장음표시 사용
21쪽
omnia allegorico exposuisset, in huno modum pergit: si Si quis
autem Pontentiosus interpres noluerit recipere ista, quae diximus; sed meretricem nomine Gorner, filiam Deblaim, priinum et tertium masculos, Secundam, quae media est, feminam intellexerit procreasse, hoc volens Scripturam sonare, quod legitur; respondeat,
quomodo in Egeehiel sa, d. seqq.J illud exponat, ubi jubeturn Domino portare iniquitates domus Israel, id est, decem tribuum, et trecentis nonaginta diebus in uno latere sinistro dormira perpetuo, et dormire ita, ut numquam evigilet, nec mutet latus. IIoc enim rerum natura non patitur, ut quisquam hominum pertrecentos nonaginta dies in uno semper Intere dormiat. Si illa et cetera his similia, quae in Scripturis sanetis legimus, facta non poterit approbare, sed aliud quid significare contenderit: ergo et meretrix ista mulier, et illa adultera mulier, quae aut Prophetae jungebantnr, aut servantur a propheta, non turpent Stupri conjunctionem, sed sacramenta indicant futurorum. - Ad verba, quae in Hebraeo Sequuntur, repetendum egsuna, quod praeeessit, reete observat HIERONYMUXU HQuodque additur, Go flios fornicαlionum, cino uora su subauditur sume tibi DRUSIUS : Maccipit uxorem, qui ducit, guscipit Iiberos, qui procreat. Posses ergo hunc locum ita supplere: ocome tibi uxorem goortiationum, et suscipe eae eα flios goortationum. Nam ut recte dicimus iaccipere uxorem, non SusOmere, ita e Contrario dicimus guscipere notos eae αliquet uxorρ, non αCCUerss. Utrum que uno verbo enunciant Ebraei, quod nunc jam in duo resolvi debet, ita exigente idiotisino linguae Latinae. - los scortα-tionum Ilieronymus ait utrumque intelligi posse, ,, quod et fornicariae mulieris priores de fornicatione susceptos recipiat filios et ipse ex meretrice generet filios, qui idcirco forniculionis appellandi sint fili, quod sint de meretrice generati. Sed intelligendos esse filios ex ipso prοpheta generatos, inde apparet, quod Vs. d. Seqq. uxor vatis matrimonio gravida facta et filios peperisse narratur. Quemadmodum vero et 'a' et uxoremaeortiationibus deditum notare vidimus, ita erunt liberi, qui, matri similes, seortationi et libidini sint addicti. Aliis sunt liberi eae ciculterio nαli, i. e. Spurii, quos eo Cori Silio vates in scenam producat, ut iis imaginem istam exornet, hoc est, effrenatas adulterae libidines ante οculos hominibus ponat. in Num acortando goortatur i e. deos alienos colit.vid. quae paulo superius monuimus, et cf. Jer. I, l. 6. Seqq. et
d. nam Abiit igitur propheta divinum jussum (Vs. 2.
