장음표시 사용
21쪽
se attracta, istico Ucendissubjectus Liluor, noιrisius nimirum ab externo Aere iam preponderante uti docet Pecquetus in Distertatione Anatomica pag.63. 9 manifestum est, eadem plane facilitate exsugendum sic argentum
vivum,qua exsugitur Aqua : quod cum Experitntia tam aperte repugnet,
necesse est sententiam, ex qua sequitur falsam esse.
Experimentum hoc fecisse me ante aliquot armos memini, prout in quarto illius Tractatus,que tunc scribebam, Tentamine allegatur,ad pro bandum scilicet, contra opinionem vulgarem, Liquoressponte ascendere ad Vacuum pr.eveniendum: quod ab Autore nostro hactenus admitsum iri autumo , quippe qui Liquores, suctione attolli creditos Funiculi sui contractione violenter attrahi statuit.Verum, ut Experimentum hoc ex minemus, quatenus praesentem spectat controversiam , memoria recol mus , supra in responsione ad Autoris nostri Argumentum tertium nos ostendit Ie ; Quod , quando Calindrus Mercurialis qui restagnanti incumbit Mercurio , altera sui extremitate Aerem habet omni cum inmo- obaera commercio interdictiim,ab incluso isto Aere tantum pressionis Aeris externi demtum est, quantum aequiponderat Catindrosercurialio digitusque,t qui toti ambientis Aeris pressioni in quibusdam sui partibus est expositus,& in aliis nullo languidiori duntaxat pressioni Aeris inclusi, inusitatam a praepondetante Atmosphaera potentia pressionem susti
Consderemus quoque , Thoracem , istosque Abdominis Musculos. qui Respirationi inserviunt, toto Aere ambiente premi et qua pressi ne non obstante, Musculi Respirationis usui destinati, potis sunt,absque insigniori ulla resistentia, Thoracem ad lubitum dilatare; quoniam, ut primum illi Thoracem dilatant, dilatandoque debilitant Aeris illius. qui tunc intra corpus est, Elaterium, Aer externus illabendo, ob solitae ibi resistentiae defectum, Aerem in Thorace stabulantem in vitium cum externo Aere aequilibrio conservat. Hisce praemissis, difficile haud est in HUσthesi nosita Examinatoris Experimento respondere. Dicimus enim, quando Cylindrus Mercurii ad notabilem quandam in tubo altitudinem attollitur , Aeris in Thorace pressionem toto Calindri istius Mercurialis pondere minui , proindeque Musculos respiratorioseo ipso enervari, quo minus aequὸ liberet, ac solebant Thoracem dilatent , propter illibatae pressionis Aeris externi adversus debilitatam pressionem Aeris interni praevalentiam: at si loco Mercuris Aquam substituas, brevis adeo C lindrus illius comparate levis Liquoris tam parum Aeris inclusi pressionem minuit , ut solita fere vi sua Pulmones intret,
proindeque tanta ferme potentia, quanta Aer externus adversus Thoracem premit.
Atque hac occasione inentem subit nobile Ingeniosissimi Paschalis Experimentum , quod clare ostendit , si superiorem ejusnodi tubi, qualem Digitigod by Corale
22쪽
ualem nunc consideramus, partem ab omnis intcrni Aetis pressione possemus liberare, consequens fore, quod & Examinator fieri debere affirmat, ut Mercurius pressione Aeris externi sursum in tubum aeque ac Aqua impellatur, donec tantam attigebit altitudinem quae ad pondus ejus pondere Atmo fhara non inserius, sed ei aequale constituendum, sussiciat. Experimentum ipsum , cum tantopere ad rem faciat, dignum
que sit notatu, iisdem verbis id subjungemus, quibus illud ab ejus Sy - patriola, & Amico familiari perdocto & candido Gassendo commemo- .ratur . - Neque Cero hoc serum, sed insiper vitreo Diabοις Ct erex , ea ns, nn , qua parfuerit longitudine es secto, ct post Embolum ad Orocium usique cf. i.
