장음표시 사용
111쪽
aloaures periarat, ratum non his et , iudicium pomi in se- pinum lamquh caeteroὸ constitutos judices probent ita Metera ni utensitivas facultates, vel diploma possident, qui-Hisperaequἡ ac nos disquirant &dijudicent, neque dicas animalia aetera minime ratiocinari, praeter an quod enim sito loco se--es probabimus; sufficit jam quod illa revera sensibilia objecta
percipiant, quod salubria discernant a noxiis, quod bona eligant, mala respuant,&e ut vere liceat dicere Anima judicium ferre de rebus sensibilibus si non rationale, saltem animale, si non intellectu, at saltem phantasia juxra scilicet apparentiam jucundi, ingrati, pulcri, deformis disimilium, qua res illis objiciuntur: EXaminemus igitur imitati Pyrrhonios an vero-simile sit objici eosdem illis omninus earundem rerum apparentias. ' Nemo est opinor, qui neget animalia esse inter se temperamentorum diversissimorum. Sanc enim illud arguit primbriam 3 ius ille, ac multiplex generationis animalium modus. Ecce ei in aui coitu, sicuntur, si e coitu Eeexilii, quidem
aliqua oriuntur ex ejusdem generi inini hiis , . tauri alia ex generedisparibus, ni l si iii di formata prodeunt, ut requi alia iii illio ii iii a dii iiiiiiii is ursi; aliasensuunior soliotrudita Hic Rursis quaedam binaedun
m ovis serui iurantur, ut viperae: Ex his vero alia sunt
ex igne, ut pyrainan alia ex aqua, aut vino corrupto,ut culices, hae terra ut vermes; aliaex innotitianae; alia ex plantis,ut m -;alia excine usparentum, quales perhibentur Phoenices; alia
exanimalibus vivia, pediculi alia ex mortuis, ut eX tauris apes, ex equis Vespae,ex asinis scarabaei, extineis papiliones, d. c.Secundbidem arguit cum diversitas locorum in quibus degunt, tradam enim degunt perpetumn igne, ut piri austae in fornacibus; quaedam perpetuo in aere, ut avis illa Paraditi dicta, quaedam partim in aere, partim in terra,ut Cycni; quaedam perpetuo in a lua,ut piscis;quaedam partim in aqua partim in terra, ut Crocodilliquaedam perpe
112쪽
dat perpetu tem ut talpae quaedam celum mutantisthi nimiuies, quaedam in eisdem regionissius moraritur, ut ais es , die tam misi h etiam dirersitas rimis, aliamin Vescimtur herbis, alia granis, ilia radicibu, Mia lacte, alia sanguitie alia, carite, O diversis, ilia omnibus. Tertis idipsum arguit
o tanta sinium dive istis , tamque di,etsi e Ginatio, e
nia qualitatuni varietas, d tanta minen ii qualitiis, inni amarum multiplicitas. Sed quid haereo in re hain clara, cum
animalia esse inter se diversorum prorsus temperamentorum videatur Sole clarius e tam igitur eum ad e,diversa lint in illis temis peramenta , putas omnibus easdem res eodem modo apparere Nonne si eidem homini temperamento tantillum vel aetate, vel morbo , vel casu mutato quae res antea erat sapida 8 dulcis, nunc eadem iliti pida matri ara apparet , quae antea alba aut vi ridis, nunc eadem flavari aut rubea , c Credibile omnino est, diversis adimalibus ob tam diversa temperatarenta unam , an
demque omnino rem non videri eiusdein coloris , saporis , asiunctorum qi simithim. Certinum, , id est que flatus prout in varias tibias in uatur tantami avis initi soni varietatem si
bit; si idem imber prout a Vini, planti sigitur sic fit rapa, uti brassica, bu soniux, ille blatinus, bicorisum, illi olikai
