장음표시 사용
141쪽
in hae Exercitatione toti sistamu in ipsortim vestigiis, eis que conlut apud omnes , qui Metarum habuerint notitiam de Pyrrhonis, Arcessunam esse Philosophiam. Adjicerem hie
Epicuriam admiratum cohuerlationem, institutumesie Pyrrhonis haud seciis fuisse philosophatum, quod sanὶ alicubi Laertius test tur,m Plutarchus satis innuit ex ejus de opinio um omnium possibilitate sententia verum .hoe est aliis locis retexendum uberius, i pieti rus non solet vulgb adscribi magnis illis viris,
de quibus mentionem hoc loco facere instituimus. Substituam igit ut alium a quo ille etiam S Philosophiam, nomen aliquando derivavit, videlicet Democritum. Hunc sane doctissimum fuisse omnium antiquorum constare ex eo videtur , quod desomni-scius habitus sit &πε, ταθλ dictus seu victor quinque certami num cum scilicet Naturalia, Moralia, Mathematica, Liberalium Disciplinarum rationes, Artiumque omnem peritiam calluerit; quod item Plato hune fere solum ex Antiquioribus non carpserit, ac ne nominaverit quidem. Sciensi prudens, inquit
Lamitius, Missere reo ira optimam Philasi horum mamo inii'. od denique ut nihil dicam de tam variis eius 8 preregrinatio us, ic congressibus, nihil de s solitudine indomoque labore in perscrutatione, experimentisqu* faciendis rerum Natu-lium, nihil de tam variis, tamque variorum argumentorum con-
staptis ab ipso Libris ubd inquam Hippocrates magnus dubio
procul vir tantiim ex ipsius colloquiis profecerit, quantum ipsemet in suis testatur Epistolis. Quo loco dicendum hon est quantum debuerit Medicus eximius mirari, cum de oblato ips lacte, responderit illud, irim partus nigrae capelliae, cumque ipsam Hippocratis filiam saluta it virginem, sequenti Ver mulierem, quia videlicet nocte illa constuprata fuerat. Democritus e go tantus vir, quale hic putas iis r.agium tulit Ecce illud uno verbo, a se, inquit, nihil novimus, nam reritus in profundo est iasi
diceret fas non esse mortalibus rem adeb abstrusam ae est vera, intimaque rerum notitia ex puteo tam alto haurire hoc spectat illud quod Aristoteles refert. Cum Democritus, inquit, nihil es
erum in m. Vides Dubri sus apua nutaretium luemadmodum doeta nihil esse tale natura sua, potiusquum
142쪽
tale ut nihil ealichim natura sua potiusquam frigidum, sed relative dumtaxat ad quae tale potiusquam tale experiuntur, quod ipsum quoque nos ante declaravimus. Porro quae de Hippocrate fecimus mentionem testatur Laertius illum in eadem fuisse sententia, argumento quod ambiguo, atque humano more loquatur. Citat vero quoque Heraclituiri, qui de rebus maximis eonjectandum, adstritendumque esse quidpiam temer negaverit.
Nota ver de bi me quoque esse, qui ex Aristotele ruebat non licere bis in eundem fluvium in edi, parem in omnibus, iis fluxum& instabilitatem esse opinabatur citat quoque Empedoclem, qui cum scripsisset quaedam vix dici posse, alia neque audia tu percipi, neque mente comprehendi, subjecit id solum probari quod quisque putaveriti Notain hujus quc que esse id quod ro
6rt Aristoteles, habitu mutato providentiam mutari, adprasens hominum crestupraridenti semper Et trariosemper uatur corpore quiseque Sic super est illi mutato, ac mente moveri. Citat etiam Zenophanem cujus illud sit celebratum,
Nemo aliquidcerto noνit, aut noverit unquam.
Cita Zenomen Elealem itat septem illos in Graecia habitos S pientes citat denique illud Archilochi.