ex equutus, et duxit uxorem et raram n et Gomerum
22쪽
P. I, 3. o. Aliam Diblatinii, quibus posterioribus verbis quidam signifieari
opinantur, oriuntam eam fuisse Diblatim is, quae Diblosi Eχdeli. G, Ia., vel dua, In Diblaluim, Jerem. d8, 22. dicta fuerit, urbs Moabitarum. Sed quum illa loquendi formula parentes, a quibus sint orti liberi, indicari soleant,ri vates sine dubio pronomine patris Gomeriae haberi voluit. Est autem illud nomen viri, ut V DN. Quemadmoduni Vero liberorum nominibus sin
aliquid portenditur, ita nee matris nomen Sua potestate Carere verisimile est. In ea tamen definienda non plane consentiunt interpretes. HIERONYMUS: HGomer interpretatur τετελεσυεi . id
est, consummulct atque perfecta; alii OisOmicte, id est, loricus, signifieari putant. Sunt, qui mensurum IIIJ, sive cimaritudinem in as suspicentur: quod recte dicerent, si a literani non haberet. D e bl uim 'αλαυασ sonat, quarum in Palaestina per-Iuagna copia est, et quas Estias propheta ulceri EZechiae regis jubetur apponere I2 Reg. 26, T. Jes. 28, 2I.J. Est autem massa
pinguium earicarum, quas in morem laterum figurantes, ut diu illaesae permaneant, calcant atque compingunt. Igitur ex Israel consummetiet in fornicatione atque perfecta filia voluptatis, quae fruentibus suavis videtur et dulcis, in typo ab OSee uxor accipitur. Hebraei, Iarchio referente, Hoseae uxorem usu a dici existimant a 'aeta complere, quod omnes in ea coinplerent libidinem ii Urias, filiam vero vocatam eSSe, quod comprimerent eam frequenti concubitu sicut massam sic uum. Chaldaeus eonSummulionem interpretatus est ideo, quod uxor illa imago esset populi Israelitici brevi delendi, vero de foliis ficulneis mox defluendis intellexit. Nos quidem, id annon dubitamus indicare Persectionem, sive consum lionem vel scelerum, vel libidinis, vero Boluptulis lenocinis; ut igitur in rei Summa Cum Hieronymo consentiamus. I ' Et
grovidet factu est, P eritque ei flium. Quod dicitur ri, ei significat, filium illum, quamvis ex adulterio natum, hic legitimum, tamen ab Ilosea tanquam a Patre susceptum et ex communi hominum opinione. pro nato ejus fuisse habitum. d. Filio e Gomere suscepto vates a Deo jubetur nomen imponere (uti Jesus as T, d. 8, 3. filiis qui popularibus ostenta esse debebant) aer 'r', quo vero non, ut interpretum plures exiEtimant, significatio vocis Seminubit Deus, i. e. Seminantis instar
quoquoverSum disperget populum, respicitur; sed ad nomen hujus inominis Isreel, ubi impius iue rex, Achabus, et prior adhue ejus
uxor sedem suam regiam habuerant, et etiam tunc habebant improbi illius successores, quorum sub imperio arx quasi facta erat omnis nequitiae, oppreSSionis et tyrannidis. Observandum, Isreel levi tantum flexu differre a glorioso illo et illustri Israelis nomine, quocum mox V . o. per paronomasiam conatu utatur, ut
23쪽
indicetur, gentem illam, nobili hoo nomine indignam, Isreeluas
potius esse appellandam. Cf. si in item paronomasiam infra d, Is.s, S. Verba quae sequuntur nominis filio imponendi rationem declarant: mm - num purum actuo propediem (ut
Bisitabo sianguines Isreel super domo Iehu, i. e. poeians Sumam sanguinis est usi in Isreel de posteris Jeliv. Verbia in nRD, quod in univergum Valet αllendere, Considerare, observiare (ut Arabi- cum inta, es. Num. I, Io. Ps. IT, X.), in utra inque partem dicino tu in est, vel in bonam, ut significet, considerare ciliquem LeneUOIO ianimo, curare aliquem, prospicere alicui, ut Gen. 2l, I. Ruth. I, 6., vel, consideriare ciliquem irato cinimo, animadvertere
in aliquem, poenas delictorum ab aliquo repetere, ita Exod. 2o, 5. O, Deus tuus, m IN PI- sau uu licta gumiam delictorum Patrum et filiis. Cf. infra apud Nostrum 2, ld. a, s. Hinc recte LXX h. l. ἐκδι- σω, et Syr iis ulcisciar ego reddide-Tunt. Ilareel, ut ait HIERONYMUS ad h. l. , Hest civitas metropolis decem tribuum, in qua interfectus est Naboth II Reg. 2l, l. Seqq.J, ob cujus sanguinem suscitatus Iehu, qui delevit domum Achab et Iegabel. Verum quia et ipse ultor sanguinis justi ingressus est per vias Hieroboam i, filii Nebath, qui fornicari fecit Israel, et constituit vitulos aureos in Dan et in Bethel; regnum quoque ejus dicitur subvertendum, sub cujus pronepoto Hieroboam ill .s prophetare coepit Osee, quo mortuo filius ejus
Zacharias Successit in regnum, quem sexto mense imperii filii
occidit Sellum,ide alia stirpe generatus. taedibus in Isreela, arce regia impii Achabi, commissis, quarum ream Vates h. I. dicit peragendam esse domum dehu, et Chaldaeus, uti I ieronymus, intelligit caedem illam n Iehu perpetratam, qua Achabum cum suis omnibus e medio sustulit, vid. 2Reg. s,2 I. Sqq. ID, I. T. Sqq. Reeentiores plures interpretes 'Un, caedibus:Dreele commi3Sis, omnino facinora quaevis . a regibus e Iehui familia oriundis patrata, homicidia, injustas condemnationes, aut alias crudelitates in arce regia Iesreele commissas indicari existimant. DEEj2 3 Et sic tandem prorsus cesset re factiam, ut infra 2, Id. Jes. id, II. ron rhd Ura Regnum domus Isi uel, deeem tribuum, quod inde a tempore Iehu i debilitari coepit, et a vicinis hostibus male mulctari, vid. 2Reg. Io, ZE., tandemque PHStaeeepta ab Assyriis detrimenta varia, plane eSt Sublatum, vid.