si idem cibus in Stomacho eo , prout variis partibus corporis affunditur, vertitur hie uidimi in earnem, illic inoc; hic in ve . nam illic in arteriam, hic in heiVdm illie in eurim, ace. Quis credat unum idemque objectum , prout per suas, quas vocant species, in adeo diverse affectis tan divers temperamentorum animaliuni sensibus recipitur, non subire innumeras appparentiae dissicultates' nonne St vulgo id concedunt, itιidiluid reeipitur admodum y clyentis recipi Dinomodo ergo fieri potet ut tam diversa recipientia, speciem unius eiusdemque rei non diversimode accipiant, ac pro varietate complexionum, varie modificent, consorment, quasi tingant ac maculent pSed confirmari istud potest ex duplici capite, tim,ex multiplici organorum disserentia. Nam quod spectat ad oculos, si quae nubi,
alba videntur, laserici, ut eae pallida, & qui tapospha mi ha bent, sanguinea; cur eum sui miliuin quaedam ditiante mis
113쪽
oculos, alia pallidos, alia sanguinis speciem reserentes, alia colores alios, non earundem rerum colores diverso modo percipient. Ite nisi clim nos diu desx9s in Solem habuelimus oculos, demitta-tamus poste in librum, qui characteres ali nigri &fixi apparebunt, yidebunt rque nobis aurei, Vertigine quadam scintillaniates, cur cum aliouae animames fulgorem habeant in oculis, lumen
rue Versatile adeo ut etiam in tenebris viderint, non dicenius eas em res alio ipsi modo apparere, quam aliis Rursus si cum ad lucer iam tantillum aeruginis, atranienti, tam , rerum-ve aliarum similium inspersitur, essicitis ut qui adsunt, nunc xiis colo rem habeant, nunc nisti,nimc alterius coloris appareant, cur cam tam diversi humores insperguntur diversor uni animalium oculis, non dixeris illis sient objectorum apparentia, Adhaec si res eadein
Municolor diversorum tamen colorum apparet prout per vitra dia versimode colorata speciebus suis traiicitur, cur ideiu illi non eVeniet cum transierit per oculos adeo diverse in membranis inum ribus coloratos, at vitrorum tamen instar diaphanos, priusquam species ad cry stallinum, vel tunicam retinam in qua fit viso perveniat praeterea scum oculum fricuerimus, aut distenderi uius, res oblongae, angustae, aut alterius omnino figurae, magnitudinis, numeri apparent, quam res icto sibi oculo cur cum aliqua aini in alta upillam obliquamis oblongam habeant , . c. caprae , aut se- es, non alio modo res videbunt, quam quae rotundam vel alic-rius consormationis habuerint ' Intisperi specula prout concava nvexa, oblisnga , aut alia ratione sunt, res easden inagnas, exiles, aut distorias repraesentant, cur cum animalium oua dam habeant oculos protuberantes, depresses, in plano quatiise 'centes, aut alio modo compostos, res eaedem non appareant his majores, illis minores &c Quod spectat ad creteros rensus idem prorsus dicendum est Nam ii aliter excipimus sonum auribus apertis, aliter semiobstritetis, cur cam anina alium quaedam aures habeant patulas, quaedam perangustas, non diversimod cxcipiems Si Pituita praevalente aut frigefacti, aut alio modo affecti alios&alios experimur earundem rerum odores; cur non quoque experiuri dicemus animalia quae narium aliqua phlegmate, alia sanctuum, alia aliis bufioribu praedomitrantibus assivum si cum aridior' est
114쪽
est lingua prae s , eandeui rein judi anuis esse alimius oris.
