Bessarionis Cardinalis Sabini & Patriarche Consta[n]tinopolitani capitula libri p[ri]mi aduersus calu[m]niatore[m] Plato[n]is incipiu[n]t feliciter

21쪽

Cum Paulusdine inuisibilia dri cognosci ex rebusereatiqunieate dei intestigere non trinitatem. Capitulu. t. i Platone teste Augustino patrem se uerbia in unitate essentiestatuisse. Eundem secunduThomam appropriata diuinis psonis intellexisse: sacris litterisinegypto edoeta Tresecia substantias

realiter distinetas ad eum referri que Porphirius est: sequutuc Falsum esse quod aduersarius inquit uestigium satis esse ad N UII

erinitatiscognitionem.idq: et natioe: et sanctorum auctoritate ostendi. Capitulum.xvii. Aduersarium manifeste sibi contradicere cum homine post pec earum per fidem potiusq per uestigiorum cognitione intelligere trinitate uelit et tame Rristotele qui fide caruit dicat p uestigia

crinitatem cognouisse. Capidulu. xviii.

Falsum esse quod me aduersariusiresdimensiones corporisre

aliter distinctasfacere unum sine compositione. et dimensiones corporiscretiusnos ad trinitatiscognicionem ducere A aime dis tincta eadmi unita natio. quod et nationi M sanctissimors uiro au citati repugnat. Capitulu.xvlui. Confutatio ac solutio multorum que aduersarius collegit ueostenderet Arisbotelem trinitaris diuine cognitionem habuisse. eum id principiis eius sit plane corizrarium. Formam que non nisi in materia esse potest secundu Aristotele communicari pluribus eiusdem speciei indiuiduis posse; formam Hucem que in materia rio est communicari no posse. Item plures fore motores si plures essent mundi. non autem posse distingui numero riisi materiam habearie. Secundum 'cristotelem causam multiplicationis indiuiduorum duntaxat esse ut species conseruetur.

Principium primum M unum esse plene perfectum. et tua ipsiumnacione suifficiens De triplici usu articuli apud grocos e Tagathon in principio moralium A ristotelis ipm bonu potius

Q summum bonum interpretandum esse.

Falso dici no aliud esse naturam A dea . Capieu.X e. onfutatio et solutio octo argumetorum aduersarii; qui bindemonstrare se putat Rristotele uoluisse mundum ex nihilo esse productam. Sententia Aristotelis no modo ex nihilo productum esse muni

22쪽

dum med nullo modo esse productum. Apud Aristotelem pro principio haberi: nihil fieri ex nihilo.

Mudum ee ingenitia: sempiternu et neces lariu scdm Aristotele. Rueroem aperte tenere t ex nihilo nibit fiat: et contrarium te nentes reprehendere. Ruicenna ab Auero e reprehendii φ eκ nihilo aliquid fieri posseeonina philosophorum sententiam existimaueriz. λ Iberti sententia non posse a principiis aristotelice discipline ac cipi productione reria ex nihilo. quod elici Erici e diuiΥhome sententia confirmaturi Capitulu. xxi. Confutatio et solutio argumentorum aduersarii qbusosten dere nititur secundum opinionem Arist otelis mundum productet dependere ex prima causa: non natura aut ulla necessitate: sed libera dei volun data. Aduersariu nec uerbisAristotelis: nec ullo dicendi m6 illiusver. Aristotelem M Ruicennam secundum sententiam Scoci statuisse deum necessario se habere ad omnia exteriora. Rationes philoiophorum quas adducit Scotus ad probandum deum agere ex nature necessitate. quod etiam Ericis candauesis auctoritate probatur. et Liberti magni. Sentelia divi Thome noluisse Platonem mudum a deo creatum ex materia pexistente ut aduersariusputat. CAP. xxis. E Platonem optime disseruisse de alme immortalitate ita ut sed mRlOertum rationes eius paucis mutatis; demonstrationes uideri possint. Arisbotelem uero secundum Themistium: Alexandrum Rueroem M alio aut unicam esse animinomnibusirigenerabilem ec incorruptibilem sensiste aut primu deum esse intellecta agente qui illuceat omibu et separabilis atq: incorruptibilissi animam uero humanam generari atql corrumpi. De uebiculo anime quid Plato senserit: So Iudio argumentorum aduersarii quibus probare nititur Rris totalem anime immortalitatem posuisse. Incorruptibilem esse intellestum trifariam accipi posse. Quomodo intelligae illud Aristoteli separari hoc ab hoc tanqPerpetuum a corruptibili. Reprebensio aduersiarii φ neminem dicat Aristotelis sententiam intellexisse se uno excepm. Que de tapositione animi ex intellectu possibili M agente essen

