장음표시 사용
41쪽
rubrum traiecisset. DRUSIUS. Cf. infra li, I. Jer. 2, 2. Egeeb. Io, T. S. 2I, II. Statim vates ipse se explicat, dum addit:
picut die oscensionis suae eae terra AegyPli.
tempore sui Chaldaeus vertito, de quo Versu superiori, cum dis Persi per terras exteras in patriam redibant. Nes in m an byae , cum me allocuta fueris, ista appellatione uteris, nec me amplius appellabis. bet et ni ritum quidem aeque ac medit signifieat Ovid. Gen. 26, 3. 2 Sam. II, 26. Prov. l2, d. II, II. 23. 28.), sed quia id nomen Iova commune habet cum falsis diis, ideo non vult ita vocari IDeus. Simili ratione Ier. 23, Z6. usum noni inis Naeu, alioquin hοnesti, prophetis interdicit, eum in populi contemtum venisset. Jarchi vult nomen esse amoris, 'er&Z autem timoris, num proprie sonat mi domine. Sed eum, quem indicavimus, hujus loci sensum esse, et vidit Ilipuo NYMus, qui hoc modo illum enarrat: ,, Quod dicit Dominus Bir meus, hoc est: eum utroque sermone, Is chi et IIctiali appellatur vir meus, Sive mctritus meus; tantum odi idolorum nomina, ut etiam quod bene diei potest, propter ambiguitatem et verbi similitudinem, nequaquam velim dici, sed appellari me Ia o hi magis, quam Luctii, ne dum aliud loquitur, Alterum recordetur, et virum nominans idolum cοgitet.
Exech. II, Is. Zephan. I, II. nominu uctularum ex ore ejus, gentis Israeliticae, tune in uxorem rursus recipiendae a Jova(Vs. I S. . Qua ni Versu superiori alloquutus erat, de ea jam loquitur in persona tertia; transitu vatibus hebraeis familiari. Sengus: non solum cultum illorum deorum, quae nomen Lααἰgerunt, obliterabο, sed etiam memoriam nominum, quibus appellantur. Peregrinae superstitionis abrοgatio pertinet ad aurei seculi felicitatem, vid. Mich. 6, II. Zach. IX, 2. -to duetae viridi Nec memorabuntur iamplius nominibus Suis, respicit praeceptum Exod. 23, II. Nomen deorum αlienorum ne ressor- demini, neque studiutur in ore Bestro. Alii: cum nientio fiet eorum, non amplius vocabuntur Naulini.
Percutiam eis, in eorum bonum, foedus isto tempore cum bestiis Ogri, reddam eos tutos ab injuriis non modo hominum, sed etiam bestiarum, quasi foedere illas obligassem, ut nullo modo illis noceant. Ita Jobus S, 2 l. Cum lapidibus cgri foedus tuum, et be8liα αgrestis Pocem colit tequm. Plenius hoc declarant Ies. II, d. et Egeoli. Id, 25. , ad quem loe. cf. not. Eadem promittuntur Lev. 2G, G. VI UT V Et cum doliatilibus coeli, Miu queis, inquit DRUSIUS, Hlocusta, omnium eorum, quae terra
42쪽
producit, certa pernicies, si quando ingruerit. ridet aera )Et reptili terrαe, ut sunt serpentes et scorpii. Veiis ridni Et circum, et gladium, et hellum
frangum et amovebo eae huc ferria. Bellia in friangi dicitur cum cessat. Aut bellum vocat belligerantes, vel instrumenti belli, praeter urcum et gladium, quorum ante mentionem fecit. Chaldaeus: es bello gerentes ct terrα αbolebo. CL ses. 2, a. Ps. dii, Io.: In )ra cincim Et cubare, requiescere eos Iuctam secure. cf.Mies. d, d et