compulseum immisso ad normam in subjectum H drargaram reprehendit, io denu' ubi Embolum sensim deinde educitur, consequi Hadrargarum, ascendere- pς οque ad eandem usique duorum pedum cr digitorum trium, cum semisse H P ' tudinem. Cui immediate Circumstantiam quandam subjicit, quae plurimum sacit ad praesentem Controversiam,periodo sequenti: cubi deinceps, adhibita licet non majori Gi,Embolum altius educiιur,consistere H drargyram neque amplius consequi, ac feri interim Inane quod LFatium inιercipitur ab is ad Embolum usique. Hactenus ille. Unde videre est, Experimentum Examinatoris commode explicari posse per nostram Hrpothesin dicendo ei congruenter accidere, in vehementiori Respiratione lindrum Mercurialem altius, quam in languidiore, attolli: quoniam, in casu priori Pectore magis dilatato, magis etiam Aer inclusus expanditur; quo ipso debilitatum ejus Elaterium tantis, ut ante , viribus olim drum Mercurialem nequit munire, ut ambientis Aeris pressioni penitus aequiponderet, Atque Rationem, quare Hydrargyrum non tam alte a tollitur per respirationem ac in Experimento Torricestiano suspenditur, non eis, quod Aeris Externi pressio tam alte illud attollere non valeat;
sed quia, uti jam exposuimus, liberae sufficientique Thoracis latationi Aeris ambientis pressio resistit: quae pressio cum tam amplae incumbat superficiei eique nonnisi languide a debilitata Aetis in Thorace inclusi pressione restitatui, valde notabilis ab eo facile existimabitur, qui s
cum reputaverit, in Machina nostra, externi Acris pressionem contra Embolum, tripollicari Diametro minorem, Valuille, ut Experimento
trigesimo tertio tradimus, pondus plusquam centum librale sursum ii pellere. Atque in transitu observare est in praegret sae Doctrinae nostraestabilimentum, quod, quando fortiter Hydrargyrum in tubo vitreo su-gimus, licet Mercurii elevatio, juxta Autorem nostrum, itidem ab illius Funicato, in quamcunque partem se contrahente, perficietur, sitque licet iniet interuam Pulmonum superficiem, & tubi cavitatem consuercium, non tamen in Pulmonibus nostris ullum contrahentis se
Funiculi conatum ad Membranam, qua fulciuntur, divellendam senti
23쪽
Atque ita qliatuor Autoris nostri Argumenta examinavimus, quibus probatum ibat in Exeerimento Tomicelliano Argentum vivum suspensum teneri non polle per Externi Aeris aequilibrium. Contra quam . Opinionem ait - equidem alia polle Argumenta allegari et verum , uti erobabile non est, telum, si ea praestare iis putat let, quae urgere ipsi vi-iuin fuit, praetermitturum ea fuisse; ita a vero non est absimile , responsiones pro iis aeque ac pro aliis praesto fuit Ie futuras e maxime cum id quod pro specimine seligit, sit, quod ex Adversarii sui inpothes consequens foret, Argentum vivum descentarum multo magis puto ella errorem Typographiae pro multo minus tempestate frigida quam calida, quod Aer tum litipillior & gravior, proindeque debeat Argentum altius impcllere. Etenim, praeterquam quod suo loco validitatem Autoris nostri consequentiae in dubium vocabimus, sulficiet hic regerere, Observationem, qua cam Vult niti, tibi non constare, uti supponit iplius Objectior quod liquere potest ex illa Experimenti nostri decimi octavi parte, undς res Facti depromitur; quod pluribus animadvertere occasio tunc dabitur, quando ad Experimenti illius defensionem fuerit pervcntum. Adeo ut iis, quae utrinque dicta sunt hactenus, uti par est perpensis, . Lectori judicandum permittitur, quo jure Examinator Epiphonema illud adhibuerit, quo Tertium suum Caput concludere voluit, Mineatis igitur tot Argumentis comprobatum, quorum quodlibet se Ρu sussicit, Ar- gentum facto Experim:nto in loco aperioὶ per exterxi Aeris graetitatem a lapsu minime sustentari.