Ea mens est hominibu Glauca Leptinasili, Qualem Mortalibus in dies Imiter mittit.
is norit autem in1 hoc Hrere mom, An emori hoc fit suuc revomu inred Denique ex Homero, quem omes antiqui Philosophi, ut S pientiae Antistitem venerati sunt, omni ejus carmina memoriae. quoque committentes, postquam declaravit illum alite i quutum, neque *rto quicquam pronuncias citat tandem
143쪽
ille quoque interpretatur, siautem etiam Homeri Aristotele, serente, quod He chor ira ex vulnere accepto seniosus mente es set, dicitur aliud sapere, quod scilicet de insani sapiant, sed non eadem Attexere illis possem ex ipso Aristotele praeter Homerum&alios, Parinenidem, cujus est illud, . umque ut quisque sua n retinet per membra resis Temperiem, sic mentetulet MortalιLabιque. Itemque Anaxagoram, qui censet hominibus talia esse entia, qualia ipsis apparuerint rursus Protagoram qui res veras esse dicebat, qualescumque apparerent. Item qu Crat Flum, qui ne Ioquendum quidem putabat de rebus, ut verum quid indicaretur,
sed satius esse ostendere eas digito, quippe quod res de qua esset sermo, priusquam persinus esset sermo, foret immutati quod autem digito monstraretur, quidquid esse tale quale demonstra retur. Non'rebat porro iste Heraclitum est aliud de flumine, squidem imabat semel quidem posse aliquemidem flumen ingredi Possem&ex aliis alios and plurimos ac praesertim istis posteriores sed isti iam sufficiant, ut intelligamus si tot ac tanti viri, quorum scilicet eruditio tantopere commendata est, adeo
continentes fuerunt in asserenda scientia si, inquam, nihil sciri posse adeo constanter pronunciaverunt, inclamanda ne: cum risu explodenda est Propositio illa, MihilsciriqSuperest jam respondeamus iis, quae magno etiam eum fastu solent objici e primo quidem non est quod multum haereamus in solvendo illo argumento, quod isti pro Achille habetat, jactantque tantopere in hunc fere modum Veis itis nullam darisien-riarn, vel nescitis , si nescitis, qua temeritate id proponitis In aurem scitis ergo de hoc saltem data scientia, quod sciatur nihil quocirca
144쪽
moeirea & iactum est retineriti nobis scientiam, irae Vel experientiae vel apparentiae appellari possit. Unde juxta hoc paucis respondemus scire nos nihil sciti puta Aristotelice ac proinde scientiam dari aliquam; at non tamen scire id nos Aristotelica scientia, atque adeb minime sequi Arilso licam esse, quam concedimus, quia scilicet mininitialites omni hujus scientiae Aristote.licae iiiiidammira perimur nulli esse sol a imis verbiis omnibus, quae isti scire se putant ad sensuun ea inien rationumque momenta deductis, apparet nullam propositionem,quae de reno piamsecundum se statuat, posse tuto asseri, idcircis& dicimus pos te hujusmodi scientiam revocari ad illud genus, quod i mendum censuimus,etsi praeterea dici posset sui cujusdam esse generi ces vel istas vitia qua stimu nihil Aristotelice sciri, est retra Mevidens, ac proinde per necessariam causam& demonstrationem parta Vel non si prius,erit Aristotelea; si pollerius, non scientia erit, sed potius opinio Verum necive illa est prorsus certa,prosesumque evidens ac Aristotelica illa causa, demonstratione
genita, sed non caret tamen sua certitudine, atque evidentia, ae
proinde probabilitate, ut quae nitatur conjecturis, rationiblisque admodum apparentibus, quae Intelle ictum continere possint ne assentiatur illi Propositioni, quod detur scientia Aristotelica. Voca proinde opinionem aut quo alio nomine volueris, parum omnino intererisinam tua id indifferenter vel opiniari dicimus,
vesicire, cum&mos loquendi vulgaris probet, si probi attendeliinientiari opiniopossunt naberi synonyma; nam te tam mentiam, laenam opinioliem cer dicere itemque in Mediam scientiam, imbecillam opinionem, adeo ut totiundiscrimen scholassicum propemodum sic urgebis, at tim ectetam multi tat, qui se profiteantu scire aliquid prorsus ense, ML
denter, acper causam necessariam o me temerit in eum, qui sit destitutus eadem certitudine, evidentia, necessitate, sese illis opponere' At cur non si potius in illo eximius quidam veritatis amor, qui ut falli ipse non vult, ita nollet alio amplecti pro v ritate fallaciam k Et verum quidem est pluAmos arripere ineuise