2Sam. I, Ia. , tecum, quae meretrix fuisti, denuo conjugium inibo, te iterum tanquam uxorem tractabo. Ire Perseetuum, non ultra dissolvendum, ut antea. DECUI p TZ quidam vertunt per justitium et judicium, i. e. do quod tu, uxor, gens Israelitica, in posterum praestabis quod jus et aequum est coli. Jes. I, 22 ; quae vero adduntur, c a 'n' nonari et per benignitatem et misericorditim, ad Deum referunt, a cujus mera benignitate profecta haec nova desponsatio. GROTIUS : sep Zin justitia, i. e. benefaciendo; ita enim hoc nomen Saepissime usurpatur; ta uariu dicitur quod alicui eae lege debetur, ut uxori cohabitatio, victus, vestitus; et in misericordiet et in miseriationibus, condonando Peccαtα. - Melius L IVLLEUS : ,, Iustitiet et judicium sinceritatem et integritatem animi notant, qua bona fide sine dolo agitur; benignitαs vero et miSerisOrcta, amoremae promptam benevolentiam, denique fisy s. seq. amoris constantiam et firmitatem. Quae omnia ad perpetuam inviolati foederis durationem necessaria Deus quidem pro parte sua in priore foedere praestitit, populus vero perfide defecit. Hic igitur in novo foedere deinceps fidem utrinque servandam fore ostendit, ne umquam violetur. I s. rmudin Fide, intelligit sidem, quae inter conjuges, CLnot. ad Vs. I S. Trambire STU Et cognosces Iotium, cf. supra
Vs. T. (al. IV. , et ser. II, 32 - Id.2o. mrrn d 'n rnm Fiet illo die, aevo. illo felicissimi, de quo inde a Vs. Id. (al. IT . . Respondebo votis, iis annuam, cf. Jeg. 58,s., ubi de iisdem temporibus: d pra ireri m)r I uno clamabis, et soνα revondebit, Doc erctherig, dicetque Iova: en αdsums Chaldaeus: auscotiam Preces Nestrα8. Vides, illud matre sensum efficere Perquam commodum, neque opus esse, id cum iis quae sequuntur hoc modo jungere: eae-αudiam, inquit Dominus, exuuillam coelos. Multo minuss probandus Lilien thalius, qui, quod in codicum Regio montanorum altero prius retarree non punctatuni apparet, visum forsan Planetatori non genuinum, aut huic certe non obvium in eo exemplari, e quo puncta alteri adscriberet, neque ab Alexandrino et Syro expressum reperit, non miale illud omitti existimavit.
43쪽
ridi Exaudiam coelop, nubes, hοe quasi a Deo petenteu, ut ipsas pluvia repleat, quana ad terram demittant. Niricui: MI oo oppositum illi, quod supra Vs. S. (al. ll. minatus fuerat,
Re frumentum ablaturum velle. Iam igitur promittit, beatissimo illo aevo Se concessurum esse, ut coelum, quod antea, ut Achabitempore, ClauSum erat, fundat, pro more, ne demittat in terram rorem suum, imbrem et pluviam; quasi petat coelum, ut sinatur id facere, quod ipsius mos et consuetudo ferret, et Deus petenti annuat. y N: 'iN M' et ' Et ii, coeli, exaudient terriam, pluviam effundendo super eam, quani terra sicca postulare dici tur, quo irrigetur et apta reddatur ad viam suam exserendam.
Chaldaeus: Prueo iαm coelis, et illi demittent pluvitim Ruseerterriam. Cf. De ut. 38, 28. Jea. ID. 23. 55, lo. TinULI Us L. I. Eleg. T. Vs. 25. sic Nilum alloquitur: Te Propter nullos tellust uia postulat imbres, arida nee PluBio supplicat herbia Iouei.
2I. Retrivm N Et terret eaectu tet frumentum, tanquam id postularet, ut terra produceret ipSum, i. e. proferet terra frumentum, vi m N et mustum, i. e. uvas, ex quibus mustum exprimitur. Simili figura Plautus, Drusio obgervante, vinum pendulum dixit, sit uvas denotaret. et Craim Et oleum, olivas, e quibus oleum exprimitur. Cf. Egeuh. di, 2 T. et m etdri Et eu eaestud ent Iisreelem, respondebunt votis eorum, qui olini malo omine disperget Deus (supra I, d. vorati, nunc eodem nomine, sed fausto sensu, seminetbit Deus (cf. I S. seq. , appellantur. DRUSIUS: ., Exaudient, ad verbum: respondebunt, ut Columella I, X. Queruntur non res Pondere sibi Binelu, quete Bel Per αυαritiam, tiel inscitiαm, Dei per negligentiam perdiderunt. Asruelem, priorem filium prophetae, qui typus erat populi per gentes dispersi, cui nunc reverso in terram patriam omnia abunde suppetent. 22. mmmih Et geminubo eam mihi in ferret.