quam coni liuimire abundat L mu' eadem res diversis parebit essed 'versis animalibus . cum non' asperam . siccana habeant linguam, nonnulla valde humidis id si prout calidi, in frigidi uinus, pilosi aut glabri, callus, aut delicati, e tangi Vbiles qualitates nos diversimod affetunt, cur diverse quoque non
assicient ipsa animalia, quaediversaruni sunt coi lexionum Malia quident glabra, alia pilosa, i alia hii suta, alia pennata, alia squammosa, alia testacea, c. Sec do ex multiplici appetituum distri-ivine, si quiden haec amant quae illa oderunt, haec prosequuntur quae illa refugiunt, haec jucunda habent qua illa ingrata, haec moventuriis, quae illa non curant. Anne ergo eaedem res pollunt illis lubetiadem qualitatibus apparere imitaetbtecum pisci ducat aquam ma-finam suavissimani, homo autem valde ingratani ejusdem ne videatur saporis piscibus xhominibus ' unguentutis hominibus gratissime non est antolerabile scar b is, oleum nobis utilla, espravi apes interscit turbida aquais hi, di iiset, placet suibus carneiis. Votaminalia sagoisscuritiu/Aeli vel fagi ramo tacta suerit viro vertigine opprimitur, uenui dum vςspertitio siplatani conti G
rit Asa sic non seri gal uollinaceum leo se vulso dicunt alis
Wmelephas, camelum equus, ygris sonum timpaoi, quae caetera
tamen non exhorrent.Cicuta nobis venenum est,qua tamen coturnuces de caprae pinguescunt. Sicque de aliis sexcentis. An igitur putas
eandem rei tam vatio diversa assicientem animalia eodem modo,seu sub eadem specie, aut qualitate illis appareret Nonne si hoc esset, delectarentii eisdem omnia, omnia eadem aversarentura Et cum seres sectis habeat, nonne paceitiol. igere varias variis fieri earundem rerun apparentias
Ex his ergo efficitur, ut eum eodem aliquo objecto sensibili pro fixo quaedam ex animalibus albuni, quaedam viride, quaedam ulce, ouaedam amarum, quaedam utile, quaedam noxium, aut sub alia umili varietate percipiant, asserere non liceat quale illud sit ex natura sua , secundum se sed ad summum liceat dicere quale
115쪽
tera ob eas rationes, quae allata sitiae videre iuveni altatuit eo.. lorum. Sic quaestione propos ea oridulce, an is tam tad summum licet, videri illud nobis dulce, sive resperiri, fritae esse a vero tamen in sein absolui tale esse pronunciare sis non est, si foret enim tale ex natura sua, tale appareret oninibus quotquot Pstu pollent, ut equis, tauris, e . atqui res longe secus se habet. Similiter si quaeratur, '-ne inta herba remata, an me Statuere quidem poteris hominis respectu venenatam esse , ω ti sti rejectu non item : a sacere illam absolute aut venenatam, aut salutarem , vides ut non liceat. Si venenata enim est is , oir non in coturnicibus venenum quoque suum prodit
'nen creat in hominibus e Cert quid-
quid tale est . Ut ira a, tale omnibus apparet quotquot illul rcipiunt in nimirum in Ethicis Aristoteles ipse docet non
p. m variis regionibus subeam rat vero ignem urere, seu calid inn
esse eo nimirasia, quoad Me, inqui . mpud Perili urat, prae
mittit vero rationem hanc, quia , lac sera est, mo is es, ct ibique Mem, habet. mice ergo saltem de igne dicere sice bit esse natura calidum Respondeo id solum asserti se Arist telico exemplo, non quod tuear licere id nobis asserere. - ne quidem calidum esse respectu nostri non imus inficia, eiun modi enim illum experimur : At quis scit ex natura ne sita talis
sit, cum respectu omnium animalium talis non apo reat Ecce enim multa gignuntur, deguntque in mediis flammis uti Gales
L, ὸ 'pi teliatur de visis in Cypri fornacibus, Si Philo Iudaeu,
omni u . 'Vae Visuntur in M/cedonia. Putas ergo 'nem re ectuinorum ita calidum re visentena esse, ut respectu nostri est plerat nonanagii sidetur si aqua calida piseibu, neque enim illa miniis emunt ut refrigerentur magisquam pisces ex aqua ut possini incalescere. Praetereo tam multa esse, quae nec calorem ignis timeant, nec virtute eius solvantur. Dicis tu reperiti ionem in comm mea quo ii retuli Mihi contignum nihil patia-
116쪽
men horum susi ruit esse olidum, respectu illorum non est seri e de isne obiter. Dices fore Animaliuin teinper 'menta Vitiata esse , ac non nandum propte 'ilarii; apprenentoni, Vel judicio. At qui in ridiculum etsistuni sunt en in;lla rorsus sana in suis quaeque generibus . a long magis quam
utines unde de potius vitiatum erit hominum temperanientum ea ratione animalia non utuntur nisi naturalibus &connat lolibus aliuientis, homines vero arte comptis, aut adulteratis, ac ut pluriuium etiam repugnantibus, ne dicam es nimiis,4 citran turalem necessitatem. Atque ad hoc quidem argumentum nihil ressi,ondit Aristoteles.
