장음표시 사용
121쪽
nobilis is inmensa locus est, liqui vini Persis minis, apud
Heracliotas primus meas tecti apud Romanos ultimus. Indecorum apud nos est sedere Aram viro Principe ; apud timidii
se, sedendum est, cum indecoriim sit stare. Nobis ore essero lato honestunt ducitur, at Africa populi et mei dicti eonte mos , ut partem pudendam. Quanquam quid in his immor 3 cum si Volueris singula paulo subtili iis exquirere inventurus si, nihil in una Regione turpe, vel injustum censeri, quod&.hone flumis ustuni non censeatur in aliaci nihil in hae prohibitum,
quod in illa non si observatum Favet huic loco quod egregiECornelius Nepos praefatur lib. de vita excellent. Imperat aliqua enim collaudaturus in Graecis Principibus , quae improbata suissent in Romanis, ut callere Musicen & saltare, quae commendantur in Epaminonda aliaque smilia, haud absore censet qui haee improbent. Sed hi erim fere, inquit, qui expertes titerarum Grais
partim infamia , partim hamilia , atque ab Messate remota pommixti Cotitra ea pluraque nostras moribus sunt decora, qua apud illos turpi ρ tantur. Quem ratim Romanorum4 de uxorem ducere in conririum; aricujus naterfamilia non primum octim te te adium, atque m celebritata
versatur quod nauli sit aliter in Gracia Gamn ue in conmiνiuvi adbi belur, iis propinqgorum ne pre stac nisi in interiore parte adiam , qua gyn.comtis appellatur , a nem sciat nisi propinqua cognatione con- unctus. Hactenus ille. Sed hamnus de moribus institutis.
oue variis , quorum iis .mst rem, sive aequitatem aliunde
122쪽
ea quama natura, de ex tanta varietate eonstat o si quis viam scrupulus supersit, eximetur sibi Romamur ad senim bilia. Cari itastae de eisdem rebus , quae primum sensu percipiun-taim ersa siue hominum diversorum judicia , quid aliud potesteollit quam sisAridem cuique esse quale sibi aliquid videatur
asserere; at non licere tamen dicere ovale illud sit ex se nat os sinc enim si tale esset ex natura tua , quale aliquibus apparet, profecto tale etiam appareret caeteris. Dices quidem te inperamentum paucor una hominum vitiatum non valere ad excipienduin adversus tam multos alios, qui temperamento sunt pio bea necto. Eilo eni in quispiam verbi causa febre laborans cui vinum amarum , cingratum sit, an cum hoc pendeat solum inodo ex alterations gustus ipsitus dicendum propterea est vinum mutasse suam qualitatem ac ne citentur abstemi , gustus est in in illis qualis in febricitantibus, alteratus scilicet ab ortu, adeo ut propter paucos abstemio vinum nihilominus dulce, jucu
dum natura sua dicendum st. Attamen primo qualecumquest, concipiatur temperamentum , illud tamen semper existit imita latitudinem humani temperamenti semperque bumanum. est. Quare causi semper est ut ut res hilitiano modo appareant diequis porro certus esse possit an constitutio quam vitiatam dicis, minus veram apparentiam faciat, quam ea quaelia si ima de proba apud te habesur IIcenini quidam mente si nati quaedam clarius prospiciunt, quam mentis bene compotes;
ita quorum temperies a constitutione conanauni recessat resso lassis verius ac melius percipiunt quam caeteri Sit quispiam rem- peramento ut tu vis non alterato, is verbi causa frigiditaten alicujus loci non sentiet, sentiet vero qui exierit ex balneo, aut thermis , cui cutis scilicet laxatain temperamentum commotum to tum , atque alteratum ter quaeso verius judicabit de qualitate acti Z ille sub dio pernoctans qualitatem illam malignam non sentiet , quae Sole occidente impressa manet aeri sentiet alius
