib. XI pigr G. Visi carbone rudi putrique creta Scribit carmina.
Adhaec, cerussam in scribendo adhibitam, indicat L. I. Cod. The dos de veteranis, Vnde cerussatae tabulae, i. e. cerUS seu albo colore illitae. Atramento frequentius coniunctus fuit rubricae et minii usus, praecipue in pingendis librorum 4itulis atque capitibus.
Qilo loco notandum, rubricam, minitim, et COCCUm, apud auctores saepius confundi; cum tamen distincta sint colorum genera. Rubrica της δερας κατακα ιομένης, eX Ochra eXUsta , fieri dicitur; et alioquin inter austeros colores, qui minus lucidi floridique, nec tam vegeti intensque luminis, adeoque Obtusius pinguiusque relu-Cent, a PLINIO L. A XV, c. is refertur. Mimum vero inter colores pretiois et floridos, quos Graeci ἀνΘηρῶς dicunt, recensetur, et Primo a CAL, IA ATHENi EXSI inuentiam traditur. Auctore ΡLi Ni o, L. XXXIII, c. r. fuit quondam inter pigmenta magnae avictoritatis; quoniam et diebus festis lovis simulacri faciem, eiusque insignia, neque minus triumphantium Corpora, aliaque, quae ad pompam et spectacula producerentur, minio illini, mos fuit. id quod SE R vi v s quoque te statur ad HIN. V et A Virgini. Coccum denique eat, cui tribuitur color acutissimi rubri, ad quem accedat purpurae rhabrae lumen ; quan illam non in omnibυs locis, ubi nascebatur, eundem colorem halluit. Coccus vero tinctoria,
frutex paruus surculosusque essu faxur, cui grana, Vcjψates. adhaerent.
39쪽
L I n R 6'R v M v E T E R U M. haererit. Ea grana licuere intus vermiculis dicuntur, quorum sanies eximium illum colorem coccinum efficiat. De quibus rebus omni , no magnus ille auctor in solinum est consulendus. Huiusmodi ve .ro colorum passim fit mentio, quum de libris ornatis scriptores loquuntur. Exempli loco potest esse ill id ovi Dii, L. I Tri L ELL
c titulus minis , nec cedro charta notetur Nec non M ARTI A Lis Lib. IV, Epigr. a. Et cocco rubeat superbus index. Item sYMMACuus de Epistolis suis: Iure vobis, inquit, in hoc opere rubricae prima sermonum incia, dedicarentur. Maxime vero legum tituli et cspita miniabantur ; scilicet, ut TVRNEBUS, Ad vers. L V, c. F. innuit, quo maiestaS legibUS accresceret, et cruentum quoddam fortasse significaretur; vel quoque distinetionis et memOgiae iuuandae caussa. Hinc IvVEN. dat r. AIV, U. a. cecinii: Scribe , puer, vigila , caussas age , perlege rub rasMniorum Leges. Hinc adeo factum, ut rubricae pro ipsis Legibus aliquando diceremtur. Ita cecinit ΡERSIVS, H, U. so.
Excepto, quid Masuri rubrica vetauit. Sed posterioribus saeculis euei ait non nunquam, ut picti et miniati eiusmodi tituli, cum descriptis iam et confestis libris demum adderentur, negligentia scribarum sint omissi, vacuaque spatia relicta. Speciatim etiam hic de sacro encausto dici posset, quo Imperatores Orientis in subscribendis literis simi usi; quem purpureum liquorem alii ex arboris succo , alii ex muricis sanguine expressium, assirmant. Sed, cuilibet, adeat PANC1ROLL. L. I Memor. Tit. I de Encausto;qui ibi etiam viridium literarum, quibus subscripserunt Principes,
meminit. Add. MADiLLON. de re diplomat. L. I, c. Io. GER. IO.
VOS SIVS, in L mologico Linguae Latinae, sub voce hincausti, et CAROLUS DU FRESNE, in Glossario Latino. Praeter haec, aureis etiam et argenteis literis multumque variegatis cosbribus Veterum libros descriptos esse, quamplurimis exemplis patet. Nolumus iam repetere testimonia HIERONYMI et is 1 Dosti, supra alium in sinem a nobis citata, quae idem attestantur. Neque plane animo excidino arbitramur , quod ex 1 os epito de membranis tenuissimis, quibus Lex diuina literis aureis inscripta fuit; item, quae CX ZONARA de 'ersibus Honheri, literis aureis scriptis, supra attulimus. Certe Varios eiusmodi codices nominat ΜΑD1LLO Nius; inprimis Vero suocrium in membrana purpurea, aureis argenteisque characteri
40쪽
bus Romanis exaratum, quod in Bibliotheca S. Germani a Pratis extare tradit, prae reliquis laudat. Et sane dignus etiam est, quem admireris, codex ille Graecus antiquissimus in Theologicis Biblioth.
Vindob. secundus, membranacetis, purpureus, aureis et argenteis literis maiusculis, absque accentibus ante mille et trecentos annos exaratus, simulque quadraginta octo picturis aeque vetustis ornatus;
qui continet Genesin, siue primum historiae Mosaicae librum; quemlideo unum sine dubio ex illis S. Scripturae Codicibus esse, quos
HIERON v Mus supra citato describit, censet illustris LAMsEC1 vs, Comment. Biblioth. Vindob. L. II, p. Iolo. et L. II p. 2, N. His adiungendus codex ille argenteus , qui in Bibliotheca Abbatiae memadseruatur; ex quo Euangelia Gothice conscripta FRANC. iv Nivs edidit. In quo codice unum alterumque versum ab initio cuiusq' ,εφαλκώου aureis literis; ceteros omnes argenteis, depictos
esse, refert T H. M A R E S C H A L L v S , in observ. de s hilae vers. Goth.
p. 3I'. Cuiusmodi Libri plures in Bibliothecis illustribus, et in
Catalogis Codicum MSCtorum annotati, passim occUrrunt, quos describere superuacaneum nunc existimamus. In MSCtis vero Codicibus posteriorum saeculorum primae tantum literae librorum ca- pitumque, non modo minio, sed auro etiam atque argento, pictae et variis subinde figuris exornatae, plerumque deprehenduntur: quae vocari solent literae capitulares. Quae consuetudo aliquantisper permansit, cum ars librorum typis excudendorum iam adinventa esset. Eiusmodi librum, anno MCCCCLVlIIl, per IoΗ. Fus Πciuem Moguntinum, et PETRUM GERN SHEYM, Dioeceseos ii usCIericum, nitidae membranae impressum, Cui titulus es : Rationale
inciorum diuinorum, in Bibliotheca Academiae Lipsiensis Paullina, in duplo videre licet: ubi in singulorum librorum initiis literae iii
dem auro pulcherrime pictae conspiciuntur. Ast de antiquiorum libris adhuc obseruandum : membranas illas, quae aureis argenteisque literis ornabantur, purpureas plerumque fuisse; ut nimirum auri argentique color eo magnificentior atque illustrior in iis appareret. Id quod ex iis, quae modo annotauimus, fatis intelligitur. Atque inprimis huc referenda sunt illa I si DORI verba: Insiciuntur colore purpureo, in quibus aurum et urgentum liquescens potescat in literas. Hunc scribendi modum primo Principibus et Magnatibus
peculiarem fuisse, nec tamen promiscue ab iis usurpatum, M AB IL-LoΝius itidem i. c. ostendit. Ex qua vero materia constiterint
eiusmodi aureus, ut et ceteri colores in exarandis et ornandis libris