Verumtamen ut concedat rus Animalia caetera arcenda ab opprehensione, & judicio rerum, ac Homines proinde solos de Iigendos esse iudices , quaeso te an propterea difficultatem explanatam putes tanta certe est hominum ipsorum in apprehendendis, judicandi ne rebus discrepantia , ut ex hoc etiam capite incertitudo maxime augeatur. Praetereo radicem meausam videri diversiatem temperamentorums haec enim primaria est causa cur organis
sensuum obiiciantur earundem rerum diversae santasae, eo modo
quo circa animalia paulo ant philosophabamur Deinde eadem causa est cur mens adhaerens apparentibus diversmod iudicet de rebus, patiaturque se ab illis duci, prout .nsibus apparuerint. Nimirum docent Physici sequi animum corporis temperamentum, corpusque ipsum proinde esse effigiem quandam animi. Praetereo quoque esse superfluum probare diversa esse temperamemta in hominibus, seu quia ita esse contingit, estque necessirium ex diversis seminibus, alimentis, educatione, artate , consuetudine, positu caeli,4 similibus, seu quia propterea varia distinguntur com '. plexionum geneta nam iii sanguinei, illimelancholici, hi colerici, illiphlegmatici; itemque hiasiles illi tardi hi continentes, illi laticivi, aut quidpiam aliud huiusmodi complexione esse dicuntur, seu quia id arguit varius ille corporum habitus , quo hi sunt magni illi parvi, hicaodidi, illi nigri,hi graciles,illi obest, hi caesi, illi lusci, &e. seu quia miri quidem sunt effectus, qui ad miram temperaturae d
versitatem vulpo revocentur. Nana cur minister ille Alexandri De
Mophon ad Solem rigebat, aestuabat ad umbram cur Andron Argi
117쪽
vus adeo parum erat titibundus ut vel per deserta Lybiae sine potuiter faceet ' cur Anus illa Atrica triginta Cicutae haustus sumebatiinpune,in Rufinus ille Chalcidensis elleboro sumpto, nec vomebat, nec purgabatur, sed nutriebatur ut ciba coiiam uni cur qui exadVerso Meroes habitant, Midaspis fluvij accolae scorpios Ierpentes sine noxa comedunt,3 Philli dicti a serpentibus demorsi mi-mmE laedantur 'cut Tiberius sin perator cernebat in tenebris, quos nobili scemina contingere scimus eodem modo, quo Suetonius piut. lib. de Tiberiqexplicatλ cur Cleon Dolius hunquam somniarit, utriuulo' que somniavit unquam amicus ille meus Claudius Vicata abusia,
nus, qui quos habebat libros Mithematicos testamento mihi don vit, cum tamen de somniis multa in vita disputarit quippe qui summa cum laude Philosophiamri Theologiam in nostra Provii cia docuerit. Cur haec, inquam alia id genus quae observare in
numera licet, dicemus contingere nisi quod illi corpora, organa qui temperata habeant secus longe quam caeteri Z ut dicamus quod sit co- sequens, nonne proinde evincitur varias variis fieri earum ei a rerum apparentias, variaque iudicia 'sed dicito radicem causam hujus varietatis non esse hujulna odi coinininiscere qua incumque volueris, at sufficit nobis, quod effectibus succedctibus res ipsa plane oficiatur,
Ne vero putes te illico in Philosophorum scholas ductum iri, in quibus sanὸ nanta sit discrepantiajudiciorum circa Easdem res, nomo est qui nesciat ducam te potitis ad communem familiatamque vitae secietatem, ut familiariti, intelligatur quid hac in re usi veniat eo igitur ex hominibus qui Vel in una civitate, aut milia sunt , hi vinum habent in diliciis, illi oderunt maximE; hi
saccharum aut mel suave habent, illi prorsus aversantur; hi cames aut pisces amant, illi gustare nullo modo possunt; hi butyro aut e seo valde delectastur, illi etiam animo linguuntur: hi rosarum aut lilionim recreantur odoribus, illi ipsos nullo modo serunt; hi stridores gratos liabent, ad quos illi contremiscunt hi mulieres pulis cerrimas ducunt, quas illi habent etiam monstrosas, Hilui de aliis sexcentis Anne vero probabile est fieri diversis hominibus ais
rumdem rerum easdem apparentias, cum ecce de eisdem rebus a deo div crsimod judicent ac sentiant scilicet putas vinum .