qui aegrotabi Nonne ergo bie aeris qualitatem melius percipiet
mi quod multi ';rot me acutias audiunt, quam cateri sint de qui naribus s. obstructis statim simum ut vaporem in aere in percipiems
123쪽
percipient, at qui bene erim conquirens putant etaeitum
credent esse actein memorare hie iuvat ouod alias sinin topere adnitratus sum onus est examicis meis,ξοπια ι oculis aude prominentibus, admovemium huic valde est lamm, ut videre valeat. Credebam ipsum long abesse ut deluceat mi ita, quae Visus objecta sunt judicare probe posset ob alteratam , ut a,
surrentem accinifl tutione coinmuni conformationem oculi. Ecce
vero aliquando sub serum valdecrepusculum allata est epistola qin perta ego, quνvisu saris bono 'aeditus sum discerarerevix poteram raria ne prorsus an lineis magis exarata esset papyrus cille vero incunctante titumque ego obstupui totam pellegit epistolam,
neque persuadere potuit quin me luderet, donec allata eandelarem sic se habere probavi, aerursu na proposto libro quem lege re expertus sum. Quae te ergo an illius an irae constitutio veriorem tum fecerit objecti apparentiam; at ego video clarius in meridies; sed ille clarius in crepusculo. Iam sumus igitur pares, nisi nie ille eriam superat , qui etiam in meridie videbit idem, quod ego objectum si admotum propius fuerit, ego sub sero ere pustulo nec admotum , nee remotum videre prorsus valeam. Ginde quod Alea Maesertim exemplum gustus obbici nomieimpii mis necessalia est quaedam in gustu alteratio, ut suum bene objectum percipiat. Finge enim quempiam bene constitutum, ae in Asculicet uati, in quom longe ab epulis nec fames at , nec sitiat; ising tum sane babebit Memum de potum, 'me antea fuissent duucia tunc insuavia esse videbuntur. At finge alium cui stomaclius me, vel siti exardescat, istum demum legitimos cibi a potus spore percipiet in ecce tamen prior habebat compositum sustus
organum, me vero prorsus alteratum. Dices hanc arefactionem legitimam esse dispontionem organi Esto, at quae igitui est in se. bre arefactio optima erit ad percipiendos sapores dispolitio Elieite ut vinum in febri redditur ingratum , ita aqua potus naturalis reddutur suavissima. iam obrem ergo si tunc vere de sapore aquae judicatur, non judicetur etiana vere de sapore vini a non si aegra complexio reddit sapidum, quod sana inspidum facit,4 contra haec sapidum lacit, hiod illa insipidum. An non, inquam, vicesi permutantur ut uni potius statui quam alies credendum non
124쪽
sit circa rei veritatem P Dicere enim eredendum p iis futut s nitatis esse idetur improbatala, siquidem statui aegritudinis ,
su suum competit jus ad proprias apparentiu a usi s W- . dfuamc labratur.ecmiles ouisis Quoi usu prosinin stitivam , is natura abstemius udi in febrim incidit, in hii uis si vir im , unde de optasse sertur a febre nunquamathema , t
perpetu eandem in vino suavitatem experiretur. Quaesis mersatus in illo dicetur fuisse appositus ut de sapore visi recte judicaret Dices hoc esse adversum me qui mox dicebam vinum in lebri conveniente sapore gustari est trabere- insiludum. Atqui est politis adversum te , qui existimas unicum sanitatis tum esse tribunal , quo de vero vini sapore judicetur Ego autem existimo vinum secundum se non inius potius quam illius e seria oris, sed varietatem sortiria varietate comple ionum , seu statu ui Sane vero & cum idem vinum non omnibus sanis ejusdem saporis appareat, ego enim verbi causa, qui Dei gratia re ste sanus sum, non eandem quam tu, qui etiam es sanus suavitatem in vino percipio. Tu dicis affectum una.qualitate , ego vero alia;