I. e. late Spargam, ut quae jaciuntur Sentina, multiplices eoareddam; ef. Ierem. II, 2 T. Alludit ad nomen , in quo est geminandi notio, vid. not. ad l, a. Genu illa, enjus Deus videbatur abjecisse curam, et a patriis finibus in exilium mandasse, terrae suae, Israelitidi, restituetur, ut ibi, sicut olim. pacate et abundanter vivat, tu eaque genus suum propaget et amplificet, sicut mandata terrae gemina multiplici metu cumulantur. Quod autem ferret hic non universam signifieet terram, sed illam, quam suo olim popuIo Jova adscripsit, probat praepositus articulus; est enim pro v Nma. in has terret. Hinc Chaldaeus: et Plantobo vos corαm me in terria domus hα-hilalionia meae. Ur N, 'N vi Urim Miserebor eius, quae nomen habuit ab eo, quod non ait consequutu'misericorditim, I, G.; de qua deinde non audietur hoc nomen, quum ipsa inpreset studium mutaverit, sed dicetur Nuchum et, id est, mi vericor-
44쪽
diam consequuta, quia illius tunc miserebitur Deus, eum ab amatorum consuetudine ad inariti thalamum redierit. 'murramus-d bb Et dicam ei quae antea vocabatur NON 'vulus meus (l,s. , Pvulus meu8 es tu, quo Domine appellabitur, quia peregrinos deos non agnoscet, sed divinis legibus sese attemperabit. ' bee ustar' mi r Et illa vicissitu dicet: tu, Io va, es Deus meus, te Solum Deum veneror.
Nova imagine sub persona mulieris etdulteriae, quam propheta jubetur amare, status populi ostenditur, qui lieet falsos deos coleret, tamen a Deo diligeretur, nec prorsus repudiaretur, mariti instar, qui uxorem adulteram non defert ad judicem morti adjudicandam, sed fert patienter, a concubitu tamen ejus interim abstinens. Duae sunt hujus Capitis partes, quarum prior imam
ginem de ducenda adultera proponit (Vs. I - Z. , poSterior eandem explicat (Vs. d. o. . Vid. I. G. LACREMACHERI Commentat de uosest uxorem certo fretis sibi comparante, Hos. I, I - d. in Observati. Philolog g. P. IV. Observ. a. p. id. Sqq.
I. MPOStquam absolvit verba eonsolatoria, redit ad increpatoria, ad suae aetatis homines Sermonem convertens. Atque id moris est prophetis, increpationes permiscere consolationibus in suis concionibus. Dicit autem vijν, αdhuc, denuo, quia jam jusserat ei, ut uxorem duceret meretricem. NIMCIII. - ibviget dilige mulierem. si Non dicit ciccipe (n , ut I, 2. sed
dilige; antea enim cicceperαt, i. e. duxerat. Atque hinc perspicuum, uxorem illam fuisse scortatam etiam in matrimonio. Unde non est credibile, ductam fuisse a propheta extra visionem. Niniis crassa est aliter sentientium quorundam opinio. DRLSIUS. D mTN Imcitiam Socii, s. Socio, thori, marito, tibi, de r. I, 2υ. Alii et ab alio quodam amatore amatam, coli. Jer. I, i. Scortutetes cum iamicis multis. Sed malumus illud, quia mox diciturcidulteria, di, Egecti. I 6, 22. Augetur mulieris peccatum amore mariti. quo neglecto adultera sit. 'dae undi mi V VIVNDQualia dilectio Ioueae erget filios Iaroesi q. d. similis plane
amor est Dei erga Israelem, ut cum maritus amat uxorem impudicam adulterantem. Cf. Deut. T, S. ID, I S. et infra s, Ici. Queniadmodum illa, non obstante amore mariti tenerrimo, parum Diam se ipsi praebet sociam, ita Israelitae quoque, evidentissima licet emoris sin ceri Jovae signa experti, et beneficiis infinitis ei
45쪽
