장음표시 사용
452쪽
s .ei actu atqd e. Quid igie natura eius erit . Nu copositu in Mirume
hoc e en qa a natura efficitur; M ex natura: aud secuda naturae :n5 natura. Rri materia M forma eriz ipa naturas Sed hec actu
esse ante compositu sit impossibile e. Ergo natura non e causa instrumentalis Sed qd in rebus ipsistrinatu hereti id natura esst. Consultare aute hoc rio p6t.cta semp eode mo se habeat sc5siliuaute de rebus sit: que s nostra sunt potestate:nec de perpetuissed
de contingentibus rebus consiuitetur. nemo enim de perpetuiset necessariis rebusconsillita capit. Qui aute deu antea natura cre aret consilio usum dicunt: profecto impie sentiunt: My inscitia eo χρ errant uehementer: curi eta se seire arbitrantesicu nibit sciat. Consilium etenim: quead modia supradiximus dubitatisesb. Deus
aute ola ΠOuit: etia prius A generenζur. hoc M pietas requirit: et racio probat. quia natione hoc loco ne Iogiores simus omittimus
Sed iam a nobis fundamenta is huc iacta sunt: in libro dec6pa natisse philosopho secudo: que latine scripta edidimus Vale acpbilosiophare: M si Ad c6tna platonicosa nobis diecta e: tua causa
dictu existima Te enim amica non patimur Platone admodusequi que nosnullo pacto ses uolumu Mec Georgius aduersus
qua hominismaledicentia potiusq disiputatione:agendia cia eo epistola non censuimus Nulla enim familiaritate seruare Apliusta hoc bose patio que iam aperte iniquia in amici officio depfhendi. Decepit me ille longo tepore uirtute simularis et fingens erga me beniuolentiam. quod certe eo facilius Facere potuit qua maiori fiducia: pro fide at constantia moria meoru nihil mali poteram suspicari. Nunc hominis fraudulentia plane expertus caveo M bisper eosdem scopulosnauigare recuso me iterariau fragium facia: ipseMfecto me docuit familiaritate sua aspernari. ac fugere M mihi ici optimo iure concestu pmissuq e familiarem is inimicus, Sed ne ues ipse uel alii ideo me tacuissie existiment: quasi uanitate uerbo as suo as refellere non potuerim: dica que mihi rei ueritas suggeret: M nisi me a mustallit ostedam: tu ea que c6 tra tentiaAristotelis dici existimat: riihil ab illius tetia discreparet tu que P declarat6e sue opini6is aut sumit9ut exponit Πε carerestumo errore; idq qnto breuiuspotero faciasne pluribusiatederecta eo uidear. Dica aut qtu resipa de q questio et exigere uide
bie. Na ad maledicta eius qbussie ita iactat M effertino e Asmus
mdere.Detur hoc ignorantie Boi ut spune delabi in maledicta
453쪽
possit: cii disputare deriatura conae Rationu milo se amplius
eYistimaret si qd alicuiusca agie nec omesqgnatse agita alicuius causa agi: ta&si ome qacilicuiuscausa agit fidem ut nacione agae necesse sit Hecqde secetia peculiari se huius philosophi Nemine sane ta indoeta arbitror aut ei Ie aut unq fuissetq in im incidere errorem pomerit. Qui sens ignoret Acqd nato e agis ide alicuius
quoq causa agi - quado qdem ratio ipsa q agii sca est sypter quaagie. Cogitat profecto M cons ydenati Q re aliqua agit lan bene M recte agat Borii aut ac recti natio finisagendi e. Cu id agitq*ia qa bene recteq: agere decreuerit mat5e agere dicie si qdemno temere sed fine c5stituto nat6e Finisagicataqi natio Fine de
scribi e cuiusca agie: 8c finis nainelq de causa agies Qua nil quod alicuius ca agis Ino nat6e solii humana sed etia naturali agi p5z- qaapud A rishotele quoqi libro de rebusnaturalibus iecudo septulegimus hoc modo Ea sunt alicuius caus que uel ab intellenti
uel a natura aguriet Vride si natura nori sine nat6e agitiduplex ratio e :altera que menti huarie tribuis: altera que ad natura re fere:cui ea etia cognita ee dicimusique nobis obscura sunt Milauim rorieq: natu rei Plato natura superiore costituit 8e cosilium uolutate ei vittribuit Atenushec uerba ab intellectu buano ad