23쪽

cialiter: et de compositione intelligentiarum similiter scribie ad γuersarius tanqua Primus earum rerum inuenior; hec ab A. uero e primo scripta esse. Argumenta quibus hec probare nitatur aduersarius et eorum confutatio ac solutio. Vnamquaq: substantia abstTaetam esse sine materia aetioneqeste panam sine ulla potetia adb contra aduercarii sententiam. Nullam formam abstraetam esse compositam. Nulla esse distinctionem in substantiisseparatis nisi intellectui et, proinde nullam esse diuersitate partita essencialiu componendlia. Licet diuusTbomas intelligentias citra primam dicat copositas esse lex essentia et esse ut ex potericia M adhu n5 tamen intelli

India coponi eas ex materia M Forma. Cap. xxiv. Confutatio aduersarii dicetisplura eiusdem speciei iridi uidua esse posse in substantiis intelligibilibus et in mundo intelligibili secundum Arist otelem. Capitu. xxiiii. Confutatio alterius partis iri qua aduersarius dicit quasi ex Aristotelis opinione: que modia in subinantiis corporei sequedata me totam materiam perficiunt: ita ut non rii S unum indiui duum sit in specie: quedam autem rion totam perficiunt ideo plura in eadem specie indiuidua sunt; sic in mundo quo esse iri telligibili. , , Capitulum XV. De tribuserroribusaduersarii. φ animasdicat indiuiduari per materiam quia intellectu possit bilem esse dicit. φ aias indiuiduari per inclinatione ad corpora diuoThoma auctore. φ eandem e dicat iapositionem ex re M es lentia que est ex materia M Forma. id essentia sit secudumThomam. Capi. xxvi. Non esse eulpanda Platonem ut aduersariuscenset: φ animuconstitui dicat ex elementis et linea recta in circulum flexa: ex

eodeq circulo duosproduci quora ex altero septem productos

circulas ture anime tribui. Capitu.xχ' ιι.

Confutatio ac solutio trium argumento aduersari Dinous probare nititur quasi ex Rristotelis sententia anima esse immor talem atq: ecernam parte post: Item eandem cum corpore esse tricipere: et camen no incipere esse per generationem: sed per cresationem adeo ex riihilo. Aduersarium sensum Aristotelis in libro de anima conuertendo peruerteremo enim intellectum innasci in corpore ab Aristotele

24쪽

seribi: sed cotingere aut superuenire.quod in libro de generatione animalium dixit deforis ingredi. Capi. XXVIII. Non esse reprehendendum flatonem ut aduersarius facit; ψ uel animam dixerit corporibus preexistere; quod etiam Rristoteles uidetur sentire: uel scire hominis esse reministi. omodo intelligendum sit illud Aristotelis Intellectum esse

Falsum esse quod aduersariusaffirmat prouidentia sieiadum ristotelem no modo usq: ad lunam sed etia ad ea que inferiora

sunt se excendere etiam minima avss terrestria. Prouidentia quid sit. ) Capitulum. xxx. Mentiri aduersariu des Ialone: φ nullam este prouidentiam putauerit: sed omnia fieri necessitate stellarum. NO ideo res necessario fieri: qa a deo pscite fuerint. Ca. xxxi.

Impie dici ab aduersario re non ideo esse futuras quia deus previdit: sed ideo deum preuidere quia future sint.

Bessarioni Cardinalis Sabini At patriarcbe Constatinopolitant

capituIa libri qrti in calaniatorem Platoni sincipi ur. Capiz. t. Platoriem ab omni uoluptate mudum intemeratum fuisse. PIatonisuitam Misse concinentissimam. Γlatonem copiosius omibusac melius de uirtute disputare. Poetas M legumlatore a Platone reprebendi m aditum patela cerint uolupradi. Libros turpe a puerisminime legendos statonem tertio de repub. ad continentia iuuenesexcitare. In qbus Plato Homerum arguat: ubi eum commended. Quales essse debeant ciuitatis custodes Que fingenda sint in pueritia que non. Cognoscere uitia oportet; non emulari.