vertentes SeSe cic Deos iatios, quos partim ab Aegyptiis. partimn gentibus vicinis aliis adscivere. Cf. Devi. ZI, S. )iij metired 'nas Et cimuntes Placentetrum uvcrum. Nomine si mi asae utitur Chaldaeus interpres Ionathan Exod. Hi, Z l. pro hebrateor ronae Plucentα (cinnet eum melle, ut illic additur . Eodem quo significatu nomen hebraeum ceperunt LXX tam hoc loco, quo et reυματα μετὰ σταφίδoc, Placentres cum utiis Piasgis, quant 2 Sam. ,ls., ubi λάγαγον αrio Triγανου, Placentum in Rurimine coctum, et I Chron. Id, d. x ubi ἀμοραν, Placentiam mellitrem, posuerunt. HIEROAYMUS: se Pro Penimalibus, quae LXX transtulerunt, et
comeduntur cum uvis passis, sive vinaceis, Placentus latine poS- sumus dicere, vel Crustulas, quae idolis osteruntur, et graece appellantur nonrerct Istiusmodi placentarum magnu g usus erat in Sacris, et diversa exstabant eorum genera, de quibus vid. PORPHYRiUM de Abstinentia p. II a. edit. de Rhoer. In Phoeni-CUIn Saeris, quae praesertim imitabantur Israelitae. id constat
ex serena. T, I S., ad quem loc vid. Interpp. Videntur igitur 'ci 'IN ab' proprie tostre, hinc Placentα6 friaecte esse, et,
morat MARTIA I is L. T. Epigr. ls. Dulai Placenta sordidam linit m Pum, illiο et uuecte collocuntur Ollares. MICHAELIA in , Plemin. p. Id . eum Syro interprete, qui mel uυαrum Piasgeti ut ivertit, nomine misN significari existimat Sirup aliquod ex uvis passis paraturii, quod in firmam Substantiani redigi, atque si ovendi solet; cujus uvarum mellis alias dicti, frequens hodienum in Oriente usus, vid. not. ad Gen. dZ, l . E. Quod Versus superioris initio mandatum acceptuse a Deo dixerat, id nunc narrat se exsequutum esse. 'b re etera Et emi, sive, ut alii volunt, conduxi eum milii. Verbum mn de aquce emtione ponitur Deut. 2, G cui notioni, quam verbum illud in nulla alia dialectorum cognatarii in habet, vicinus est conducendi significatus, Arabico frequens. Conducendi significatum expresserunt LXX: κα ἐμα*θωσάμηην αυτην εμαυrco, unde cogitant interpretes Graeci de mercede promissa mulieri se continenti, et pactis cuni ea initis. E quorum mente HIERONYMUS: si Sin autein legerim tig conduxi, adulterae pretium eSt, non ut eum propheta dormiat, sed ut contenta mercede sua adulterare desi Stat, nec passim ceteris copuletur. Sed emendi notione verbum d I h. l. Sumendum esse, non solum arguit additum pretium, verum etiam mos Hebraeorum, conjuges a parentibus eniere. Sio aeobus uxores, Rachel et Leam, utramque dura septem annorun
servitute emit, Gen. 2s, 18.2T. Sichem sibi eniere vult Dinam, Jacobi filiain, cujus ambibat nuptias, Gen. Zi, II. Cf. Exod. 22, rii. I Sam. IS, 23. 25. 2 Sam. I, Id. Eundem morent etiamnum inter
46쪽
2. S. Arabes Scenitas vigere con fat; vid. die Sillen der m Ginen-Λruber, p. 2is . . Cf. s. D. MICHAELI, Mosaiaches Necht, P. II. . Bo. p. lol. edit. Prim. Ceterum in rT IN Dageseli est euhonteum, Nim clito observante, quod imponi solet Consonanti sylla-liam terminanti post Vocalem brevem ad syllabam acuendam, ut
Otirndecim argenti, scit. nuiuis, vel siclis, j, si vj, quo u additur Num. T, II. Levit. 22, 3. d. aut Exod. 2I, 22. plorsolum, ut h. l. , ponitur Gen. IT, 28. et Deu t. 22, 2 s. si urgenteis numis' inquit DRUA IUS, se nec est dubium, quin Pertum genus intelligat; quale autem id fuerit, aliis divinandum relinquo. Doetores ebraeit dicunt, per argenteos num os in Lege Siclos denotari, in Prophetis vero P Ub libros. - uIgo tamen hi ogiclos intelligunt; sed de sicli pondere dissentiunt, duasne an quatuor drachmas, vel semunciam valuerit. 'DFra Et pro Gomere hordei, quod in plurali numero ponitur: ob granorum, uti videtur, multitudinem, quemadmodum in nonnullis Graecis eodicibus est κριθῶν, in aliis κριθῆe. De metri, qui decenι