o. N Vri di et iudi) Et fet dis illa, qua vindicabo scelera regum Israeliticorum et populi, et infra s, s. s, T. Amos. β, I S. 'n' rein m frangam circum, arma et praeSidia, Iεrcteti8, vid. eandem figuram Ier. as, Z5. Egeeli. Zs, 3. Ps. 26, a. In Bαlle s. planitie Isreelis. HIERONYMUS: ,,Supra diximus, degraelem, quae nunc juxta Maximopolim est, fuisso
24쪽
metropolim regni Samariae, prope quam sunt campi latissimi, et vallis nilnino vagiitntis, quae plus quam decem millium tenditur passibus. In hac igitur planitie, tantae amplitudinis ut maximos exercitus facile caperet, eaque de causa praeliis committendis niaxime erat idonea, unde in bellis Israeliticis vix alibi frequentius quam ibi pugnatum legimus (vid. e. e. Jos. IT, G. Jud. G, II. , aliquando copiis Israelitarum vulnus letiferum infligendum esse, vates h. I. praesagit. Cf. libr. nostr. Hondbuch der hibi. Alter- hvmphunde s. Libi. Gpogi vhis Vol. II. P. I. p. Ias. coli. p. I iis, Ill. Quod antem Hierοnymus, et post eum alii, in planitie Isreelis Israelitas ab Assyriis caesos superatosque eSSe aSSerunt, nullo probari potest librorum V. T. historicorum loco. f. Regnum, eulus Jacturam portenderet vatis filius e meretrice Su SceptuS, numquam recuperaturum esse Israelem, Significat jam secunda prole, feminina, cui nomen rivm N, Non- mise-rαnta imponendum erat, cujus nominis, ut prioris Vs. d, rationem statim addit: min-nN mo N NE 'I num
non ct Idam ctmplius ut miserear (cf. eandem loquendi formulanx Jes. di, l. s. Prov. 23, 35. , non porro miserebor, domus Isreelis.