diuinii fate trans Perri Sensus n. non idem e cude rebusdiuinis loqmuri quail uerba sti eade Ita ille no se Iu ronqsed etia cosiliumeti nature gubernatrici tribuedum censet Aristotelesuero gestnature cosiliu n5 nom sat ronem iii expste ponit p qua natura optime osa ad fine costituatiagariam: pfician. Patet hoc ilibro degenerat5e M corrupto e secado vibi Empedoclis sententia rep hendiis Q lite M amore mixtioneqi M segregatione nascendium reria caucas nominat 5nisaut nulla o ino mentione facit Quid cause sit sqqui ex hole homo semp aut magna ex prepueniGL et ex tritico triticumo olea meletia ut si hoc m5 c6ponaturs os
fiat ris. n. quomodolibet facto c6gressuhut ille tet sed rone aliqita agi ii iid igitur causse sit i Neqi n. igniqaud terna nec uero amor M lissaltem qppe ho comiscedi altera segregadi cam op tinet 's aut querimus rei cuiusqi si abstatia esia5 mixtio M segre natio ut ille existimatifortuna si qde in his noscimus n5 ron sfieri. n.p6t ur casti fortunaqi p mixtio fiat. Nature aut repta cacita se babere: hoc e inne sic pieri. 8 hec uniuscuiusqires natura et
de q ille nihil docuit nihil ergo de natura locutus e. Quin etia
454쪽
hoc idem de rone loquor Uecta rei bonu* C: At ille mixtionem tantum odo probat. En qaperte philosophusiane fieri que sicam Natura fiunt exponit inrae ipiat cur ita fiat cani egiM essetia bona recta uniuscuiusq rei eade r6ne describitrio ea uidelicetque in ipsia nazuna continee sed que superiorpfluit; queadmoduAlexader quoqi apbro disiensissulus philosophi expositor aptet declarat r5ne q)em natura ageret sed rio ea qua in se cotinen i Panatura n6 aliter qslato faciat s sopbish ubi de asaltu M stirpiu
diuina adeo ipso Psiciscede:am: resipsasNatura nascentesidi uitia harte effici M conseruari hi nouushic pbilosophusiabster Ceor giuqq aliosphilotenebras uocaticu ipes tenebris sume ignoratie uerseturiee dicitique nat6eqdel sed no alicuius cauca aganta cciqi id demostrare uelit natione dicit ri 6 modo ad cam finale referri ruera etia ad materialeam: formale. Quapropter talem format:
uel potiusformare uellet si in id asseq post vi syllogismu. Materia
inqimo e cuius caiagie: at materia natio e ergo aliq natio e cuius
ea nihil agin Sed ut nosrndebimusad id qs de mete sterrogat:
sic ipe de materia respodeat: qua r6ne ee opinae. Non ens fieri potest: ut idem M materia sit: M natio rei, Alteria Appe ad forma M neptinet: altera forme finiq: opponi Quod aut no miateria sed natio finis sit: cuiusca agie ripm quoq: philosopbu AristoteIem auctore habemus. Sic n. libro primo de partibus aialtu scribit. Quoniam pluresin generatione naturali ee caulas videmus una scilicet: cuiuscausa: alceram: unde principiu motus de his quoqdiffinienda es brum earu prima aut secuda natura sit. Videe aut prima qua alicuiuscausa dicimus. Hec ens natio e principiu auce natio ta in artificiosis q in naturaliter costitutisrebus. Sive eniintellectui siue sensu definienrmedicussanitatem: edificator edesse nationem et causa reddunt ambo uniuscuiusq rei quam faciunt: M cur ita sit facienda. Sic nostanti uiri auctoritatem sequentes: nationem fini non materie tribuimus: M quotiens aliquid dicimus fieri ratione id n5 materie Ised sinisnati6e ac contemplatabe fieri intelIigimus. Vtputa quonia forma edita talise:aut qm tale sucedes idcirco ita fidi Mnano cur ita fiati hec est Atqui nouusiste
philosophus quem opimoissiue auetore habeatin6 uideo. Quis
enim unqua mentis compos natione tribuit materie et subiecto c
455쪽
aut qua tande natione ut ita sentianipse mouetur A dhuc en in nihil amplius dixi m qita esset nisi forte dicat: illud se exprimere uoluisse mori mo ea natione ageretqfinem inducatised etia eumq materia Faciat: az Urea materiaeeratione. M amplius natione significare q fine; M cuius causa. Quado agit quide A materiam tractat: sed Fine confestim rio inducit: Ri uero nec ratio Ppterea