O Varium ipsius Caput, cuius Titulus pollicetur, eum probaturum, A genικm in loco occluμ non sustentari a lapsu per imum Aeris Miserium, admodum breve est, nec requirit, ut diu ci immorcmur. Egenim, cum hujus Allertionis probatio ab ipso allata liaec sit. Cum ιο vis hujus Elaterii pendeat a refutata jam istis aequipondio cum digitisa9 A genti vivi, ita uι nec pim nec minus faciat hoc Elaterium in loco occlum. quam sit per i ud aequipondium in loco aperto; manifestum es cum jam
ostensum sit elisium plane else hujusmodi equitondium, si disium quoqμο
esse tale Elaterium c Hoc, inquam,cum non sit Argumendum novum,led ex iis, quae tradiderat Capite praecedenti, illatio, nostrae ad illa darq rccponsiones supervacaneum recidunt, distincti quidquam ad hoc respondere. Lectorem potius rogabimus; ut animadvertat, quod, cum Aritor noster dicat, juxta Advertarios suos. Nec pluι nec minu facere hoc Elam,
24쪽
quid alii scripserint, nos ipsos nonnisi in quibusdam Casibus hanc opinionem admittere. In aliis quippe multo plus praestitimus per Aeris Elaterium, quod intra certos limites pro lubitu possumus intendere, quam praestari mero pondere queat, quod, quantum quidem novimus, prope sibi semper constat. Atque hujus praecellentiae, qua Elaterium Aeris iustructum esse potest, quoad vires, prae ejusdem pondere, antehac Exemplum dedimus in Experimento nostro decimo septiino, ubi, Aerem in Recipienti comprimendo, Calindrum Mercurialem altius impulimus ea statione, in qua aequipondium Aeris sustentare eum solet & in. fra nacturi sumus occalionem insigniores probationes adducendi.Verbis modo recitatis Examinator noster hoc subjicit; Adde cum assata jam Capite praece deme Experimenta de adhaesione digiti, &c. eodem modo habenι in loco clauso, ac in aperto, necessarium esse,salla ex iis Argumenta
contra aequipondium, eadem quoque contra Elaterium Mim habere. Verum licet hoc ceu Argumentum novum proponat, cum tamen nonnisi
adhaesione digiti nitatur de qua jam rationem reddidimus secundum H pothesin nostramὰ non video, quid novae particularisque responsionis r quirat. Cumque dicat, Experimenta, quae memoraverat de Adhaesione digiti, &c. eodem modo se habere in loco clas, ac in aperto, optarem ipsum adjecisse, qua via usus fuerit in Experimentis capiendis. Non citim signia ficat ullis aliis modis se ea fecit se, quam in ordinariis Conclavibus, in t
libus vero raro unquam decit internum inter &extetnam Aerem commercium, vel per Caininum, vel Fenestram,vel Ianuam non exacte clausam, vel per foramen aliquod, rimamue,quibus mediantibus Almonyhara pondus operationem suam intra Conclave exserit. Argumento huic secundo Autor noster tertium non additi, nisi id pro Argumento capimus,quod verbis novissime recitatis continenter subnectit: ' Et profecto Γ inquit J cum expenderent hi Autores, quanta sit dis cat. seultra explicandi hujusinori Aoris Elaterium,nisi idem Aer se seis occupet
majorem locum D ut paulo ante J credo eos sententiam facile mutaturos. Sed cum hoc dictum sit gratis responsionem non postulat; atque oportet eum magis reddere intelligibile, quam ullus aliquis, quem ego quidem novi, hactenus id praestitit,quo modo idem Aer majorem locum uno tempore, quam alio, adaequale implere possit, priusquain mihi opinionis
meae de Aeris Elaterio mutationem persuadeat: maxime cum ipse agnosecat, Aerem Elaterio praeditum elle, cujus vi valeat, post compressio- .nem sui violentam: debitam suam extensionem recuperare: cujus modum k P l. π.si intelligibiliter velit explicare. Advertariis ejus non adeo ὀifficile erit Elaterium Aeris explanare. Verum utrum H)pothesis ipsius, an nostra, sit intelligibilior,loco magis eongruo in secunda DisIertationis nostrae parte expendetur, ad quam idcirco nunc pedem proferemus.
25쪽
Iuod alligatur ad probandum Funiculum , expenditur; nonnuniaque Disyscultates contra hanc Hypothesin
proponuntur. . Hypothesis, quam Examinator vellet, ut meliorem, nostrae surrog re, ita, ni fallor, paucis se habet: Ea, quae nos ponderi vel Elateri Aciis tribuimus, e neutro revera praestari, scd a Funiculo quodam, velectaui admodum substantia, a Natura in ejusmodi casibiis praestituta, ne ritur vacuum, quae violenta distcnsione Vehementer rarefacta , periare tuo fortiterque in dimensiones, genio distensi corporis magis congruas, se conatur contrahere, proindeque violenter omnia illa corpora attrahit, quibus est contigua, si nimis gravia non sint, quae ab ipsa rem