HIERONYAri r , , Postquam contritus est atque Confractus arcus
Israel in valle Iegrael, et regnum decem tribuum destitutum, ita ut dueerentur in captivitatem, nequaquam jam Jegrael, id est, gemen Dei, nec masculini sexus filius nascitur, sed fiatu, id est femina fragilis sexus, et quae victorum pateat contumeliue,' et vocatur Absque misericord et idcirco enim captiva ducta est, quia misericordiam Dei non habuit. - Noluen dum N, Graecus Alexandrinus interpres reddidit o υκ ηλεημεi ii, quem Sequitur Petrus I Petr. 2, IO. Sed olim eodices fuisse, in quibu8 ουκηαAriusiri exstaret, uti habet Paulus Rom. s, 25. , ex hisce intelligitur I IERONYMI : si Pro ooκ ὴλεημε, η, id est, ctbsque miSericordiu, in quibusdam fertur exemplaribus o υκ xii tantiuέrii, id est, non dilectet. Sed veriora sunt exemplaria, quae habent GbSqus misericordiu, niaxime quia ad distinctionem Israelis,seujus no miseretur, infert Deus II g. T. et domui ctutem Iudα miserebor Sane verbum Vm videtur diligore magis in Cul (vid. Ps. I 8, 2. , misereri autem in Piel, qua forma saepius occurrit, Significare. Verba quae sequuntur, di b interpretum plures repetitu ex verbis antecedentibus' negandi particula, si e capiunt: neque enim ignoscam GR. Alii, 'a eventu aliter sumtor ut igno-8cam illis. Sane verbum deo , ubi cum di personae jurigitur, Pluribus locis condonetre peccatum denotat, Vid. e. e. Geu.18, 26. Num. Id, I s. Ps. II, 8. Sed h. I. sensus ille Ianguidi quid habet. Sed nihil obstat, quo minus cum Abeu-ESra Verbum Nar usitata tollendi, auferendi notione capiamus, ut v. C Job. I 2, 22. Do et Nil veluti momento iauferet m6 Creuicti meus. CL ses: do, El. al,lh . Mich. 2, 2. Thren. s, II. Dan. 2, do.
25쪽
Quare verba commodissime Ric redduntur: niam Ouferendo auferam iis, penitus illis auferam scit. quidquid iis est. Eodem modo, non expresso objecto, infra si, Id. dicitur, Deum leonis saevissimi instar ruturum et iturum, αbluturum, Nec fore, qui eri
. Ne de integra Iacobi posteritate actum crederetur, subjicit Deus, domus Iudae Re miserturum, dr N iret: et et v nerasprostr. domum Iudae quod attinet, miSerebor eorum), eamque in communi illa, qua Israelitas οpprimendos minatus est ruina, solam servatum iri. dr i, N Vriret et crin diffridi Et solosa reddam eos Per Ioυα Π, i. e. per me ipSum, qui loquor, Deum eorum, i. e. sola mea potentia et virtute, modo igitur inaudito et plano singulari (cf. Devi. ZI, 2s., ubi populus Israeliticus prodigioso modo Aegypto eductus vocatur m): 'I' POPutus se Dulus Fer Ioueam). Id plerique interpretes reserunt ad prodigiosam illam coelitusque Assyriaco exercitui illatam cladem, qua, tempore Hiskiae regis, Judaeorum respublica ab interitu fuit servata vid. 2Reg. I s. et Ies. 36. Alii vero liunc locum accipiunt dureditu ab exilio Babylonico. Sed inane est studium, promissa
generalia, quibus vates hoc unum Spectabant, ut aequalium, gravissi inis malis oppresSorum, unimos erigerent, nil seriores eventus referre, de quibus illi ne cogitare quidem potuerunt. Nostrum imitatur Zaeli. d, G. , ubi Deus loquens inductus se Judaeos salvos redditurum dicit: 'n 2 - IN 'D ndi 2 te, Tin do non oviis S. Biribus, Neo robore, sed viritu meo. di vi 2 N: Nec solvos eos rectam Per ctrcum et per gladium, es.
