Renati Rapini ... Hortorum libri 4. Cum disputatione de cultura hortensi

발행: 1665년

분량: 265페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

LIBER PRIMUS. 13Omnes pandit ubi, quot habet, natura colores. Nam virgo quamuis formam mutata , colorum Quos habuit, primos etiam seruauit amores. Floribus his autem vitio telluris ab ipso Maior forma venies quod enim mirabile dictu, Affecto ex habitu, &fundo infelice, sequuntur Confusi melius maiori errore ColoreS.

Et si forte velis his floribus addere formam: Languens quaere solum, languor dabit ipse colorem Tutipisci tellus ah ne sit fertilis illis Rus male, defundo nimium felice, rubebunt. Exin diues ubi puluillis omnibus hortus Floruerit, madidis si sors Notus imbrifer alis Ingruat, aut gelida Boreas effusus ab Arcto, Ferte dijs herbas, gaudent florentibus herbis Di superi, tollat vivo de cespite florem Votiuum,& tepido pro sanguini, portet ad aram Villicus. His perhibent olim placasse tonantem

Muneribus Glyceram, dum Caelo cogeret imbres:

Illa potens voti frontem redimita coronis, Templorum ornabat textis altaria sertis:

Tempore quo , lectice gramine floribus, aras Simplice munditia, SI cultus non prodiga magni Infima plebs voti nondum ambitiosa colebat. Imbribus&quondam nimij memini ipse maligna Temperiem vidisse anni, multumque madenti Aprilem perflatum Austro quo perditus omnis eris honos,vi spes anni populata recentis. Tunc olim, ut fama est, vallis per rura Sabinae

52쪽

2I. April. ex 4. Iust.

1 HORΤORVMI Jum pali, Mos erat ambusto celebrare Palilia foeno. Tum madidus vino diuinae pastor agebat Festa Pali, ne grando satis pecorique noceret: Vrebat paleas campis, stipulasque fabales, Placabatque deam , cui Februa sacra parabat. Lucida Sidoni parent cum cornua auri: Pratorum quondam nymphae, nunc florea nymphisy ιι ψη ornamenta tuo florebunt Bellides horto: Quas inter maior sylvestris , caule praealto, Hortensisnam flore minor sed larga parentem Nobilitat late soboles, quae surgit ab uno IR vi caudice, picta sinus fili de more trilicis.. kii uum niveos Iris, quam mittit Etruria, flores,s. . . A Lusitano quae Venit litore, profert axivM auteolos, forma haec spe stabilis, illa colore.

re Et qui per montes sese Narcissus Iberos

. ' Sublimi attollit iunco , folioque comanti: o. i. . Quaeque per irriguas laetata Sisymbria valles hόa: roscunt, nectendis cum myrto nata coronis,

Flosque Iouis varius, iij tricoloris, ipsi pud Theo piis violae, nulloque tamen spectatus odore. plani Proditri Idaliae Veneri ploratus Adonis: pio, io Illum etiam primae quamuis insignia format Mutarit, dignum aspiceres, quem Cypris amaret. Namque genas iuueni, quae pinxit purpura, florem Pingit adhuc, per agros ardenti murice laetum. Tu quoq; mulcendis blando qui carmine nymphis, Litore clarus eras quondam, Ranuncule, Mauro, Per virides campos, te versicolore paratu

53쪽

LIBER PRIMUS. Ostenta , tacitoque animum pallore fateris. Nam puer arcano mentem labefactus amore,

Quos dederat nymphis, cantando acceperat ignes. Omnibus est illis facilis cultura, neque ullam Expectant astri curam, incuruique ligonis: Cum semel emissis tulerint radicibus auras. Nec vos pallenti flaventes lumine caltha: O L et A. Trantierim, Siculo quas herbifer Acis in agro Nascentes, curuo primus sub litore vidit. Calthaque Solis amans,Solem dum spectat amatum Duxit eum, quem fert, ipso de Sole , Colorem. Parte alia, toto viridis sub margine buxi, Crisparique comam, summoque cacumine findi LaucoivMPaulatim incipiunt, folio variata rubenti