appellada materia inne uel oino Fiat uel ab artifice aptior reddas: M ea natio qua fieri materia diciqfine respiciati oportet. finis Mens rone se simpliciter disponi materia: M in melius mutari manifestu e:qppe osa M prestribunt; fine M ad fine accεmodae. Dicet etia fortassisnouushic philosophusidcirco materia r6ne esse qm materialiscausa e . nihil eni nisi absurdum ex ta absurda
sentetia augurari possumus Quod si ita ei putat ho parta doctus:
qcqd causa rei e: id etia esse natione:quod nemo nisi mete captus assereret. Cause. n. qtuor furit: ut ipse Aristoteles tradit. Quoniarnquit quatuor cause sui: de omnibusnotitiam habere physicus debet is Q ad omnesreferenscur ita e naturaliter reddet materiae forma: quod mouerit: cuiuscausa agazur. Ratio aute qua agi et
una finalis formalisve est eo de philosopho auctoresq in primo
de generatio e animal tu libro uta inqt vita tuor cause habentur: uria que cuius causa dicitur: M pro fine e altera est es sentie natio: que quidem etsi nomine variant tame fere pro una existimadestit. Ite undecimo de rebusdiuinisque libria metaphysica uocat. Tresigitur inquit causet triaq principia sunt: due in quibusconssumitur contrarietas: cuiuspiars altera forma et ratio est: altera
Privatio: ec tertia materia. Ita natio ab Aristotele omnibus locis ad formam non ad materiam refertur, Et quanqm plures cause plura principia sunt in naidis nomen forme: fini:aehui: habitra assignatur. non materie : que contrarietatis aduersius formam J altera parsest:quando materia cum priuatione idem numero et Sut Aristotes tradit. Que ca ita sint: minor syllogi sint extremitas qua materiam esse nationem posivit ut Falsalimprobanda est: nec sequitur:si causa es hietiam rationem esse Neqi uero si nationem modo ex forma imo ex materia petimust nati bipsa materia erita sed nationes cur homo m6 talissit licet ex materia capel materia aut ipsa note nat6isappellare non liceri Quapropter natio q remita effsiue creari dicimusinatura ipa rei precipua e. nec aptiusilcq
significat tu forma finisue cuiusca gigniciostedat Itaq natione
456쪽
eo uerti ca Arie M porma: unicui manipesta Ereκcepto boe uno philosopho M uocabulors auctoreAddem sit r6nem no mo for male finale : veru ecia materiale posuerimusquia sibi ipe cocedicupit: nihilo propterea magis se natio porriget: forma se finis. Neqi enim si dee natio materialis mox natio simpliciter erit: qnqdem a doctoribusita accepimus rorie simpliciter abse lateqi eaeeique formam significat quanil Georgius existimare uideturethiopem csi parte aliqua sui corpori salbus sit: album dici merito posse. Sit ergo materia: si ita libet: nacio materialist sed natio quariatura agitmon aliter capienda e contemplatione finis ea; qars intellectu': agat pro sui finisnatione. Quaobrem nihil plus natio de qua agitur significat. 9 forma et finis. Quocuq: ine monacio sumaturasiue pro humana roneique cu appetivi colueta
deligit uitia aut uirtutes sine appetitu res efficit artificiosast ueIecstu: ut edes sueP r5ne separa atqi abstracta: cuiusauctor em stato: si uep r5ne iuncta cu natura rera effeci rice: Non pol nisi contemplatione respectuqi forme ac finisintelligi. Quapropter Georgiusnihil qaadppotitai ptinere uidead opponit frus a i nem illa materiale diu ac multu cogitatam Pduci diri Iucem. Seqtur aliud eiusobieetu Q natura nihil consultet: quaqua alicuiuscausa agi cum longius se extendat alicuius causa agere consultare: quod uerba Aristotelis angensostenderemtiyca res perpetue agant qde alicuiusca sed sine ulla c6silio. E enim consiliu inqsitio reru:que in nostra fiunt potestate: contingat FN dubie fiunt. In ppetuis autem:qm necessarie sui mulluse c6silio locus Hisuerbis atq/ ronibusnon fuissed alienissese Georgius Ostetat: M platonicosomes aggressi nemine posse impeta suum serre exclamat nos etiam qd consiliu siti minime definime metie.