has, aut centum Omeres continebat, cf. not. ad Egech. da, Id. HIERONYMUS: , , Chomer omnes interpretes, praeter LXX, corum interpretati sunt sermone Graeco, et maxime Palaestino III,
i Reg. d, 2 l. si, II.J, qui habet triginta modios. irab, hoc
Solo Ioco obvium, omnes interpretes, eodem notante Hieronymo,
praeter LXX, - ψαίκsoor hordei transtulerunt, id est, me tiam PGrtem cori, quae facit quindecim modios. 3 Quod vates uxorem narrat Sibi comparasse hordeo, factum existimant alii, quod nuptiae olim conforreulione contraherentur capud Romanos, tu V. T. Vero ejus ritus nullum vestigium); alii, quod victus hic
uxori esset tribuendus, quemadmodum ad annuum victum Romani servis assignarunt modios octo et quadraginta, qui modios quam draginta et quinque Ilebraeorum esticerent. Sed quod argento Pro muliere soluto h. I. jungitur hordeum, nulla alia videtur ratio fuisse, quam quod illa aetate in commerciis aeque quanI in tributis vel merces solae, vel cum argento dari Solererit, Vid. e. e. Nehem. si, Isi. Commemoratu haud indigna Mangeri observatio, pretium illud fuisse, quo servi et ancillae in re publiea Hebraea fere aestimarentur ex lege, quae exstat Exod. 2I, 32. Id enirn quum triginta siclorum esset, Hos eas, uxorem Serviliseon ditionis emturus, quindecim siclos, sive numOS argenteos per- Solvit, iisque totidem addidit Ephas, ut reliquam triginta numorum Summam hac ratione perficeret.
d. Sequitur ipsuini pactum, sive res pacti, de qua propheta cum muliere transegit; scilicet non matrimonium, ut quidam volunt, Sub conditione vitandae scortationis, sed ut illa per plures dies solitaria maneret. aera Per diea multos
47쪽
sedebis mihi, quod Hieronymus exspectabis me interpretatur, et sane 'an D, retari, aedere ct icui, egi eum Praestolari, vid. Exod.2a, la. Jerem. I, 2. Alii respici existiniant legem de ducenda
muliere captiva, quae, antequam ad thorum admitteretur, sedero domi, et mensem integrum parentes deflere debebat, De ut. 2I, II., ut sessio indicet lue tuosam mansionem, coli. Jes. aT, β. Ierem. I. 28. Sed sensus verborum i, simplicissimus est: sedebis mihi, tanquam ut ea, exclusis aliis viris; statim enim additur: u rib 'Utra ei, in N, non geortaberis, neo eris Diro alii,
nec etiani nubes alii; matrimonium enim liac formula indicari, patet ex Levit. 2I, X. Enecli. Hi, S. Unde PauIo Rom. T, d. d. uxor ZErore Ad Hiδρι. Vates abstinendum mulieri illi esse dicit ab omni, tam legitima, quam illegitima virοrum consuetudine. A mariti consuetudine abstinendum illi esse, dicunt verba, quae in sine versiculi adduntur: TFN ' Num quae, repetita tangτου κOιiου negandi paerticula, Aben - Esra et Nimelii sic interpretantur: T de N etde N, ' N dar nec elium egO αd te Benium,
tecum rem habebo. Sensum totius versiculi HIERONYMUS recte hunc esse ait: se Nec aliis amatoribus turpiter te prostitues, nec mihi viro, a quo conducta es , legitime conjungeris. Ostendit, quod interim modo idolis non serviat, nec tamen habeat Deum, sed et amatoribus et viro spoliata uit. ' Alii verba nostri Versus Postrema sensu capiunt plane contrario: αttumen ego iterumiad te scilia re ictum, sive, Benium, q. d. etsi diuturnae Solitudinis acerbitas meo jussu a te ferenda erit, vinculum tamen noStriam oris non penitus disrumpam, neque aliam mihi in uxorem adsumam, sed tuus manebo, in gratiam te tandem recepturuS, et conjugis meae loco iterum habiturus. Eandem sententiam expressit Chaldaeus: Prophetet, dio ei et congregulio I gruel, Peccαtαυestria Cia usu fuerunt Bobis exsilii per multos dies; tradetis