i. e. Apparatum bellicum, exercitus magnos et fortissimos, duces Strenuos. Per equos et equites, quibus Israe
cui vates nomen Lo-Nuchiamo imposuerat, I s. si , gruvisi faetre est et severit filium. , , Quueri vulgo solet, qua de causa id nunc expresse addatur, et quonam id tendati Amplificatiovis ergo, ut in Parabolis usu saepenumero venit, ubi singula non neque premi debent, hoc si quis factum dixerit, a vero forsan non Ionge aberraverit. Ceteroquin non inepte quis cogitet, hac addita temporis nota haud obscure perstringi insatiabilem Gomeris adulterae libidinem, furtivis amoribus ita deditae, ut, simul ac juxta consuetum naturae ordinem liceret, uteruin ferret, quod plerumque post ablactationem demum fieri solet; aut hoc veluti signo indicari, post breve temporis spatium , quale illud est, quo lacte nutriuntur infantes, judicium illud divinum, quod per filium hunc recens natum portendebatur, effectum redditum
26쪽
significari autumant ablatum ab Israelitis verbi divini usum, quod
eum lacte alias comparatur, aut alior uni commodorum, quibus
hucusque in patria sua fruiti fuerant, Iongius utique petit uni est, et ab indole hujus emblematis abhorret, dum ablaetatio per se nihil mali inferat, praesertim apud Hebraeos, qui diem, quo ad illam aetatem puer pervenerat, festum et genialem habebant i Gen. 2l, B.J.- MANGER. s. es, Et di xit Ioueia: Bocet nomene tis Lo Immi. Rationem addit: uadi ri, draN 'I num dorum, Israelitae, cum quibus in toto hoe sermone actum, minime vero, ut quidam volunt, Judaei, non estis populus meus, non amplius vos pro populo milii peculiari agnoscam, d*b m ibim bib et dirineo vicissim ego ero Do his auxilio , sive Deus, ut PS. oti, tu. imo scio, d iet hi quod Deus mihi scit. defensor eοntrahoSteS, quorum mentio praecesserat. Ps. IIS, G. de re bib 'di prim suct Pro me, nihil timeo quem Iocum citans e LXX seriptor
ait. Hinc Clialdaeus nostrum locum sic exposuit: quiet Bos NON estis sevulus meus, Pr terect quod vos non confirmatis Berbia legis mecte, tierbum meum non erit in ovaeilium Bestrum. Alii
capiunt d*b pro Possessivo, ut vertendum sit cum Vulgator et ego non ero PeSter (LXX: καἰ εγω oυκ εἰμὶ υμων , collatis locis Exod. Is, si . , ubi Deus Ilebraeis sua praecepta ServaturiS Promittit, eos seculium sibi fore sn an i, drammi ex reliquis populis orbis terrarum: Deut. T, G. Deus to elegit byb ri, ruribra ad ut sis ei Posulus Peculictria. Jes. dZ, I. VOcuvi te nomino tuo, nTNm di, meus es tu, ut Vulgatus recte. Cf. EZech. Id, d. Ps. Iis, s l. Cant. 2, Id. Utrolibet inodo d*b capias, sententia
erit, arctissimum illud communionis vinculum, quo Deus cum populo Israelitico fuerat conjunctus, penitus esse disrumpendum, et, quemadmodum ipsi sanctissimum illud foedus perfide violassent, Sie Deum quoque eos, tanquam tutela et patrocinio suo prorsus indignos, benevolentiae Suae fructu privaturum, nec quicquam amplius commune cum iis habiturum esse. Sine ratione
idonea nonnulli conjiciunt. post det, excidisse, culpa librariorum, d i dididi, quod reponendum sit collato Lev. 26, I 2. et bd2 'imboth. Cui conjecturae praesidium admodum leve eSt, quod in Aldina των LXX editione, sed in ea sola, legitur: ἐγω ουκεlpii θεοσ υμων. In plerisque codicibus Hebraeis hoc Versu clauditur Caput primum; sed in Graecis et Latinis libris, et in multis VerSionibus recentioribus tres, qui sequuntur, Versus Capiti primo
ReeenSentur; recte: nam IIebraeorum distinctio hoc habet in coni- modi, quod a se divellat promissionem divinam minis superioribus,mDre vatum, subjunctam; cum sermone contra consolatorio minarunt atque interpretatio vis plenam orationem proxime conjungat,
27쪽