Verum haec Autoris nostri H potissis talibus, fateor, Exceptionibus subjacet, ut, quamvis HIpothesin Adversarioru in ejus improbarem , no a tamen illam, quae ipsus est, essem amplexurus, sed potius aliensviri meum suspensurus, donec tempus, maturioresque Speculationes, vel ulteriora Experimenta aliam quandam Theoriam suggererent, cui ut acquiesceret ratio, magis ellici consentaneum; cum haec, quae est Autoris nostri, partim precaria, partim intestigentiam 'seni,partim insi ieridi praetereaμpervacansa videatur: quamvis non sit ita commodum futurum, horum singulasgillatim probare, quod complures ex Objectio nibus meis eo tendanti, ut Doctrinam, contra quam adducuntur, uno pluribus laborare probent defectibu4eX eorum numero, quos ei impro
Primo igitur, Argumenta, quibus Autor noster Funiculum suum c Matur evincere, rem non conficiunt. Ea , uti ab ipso in sexto ejus Caphe ubi Assertionem suam it stabilitum proponuntur , tria esIe reDerio. Primum tradit his verbis; Constat hoc primo ex jam dictis Capiιepracedenseo ne uit enim Argentum descend ns sic digitum deorsum trahore, iuboque a gere nisi a tali Funiculo suffendatur,eumqueJuo pondere vehementer extendaι, ut per se patet. Verum ad hanc probationem rcia votaugi jam it in hujus disserta ius parte praeSrcisae solummodo. DDiqitigod by Corale
26쪽
. im Litor remittere nos videatur ad Caput praecedens, ad illud tetrospiciemus, antinuinque ad id, quod contra ibi dicitur, ad
vertemus. Licet enim nec teneas, nec instituam in hac Dissertatione Vacuum asserere, vel negare; attamen, cum nunc Hapothesim Funicularem impugnem, plurimum faciet ad ostendendum, firmo talo eam non niti, hi quod contra Vacui Asteriores hic affert, sub examen vo-Proximo igitur loco considerΘ, ex sentcntia Examinatoris Vacuum esse non posse. Atque hanc palmariam reddit caulam, ob quam Natura in Torricelliano, nostrisque Experimentis modo agat tam extraordinario, ac ad Funiculi ejus productionem requiritur: Etenim pag. 47. cum Ad- versariorum suorum nomine rogallet, quae sit ad Mercurii descensum necessitas, ut priusquam 1 ubi idat , superficies ab eo separetur, & exten.
datur: Re fondeo inquit 2 ideo hoc seri, ne detur Vacuum cum nihil alia dibi adsit, quod loco Argenti descendentis possit succedere. Cui proxime sit ungit quam cogenter, jana non ς minabo atque hinc plane con-srmatur commune illκdper tot elapsasicula usurpatum in Scholis Axioma; idelicet, Naturam a Vacuo abhorrere, Ac, licet videatur Funiculum suum immediatam Phaenomenum, ut Torrice iano nostrisque Experianentis occurrentiam , causam assiginare ; ipsum tamen, si rem aliquanto altius indagare lubeat, ea in Naturae a Vacuo abhorrentiam resolvere,
ipse nos clare docet pagina sequenti; Ngm licet, inquit immediata ratio, cur Aqua, verbi gratia, ex hydria hortulacla superne clausa quo exemplo utuntur non descendat, non sis mctim Cacui, sed ea , quam modo diximus, nempe quod non detursu ficiens pondus adsoletendum istu unexum, quo adhaereat aqua clausa hydriasummitat , ad eam tamen raιιο-nem necessaris veniendum es.Verum,licet Autoris nostri Funiculu/,aeque
ac reliquae illae vix intelligibiles Harhem,quas Viri docti excogitarunt
ad rationem reddendam suspentionis ascrcurii, aliter quam per exteris ni Aeris resistentiam , excogitata duntaxit videntur ad evitandam Va cui admittendi necessitatem ; attamen nono deo quomodo Examin ror noster cogenti Argumento probet, vel nullam cise posse in rerum natura vel de facto nullum productum esse io his Execrimentis. Elatim
Capite quinto subi ex professo provinciam illam suscipit non nisi duo
haec Argumenta invalida assert. Primum petitur.ab attractione, ut ille supponit, digiti in desertam tubi in Experimento Torri Plano cavit,tem : Quae quidem est P tam Cehemens tractio G adhasio, cum non nisi a Pas i a reali aliquo corpore, inter digitum cst Argentum connituto, q eat provenire, manifestum en statium illud vacuum non esse, sd vera aliqua subsantia repletum, Verum, cum ad hoc Argumentum jam responderimus, expendamus non urgentes, Vacuinas forte Objecturos, nullam se vi-dcre nccessitatem, citatasi in casu proposito Tractionem admitterciat,
27쪽