tu insipidum judicas si tantillum aquae sit permistum; go tum hy - beo sapidissimum cum qu ac multum insusum est, utri ex duobus
Iaituri edendum Quid si verum sit, M, edici docent consissem sanitatem nandivisibili , ad ut m ullus sit, Mi exquisit se persectainsanitatem posside re ae proindevis etiam ullus , i i aliquo modo aegrotet nomismefas eri u qieme di mihi dicem, qui illi tum de sapore vini seri eiudicium, de x oquia obiecturus eram hunc abstemium aeque esse sanum, Midui i ni obibum , praeoccurristi objiciens talem ipsi a natura uidi mi eonstitutionem, qualis a febre est alteri;at quata visu in prκος - eupatio abstemius ille nec aestuat heeriget se icitan pqr-feAe valet corpore, nam neque dolorem , neque perturb tione in sentit, robustus est, membra omnia disposita optime had tacobi pulcre functiones omnes, ut si quispiam alius. aam
rem ergo constitutionem praeter naturam sortitus .est' at gustum saltem depravatum laabet quomodo vero depravatum habet nomne ut tu alioqui sanus de sapore panis, carnis, ovi piscis, mellis&similium judicas, sic ille Riare ergo circa caeterarum bene gustus
125쪽
an non pravo verbi causa aliquo humore vitiatus omnia peruperam deberet gustares sed ut iste . abstemius dulcissimum hiabet sacharum , nonne ille merobibus gustare sacharum non potest aut igitur dicito illuni quem exquisit judicare de vini sapore putas habere gustu in depravatus , siquidem sachari sapore in haud pei secte dijisdicat aut dicito abstentium non habere gustum depravatum, quantumcunque eundem, quem dius in vino saporem
Adjici paucorum judicium minime obstare quin aliquid sit tale dicendum ex natura sua, quale pluribus apparet. At primum pristere te id gratis Mimere, ut quidpiam ale pluribus videa se siquidem vel quinea Ouininis moidisti homines, ut sussit Oxori utinnexauditis aqua parte plures stent pronuntiare vale 3; mee quidquid sit de istis in quibus versaris Remnibus, certus tamen extent nefari Regiones, inqGbus specialem Caeli s
li, corporum- ve temperiem plures ex incolis exhorrescant, e vi--un. uti sunt in quibus plures aseventibus sine periculo demordem tur cum apud nos tameneontrarium o ut Deinde, ello,n seris plures qui vinum dulce, quam qui alterius saporis lebeant,
propterea-ne illos judices natura constituit, quibus non sit provocandum ' Estisne illis, in qua in , pia Mater , caeteris injusta nove Nec plures pari modo videris ex homini biis, qui staturam quinque pedum e. c. sortiantur: bices igitur hanc lola inesse naturalem h minuta altitudinem p eaeteros ergo qui supra emergent vel infra consistent monstra esse dices, neque magnitudinem nabere secundum naturam Quod si istud non dixeris, cur censeas gustum illorum, ciui vini dulcedinem sentiunt esse secundum naturam; caeteroruni
'oco rum,uiu viuum es insipidum velamarum gustentesse pr-i- - tirari--- an non ut ex copia vel qualitate materia