Quare Marti sit adiuncta in fabulis Venus et plus licentie mi

litibusq ceterishominibus dari. Qualem Plato principem uelit constitui. Triplicem esse uoluptatem secundum Platonem: et uoluptatem - eruditionis esse amenissimiam. Platonem naturalem coniuetione admittere: turpem detestari: et eam duntaxat maris ae femine coniunctionem probare; queprocreande sobo Iis gratia fiat.

25쪽

Quomodo umeret sutendum sici Singulisbominibusduo scomites amentes esse.' Spei nomen commune esse ad rimorem M fiduciam. De duplici genere uite: et iustosquidem esse Alicissimos uolup/ς taci uero deditos esJe miserrimos Quibusofficii animuscolitur: Abusuitii corrumpitur. . Plus est. voluptatis iri temperancia plus doloris in luxuria. Hominesvoluptatum uustoreses se felices molles esse miseros Non a maribussolum: ueria etia ab senuptis seminis abstine M. Concubitores masculorum Ss innuptarum capite damnandos Rdulterum impune a uiro poste occidi. Quales esse debeant obs etrices Hominem Iuxurie deditum pecudi similem esse. Expetendam esse temperantiam siquisoptet felicitatem. Omnes Platonislibro i ad uirtutem hortama uitiisretnabere. De ortu M incunabulis Platonis Socratissomnium de Platorie. Cur Plato in academia loca incalubre ac pestilente se receperie. Quomo se intelligendia mortem a philosopho expetendam esse. De duplici mortis genere. Augustini dePlatone preclarum testimonium. Platoriem celibem ac castum semper uixisse. Pliadonem nature sacrificasse quasi piaculum comisisse. Iibe

ς ros non procreavenac. De modestia M grauitatePlatonis etiam ab incunabulis Raro subridere: ridiae riunqua uisem esse Platonem. Sine mercede Platonem docuisse. Quia ire pepercerit Plato.

De somno M uigiliis Platonisi No et e surgendum ad res agendas. Immodicu B mria et corpori ae asino obesse. GP. u.

De amore M eius differencia.

Amorem castu in sacras litteris celebrari. Bonos recte sincereqi interpretari: malosnequiter. Socrate reprobare Lysie oratori de turpi amore sermone. Quomodo Phedrum amauerit Plato. Qui sit animus uere felix.

Qui no sint beati infelices ac miseri n6 sne.

26쪽

Qualis sit dialogorum forma. Quibuspersonissoleat Plato sententiam suam in dialogis expli

caridam commicdere.

Quem amorem Plato laudet. R diffinicione semper incipiendum esse. De partu quodam amoris Labores M pericula propter gloriam suscipi. Que sit op tima natio amoris Epigramma Platonis Cap. m. De communi usu mulierum. Vsium comune mulieru perdifficile esse n6 ignorasse Platone. Quid optimum in republica. quid pessimum.

Quomodo conducat reipub. comunicacio uxorum. Aristotelis argumenta contra hanc Flatonis opinionem. 'Responsio ad argumenta Aristotelis. Vnde labefactentur sepenumero respub. Platonem non multum in hac parte dissentire ab Aristotes Aristotelem magis sequi que sensibus exposita sunt; Platoricia que intellectui. omodo res que aIiena est propria fiat. Ciuitates non posse felice essemissi philosophi dominentur.3 Quo meliori natura sit eo priore fieri bolem nisi recte istituae. Cur magne labes accidere soleant ciuitatibus Platorie non in omibuslibris comunem muliera ustim probare.

Eundem non qualitatissed quantitatis narione unum accipere.. p , Que animalia unum habeant commune negotium. i VS multasnationesrem uxoriam commurimi fuisse.

MasLugetas communibusvis fuisse uxoribus Nasamones usos communiter matrimoniis. Tnarum uirgines fuisse communes. Brachmanes persarum sapientes uxorescommune habuisse. Emi opes non ducere uxores sed mulieres habere communes Troglodicaram et mulieres M liberos communes esse. Apud romanos & grecos usum mulieria aliqn commune fuisse. De uaria bominum consuetudine. ii Massagetas' indos patres occidere et esse.