NOB Cullui meo, non errubilis, neque colatis idola, atque etiαm ego miserebor Bestri. Qui hune adsciscunt sensum, verba di, et dira di,' i ira parenthetice posita volunt ad explicationem e trum, quae proxime praecedunt, ', 'et Era, quae quum amrmativa sint, iis non oportere dicunt necti negativa, sed itidem amrmativa pigbN ':N-da . Praeterea sensu bono haec verba capienda esse, patere Munt e Versu quinto, qui illorum expliea tionem contineat. Verum enimvero solus Versus quartus nostri teriti versiculi imaginem explicat. Versus quintus tristibus, quae in eo, quod praecedit Capitis, allegorice repraesentantur, versu quarto autem explicantur, promissionem addit, non imagine, Sed VerbiS propriis expressam. Neque nostrorum verborum, N da expositio commode haberi potest Versus quintus, quippe qui non quid Deus sit facturus, sed quomodo Israelitae erga Deum Sese Sint gesturi,, praedicit. . Additur explicatio eorum, quae Versibus Superioribus vi ei myiκωσ erant proposita. 'D Num, q. d. ut Lausum Exponam,
48쪽
eur ista omnia a me fieri Deus jusserit, explicabo vobis, Israelitis, jam, quid eis significetur. Ratio rei typice gerenda est ejus signi lieatio . et D ' Per multos dies sedebunt, manebunt quasi in luctu, Vs. B., ex quo ea deni formula Sedendi
longo lemys re data opera repetitur, ut comparatio, quae nune ab adultera ad ipsum populum transfertur, eo evidentius obServari poSsit. rae a Decem tribus, Vs. I. D P bu PNSine rege et sine princiso; ree pro itu ut nullus sit, absque, ut Exod. 2l, i I. Exibit gratis R*2 i m absque urgento. Vid. et Num. 2o, I s. Devi. Z2, d. LXX: ουκ orioσ βασιλέωσ, oi δε διτοβ άDoreto c. Significatur eversio reipublicae; neque enim nulli plane huinariae potestati subjectum populum cogitare dοeet
sed hoc vult, nullum ex sua gente regem, aut alium quemcunque ducem iis fore. I alis enim cum αυτ oro ita et reipublicae fortua omni tollendus erat, quando in potestatem hostium erant tradendi. Similiter reae et prinovs, s. proeeres, qui ei prοximi sunt et a consiliis, conjunguntur Amos. I. I S. Jerem. Us, 28. Omnem porro eultum publicum vel Jovae vel simulacrorum abolendum inter Israelitas minatur. mi Pen Et iabsque 3ucri cio, SeiI. Jovae rite on erendo. retri etsi et de sacrificio idolis oblato dieitur, veluti l Reg. l2, 32. , hoc lainen loco, uti plerisque rem liquis, de sacrificio legitimo usurpari, et addito in tera Opporii, docet hemistichii posterioris parallelismus, quo et DN τοῖσυpponitur. Recte igitur Chaldaeus: nec erit qui suci meet in benePlacitum in Hierosolyma. Vnde a P Et absque stutuet falsi dei, ut stultia Lucilia 2 Reg. I, 2. lo, 2 T. eLIB, 26. IT, ID. Chaldaeus: neo erit altituet in mcti M. Quemadmodum Vni ad Iudam retulit, uti vidimus, ita Vr tu ad regnum