io. Moris prophetarum est, ut laeta tristibus admisceant Quem morem Sequutus vates noSter, postquam maxime infausta suis comminatus esset, piorum animos protinus erigit spe laetiorum temporum, quibus populus aliquando instaurandus insigitique augendus incremento communem nacturus Sit regem, sublata ProrSUS, quae tum cum vates loqueretur, regnabat adhuc inter Judaeos et Israelitas discordia. Ceterum pausa aliqua interjecta, quae jam sequuntur, vates Subjecisse cogitandus erit. Nee erat, Cur nonnulli, quibus subitaneus ille a tui nationibus ad felicissi- Inorum temporum promissiones transitus parum es Set Visus concinnus, hosce tres Versus statuerent esse particulam oraculi longioris deperditi. Nostrum enim saepius ab una re ad aliam repente transeuntem deprehendemus, neque poeta vetuStissimus nostro metiendus est modulo. Aliquando tamen futurum erit, temporibus Messiae, ad quae haec esse referenda Anniores ex Ilebraeis interpretes observant, , Equut numerus Israelitetrum instrer Grencte mctris Sit, quiad neo mensuriari nec numeretri sol si, Comparatio ad ingenteria copiam
exprimendam Hebraeis familiaris, vid. Gen. 22, IT. 22, 2. al, as. Jos. II, d. Jud. T, I 2. Jes. Io, 22. Jer. I S, S. Hab. I, s., neque
exieris scriptoribus insueta. Sio HORATIUS Carm. I, 28. I. Arctiytam, insignem Geometram, Numero curentis etrenα6 mensorem uesccti. Et OVI Di Us de orta cimandi I, 25 d. Numero cedet Grenet meo. Trist. d,s5. Neques tot α oergis cumularet, quot litus strenus habet. Eo loco, quo, i. e. in patria terra, Palaestina, in quam redituros esse noster praedicit Versu
proximo, et infra II, II. Alii intelligunt terras, Per quas exsules dispersi futuri sint, ubi Deus illis denuo favoris sui documenta daturus Sit, reducendo eos. Ita Chaldaeus, vid. infra. Sunt, qui phrasi liebraea Bio situdinem conditionis significari putent, ut vertenda sit: loco, Pro eo quod sunstuli, ctu ceu que , quibus repugnat usus loquendi, vid. Levit. d, Ea. Jerem. 22, IE. Erech. Et, Z5. Nehem. d, Id. Eccles. II, X. Quare Paulus Rom.
In eo ipso loco igitur, quo oli in Jova Israelitis patrocinium re, nunciavit (Vs. 8 ), illos rursus filios adoptabit: NA drib V FN iacclamctbitur eis, vocabutitur, flii Dei Bivi, i. e. vere exi Stentis, nam falsi dii tanquam mortui reputantur. Filii Dei autem Sunt, quos peculiaribus beneficiis ornat, et qui vicissim
eum patronum et defensorem colunt. I. Ur mire 'i 2 reret pra Congregαbuntur,
S. congregabunt se Iu Gei et Isretellitie una, ex terris exteris
in patriam redeundi, quod ipsum promittit Jevajas II, I 2. df, 18.ΠΠ, d. V db mo' Et Ponetiit, ei, nati tuens, gibi. Sic verbum d et Deu t. IT, I b. de rcge constituendo dicitur, et respondet graeco Tto Eriti, Vid. e. c. Ac t. 2', 28. nTN ejd a Cupui, principem (ut
28쪽
Num. Il, a. unum, quem inde a Salomone duplieem habuerant;
ef. Eetech. 32, 22. Mieli. 2, II. Hoc principe vero et nostrum vatem, et EZechielem atque Micham, locis indicatis, non Seru- habetem, ut quidam nugantur, sed regem, eum iliae longe potentissimum sapientis Simumque, e Davidica stirpe oriundum, innuere, non est, cur dubitemus. Nec aliter Hebraei, Chaldaeum sequuti: et constituens gibi c ut unum e domo DaDidis. dbs Et ascendent e terru reliqua, in quam exsules dispersi erant,
o quutuor Plagis terrue, uti loquitur Iesajas II, I 2. in ejusdem rei promissione; redibunt in terram patriam. Judaea vero quum reliquis terris et gitu et dignitate altior cogitaretur, qui ex his illam petunt, Gdscendere dicuntur, vid. Esr. 2, I. Ne h. T, G. , ubi similiter de redeundis exsulibus, et cf. C. B. MICHAELII Dissertαt. de notionibus, Siveri et Inferi, indeque ct scensua et descensus, Ilat. ligo. (repetita in Commenlolt. theologg. T. V. p. do o. β. Z8. Hinc Chaldaeus: et oscendent e terret trαnsmigratiotas eorum. Fetr d' i brina 'AEI Num mugnua, illustris, gloriogus erit dies Isreelis, i. e. tein pus illud, quo dispersi undecunque patriam tellurem repetent. Dies alicujus Hebraeis dicitur illud tempus, quando insigne aliquod faustum vel infaustum ei
contigit, vid. Mieli. T, d. Obad. Vs. I 2. Ioel . l,l5. 2, I. 2. Ps.IT, II. Similiter magnum diem Latini dicunt diem, quo res in
ultimum diserimen adducitur, res maxime clara patratur. Ita TACITUS Bit. Igricolas cap. Za. Ivonito quinquαginiet minia magnum diem. Cf. Burmanii. ad Ovid. Amor. I, s. 2T. et Luciari.