et inter multa dogmata quasi evidenter nota, maccurate demonstrata, ac proindu quae ipsisqstuc tissime artuuentur, illepor-
145쪽
ro, qui considerans, attentiusqueςxaminans omnia, videreti piatos ex praeocciapacione qiiadam, veritatis specie decipi, curaen. statur temerarius, si ut ipsi illica assentiri renuat, ac illos etiam admoneat, ut diligentius singula expendantu Et sane quam saepe eontingit ut canatur eorum palinodia, quae habita pridem fuerint indubitatissima ac praesertim quoties quis admonitus non proterv examen respuit, ut vulgo dogmatici unt, sed salutari consilio, ut ousdes ritate sit sicilen aurem continodat; quanquam Mno alibi fusus. Adjicio hi solum responta mlhry h lepidamnii, ac verἡPyrrhoneam, quam&Laertius indicat, vi .. . I. Empyi 3 usurpat, Videsim Proposxionem qua nihil tari pio. nunciatur ejusmodi esse naturae, ut evertendis illis, ipsa quoque se ipsam evertat, ibimque stientiam tollat, adulam modum, inquiunt, quo medicamentum humores h corpore tollans, unὶ seipsum eum illis expallit. VII obiicitur ver,praetere Pyrrhoneos esse nimium naturae ini
rios, quidem homines omites natura scire desiderant, ut Init,Me experient a convincit. Cur igitur natura si ustra non indidissu ph tale desiderium, si nihil sciri ab ipsis posset Confirmant autem,
ruoniam dantur caeterae scientiae, ut Intellectus, ac Demonis ratio, Wres ipsae scibiles, puta omnia naturalia 'Quare cinnullo defecit natura quo minus esset scientia. Confirmant rursum quia iniquum est irritos facere labores tot eximiorum Philosophorum, qui hactenu ipsi scientiae naVa rubi operam. Videtur Icilicet natura Philosophos quasi delegisse, ut per ipsos scientia in Mundo constitueretur, is quo vigeret ignorantia, quae est scien tiae opposita Achici hic eotest adhoc confirmandum, quod ristoteles habet enumeraris eorimi, quos supri Mensuimus opi.' - nionibus. Menim, inquit, rumi incla emergit absurdissimum est. Si enim qui maxime possibile verum vident ij autem sent, qui huc ipsum mari &quaerunt&amant ipsi tales opinione, habeant, ejusmodique adstruant de veritate sententiam, quo pacto non fuerin: animo oriecto ii, qui philosophari aggrediun. tur quaerere quipp verit item nihil esset aliud quam voluere, per ui. Denique etiam confirmari posset ex eo, quia absur
dum lusicani, Metaphyiam, utisprudentiam, caeterasque
146쪽
Sesentias vana esse nomina, praesertim quidem ipsas Mathema oticas disciplinas, per quas scire nos plurima, descertissime laviis dentissime nemo nisi is sit furiosiis pernegare potest, adeo Iuculantae sunt, atque convincentes dimonstrationea athematicae
latriirpa isadaiaee M ndere sic post imus primum non videtinioseu nati- iu urios, qui ut natu . nihil detrahunt, sic phiGqum par est, non adjlaiunt par enim 'turia videturi vicere quod risoaequi proinde concedo hiridis; iuidis naturam omni biis hominibus iciendi desiderium; at non tames sciendi vel omni modo, vel omnia Hinc quamdiu desiderant homines omnes scire plurima de per experientiam 'uatenus ill pp rent, verum est quod natura duce illa scire desider mi; at statim en terra volunt& naturas intimas, causas necessarias scire, a m . . hoc scientiae genus est quod Naturam Angelicam, vel etiam Di
Vinam attineat nee homunciones deceat quocirca & hoc de siderium dici non poteli esse a natura Videlicet omnes homines pari modo desiderant immortalitatem ; at quis centea hoe desiderium inditum esse a natura per quam potius statutum est omnibus hominibus semel moriae Quare ut quoniam quantumcunque velint homines nunquam mori, ex eo tamen quod nullus sit, qui assequatur immori alitatem, colligimus tale desiderium minime
esie naturale se colligere possumus quoniam nullus hominum est, qui minimae rei natum inuosi in habeat. desideriumnat rae non esse . quo perspectam habere peti,ptet.Deinde vero di illud dari consequenter potest causasscientia istaentiae tam----rimentaliavi ut sedicam apparentiesu.Siquide intellectus noster stat, eognosci ve exseriundo multa appareo G.Demoniliatiove.ro fieri quoque potest multiplex,seu digito indicado,seu oratione erudiendo, aut alio modo simili Mneque stit tamenqvidpiam Intellactus modo illo Aristoteleo, neque propterea datur demonstratio qu'em depingit Aristo M. Hinc de admitti quo die