Leucoia inclemens alia ne vos serit aura. ta

Pro flore egregio, merito pro floris odore: T Et quod non poterit brumam durare, nec imbres uno pud Hybernos, tristesque minas Aquiloni, iniqui, ','' i 'S

Leucoi genus omne , cauis imponere testis

Curast, ut rauco si turbidus imbre Nouember Ingruerit, testae impositum transferre, sub imam

Possis deinde domum, atque cauis seruare sub altis. AMBVcvs Est quoq; Sambucus, patriis quam mittit ab oris Guel dria, flore rosas candent imitata tumentes: Hanc etiam regnare tuos patiare per ortos. Vt bene floreret, primis inmensibus, annus: Ad Maias festum instituit Florale calendas LQRALιAPOsthumius: molli tunc primum operatu, in hem an Villicus implicitis, phylira fiondentes, capillis,

54쪽

16 HORTORVM Sacra indicebat festo Floralia pago.

Agricolae plexis ornabant tempora sertis, Et matrem florum, Maio florente, piabant, Primitiis Hortorum. At postquam Athamantidos Helles Cedere vectorem caelo spe stabis ab alto, Iam flores Hortis alios variare videbis. Maternumque bono 1 mensem aspexerit astro Magnus Atlantiades nec campos imbribus atris Obruat Olenia sidus pluuiale capellae: Ipsa tibi solito iam laetior omnibus herbis Luxuriabit humus, dum is redolentibus, ipsae Florebunt sepes,&rara fronde myricae: Florebit tum molle cicer, viridesque genistae, Et Pelusiacae colocasia nota Canopo, Nodisque spinisque frequentibus asper acanthus, Partheniique nitens folium, rorisque marini, Isthmiacumque apium , vicinaque saluia rutae, Et viridem iam sera comam, iuncosa triorchis, Et matronales violae, Alpinumque thali strum.

Vosque per Allobrogas carpenda phalangia valles,

Et thymus illamni, nec non δί nardus agrestis, Sedumque, sopyrumque, antirrhinumque, nec ipsi Mul Do Arcadicum moly flos praetermissus Homero. Omnia quae cultu , positum per semen, eodem Proueniunt, flores puluillis omnibus illos Conserere, es campum late his vestire iuvabit: Ne pars ulla tuos sit non spectata per ortos Tantum disce suo bene ponere tempore semen.

dat ima herbarum

Homero.

55쪽

Et iusta campo immissum memor occule terra. Paeonis at stilua, per se sublimis ab alta, Florem pandit ouans, saturo perfusa rubore: At non ille tamen, non est rubor ille pudoris Crimen habet, tetro quod flos declarat odore Felix nympha, deum 1 non habuisset amantem. Nam cum, Cyrnaeo quondam sub litore regi Paeonis Alcinoo candentes pasceret agnos: Cavit mortales virgo, superosque cauere Non potuit, factus caelest i crimine flos est

Et tu rumpis humum,& multo te flore profundis

qui riguas inter Crescis conuoluule, valles Omimo

Dulce rudimentum meditantis lilia quondam at

ri turae, cum et opera ad maiora parabat in

MOX quoque sponte sua cyani, Helphinia toto, H.

incipient textu vario frondere per agros: Plin i λδ Et pictos blande emittens blattaria flores, C VANV s. me non diuerso viros aconita colore ηLPH F niculumque,acinonq; lupique volubile oramen B A: AVRri formis, variique coloribus omne, Ostendent varium , per buxea texta, decorem. His mille aliis sitne nomine floribus Hortus Diues erit, lateque suos iactabit odores Omnia tum caelo rident hilarata serenoi Annus agit Zephyros, quos molli gramine tellus Excipit,b cantu exultans philomela salutat Lalcmique grege persultant pabula tarta, Laetilico mentes perculsi Vere nouellas Non illo quisquam me tempore durus in urbem

