Commentarivs in epistolam Pavli ad Colossenses, scriptvs a Nicolao Hemmingio

31쪽

ORDO ET PARTES C

P AII. TRes sunt partes huius capitis praeci pilae. Prima est gratulatoria ob Eu angeli j fructum in Colosi ensibus Secunda est exegetica. Exponit enim, quae sit Christi natura, potentia beneficia Ter tia est accommodatio beneficiorum Christi ad Philippenses,per praedicationem Euangelii.

EXEGESIS CAPITIS

PRIMI, CUM OBSERUM tione doctrinarum.

Paulus Apostolus Iesu Chrissti, per uoluntatem Dei, aismotheus frater, is, qui sunt Coslossis, fanctis S fidelibus fratriubus in Christo.

EPigrapha more usitato nominat eum, qui scribit,d eos, quibus scribitur haec Epistola De eo, qui scribit, quatuor me

32쪽

EPIs T. PAVLI morat ramum,qui scribat,nempe Paci ius. Dcinde, quo conditio scribent1S, 1 mirum quod sit Apostolus Iesu Christi, unde quicqiud scribit,tanquam Oraculum Dei accipiendum est. crtio addit quo modo ad ianc dignitatem, hoc est, Apo

stolatum peruenerit, videlicet, per volian tarem Dei, qui eum segregauit ad munus Apostolicum. Qitario, adiungit sibi 1 modaeum, Uem rasrem, cum Propter re ligionem commUnem,tum propter frater num erga ipsum animum appellat Dem de Colossienses quibus scribit, nominat, eos c ornat triplici titulo. Vocat enim ipsos sanctos, fideles ac fratres in Christo, ut ostendat extra Christum nullam esse sanctitatem, nullam salutem, nullam Mdem, nullam deni j veram fraternitatem. Sanctitatis nomen admonebit nos studii sanctimonio vitae, ac cultuS vnius aeterni

Dei . Fides est instrumentum, per quod sanctitatis Christi reddimur participeS, unde in alios homines sequitur fraternus animus affectus, qui ubi non est, ibi nec fides est,ubi haec deest, nihil nisi prophana foeditas, contaminatio S abominabilis ampuritas reliqua est. Plura de epigraphis Paulinis dicta sunt in enarratione epistolae ad Romanos Gra

crati

33쪽

Gratia uobis & pax a Deo patre momino est Chri

stΟω Summam suae levationis seu Euan e lii semper in salutationibus suis proponit PauluS, ut eos, ad quos scribit, excitet ad amorem Euanget'. GRATIA fauorem Dei significat, de quicquid Deus nobis ex isto fauore largitur P A X autem omnia salutaria is prospera, quae nobis bonitate Dei contingunt, notat. Hanc gratiam Pacem optat a Deo patre, δέ filio ipsius Iesu Christo,ut sciamus nos non nostris me ritis eam consequi, sed a patre collestii his donari propter Christum. Admonet Praeterea haec salutandi forma Colossenses fidei. Nam fide accipitur, possidetur ac retinetur haec gratia claX.

Prima Episto pars

Gratias agimus Deos pauir Domini nostri Iesu Christi.

Propositio gratulatoria Solet enim Paulus loco gratulationis gratiarum acti

34쪽

EPIs T. PAVLI One Vti,qua re duo docet. Primum,quddomne bonum opus a Deo sit. Deinde, quod quotiescuna incidimus in mentioαnem donoruin Dei, erumpere oporteat in laudes Dei gratiarum adtionem Deo de Patri, hoc est, Dein qui est pater domini nostri Iesu Christi. Vt enim olim Patres inuocauerunt Deum Abraham, Isaac Iacob, qui eduxit populum de terra Aegypti: Ita post exhibitum Christum Deus pater domini nostri Iesia Christi inuocandus est,eic gratiae agendae. Nam quicunc pDeum inuocat, non nominato filio Dei ex vera fide, dupliciter impingit. Prirnum enim cum turcis, Iudaeis Sc Ethnicis a vero Deo aberrat. Deinde, frustra preces fura dit. xiicquid petieritis inquit fili us a Patre in nomine meo, id est, me nominato mediatore, dabit vobis. Frustra ergo perir, qui vel alium quam solum Christum nominat, vel ipsum Christum a precibus suis excludit.

Semper pro uobis orantes.

Id est, quotiescunt pro vobis Oro. Obserua semper coniungendas esse Nem plo Pauli gratiarum actionem dc predica

tionem, ςbet enim arduarum actio adi

35쪽

it ilius a

tus quidam esse ad orationem. Exemplum sequamur δ nos, gratias quidem agentes Deo, pro Euangelii incremento Sc fructu, Precantes Vero, ut hoc bonum sit diutuse

num.

Postquam audiuimus fidem Vestram, quae est in Christo

sua, dilectionem, quae est in

mnes sancto

Quid gratulatur Colossensibus, no . minat, nimirum fidem in Christum, doc ritatem erga sanctos. Hic primum obserua, rei te ad duo capita reuocari Christianae religionis immam, nimirum ad fidem quae in se continet verum timorem Dei e caritatem, quae e fide proficiscitur. Q tanquam autem omneS homines caritate complecti oportet Tamen in primo gradu diligenes sunt sancti, qui nobiscum vnum Deum colunt,ac eandem haereditatis gloriam Ypectant. Deinde, obserua ordinem verborum Pauli. Priori enim loco fidem ponit,posteriori caritatem, quaere indocat, a fide incoandum esse, sine qua nulla caritas sincera esse potest. Nec 3 eni in potest arbor mala nisi fructus malos prcin

ferre

36쪽

E PII T. PAVLI serre. Praeterea obserua proprium hi diti in fidei esse Iesum Christum, e cuius spiritu vim vivificam concipit ad edendos fructus filiis Dei dignos.