citenuiue ex virtute cause, circumflantiisque temporis, conceptaculi de similium pendet ur corpus assequatur non esiam imag*tudinem ita ut lioe temperamentum de consequenter hanc cothserniationem 3 texturini linguae, aut palati, non aliam in; re ergo si eam non omnes sint quillam interimediae magnitudinia, media tamen illa magnitudo mi est natur regula, quare inquam,
126쪽
eum non omnes sint eodem sensu gustus raristi, gustus illoriiii olbrium , qui in vino dulcedinem sentiunt erit examen primsus naturale loquantur illi de seipsis , doque ea quam sibi fieri eontingit apparentia coeris erini nee gustus ademptus nec appa rentia propria pat illi numero vincunt Quid indes exinde -lum evincitur ut plures reperiantur lingua &palato hac ratione temperatis, quam illa propterea ne vero sequitur, ut quae qualitas huic tempere est accommodata sit potitis germanain congenearei, quam alia Dici sane ad summum potest hanc fieri apparentiam prae caeteris generaliorem quod autem vera sola sitri naturae rei conformis dicendunt prosecth non est Si caeteri quidem essent indispositi, ac minime sani foret aliqua probabilitas Lat ecce abstemi quoque ut jam diximus optima dispositione ac sanitate etiam
circa gustum Aunt esse raediti Ud quod idemus epa , qui vino in emperamitis dedui sim in rati tu me jauestum quod attinet non intrita est exellantiam vini judis m. Fleros, qui vinum bibunt moderatius. Adjici osset pii ix lite
dirimenda numerantur senatorem Voces lix faciendum ubi de iudicio naturalis rei agitur, illie enim in xis 1 est prasi ris tu
niana institutione, hic nullus est a natura. imamquani' ut con
plures vel malina vel ignorantia laborare possinio ita mi uco tingere ut in serenda sententia dE re natur di pauciores. ranius iudicent, quam plii res , quod isti magis temperiem gustus natur rem alteraverint 'cquis vero non fateatur magnam fieri hanc alterationem in tanta victus perversitate e quotusquisque enim non assuescit cibis nainime naturalibus seu quales natura producit aut quotusquisque sic assisetus non alio modo judicat ala sapore rei me re naturalis, quam is, qui mere naturali semper usus fuerit istud,
inquam, adfici posset, ac aestemiuia praetere isti potione incretiatum ae tanto minusinae trabeingustum .pr; vatum herἡ Α
circa vitietatem ac qualitates aquarum e quisitius tome jud caeniis, io 3 quam alius; imo comparationes mad morobibum, sibinius genuam iste de Variis vinorum qualitatihusin ubivat hoc solun poniensesurgere, demus plure, reae qui gusti &temperatione ad ju- disium serensim de qualitate iturin mys U
127쪽
Quibus-nam tamen ex pluribulistis credendum esse censebimus' Quippe non omnes qui vinum probant, seu si velis dulce expertu tur in qualitate conveniunt. Primunt enim aliqui magis probast vinum purum , alij magis dilutum ut se alij malunt album , alii rubeum, alij nigrum itemque alij recens, ali vetus, dec. Hinc quod vinum idemque spectat videbis hune avide sorberes, illum
corrugando frontem , alium caput motando, quartum vero etiam nauseando. Hic saporem deprehendet alicujus generis uvarum,
ille alieojutherbae, alius ipsis dolii hic dulce quidem judicabit, at nuxeum, cedinis, illa Mitem alio Vides igitur in tanta j diciolum disti mullis iliceria gerere quae qualitas vinonaturalis, qui sapor et nainis si porro etiam quamvis 4 ego&ru ac cineri funes Videtentui . aut laceremurmiden summi ex pe- .miscere effeta propterea Gnosiiet eo eniremus 3 Di-