populus Israeliticus, ita dictus vel quod dispersus undique esset colligendus, vel quod denuo seminandus esset a Deo, quod hoo ipso nomine innuitur infra 2, 22. Certe quicquid dirum et atrox in nomine Iareel supra Vs. S. erat observatum, in meliorem partem nunc inflectitur. Chaldaeus ultimum hujus Versus incisum ita vertit: quici mugnus erit dies congregulionis Sucte.
Bestria Immit et sororibtis Bestris Nuchanicths i. e. acclamato vobis invicem Ammi et Auchαmeth, i. e. sumus Deo cari, nos ille servavit, felicitatem amissam restituit. Totam enim gentem, non, ut quidam volunt, Israelitas, a Iudaeis compellatos, complectitur haec in fratres et sorores distributa oratio, quae simul mutui illius amoris indicium facit, quo sub uno capite collecti
Iudaei et Israelitae (Vs. II.) deletis omnibus prioris aemulationiAvestigiis gese invicem prosequentes futuri sint. drusanreb prodD EonNb , usitatior enim pluralis forma nominis T)VN SOror, est sive additis pronominibus, nurire, vid. Iob. I, a.d2, II. I Chron. 2,IG. Legitur tamen et Eχech. Isi, sit. Tmn N iura Vribria in sorores tuas te ni ores. Alexandrinus Graecus interpres in numero singulari vertit: εἰ πατε τω ὰδελφώ υ υόν,
29쪽
nomine 'rara et di ar ad eandem illum sobolem, quae priuas Vs. s. rari uri, et ridn ivdo dicta fuerat. Eam autem tum, eum in patriam e terris exteris redibit, pristinani suam dignitatem, et cum ea conjuncta jura, ut sit Rutilus Dei, recuperaturam esse, indicari patet nomine 'i Jay; quum in eandem reipublicae instauratae faciein quadrat alterum, num, i. e. misericordiiam conseqtiulct nomen; quemadmodum enim triste illud exsilium et reipublicae eversio, a qua populus dum N, dicendus fuerat, ex Dei in populi sus excandescentia provenerat, ita
ex adverso ipsa illa liberatio Vs. II. promissa argumentum Iueuientissimum erat, in gratiam illum Deo ad misericordiam adducto reconciliatum eSSe.