Sed quisita indoctu atqi insipiensest ut quod Georgiusaccipe. .. abAristotele potuitlideplotinosporphyriose proclosdamasti osti simpliciosi reliquo is, platonice secte doctissimos uiro' accipere
neq uail potuisse arbitretur Nam si ho mo tis rudisaiqi Uo eius rene id qdem refert: quo pacto sapiencissimi illi uiri rio idem Mintellexistent: Ac quatenus Fieri potuisset:declarassent. Legerunt profecto hec illi quoq: apud Aristotelem: M recte dici n6 negat.
Verum consi Iii nomen non unam rem significare respondent:
sed modo ad intelleetiim humanum: modo ad diuinum referri.
Itaqi licet consilia nostra rei minuscognite inquitione describie:
457쪽
dtumia tamen omnia rerum certitudine excellit sui generisesb. Consultandi igitur seu cogitandi ratio :auc inquisitionem rerum: per transitionem de alio iri aliud dicit aut cogitationem intelli/gericiam: uoluntatam: M prouidentiam:quomodo M A ristoteles
sexto etbicorum libro consultare M cogitare idem ee affirmat. Cum itaqi naturam consultare dicimus ad uolumussignificari ut natio M intelligentia princeps insisteris': nature animaduertat eaque certa explorataq: sibi meliora habeat: celeriq intuitu quasi
concepta peragat sua nego cia longe consultius A sumanu agere queae ingenium nomine quidem loquimur usitato sed longe aliter quulgusexponimus:quod certe licet Facere: idq: ipe Se orgiusqQ imprudens fatetur: siquidem Aristotelem scribit de in tellectu dixisse: Q intelligit quidem sed non per imaginationem
se sensum: quod genusintelligendi longe perfectiusesse afices:
nec nisi equi uoce stelligendi nat5em recipere. Quod si Aristoteli licuit intelligendi uocabulo id eκprimere: qs altiusatq nobilius est: il humana intelligendi natio constet: quurPlatoni quoq: ri6 liceat consiliu ascribere intellectui: no per bumana de re dubia inquisitionem: sed altiore nobiliore modo: qui mentic5ueniat separate atq: eximie. Sed illuc redeo unde discessi Rristotelestia tura uel cogitarei uel c6sultare sua intimar6 negat exteriore autem ne ipse quidem negaret: ut ex hisintelligi facile p6is que aduersius Empedocle scripta supra memor Aui: atq: etla ex uerbis Alexandri summi expositori si qui ita inquit. Natura rio per de lectum nec sua intima agit natione. Sed queret aliqs utro tandesignipicaao Aristoteles constultandi uocabulum usiurpaverim quuueteres philosophos errorisargueret: φ naturam alicuiuscausa ogere non putassent. Nam exemplo quod de arte mutuatus es hi
iraquiscionem rerum obscuriorum uidetur exponere. Veterum autem illorum sententia non nisi cogitatione significari consere taneum est. Quum enim illi cogitandi nationem: cuiusdia laxae
interest alicuius causa agere; s natura nequaq inesse arbitrarema Necessario negabat naturam alicuius causa agere. Q si Aristoteles e directo opponit :fortasse no inquisitionem: sed cogitandi roem designat: quum nominat consilium. Rri minime inconueniens sic agi de cogitat5e: exeplo significati alterius c5sultare. n. cogizare aliquod est. Itaq= ut ars qmuisnihil querat: alicuiusdamen causa agit: sic natura S si rio cogitat ipa:tame alicuius causa agere poc:
458쪽