tam ego sentire ne aulaedinein aprilis est in ilia. ideo dicito deiu 3 at immodosUrerosita in seriamuro ue mellei saporis alii Metati iij verosimile enim est ut complexione diversi su-vius, hanctis messiib diversis apparere saporibus. Neque o stquod'irem tu saporem sentis de probe , dulcem habeas, at oue ego similiter, quippe multa sunt genera saporum quos g . Hii, probet . feri ulta speties dulcedinis, quibus gustus dele
tur. Unde licet utriusque gustatus dicatur semper melleus id continet non quis unus idemque sit, aut quod unus alteri consormis, sed quod uterque sic aedem rei videlicet mellis cujus sapor dulcis semper nominetur, quicunque tandem ille sit exqus etiam colligitur quid dici possessi objiciatur nivem v, c. sine controversia apparere albam omnibus hominibus , similiterque i
nem calidum Bee. nam convenerunt quidem homines ut colorem
nivis albedinem dicerent, & quaecunque res esso eodem illo nia
Veo Mese rinisa, illis dierectura at quis scit an ego abeam , inu, dem rideat non dis quidem viderente futuent loria quo in in; nre alium ejusdem quo laetis a sed hoc dico vices ea posse perina rasut quem ego v. c. video colorem in rcssia, tuinois videas. quem tuin rosa egoin nive. Neque enim refert quod uterque coleshm nisi, voemus albedinem , color rosae rubedi-anem. Videli tot HVu sudicitur. Quicunt ie
128쪽
apparere mihi possit, iiivilis titu videtur rosae, & contra Nam
Iicet milii nix vuleatur,ilina, inbue tamen vocito albam quod vulgo omnestaeoconsentiant ut color niveus albedo dicatur, di cet rosa videatur alba, vocito tante rubeam, quod color iner seu rubor vulgo nominetur idGque sacere tu potes qua invisti, flava nix, viridis rosa appareat. Necessarium quippe est ut
in societate de nuncupatione constet qua res eadem signi iacetur, cum exhibere taliten possit diversas apparentias sub eadem nuncupatione, uti&delapore naellis paulo ante dictum est, quem varium apparere constat et si dulcedo omnibus dicatur. Et certe mirabile esset si unum, idemque objectum , quod caeteros attinet sensus, multiforme adeo appareret propter multi sortires organorum differentia , unum idemque objectum visus, puta color nivis in tanta visioni varietate seu discrepantia oculorum appareret uniusnaodi.
Utcunque si ego certesde meo solum visu respondere possum Aconcipere qualem is mihi niveim exhibeat, tuque de tuo similiter . Neuter vero quia alterutrius ruin possimus usurparevisum , non pinsumus etiam cons genter asserere eandem sub eadem appare
tia utrique nostrum exbiseri non si Delphicus Appollo, ego Pythius exstitero. Quomodo enim, per oeum immortalem l illud
tandem experiri , aut rescire liceat Jam ut o tanta homnum diversitate em gam , c. ea mus etiam ultro, R finganius uhuin aliquem hominem, qui tem eramenti sit exquisitissimi, Maccommodatissimi omnium, ad qua-itates rerum eras naturalesque percipiendas putas. ne res crit propterea consecta certe&in hoc uno tanta erit circa unam candemque rem iudiciorum diversitas, I vel ex hoc uno capite incertis.snium evadat cujusmodi res aliqua sit habenda secundum paturam. rae diversitas quidem illa partim ex ipso homine, partim Ver ex rebus ipsis exoriatur necesse est ' Nam imprimis quod ad ipsum hominem attinet, bifariam primo ex variis sensibu3 partibusque corporis, siquidem pictam tabulam judicabit visit inmu lam, at dilitonim attactu planam; de unguento iudicans vinctii pronunciabit gratissimum iustu nilial dicet esse insuinius. orinum oculis admoveat, molestum habebit, contra si aliis par- tibus.