potest dari multas res stibiles at non tamen quae sciri valeant scientia illa Aristotelea, sed experimentalitersolum vel secundum apparentiam. Quod si dicas posse Intellectum ex iis, quae cadunt in experientiam aut apparent sensibus,colligere alia multis interiora. Respondebo ranaen non posse incri ratiocinando pro-
147쪽
cederentiam ad ea, quae rursum lio at experiri, vel quorum exhiberi possit quaedam apparentia. Caeterum enim ad intimas u que rerum naturas penetrare, hoc est quod imus inficias illud de praestantissimorum Philosophorum laboribus pari ratione exinplicari potest, neque enim illi propterea censendi uini irriti,quod nobi 1 scientiam Aristoteleam ha tenus nullam pepererint siquidem aliam pepereruntd veriorem dc utiliorem, puta experime talem, rerumque apparentiam. Quocirca maximae gratiae
maximis his habendae sunt, quod quae vel experiendo, vel alvidiendo, est itiocinando observaruiit,tradere nobis quasi permanus, atqueetiram cum methodo ordine edignati uilis Quousi
e'im quaeso jam tandem proveherentur, qui philosophantur,
, nisi tot Procerum viroriam eveherentur humeris. 'donon
negamus fuisse bos veluti delectosad tollendam te iotismo , s
uuidem ea, quam diximus, scientia ignorantiae opponitur; maliunde ignorantia, quam isti imaginantur, non magis hominem dedeceat, quam in manu centenorum digitorum absentia, quippe ut non debetur ipsi natio tot dis tortim praesentia, sic 'deberi videatur intimarum naturorum scientia. Vides proinde quam immeris sit Aristotelia vectio neque enim desperatio propterea inducitur iis, qui philosophari volunt, quod videant magnos Philosophos profiteri nihil ciri posse, intelligo quod ad
naturas rerum intimas attinet, siquidem clam hae in parte ignorantes sese agnoicant; at aliunde tamen agnoicuntur scientiisimi, quod earum rerum qitae sciri possunt, nihil prope ipsos lateat, debit non immerit dixerit quispiam esse illorum ignorantiam
doctissimam, quasi videlicet non sit perfectionis cujusdam vulgaris eis provehi,ut ignorantiam existimes quod alii scientiam esse purant Lagnoscasque bona fide te nescire quod revera nescias
4mdde variatim scientiam existenti licitur, mimis nemg'tium facere videtur,sicarier aspectaverimus m neque Physcii totadeclarare test cuiusmodi si 'mus secundu minimae rei natura ut praediximus Moue Metaphysica quidpiam habet praeter leves conjecturas, sepolitis quae per Fidem orinodoxameerta sunt; neque Ethica uniusmodi est, sed pro varietate nati num iersonarum rarii, maximeque mutabili, neque tiae, pru
- est aliud quam complexio multarum legum, quaene. .ua
148쪽
omnes, nee omnibus temporibus vigeant eque Medicina quidpiam aliud continet quum & observationem multorum effectuistim, quos medicamenta Varia soritia sunt, applicationem eorumdem aut similium medicamemorum ad eliciendos eosdem effectus, alit similes, atque ita de caeteris, adeo ut cum per me iis ceat halce cientias dicere, perspicuum tamen esse videatur non
esse Scientias Aristoteleas, ubi mnia ad amussim considerata fuerinti edissiculias major est de Mathenistici Disciplinis prop- ea, quae objecti sunt. Verurmani mirio non desimi etiam ex
Peripateticis, qui nerent Mai maticas esse Mia sci rias, ponoqina Pelerius & subiister, Heginter id probati idest ipsa ejus verba non pigebit adscribere, scire, inquit, Uis A
bus. Sed Mathematicas neque confiderat essentiam Mortit que asefectiones eius ractu prout manant a tali essentia, neque declarat eas per proprias causas propter quas insunt quantitati, neque confici demouirati-oηessuas ex pradicatis proprii ct per se, sed ex commanibus per accidens. Ergo Doctrina Mathematica non ect proprie sientia Mavor ura funismi non eget nabatione etenim aperte elicitur ex his, qua scripta sunt ab Aristotele primo posteriorum. Confirmati Minoris ducitur ex his, qua scribit Plato in septim libro de Repubtica, dicens Mathematicos somnia are circa quantitatem, O in tractandis scis demonstrationibus non scient
diligenter confideret demonstrationes Gra vitricius, qua c--ηtu libris Elementorum Euclidis, plane intHiget eo si esse efectas Mame dixi Macat de multis anum aut astem preseram exempli ;Geomne demosra