Iebant igitur illi: que a natura procreantur nuIIa ine effici: sed una materiali necessitate M peraccidens fieri. quippe imbrem mim a Ioue per est atem mori ut frumentum in area pereat: sed propter uaporem eleuatu qui reprigenatusM in aqua conuersus tuo pondere feratur deorsum. accidere autem ut imbre demissio: frumentura Tereat imbrem ipsum rio r6e effici; sed necessitate materiali. Hec illi cu nihil a natura cogitari nihil alicuius causa a arbitrarenu. Qitoria sententia reprobaris A ristotelematura alicuius causa agere ostendit: etsi conssilii ac cogitatbisexpers elle uideatur. Cocedit igie nihil a natura cogitari; queadmoduueteresilli censiuerunt: sedppterea rio alicuius causia agi: dicenduriori arbitrariar. quod idem a platonicisquo dicta Gregorius non intelli t. Neqi ens naturam ipsam siua intima facu Itiate uel cogitare uel consulere pla tonici asserui sed hec menti siue intel lectui exteriori tribuunt qui presitiinsist at incubat riature:am: officia dirigat. Veteresigitur iIllaea cogitandi nato e qua nature demebant: ea uolebant non alicuiuscauca agere. M ad huc sensia occumlse Aristotele existimo. Qitisenim tam pingui mineruarie ut intellectu nature iacesserea negent alicuiuscausa agere am 8dii nibit ee: quod mensambigat M querat arbitraris: tameq'illa certo norit id reeta nato e mandari opere:8c causa alicuius effici: Pculdubio cocedes: Mentem enim Adiu menses : res certa cognoscendi r5e complecti necesse est. qa Alexader quo Wi cuius modo ment6nem feci aperte declarat. Aristotele etiam fortuna
M talum inter causaseisicientes connumerarisaut rem naturalita
Inquid:aut ab intelleetu proficiscentium: aliquid semper causa e. ut rei naturali rem ab intellectu proficiscentem plane opponere uideatur uia eiusquo sententia riiatuna nec animaduertat meccogitet. Eonij lium itaqi partim cogitandi rationem significare: partim Inquisiitioem rerum: de qua iri libro de moribus agit , catis
iam declaratu est. Sed meminisse illud oportet: quod supradietaei ematuram ea co tandi intelligendiqi r5e: cum Aristotelis tum expolitoriseius Alexandri sententia carere; que intima e . Nam exteriore illa: cuiuscietionem: dum natura explicat: co Ricare a platonicisdicitur ne ipsit quidem tollunt:quando alternaniaram Og uicit alter ia intima natorie nihil a natura agi conpicetur:
ut dictum iam superius fuit. Quid enim natura agere possit: uueteste Aristotele non activum: sed passivum principium est: mul
459쪽
eκtrinsecus adsiti quod intelligeriis opimens facultatem agat dirigensalienam hanc riaturam: quasi instrumentum ad finem: iqui in deo esse consi Itum arbanania. Non lignificat consilium dei sed summu pini complexu plenissima πnotitiam Et quemadmodum ualere ingenio bominem dicimus: qui line longa indagatione rerum exitum assequi potest sic deriqui nulla omnino indagatione utatur: ineffabiIi Ingenio: miro colitio inaudita uolutate excellere opinamur. Faciamulinquic Dominem ad imaginem M similitudine nostram. None doctores noliri sanctissimi uiri hunc locum exponentes: cosilium diuinta
altat creatoem hominis pcessiste Ri Georgius impios indoctos: inficio suocat qui diuinum dicunt esse consilium. Plato etia eadequa doctoresnostri sententia fretusin epiri omide ita inqt. Sta
bile rirmumqscum anima rem optima mente optima deliberarit:
perfecte atqi absolute proucit. Qita re ne adamasqdem firmior est. nec ulla res potest esse stabilior. Enimuero tres Ile parce ea rem continerit: serues ritq integerrimam:que Optimo consilio deo cui deliberata est. Requi Georgiusdistinguendi determinadi Ignorancia in eum dilabit: errore: ut da alios impietati damnat seipsum impiissimum esse demonstret. Neqi enim Platoni tantudetrahit: qui deo adimit consilium: sed eciam doctrine religionis nostre. M litteris sacris Ita fit ut consilii natio nihil minus racio Miscontineat M hec quasi reciproca sint: ucq consitalcat salicuius causa agat: M q alicuiuscausa agit:conssiliet. v si natura alicuius causa agit: consultet etia necesse est: siue cogitandi intelligendi uenatione: siue celeri finiscomprebensione: Qq no sita facultate istas ietate mentisprincipis atqr rectricis Arseriam ira agit: uerumno ea que in re arcificiosa posita est:sed que in artifice continee. 1 Georgii autem quantum sit ingenium: quandaqr doctrina; . uel ex hoc stelligi maxime potest Q quum Aristotelesricituram dicat non consultando opus situm efficere: idqi exemplo arcis confirmet: hic qui se Aristotelicum tacit cosultare artem opinae;
460쪽
nec Aristotelem negare ait artem consultare: cum id etiam ceco manifestum esse arbitret: .artem sicilicet consilio ac delibentatione uti. Verum accipi hoc rio simpliciter dicit: sed per suppositione ad hunc uidelicet modum: sit in ligno esset non consultaret. quanaesne etiam demonstrat artem sententia Rristotelis consultare. Si in ligno esset inquit non cositalcaret:ergo quum extra sit c6 stultae. Secundum banc igitur Georgii expositio em: propterea Aristotele naturam consultare riori puzaz: quia non consultac. Nam si propterea duntaxat non cosultare artem arbizrarecurrquia si in ligno esset mora consultaret.nihil diuersum a natuna id caperet:quado quide natura Perinde atq ars in ligno claudereD. Tollitur enim hoc modo differentia ut ars principia iit extriri secus natura intrinsectansitam arsqnatura s ligno c5prehendi . Quid uero Aristoteles non consultare naturam artis: eκemplo contendit: si iudicio Georgii consultare naturam luce clarius e lNam Plato tam artem A naturam c6silio uti affirmat. Qito sic: ut sil ars consaltat. que naturam imitatur M sequitur frusti a R/ristotelesnatura non c6sultare argumento arti ostendat. Quid preterea eorum sententiam Georgius improbat qui consultare artem affirmant 8 Platonicorum quippe quibus repugnore ipse nititur: hec opinio est fae M artis consilium siti: M Nature. In hunc modum homo iste argumentatur Rc iudicat qui se expositoremae defensorem Aristotelis facit: Nouit inquit Aristotelesortem consultare: hoc enim uel ceco: ut aiunt patet. sed si in Iigno esset non consultaret. Sic Georgius inquit. Nuc Themistita si placet: audiam ustuirum doetu: 8c discipline aristotelice Familiarissimu Is hunc locum exponensita inquit. Neqi enim faber lignarius consultat: utrum prius secandum sit: aut doudum:nec gramma ticusquemadmodum litterarum elemeta scribenda sint hoc est a aut b. Nec uero quum Cleonem scribit; cogitat quam prima qua
secundam litteram collocet: edificator etiam nori consul diaz utra iacienda primo fudamenta sint; an parietes c5struendi: an tectu apponendum. Eodem modo textor: lapicida:reliquiq: artifices
suo officio funguntur: nullusconsultat: d habet sibi situm quis
L . c. ' certam finitum opus nec ordinem ad finemvpositu pertinente - ignorat. Hec eade ab Alexandro: Simplicio: Ruerroe: Riberto:
Thoma: reliquisqi Aristoteli expositoribus hoc loco scribune. sis, SQ Iu G porgiusceco quoq perspicuum esse dicit arte cosultare.