decem tribuum. Et si det tu, non minus ac VI i, per Se Sit vocabulum medium; hoc tamen loco, ubi de cultu religioSo publieo est sermo, in malani partem, de statuis in honoren, falsorum deorum, vel eorum simulacris, super statuas collocatis, adhiberi patet. Nam in cultus Iovani ritibus, stulustrum, V ITU, USUS vetitus erat, Deus. I 6, 22. 'TN det a rib d pn N, VP i N V m neo erigas tibi glalvum, quos scio est Ioυαe, Deo tuo. Et Lev. 26, l. Ne facialia Bobis idola et sculptilio, rinae det, di ivb neo statuam Bobis erigatis. Recte igitur noStrolDeo ex Hebraeis interpretes quotquot nobis innotuerunt, siclurem in uatim averstitiostili , seu in honorem Diatilis erectam explieant. Addit vates , lsraelitas per longum tempus fore i mei Sine Ohod. Id erat vestimentum extimum breve, iulateribus SeisSum et sine manicis, duabus constans plagulis icthumero fibulis nexis, et inde ad dimidias nates dependentibu S,
qudrum altera, po Sterior, tergum, altera, anterior, peotus et Veri
trem tegebat. Vid. Exod. 2S, G a. et BuALN de I estitu Su- certatum L. II. C. s. q. Id. Duplex autein Ephodis genus me movratur, vulgure uuum, et pontinetum alterum . Vulgure lineum
49쪽
erat, quo, ut a reliquo pοpulo discerni possent, in faciendis
Sacris non modo Saeerdotes et Levitae, sed etiani qui ex aliis tribubus sacra faciebant, usi leguntur. David enim 2 Sam. 6, i a.
In te Rream Sacram praecessis Se narratur non indutus regio or
natu, sed net et D N Ephodo lineo, tanquam aliquis e sacerdotibus arcae ministrantibus. Tali Ephod lineo ire luti quoque dicuntur Samuel, puer etiani tum Deo serviens, I Sam. 2, I S., et Saeerdotes LXXXI a Saule occisi, I Sam. 22, i S. Epliod Pontin-
Cium indumentum erat artis et pretii non vulgaris, utpote gemmis, aurο, variis etiani coloribus distinctum et variegatum, quod
soli Pontifici gestare concedebatur. Huic Epliod per certos annulos et eatenulas Pectortile si ei 'n), cui imposita erant(Exod. 28, Zor , ita erat conjunctum, ut ab eo Separari non iacile potuerit. Eo anticulo cum indutus esset Pontifex divina responsa petens (Num. 22, 2 l.); hinc pro instrumento Deu ni consulendi haud raro metonymice ponitur Epliod, vid. I Sani. 2, 28, id, 3. 2l,s. 23, 6. s. Io, T, Quando igitur vates Israelitas Ephodo privandos ait, non tantuni sacerdotium omne inter eos tollendum significat ita LXX: o δε ὶερατείασ), Verum et
omneni Deum consulendi, et responsa coelestia Consequendi rationeni illis defuturam praenunciat. Quum Ephodi etiam abusus Superstitio Sus reperiatur Jud. 8, 2 T. , ubi Gideon in victoriae a Moabitis partae ino numentum ex monilibus aureis a populo sibi datis Ephod confecisse dicitur, quod deinceps idololatriae causani Israelitis praebuit, et Jud. IT, s. Micha quidani e pecunia a matre sibi relicta Ephod in usus superstitiosos sibi fecisse narretur; sunt, qui et h. I. Ephodo superstitionis instrunient uni indicari existiment, quo sint Israelitae futuro tempore privandi. Verum uti supra Vs X. mulier illa, quae pοpuli Israelitici imaginem exhibebat, ab omni tam legitimet quani illegitimet Virorum Consuetudine abstinere debebat; ita nostro ersu, qui allegoriae illius expositionem sistit, Israelitis legitimum et illegitimum cultu ni(reti et dam , legitimam et illegitimam Dei consulendi rationem ut latu in iri vates praedicit. Recte Ninichi cum aliis suae gentis interpretibus sacrifestum et Ese hoc ad veri Dei, staluias ero et Ther him ad idolorum cultum refert, linc sententia, ISraelitas neque Deos colere alienos, neque patrium et verum,q. d. quia utriusque religionis participes esse voluerunt, futuros utriusque expertes. Cf. I Reg IS, 2 l. , quod objecit Elias quibusdam, qui ita idolis serviebant, ut tamen verae religionis RS Sectae videri studerent. Quod igitur et illegitimet Deum consulendi ratione sint carituri, eo significat, quod dicit, eos aure Thei OAhim esse futuros. Quicquid enim statuatur de etymo T cor et D 'ra, multum ac saepe quaesito, nec dum invento (conjecturas nonnullas vid. in net. ad Gen. II, Is. ; lioe satis certii in videtur et exploratum, fatidicus fuisse imagines, quae de rebus dubiis responsa