149쪽
latas illius, et ab e latereser angulum aquaism duobus internis r ra. terea ala medium habets mnino per accidens a istam passionem; misiνe iatus producaturo sat angu us externus, sive non, Im tames in ra. mus productionem illiniaterιs, effectιonemque angui rem esse impossibilem, nihiloisinus tamen illa passi inesse triauulo a quid aliud definiarur esse accidens, quam quod potes abeseo adesse re prater ejus corruptionem Asia illaspropositiones, Totum est majus sua parte , quales ege Meas, qua ducuntur a centro ad circumferentiam , duditus esse sus, rho v onitur mi angula, i genus alia, qua crebro usurpat inde
-pr usicatur,mmum in no gigni persectam scio m. Haec ille. Quae retuli fustis, tum qu bd dictasune ab hominet Peripatetico, tum qu Hluculentilis non licitisset ostendere Mathematicini diu sciplinam non esse talam sesentiam, qualem depingit Aristoteles. einde adiicio nihil amplitis iacere Mathematicum dum aliquam
tibi ignoratam propositionem demonstrat, 'in' ainscribendo, vel reserando pyxidem declarat tibi quid in illa sit. ut hie enim solum ostendit udd occlusa ibi sit verbi causa theria absque eo, quod eius vel inscriptio, vel reseratio faciat ibi
theriacam esse ita Mathematicus oblim tibi aperit quod liae figura ejusmodi iit, abique eo quod eius demonitratio talem esse racia Dieatur tibi tu retineamus exemplum propositum tres angulos Trianguli esse pares duobusrectis non pervides rem ita se habere scilicet neque pervidebas theriacam esse in pyxide quantum-via id tibi diceretur At pervides cum sunt facti parea ipsis anguli, qui evidenter duobus recti aequivaleant Nimi-rtim &ic pervides theriacam esse in pyxide postquam vel inscrip tio est visa, vel amotum operculum ac fateor quidem utrobique scientiam gigni aliquam rei , puta non antea perspe, attamen vero rescientianon aliaest, quam rei apparentis cadentisque in
experientiam exuisse enim se tam edo tur cujus di nobis
150쪽
tes experiendo appareat. Non apparebat Videtieet tibi aequalita.
illa trium angulorum cum duo ous rectis, quoniam acies oculorum tuorum non metiebatur satis exaω quantitatem, quae inesset singulis M postquam oculos juvat illorum angulorum inspecti.
tum res clare apparuit. Quin igitur totum hoc est, nisi unius, ejusdemque rei apparentia consideratio, cere ut erat solum so-eordia, quod ignorans theriacam esse, non reserares pyxidem Lita mera solum erat oculorum caligatio, ubdontea in Triangulo non pervideres, quod post pervides 3 quare nihil aliud facit a. theniaticus, quam monere te ut attentius inspicias, quod prima fronte non advertebas . Vnde demonstratio, quam tibi proponit, seu medium, quo utitur, non est causa cur ita res siliquod ex allata Pereri, argumentatione patet sed tibi solum perspectum facit quod res ita sit. At hoc non jam scientia est Aristotelea, sed
ea, quam nos retinendam censuimus. Concludo ergo, quaecumque est certitudori evidentia indisciplinis Mathematicis eam pertinere ad apparentiam nullo autem, modo ad causas germanas vel naturas etiam reruti intimas Hoe autem adjicio quod certior quidem fieri perinthematicam potero, Terram verbi causa
esse sphaetieam4 hoc enim per Eclipses Lunae, altitudinesque Polivariatas apparere potest at quare Terra sit sphaerica, quaesit ejus germana natura sit-ne Animata, an-non; si Animam habeat, cujusmodi illa sit quas functiones obeat aut sortiatur proprietates quorsum quiescat iners in centro Vel si movea tur, quae vis illam agat Z Quae eadem quaerenda erunt de Sole, de caeteris Astris parique ratione de sono, in quo occupatur Musi- sica de radio visuali circa quod optica, sicque de caeteris. Revem ra enim statim atque praetergredieris ea, quae apparent, caduntque insensum experientiam, ut interiora quaerites, disciplina Mathematica, talia omnis penitus caligat. Neque dicas hoe esse posse verum de Mathematicis mixtisci a non item de Geometria, Arithmetieaque, quod istae tradant intimam naturam, germanasque proprietateari figurarum &,qmerorum, siquidem figurae numeri si abstractὲ considerentur, ut nusquam supt, ita nihil sunt. Quoetica ut alicubi& aliquid sint, considerandae
Rint proprie in rebus, qua assiciunt Pat vero si hoc ita sit, dissiculias