129쪽
tib: s. Oleum allevans esse dicet siluinmam utim consideret, fipulmonem exasperarit idem sentiet de aqua pluvi , quae ut oculis utilis , sic pulmoni estis arteriae noxia. Sic torpedinem marinam censebit torporem creare, si extremis partibus corporis apponat, secus autem si caeteris. Secundo ex variis liabitibus de prae- dispositionibus in eadem parte aut facultate, nam si vel ipsas variarum aetatuna affectiones contuleres, quam multa puer udicabit
dulcia, &delembilia, quae viro facto nauseam creabunt, seni eruire esain horrori videlicet cuique aetati sui&cibi&ludiis ex- .m litationes placent, quibus permutatis nihil esse possit injucu dius. Sic etiam quae res clara, sonora, odorat, temperata iuveni videbitur, apparebit seni obscura, inexaudita inodora, frigidantinius vel calida. sed ut attingamus quae continsere breviore tela re possunt, nonne quem cibum judicabit suavem existens s
melicus, eundem factus satur habebit ingratuni3 Et si caricis aut pal-- missis pariam ante esiratis vinum biberit, nonne illud acidum censebit contra verbesitatis nucibus, aut ciceribus ' pari modo aliquid amans, nihil existimabit pulcrius idem odio prosequens, nihil credet esse desormius, Sic constitutus in gaudio illud habebit jucundissimum, quo in moerore constitutus nihil ducet importunius, e dem ratione prout vel motus, vel quictus fuerit, diversum feret judicium de ejusdem rei motu, vel quiete, atque ita de caeteris. Deinde quod recipia a quoque attinet dupliciter, primo ex variis ea
rum in seipsis anectionibus4 quiprie imprimis nulla est res non cor stans novariis Elementi, seminiviis,ex civibus ali uin Galia vim ilias praedominari existimet.Sic quamobrem aes Eouesectum coiis Mitisitate praesertim ex humido, idem frigefactum praeseitim ex secoa iecur inholoum sentiens non ibi ignem praesertis coiicituat, deinde ver,praesertim aquam, tantum humoris consid rans Rursu, vero nulla res est, quae ii pariatur vatias alteratio
m sin dies, uuae mi non alia, aliaque appareat nascens, adolescens consistens, senelcens, desinens. Quomodo ergo non varia exunt
ipsus judicia circa substantiam, colorem, saporem, aliaque ii
Ea , quae in rebus quotidie variantur ad haec una, eademque res.una su arte nigra est, alia candida, una dulcis, alia amara, una salubris, alia noxia, aut alia impromptu est observare inertim in
130쪽
pomis. An non ergo necesse est, de eadem re varie judicetur ti aeterea una eadεmque res, non una eademque apparet comminuta integra, se argentuni quod in massa album est, iuramentis
apparet nigrum ut contra nigrum caprinum cornu in ramentis albicat Sic Taene reui lapis integer est flavus, qui nigrescit in particulis, quemadmodula ut nilii nive videtur candidius, ubi tamen solvitur in aquam alterius longe coloris est Sic arena separa ae4-
sperae apparent, compositae vero mollitiem ah laevorem prae sese runt. Poteritne ergo ille semper, de una aciemque re uniforme iudicium ferre secundo ex variis eorum dein ad cxtrema relationibus. Eten in unam eandemque rem comparatam cum majoribus parvam judicabit, cum minoribus vero uaca glia II , ut si eun isdem ho illinem mediocris naturae modo comparet iam pygnaaeo, inodo cum gygant , ut si Parisios nunc cum amethodoro nunc
tum ginta qonferat similiter rem unam eandemque cum fricidioribus collatam judicabit calidam . subinde vero frigidam habebiti cum calidioribus comparet Pari modo habebit durucem si reserat ad magis amara, inaram imago dulcia. Atque exso capite est, quod cum aquae se videatur res omnium pretiosissima, comparata tamen cum auro gemmisque earioribus existentibus vilissimum quid apparet, quemadmodum cum nihil in Mundo videatur sole admiratibus iis tamen collatus Cometae in se
quentius contingenti non tantum creat admirationis. mine etiam est , ut cum mores caeterarum gentiu in plurimi non videantur ex se improbandi, collati tamen cum iis , qui nobis familiares sunt ipsissimam sapere barbariem censentur. Porro non est hic pice mittenda mirabilis illa judiciorum varietas , quae sequitur varias unius ejusdemque rei quoad locum habitudines. Ille enim caniadem rem procul constitutam ludicabit parvam , rotundam , coni- pactam prope autem magnam, quadratam , solutam siccandem rei intra aquam judicabit mai rem, propriorem, quam comstitutam in aere. Praeterea vero si quidpiani videatini millustri, alteriu omnino coloris esse judicabit, quam si videat in umbroso. Cur vero non existimet partem alicujus rei illustrataii, radiis solis alio colore affectam, quis, quae radiis non attingetur. -- Meret vesperi nubes, quas ex radiis Solis repercussis judica