reddere credebantur. Id enim colligitur e pluribus locis, quibus
50쪽
illoruim sit mentio, ut 2 Reg 2I, 2g., ulli pythonibus et divinis junguntur Theraphim ; Eneeli. 2l, 26. sal. 2I.), ubi extispicio jungitur consultatio per Theraphim; et Zach. ID, 2 , ubi Theraphim Ioqui dicuntur vana, et divinantes videre Ineudacium. Quare Chaldaeus h. I recte pro posuit id , indicians, X. re ONSα tans. Graecus Alexandrinus interpres vertit de in Ue, sive, ut in aliis codieibus seribitur, δηλcωσιν. Videtur per Ther him intellexisse Urim et Thummim, quos expri inunt LXX nomine hi)λωσεsse Exod. 28, Zo. Levit. S, S., et τῶν δηλων Num. 22, 2I. I Sam. 28, G. Nec alia videtur Aquilae fuisse sententia, qui *ψισμουβ vertit. Id sequuntur Graeci interpretes, Cyrillus et Theodoretus, nec non Hieronymus, in Ephod et Theraphim instrumentα εαcer ololis hiabitus reperiens, ipset quidem in his, quiae Sunt ἐν λογεitii, seu in rcilioniali. Eam sententiam Iungri eruditionis apparatu demonstrandam sibi sumsit SPENCERVS de Lem. Hebri . Nilvuli. L. III. Dissert. VII. Sech. E. p. 23 l. edit. Ungg., quam et Si non defuerunt qui refutarent (veluti Planius in DisSerint. , quae operi Spen ceriano edito Tubing. ITIE. praemisit , tamen argumenta ab eo allata apud alios tantum valebant, ut persuaderent sibi, oraculo isto τῶν Urim et Thummim Oroλογον quoddam fuisse Theraphim, quo Israelitae, a Judaeis disjuncti, responSa ex templi Hierosolymitani adyto reddita imitari voluerint; aut Ieroboamum, callidum illum simulatae religionis magi Strum, Ioco veri oraculi, Urim et Thummim appellati, usum ῶν Theraphim, una cum suo Ephodo jam ante inter Israelitas rem ceptu in (Jud. 8, 2 T. IT, s. , ad sacra a se introducta adjunxi SSe, ut hae etiam specie cives suos ab adeundo Pontifice Hierosoly
S. Comminationum acerbitatem temperat, pro more vatum, meliorum temporum promissione. VN Posleu, post multos illos
dies, de quibus Vs. d. Leueertentur ad Jovae cultum, desertis superstitiosis religionibus ritibusque. Cf. infra ii, I. Igite, Urim HS VMEj γενεrlαmtir αc soναm. Eadem plenior formula exstat Thre n. I, di . 5, 2I. Jes. IV, 2 l. Alii ei quod sequitur ita jungendum arbitrantur, ut illud adverbii iterum vicem gerat (vid. SCHROEDEIta Synluae. q. GI. , ut redibunt et qucterent, Sit pro iterum queterent. Praeserenda tamen videtur h. l. prior ratio. d V N V V unde Et qucterent Ioviam, Deum guum, submisso nitimo ejus gratiam petent, Serioque aeSineero studio eum colent, cf. infra s, Isi. Jerem. 56, d. Oppositum illi, quod 2, d. dixerat. Quuiu autem defectio Israelitarumn cultu Io vano conjuncta olim fuisset cum defectione a Davide, rege divinitus constituto ejusque familia (vid. I Reg. I 2, 6.); ad emendationem illam, quae h. l. describitur, omnino pertinebat, ut hac etiam ex parte ad ossicium redirent; quare additur: Vae im2 U Et Dαfidem, regem Xuum, quaerent, qua formul ninnuitur, IEraelitas, s. deeein tribus cum tribu Juda iterum coali-