Nouercas apud persas priuignis nubere.

27쪽

A pud eibi opes inpamem esset siquis capitisreuse patria pugiae. Quale preceptu dabant lacene matresseliis in acie phascentibus

'Nonnulla gentei propalam coire. Apud grecosta e M irreligiosi haberi siquismatre et filia patrare filio: uel duas sorores duobusfratribusmatrimonio iunxerit. Iniuste obiici Platoni. Q ad uolupratam luπuriaqluuendute hortetur Capitulum. V. Platonem forcitudinem ponere non modo in rebushorrendis: sed etiam iri uoluptatibus superandis Oporrere uirum etiam iri uoluptatibus exerceri. De duplici genere timoris. - Malo φ etia noticiam haberi debere ut uitari possine.

De Iiberi educandis imos iuuenum facile quoscit mores imbibere ac pertinacius

retinere. Capitulum. Vi.

Quomodo Plato maresac feminasnudosexerceri uoluerie. Minoe MLycurgia rio minusmulieresq uiro spalestra exercuisse Cur uirgines debeant nude exerceri. Quid redha educatio iuuenum boni afferat. Gorgonii uxoris Leonide perpulcbrum responsurri. De saltatione multa: et i saltatio ad matrimonia concilianda ὶ non parum conferae. Rerum omnium ortum plurimum ualere ad frugem lac finem commodum afferendum. Qualis debeat esse iuuentutiscustos Cap. vir. e Falso obiectam essePlatoni abrogationem legisLale. Plato nissententiam de amore cum Lycurgi lege tauenire. Quibusmulieribus M quomodo Plato commisceri uelit.,Quibusremedii fuerius coerceatur. Cap. lil. breuitate matrimoniorum: paucitate liberorum; et patri

moritorum tenuitate.

Qualem rempublicam PIam describae.. Non minusq duos liberosprocreandos esse. An nouerca liberis superducenda sit.

Ante trigesimum Ararium non esse ducendam uxorem et anee decimum octauum annum minime nubendum. Ex connubio iuuenia debilem atqr imbecilla prolem creari. I nterpretatio sententie Rristotelis de matrimonio.

V Vr

28쪽

Cur opes improbet Plato.

Bonam non opulentam oportere esse ciuitatem. indilon posse eundem ac ditissimum este et Optimum.

Quantam deceat esse magnitudinem ciuitatis. Arista telissententia de magnitudine ciuitatis in repub. uitanda. Nimium numerum ordinem seruare riori posse. Immensum oportere esse agrum qui militia quinq: milia alat. Non minui ab Aristotele qa Platone aduersarium dissentire.

De MiIciade: Cimone: Themistocle M Pericle assieniensium

oratoribus Capidulum. Illi.

Non modo bona agenda pro patri sed etia bene agenda. Qualem secundia Platonem esse oporteat gubernatore ciuitatis De duplici opera animo adhibenda. Quibus uitiis albenienses periere. Mi Ichiadem: Cimonem: Themistocle M Periclem nauali tantum industria albenienses exercuisse: terrestres pugnas contempsisse. De ebrietate qua cocessisse Plato uidetur. et Q nihil dignum effici p o me existima uerit sine matbematitis discip linis. Ca. x. Falso calumniari aduersarium φ Plato se deum fecerit. Licurgum de conuiuiis legem tulisse. SodalitatesCatone questore Rome institutas stato ne Eudemi testimonio primu distinguendi roem coperisse: Non statim laudandum aut carpendum esse quelibez morem. De eruditione liberali atq: illiberali. De duobusmalis comidibus hominum. Duo esse ex quibus uic horia comparecur. Vini auxilio facile animos perspici. Primu sensum puerors esse uo Iuptate M dolorem. Prudentiam uix in senectute percipi.

. Quid prosint ferie M dies selennes.

Iuventute non posse corpore M lingua quiescere. Cetera animalia sensita ordinis inordinationis': carere. Cur A pollo M Liber pater comites sint celebricavum. Chorus unde dicatur. De cantus8e saltationis utilitate. Plurimum interesse inter bona beneq: agetem: et eum qui bona

amet: exercere tamen nesciat.