Iudicio Deus cum pοpulo Israelitico tanquam cum adultera conjuge disceptat, illamque violatae fidei ac temeratae religionis incusat: quare grave illi supplicium minatur, quo ab amentiantque errore resipiscat et ad desertum et proditum thalamum se referat (Vs. I - I2. . Suam deinde benevolentiam et studium Promittit, quod nihilo erit Ianguidius, quam si sponsam duxisset Primum, cujus essot integer et illibatus pudor. Qualia vero illaeonjugalis animi ac fidei promissae pignora futura sint, inde a Ua. II. ad Capitis sinem abunde persequitur. I. HIERONYMUx: si Flucusque ad Israel populum, hoc eSt, de Cem tribus, sermo directus est; nunc alterum caput incipit, et praeeipitur liliis, id est, populo, ut ineant judicium adverSusniatrem Suam, quae eos genuit, quae de meretrice uxor esseet mores pristinos non reliquit, et rursuin fornicata est cum amam
toribus suis. Et vide clementiam viri: jam repudiata est, jam abjecta est, jam ei loquutus est: haec non uxor meo, et ego non vir eius; taui en praecipit filiis, ut nequaquam ad uxoTempatris, quern illa dimisit, sed ad matrem suam loquantur, quae eos genuit, loquantur autem ad poenitentiam provocantes, ut auferat fornicationes a facie sua, et adulteria sua de medio uberum guorum. et UNI Contendite cum matre Bestro, litem ei intendite, cf. infra a, I. Gen. ZI, BG. Ier. 2. D. Matris nomen monstrat, alloquium fieri ad liberos seu flios, quibus designantur reipublicae decem tribuum cives, ex ea prognati et tu ejus hinu educati, qui illam pro matre habebant, ut solet idem
30쪽
P. O, io populus matris nomine venire, quando universe sumitur, filiorum vero, habita singulorum ratione, qui ex eo populo naScuntur. Cui figurationi ansam nunc dabat Gomeris, tanquam uxoris Persidae, imago, Capite superiore prοposita, qua populus repraesentabatur, olim a Deo in foedus adsumtus, sed qui dudum depravatus progeniem tulerat aeque vitiosam. Chaldaeus: αrque coelum Ist celis. Quod vero filii contendere jubentur cum matre, G, ROTIUS recte hoc modo explicat: se Jubentur singuli, qui sibi bene esse cupiunt, accusare palam male facta gentis totius, nempe decem tribuum, ut communes poenas evadant. NIMCIII et M Jam redit ad objurgationes, quales initio protulerat. Quia vero populum Israeliticum cum meretrice comparaverat, singulisque seculis natos cum sobole impudicae, nune jubet hiate, ut cum matre sua contendat. Totus populus juncti in sumtus comparatur matri, singuli autem filiis. Et quod litigare jubentur, indicat, sese invicem exhortari debere, ut ad frugeni meliorem redeant. Verba quae sequuntur, ' IN Nb - 'Im Ubera, interpretum plures parentheseos nota a reliquis Separanda arbitrantur, ut reddant causam litis instituendae, et
cur dignus sit populus, qui a Deo rejiciatur. Sed sunt illa
potius sic reddenda: quod istet non sit uaeor mest, et ego non sim maritus ejus, ut iis verbis contineatur quod illa non sit,ntque argumentum sive Summa contentionis. Chaldaeus praemisit: et dicite ei, meo scit. nomine. Quod vero Deus negat, hunctialem Suiam 88Se uxorem, Gut 8ss ejus metritum, non absolute est
intelligendum, nam prorsus esse repudiandam,iproximo demurn commate illi minatur Deus, sed hoc modo: populus decem tribuum, cujus personam gerit propudiosa ista Gomer, insano foedarum religionum amore i inpulsus, sanctissimas illius foederis leges, ex quo meus Censebatur, quantum in se erat, violavit, seque adeo indignani ostendit, ut ejus maritus in posterum dicat.'dm Ut ctus erui, nam particula ' τελικose, pro 'ista, eSt capienda, contentionis scopo id exigente. m Dd meth et Scortationibus quas ct facie suet removere jubetur, nonnulli, Abarhenelem sequuti, intelligunt sucum, quo meretrices formositatem mentiri
student, ut et Ed ivd D n et Iulleriis e medio uberum Suorum removendis, vel ipsain uberum inverecundam nuditatem, vel alia quaedani ornamenta, quae suspensa ad ubera libidinis essent
irritamenta, et iis quidem hoo loco est igies innui existimanti dolorum, quas in auribus, aut e collo suspensas inter uberugestare Solerent. Quemadmodum enim per metonymiani haud raro
Signum pro re significata ponitur, sic etiam res gignificata pro illius signo nonnumquam usurpatur. Quomodo fortitudo, quae significatur in armis, pro armis adhibetur Ps. II, l. Indulus est 6να , fortitudinem, et Praecinae it se. Cf. Jes. St, s. Sic saepe luetitia pro laetitiae signis, puta pro canticis et choris. Eodem igitur modo possent et hic Ecorlutiones meretricios or-