Propter spem repositana uos

bis in coeli S.

Fidei A caritatis incitamentUm O nit. Gloria enim coelestis,quam spiritu ex fide expectamus, nos ad perseuerandum constanter in fide dilectione incitat. Me ronymice ponitur hic spes pro resperata, quae in thesauris coelestibus reposita sit, quo te inpore porthino fruemur. Vb ergo nulla apparent fidei inditia, ubi nulla caritatis testimonia extant, ibi et spem ullam est coelestis haereditatis, e hoc loco Pauli concluditur. Papistae hac contra Evαλογιαὶ fidei impingunt, dum insulse ex hoc loco colligunt operum merita. Non enim hic de merito honorum Operum loαquitur Apostolus, sed tantUm o do κγαμL Op, id est, causam incitantem ad fidem S dilectionem ponit Potest etiam ita con strui, Postquam audiuimus fidem vestram in Christo usu, Si dilectionem erga OmneS

sanctos gratias agimus Deo propter spem reposi

quia talussiti, ulcidaeti hi

37쪽

lassi

gloriam immortalitatis, quam sitis ad Pruri, ait haec Posterior interpretatio Athanasii est.

De qua audivistis prius, per sermonem ueritatis Euangelii, quod peruenit ad vos.

Quia extra captum humanum post tum est, quicquid pii sperant, adeo addit causam instrumentalem, qua illa nobis spes allata est, nimirum praedicationem Euangelii, quam per Xcellentiam sermo nem veritatis nominat,ut Colossenses perstent constantes in Evangelio, quod didi

cerant.

Quemadmodum, in toto mundo etiam frucitificat, re, scit sicut in uobis, ex eo die, quo audistis 5c cognouistis grastiam Dei in ueritate.

Aliorum exemplo eos animat ad per standum in doctrina, dc simul eos, quod non si ustra Euangelium audierint, sed cum ructura quotidiano incremento. Hic

38쪽

EI Is T. PAULI

Hic duo observemus. Primu ira, quosnam sit obiectum EuangeliJ,nimirum,gratia Dei,id est, fauor,quo genus humanum complactitur Pater coelestis propter Filium. Hac igitur differentia a doctrina Legis separatur Euangelium Lex enim iram Dei, Euangelium gratiam praedicat. De Inde observemus gradus, quos luc Paulus Ponit, qui sunt praedicare, audire, cogno-Dere, crescere S fructificare. deo enim Praedicatur ut audiatur, ideo auditur ut cognoscatur, ideo cognoscitur, ut crescat de fiuctificet. Non debet ergo Euangeli Diri nobis esse veluti theorematum specu Iabilium καταληψις quaedam, seu noticia ociosa, sed cognitum seu ictificare debet, coram Deo quidem vero cultu Sc timore, coram hominibus vero dilectione sincera. ii enim Euangelium audiunt, legunt, cognoscunt sine fructu, id est, sine timore Dei dodile 'ione, sibi maius i adicium ac cerint. Imitemur ital nos Colossensium Memplum,ac ne sinamus nos optimo fructu tam incomparabilis thesauri desi itui, sed potius abundemus indies magis magis i in omni cognitione dc sensu.Cum ad dies: A quo die audiuisitis, laudat Colos senses a trudio,X excitet ad diligentiam

39쪽

loci inau

maiorem. Porro, quod veterem inter pretem sequutus, fruetificat crescis, coniunxi, ideo feci, quia an peruetustis exem plaribus additur vox ccufαvobadop, quam

crescenS,interpretari licet.

Quemadmodum S didici,stis ab Epaphra dilecto conserisuo nostro, qui est fidelis pro uo ibis minister Christi.

Nunc Apostolum Colossensium no minat, quem commendat, breuiter qua dem si verba spectes, copiosissime vero, si quid sub istis paucis verbis lateat, euolUAS. Primum enim vocat ipsum dilectum con seruum, citio titulo significat, eum non esse unum aliquem ex turba eorum, qui tum temporis quavis Occasione currebant praedicabant,Sed eximium quendam conseruum c commilitonem, eum c dile ctum,ut qui vera animi sinceritate, cari

tate secum in propagando Euangelio la-horet. Deinde vocat ipsum fidelem pro ipsis ministrum Chii siti. Hoc enim,ut alibi dicit, in ministris requii itur, ut fide iis aliquis inueniatur. Non enim satis est in iiistrum esse, nisi rectum dc fidei sit mi

40쪽

EPIST. PAVLInisterium. Nec sufficit, si quis pastor vocetur, iiisi fideliter in ossicio se gerat, qui vocatu est,nec quicunq vera docet,prΟ-tinus est fidelis, sed qui Domino seruire, Christiq; regnum promouere pia doctri na ac honesta vita ex animo studet. Vt enim vitam ornare docendo sic doctri nam Ornare vi Uendo decet. Hic Iocus aperte militat contra pseudoapostolo Papae, qui satis esse phitant titulit m habere, successiona praei Ogatiuam. Cum interim parum solliciti sint de fide in officio prae fianda. Deinde Z illosi qui tamen de sincero Euangelio gloriantur coarguit, qui aliud propositum habent, quam Christi oloriam Sc Ecclesiae sedificationem. Non enim pauci sunt, qui redituum maiorem, quam animarum curam gerunt. Sint gi tur ministri Euangeli huius Epaphraeimi latores, ac se fidetis in sancto suo ministorio praebeant,

Qui 8c significauit nobis ueo stram dilectionem in spiritu.

His fauorem de gratiam Epaphroe conciliat apud Colossen1es Solemus enim eos magis amplecti, quos scimus erga nos sin

cere