ejusdem videri saporis Muinoso dc abstemis carnes ejusdem suavitatis
118쪽
alii rhillam sit, de illi qui mihi quondam si it discipulus, viii
ea mi usus, uta vita horrori fuit maxilli, nonnE, si eaedem res eo dem modo asscerent omnes, nines easdem aequesecterentur. aut a qu refugerent Qui seri siquidem potest, ut chm ego exempli causa rosarum odorem suavissimum habeam, non alius quoque se omissimum perinde haberet, si eodem quo ego modo illum perciperet an si ego non magis a veisci foetorcia cadaveris, quam ille odorem rosariun siden mihi facturus es, eundem illi exhiberi rosarum odoreia que in ego percipies ferunt Spartanan olim quandam ad uxorem Deletari Berenicen accessiste cunaque altera constitisset pro pe alteram, utramque statim avertisse vultum, hanc quia unguenti, Plut xillam quia butyri ferre odorem non poterat. Nonne ergo necesse
est ipsis unguenti de butyri diversas fuisse factas apparentias Hinc consequenter minime est mirum si tam diversa sint nominum studia,s, inquam , ut Pindarus ait, Nicralucis Equigaudet horaribus. an intcritationi init pes iηers, i l qu mollier dammiamqr e sot: Et ut Horatius illum imitatus, MQui castra iuruiit, Olivioni hae rin assumtus, bellaque matribus. Deu a, inorisb-fruio
Causa qilippe eadem est, liquidem nulla esset ratio cur non omnes eadem se ictarentur, si apparerent ea deni omnibus. Videre est ali quo qui societatem hominum refugiant, eremosque incolant, alij sunt, qui degere praeter coetus hontinum non possint. Credisne 'ab istis eosdem et videri insolitudine lepores, quibus illi alliciunturti contra ab illis i. ocietate easdem veneres , quibus isti detinentur Diogenes mavult prandere olus quam assentari Regibus. Aristippus ni avult uti Restibus quam ut se demittat ad prandendum
olus. 4n uiri que p.ress, Regij cultus,in vilissimi apparatus eadem facies apparere Duos aulae novi, quorum alter impense venatione delectatur , nullo modo Musica, alter impens Mu ca, nullo modo venatione, illine igitur Appollo cum eodem vultus decore ac isti, istin Diana cum eisdem gratiis ac illi sese exhibet . - - Videas
119쪽
videas hune opibus initantem, magnificentiam sto iacere, tum studenteni magniscentia pedibus opes proculcare cur huiepectata xyόrinae, illi, cur illi honores Ferinde ae nisi aetisdieta
Et vero quaeso quam sit ridis sutura illustri, ire templatu,
steris mirabilem varietatem morunt , di iustitutorum, quae divel si omitriis probantur de placent. Res quidem infinita est, sed ut aliqua tamen seligamus, nil il attingo de iis quae ad Religiore in spectant. Praeter nostrain enim , quae sola est vera, notiana satis luperque est , quanta puerit olim , quantaque etiam adhue sit is pini inuin varietas circa exillentiam naturam, unitatem, cognitionem, providentiam, bcatitatem caeteraque adjuncta N minis cultuum diversiitas in Numine adorando, precando provocando, placando, dcta quae terspecta pridem evasere&dilucidius explicare videretur torte absonum. Istis igitur omissis'. circa matrimonia, cum apud plures liceat coelibem vitam duceres, non licet tamen apud alios, unde Lycurgus infamiae pies in notam incussit iis, qui certo tempore aetatis matrimonium non con-