56쪽

ob ostia r Ire Velit, iubeatque meo discedere rure, ά hi ,α- Gaudia ruris amem liberrimus. O libi qui me,' Alma Turo riguos delatum sistat ad amnes, caenoxuc δ' Carum inter Ligerimque suis qui maxima Francita iis , Litoribus late ostendunt miracula ruris. Salve o magna parens Hortorum. Patria tellus; Cui neque Bantini saltus non molle Ferentum, Non Suuentini colles, vallesque Sabinae, Non ager Oebalius, regnataque rura Phalanto, Non se se aequiparent felices Tiburis umbrae. Adde omnem laetam rivis, fontibus oram, Pratorum immensos tractus, S amoena secundum Flumina, vitiferos utroque ex litore colles. Quid memorem variis opulentam mercibus Vrbem, Et audia, mores populi, quem serica teXta iTractantem fecit caeli clementia blandum 3 Adde umbras nemorum aeternas, & mollia semper Gramine prata novo,&nunqua sine floribus Hortos.

Talis ager, liquidis quem Sequana perfluit undis,

Tales Medonici collas: vicinaque rura Sancto ui , nec non Richelidis arua Ruellae, Et Sangermani montes, habitata supremis Numinibus sedes, de Mommorantia vallis, Qua te ostentat herum, capum, Condaee,per omne, Non fundo tam laeta, tuis quam clara triumphis. rasa est, qua Nec res ii, quos olim regina Semiramis Hortos,

Grandi mole super tectis suspenset ab altis;

ct Alcinoi Nec vos, Hesperidum viridaria culta sororum,

' Pomaque flammifero quondam vigilata draconi,

57쪽

Aut vana Elysios iactarit Graecia campos: Tanta Parissiaci postquam miracula ruris, Et luxu undantes hortos, aedesque superbas, Et nemora, Δ fontes, fictosque canalibus amnes, Totq; domos populorum auro, ac sudore redemptas,

Exhibet ipsa suis diues Lutetia campis. Sed quid ego haec longis verborum ambagibus usq;

Persequo urget ubi grandis me copia rerum. Tu caelo quando mensis Iunonius ibit, Villic tolle manus, Tauri de fronte minantur Imbrem Hyades, dubio pendent dum nubila caelo, Si precibus places superos, nimbosque repellas, Ipsa alios humus, atque alios uberrima flores Proferet, & pictis lucebunt omnia campis.

Aspicies tollentem alte fastigia lychnim,

Quemque olim Ascraeus celebrauit carmine vates, Asphodelum vesica se se radice ferentem, Et Bysantini dictum de nomine Regis.

Maiorem Cyanum, mox re Clypeata per omnes

Horti puluillos nasturcia, mixta frequenti Spectabis cytiso, iuuenum pulcherrima quondam

Corpora, nunc flores, Venator Dardanus ille

Hic erat Argolica pastor de gente profectus. Nec te coniferas folijs imitata cupressos Tardabit longum posthac linaria tempus Dicta Italis bello de nomine, bella videri. Ipsaque cui violae sublucet purpura nigrae Anthemidi permixta suos aquilegia flores Per virides hortos, Tauro lucente,parabit.

58쪽

2O HORTORVM Miscebitque suos tum demum utrique colores, HazasivM. Flos Helenae illius, totum quae tanta per orbem, Tam magno Europae, atq; Asilae repetenda tumultu Tot coniuratis incendia mouerat armis. Diciet Axi Tum Germana sinu sese digitalis aperto Ostendit campis, cui discolor aura refulget, Et tu non uno insignis calamyntha decore, C t uis Anthoraque AEthiopis' , rubroque colore tryallis, i, , .. Scillaque diuersum triplici quae flore per annum μύαMi. Ni Lentisco similis , tria tempora monstrat arandi. is Floriferumque lytrum, tyrioque superbus in ostro. Lentiscκ Consolidae regalis honos obscuraque in hortis is, Cerinthes, vulgusque aliorum ignobile florum. i. Cic. Vnde autem caelum insolitos aspirat odores Z