Non esse permittendum poetis omnibusmodulisuta.

29쪽

Quid senibus conferant certaminum exercitia.

Diuersos ludosdiuersis etatibus magis placere. Quales ludorum iudicesesse debeant. Quare ludi et module sint iuuenibus adhibendi. Non licere poetis ipsorum arbitrio doceres iudicum. Que uulgo appellane boria n5 ee bonas nisi colueta cu iusticia

Felicitatem cum iniquitate et contumelia esse non posse. Bonum omne iocuriatam esse. Malum anxium.

Hominem solum inter animantes ordinis sensium habere. Iuuenestas': ad x Viii. annum abs henuosesse oportere. A decim ooctauo anno ad trigesimum modico uitio utendum. Erati seniori plusculum uini concedendum. Quem usa sit pulcherrima- Rei narunam iri Oinibvspdiscendam ei qui recte uelit iudicare. Cur senioresmusice peritos esse Oporceat. Nibit bonum uideri posse abs bono gubernatore.

Qualem ess e conuiuii magistrum oporteat. Quibus deneganda sirin umia. Qito modo ueteres in musica iuuenes exercere sint soliti. Medico saliquando uinum usq ad ebrietatem commendare. sum uini militibu omnibus a Platone interdichum fuisse. I ri procreatione liberorum uino abstinendum. Platonem uitium deum furendem appellare. Apud ueteresin eruditos habitos esse qui musicam ignorarent. Cerimonias olim cum saltatione institutasesse

Indos saltando solem salutare.

i Eibi opescum saltatione pretiari. Pythago nam plurimum musice indulsisse. Alexandrum Macedonem exTimothei tibia uarie incitatum. Platonem nequaq tyrannidem probasse ut aduersariuscatu

rilatur. Capitulum. I.

Regis imperium a Platone probari. Optimates Iabi in factiososquors imperium oligarebia dicitur. Imperium in tyrannum lapsium ad regem artificio reuocari. Qualis esse debeat bonus artifex ciuitaris. Quid tyranni nomen significet. Quanto odio apud ueteressuerit uniusimperium. Cur Plato unum principem uelit.

30쪽

' Summum imperium cum prudentia modestia Q conuinctum optimum reipublice statum constituere. Qualem tyrannum expetat Plato. Platonem recusassecvrenensibuslegesserre. Π Capitulum NM. Iniuste criminari Platonem.suas tantum legestuuentutem

doceri uoluerit.

Quomodo Psato uoluerit iuuenes litteriserudiri. - Tardosingenio ad eloquentiam aptosnon esse.

Lyre triennio uacandum esse.

Quo sipectent PlatonisIeges. Omnia bona legenda esse siue earmine scripta sine siue soluta

oratioe siue erici illiterata uoce tradida. , Capitulti. xiii.

- TI nepte reprehendi ab aduersario Platonem: q, scripserit ma thematiciserudiendos esse: qui diuini esse uoluerint. Naturam duce sequetibus nihil magis opitulari ad cognitione diuinorum A matbematicasdisciplinas L contrario ad contrarium uiam sine medio difficillimam esse. Quales oporteat esse legum custodes De arithmecice necessitate. Π Capitalia. xiiii. Confutatio aduercam Platonem damnatis quia peregrinos

e ciuitate pellendoscensuerit. Quo temperamento utaturPlato circa peregrinos Concedit Plato peregrinis xx.annorum habitationem in ciui rate quam constitui c. Peregrinos omni immunitate donandos PIam existimat. Talem uoluit stato ciuitatem qualem romani senatum. damnari ab aduersario Platonem stiper censuum es bimatione. Capitulum. xv.

Quid sit iustum inequale secundum Aristatelem. De duplici equali eiusdem Aristotelis sententia. Equum in rerum iraequalium proporcione consistere. Qite inequalitassit causa discordie. De pecuniis quid Plato sentiat. Quod sit optimum patrimonium. Disciplinas et honesta certamina diuitiarsi cupidieate destitui.

Cupiditatem errorum omnium causam esse. Pecuniastertium in bonis locum tenere.

Lacedemoniostum defecisse: cu spernere lycurgi leges ceperae.