α traherent rapud inultos licet unicam ducere uxorem, apud alia os vero plures, ut & nunc toto oriente, sc olim apud Thrace quibus licebat ducere ad usque triginti Non solent apud nos parentes filias suas collocare nisi pretium nil merando contra non sistent apud Cinnenses nisi pretium accipiendo, . thiopes dona imi uxore quam maxime possunt nigra, & simias Persae clan ver quam maxime polliantis candiariis nasi incurvi sunt' qui perpetuo ac insolubili nexu retineant uxores a sunt qui re pudient, ut olim Iudatici sunt qui permutent ut olim Massi getat, apud quos adulteria perhibentur fuisse probata; sunt qui commo-Ix m. dent ut olim Laced emonii , quod ati tiam Uticensis imitatus est . iam uxorem sua in commodavit petenti Hortensio min. sunt qui divendant , ac emant ut olim Allyta j, qui .virgines AElian conjugio maturas venum proponebant ut armem in Fundinis uό όl Lydiis olim moris erat ut mulieres priusquam maritis concumis ineston berent corpore prostituentur, deinceps vero ominentes forent,
lib. i. quia etiam Mi md secutum in usu esse metitoriisti quinti seribit ptolemaeus orientales oliti inos prvalami non in
120쪽
Meulto ongredi, testaturqu ut illi masculam venerem odi sent , ita ipsam Europes fuisse probatam neque vitio habitam ii Docet idem cavendini Astrologo ne contra inores aut leges It lo decernat sorori maxrinioni uim , tam hoc apud AEgyptios, aut --xcam hoc apud Persas sis sit. Aliud Thraces ut alia res, ita uxores defun- haereditate acquire mur. Apud Zambios illis no a Patribus, sed ais atribus cognomen deducebatur. c. Cir: Plut.inrisinera atquiortuos domi servant, ut olim Hipti, alii Terrae minittunt ut jam bona pars callicreniant, avi mos plurimum hesim invaluit , alij pellibus insutosa pondunt ex arboribus, qui et .. perhibent mos Didi Colchorum, alij in stagna projiciunt, ut Eliam
de Meonibus nae morant Laertius in l/γrrh. c. iugorum mors eli titiluit Cicero, mutamare corpora suorum , nisi aseris sint mea la- α' ita. Idem docet in Hircania alere quemque, parare pro sua facultate canes a quibus lanietur, 'e, inquit, optiniam illi esse mmd. censentsepulturam ut nilai dicam de Massagetis , qui parentum lib. x. . corpora vorabant existiniantes nullam elle lepulturam nonorabi iliorem Quid dicam cum fletus sit res adeo vulgaris, ut etiam apud aliquos conducantur, qui defui, flos lugeant citiaixen id 'moris olim fuisseis apud Locrense Min Coo Insula ut cum laetitia mortui etarrentur . sitareturque convivium. Quid res ram irem cum suga motus videatur esse aseo se comutunis seu naturalis, Ceos tamen sim cita sensim se ad e tremum solam pervenisse solitos sese invitare tanquam ad solemne seu eonvivium , seu sacrificium, ac tum corimatos cicutam biberet legem item stula sardoam ut iij parentes senio conse siq-oetimerent, quemadmodum , Beriaciae omnes septuageannum egressos interficiebant , visos quidem mactando mu cicer lieres vero stonylando. Quid memorem apud Indos solita, Nisores eoiquν in rogus constendere Z Quid Hispanos tamwi
ei pe aut Imperatorestori, quod etiamnui fieri a Tartaris perhibetur caetera quid persequar apud Tamos cythas lex erat in Dianae sacris jugulare hospites, apud Graecos qui confugerent ad
saera incolumes esse; Appolloniatae ad legis Lacaeὸemoniorum regu lam peregrinos urbe expellebant Epidauri vero potestatem o innibas in suam urbem migrandi, incolendique faciebant . Apud Graecos nobilissimus