Xbii. Non fallor, Zephyri fauet aura, rosaria florent, Purpuream iamdumus agit de germine glandem Floris odoriferi plebei cedite flores:

Hortorum regina suos ostendit honores.

qua puniceis ardens aurora quadrigis

λέα, παρ δεν Palleat atque suos Confundat Delia vultus.

e. Sed quae se hesterno nondum rosa credere Soli

' -ς,φV Audebat, nexus omnes, atque omnia rumpit - . 5, Vincla premi impatiens, S germine turget aperto. - Ο ς Posses deforma reginam deque pudoretius Virgineo posses lentire , uille pudicam.

Nam partier regina fuit, pariterque pudica; Rumor AmaZonia natalia de gente ferebat, Non verus. Nam Graeca fuit, bimarique Corintho Iura dabat, Graias vulgarat fama per Urbes,

59쪽

Inssignem meritis. Iamque omnis Achaia nympham px ba nymphaeque alto de sanguine regra. x prior ante omnes ibat bes lator Halesus.1siadesque Brias, qui se septemplice Nilo Iactabat natum: venit ipse bipennifer Arcas, Deponitque sua lauros bellique trophaea, Thebanis tulerat victor quae plurima campis, Reginae ante pedes: spes affectat easdem. illa ferox animi faciebat forma ferocem)Non has, inquit, eram vobis quaerenda per artes, Debellanda fui, non exoranda nec illos Sustinet audire instantes, populumque patresque Ducebat secum armatos temploque subibat.

Illud erat sacrum Soli, Solisque sorori)

Turba omnis sequitur gradientem; venit ad aram Virgo deam implorans, pro virginitate tuenda. Ecce autem incensus furijsωHalesus, & Arcas,

Isiadesque Brias , cum magna parte suorum, Accurrunt, rumpuntque fores: fit pugna, resistit

omni cum populo, medijsque in millibus ardet Exultans armis regina, procosque repellit.

At ceu maiores audacia mixta pudori Addiderit flammas oculis, seu forma sub armis Creueri omnis erat quae circumfusa Rhodanthen, Plebs ardentem oculis, di mira luce coruscam Obstupuit, magnoque simul clamore: Rhodanther dea, tollantur magnae simulachra Dianae:

Reginam imponunt aris, tolluntque. Dianam. Draternos animos iniuria facta sorori

60쪽

ut patam est

a monitione hominum a

rent , celerrime ma

cessere Plin. cap. O. lib.

22 HORTORVM Permovit, laesoque furens pro numine Phoebus Vltores radios obliquo lumine torsit: Lumine quo, coepit primum taedere Rhodanthen Esse deam. Nam pes per se se altaribus pilis Figitur,vi ductis saxo radicibus haeret. Iam virides tollit ramos dum brachia tendit. Languet egens animi, sed adhuc regina , suamque

Dum mutat formam, vel sic mutasse decebat,

Nam pulcher flos estiuerat quae pulchraRhodanthe, Felix diuinos s1 numquam visa fuisset Digna pati cultus, nec sic meruisset amari. At populus, laesa pro majestate Dianae,

Spinarum horrentem in cumulum Conuersus,acutis Reginam telis etiam est defendere promptus,

Fitque Brias volvox, Arcas fit fucus Halesus Papilio, seruant primos qui floris amores, Certatimque rosam crebro affectare volatu Non cessant, totisque fragrantem ambire diebus. At florum e numero forma spectatior omni, Est aeui breuioris, habent sic optima casus Quaeque suos, nec fata ferunt res longa beataS. Sed neque quo species, d quam diuersa rosarum Nomina sint, iusto possim comprehendere versu. Centum aliae folijs aliae se nille coronant, Undantique sinu, S crispa ceruice comantes Effundunt spina crebra sub cuspide flammas. Simplice sunt aliae folio. Quid deinde Damasco, Aut Nomadum e sylvis, aut ex Iericon te profectas Commemorem, vel quos fert Lusitania cistos

SEARCH

MENU NAVIGATION