substantIam latetnam idcirco desertam cavitatem persecte replera; non hoc urgentes, inquam expendamus illius alterum, quod a Diaph Deitate duci desertae partis tubi, quod spatium dicit) vacuum si esset, parvae columnae nigrae ipeciem esse habiturum ; Eι quod nuda speciescissatis, neque ab eo, neque per isiud possunt ad oculum pervenire. Veiatum ne in Speculationibus & Coictroversiis Opticis nos implieemus, si quid ipsi amplius, quam ipse prob re' forte possit, concedamus; alia tamen, uti Experimentum non demonstrat, nihil corporis in usta partes fatii a Mercurio deserti esse , sic nec Argumentum innit uti Autoe
ejus bis ne it in hoc Capite spatium illud Cera aliqua subsantia repleri. Nam, juxta, inpothesin Epicureorum alioruinqae Atomistarum, qui Lucem corporeum esse itatuunt a lucidis corporibus Uuvium,eamque ex Atomis adeo minutis conitare, quae libere angustos Vitri poros permeent, nil erit causae, interspersas in superiore tubi parte Vacuitates negare. Lucis enim Corpuscula, quae spatium illud pertranseunt, tam pollunt et se numerosa, ut nullam ejus partem sensibilem non illumin tam relinquant; & tamen interspersa habere tot Vacua Intervallula poterunt, ut, si omne, quod corporeum est in eo spatio, de quo loquimur, in unam esset massam compactum, forte non dimidiam ne dicam decimam, vel etiam centesimam9 totius spatij partem adaequale replerete id que eum in modum, ut in Experimento nostro decimo septimo notavi - .mus, quo Conclave aliquod apparere plenum suditus fumo potest , liacet, si omnia Corpuscula, fumum istum componentia, reunirentur,non nisi exiguum demum pastillum formarent. In quam rem memini mec,phuram , acceptile, cujus pauxillum odore suo replet Cubiculum, cumque in Stillatitiis Vitris diligenter obturatis fumos calore trant dactos captallem, eos ista ratione rursum in veram Caphuram coagmen tabam, cujus moles parvi admodum est momenti, ad spatium illud comparata, quod quoad sensum replet, qu/ndo odora corpuscula per libe- tum Aerem sparguntur. ἄCui pollem adjicere, Experimentum Torricellianum, nocte factum caliginosa, vel in Conclavi penitus obtenebrato, si bene succedat paruin autem causae est suspicari contrarium) jure dubitari potest, num Autoris nostri Argumentum ibi locum sit habiturum. Etenim, si proibare conetur, locum, de quo quaeritur, plenum fuisse in tenebris, quod, Iuce intromitIa,vel illata candela, lumen intra ipsum appareat,vacui Aia sertores juxta inpothesin suam regerere poterunt, Lumen illud esse novum, manans E corpore lucido, quod suos radios corporeos penitus per Vitrum Spatiumque, de quibus lis est, jaculatur, quae ob talium Compusculorum absentiam paulo ante visibilia non erant Et posito, Lumen non fieri Atomorum per corpora Diaphana trajessione sed lucidorum corpurum per ea impulmo propagatione ; nom
28쪽
ianien nde sequetur necessario, partem tubi desertam plenam esse debere. Uti in Experimento nostro vigesimo septimo; licet plurimae ex crassioribus illis Aeris particulis, quie ad sonum languidum advchendum apparebant necellariae, ex Recipienti nostro prima Sc secunda exsuctione ellent extractae; tot tamen ex similibus Corpusculis inibi remanebant, ut illarum,quae aberant, inopiam sensus non perciperet, quamvis postea, extracto numero multo majori id ipsum animadvertebatur: sic materiar sitis restare. poterit ad Lucis impulsum transmittendum , etiam sit inter materiae illius particulas multae vacuitates intercipiantur. Cum e contra probare sibi sumat Autor noster, non modo non et se Vacuum coacer malum in spatio toties memorato, sed penitus nullum. Posteriori enim
sensu, aeque ac priori, Scholae, & Autor nostcr, qui illarum opinioneminetur; Vacuum negant.
Verum, non obstantibus iis, quae modo disseruimus, uti in Experimento nostro decimo septimo determinare defugiebamus sitne Vacuum, an minus, ita jam, quod diximus ad I Examinatoris nostri Argumentum , non factum est ad totam nostram de hac Controversia mentem aperiendum, sed ad ostendendum duntaxat, quod, licet ejus fi pothesi supponat, Vacuum non dari, Argumenta tamen ipsius notriatis id probent et quod ex parte ostendit, Doctrinam ejih esse precariam: alias enim Cartesiani, licet Plani Liae, speciose satis an vere, vel minus, nunc non disputo declinare necessitatem Vachum in deserto tubi spatio admittendi, supponendo, eum secundo N primo impleri Elemento, quo-
Ium particulas suas minutas concipiunt, quae per Vitri poros meent, re meentque. Sed tum admittant oportet, externi Aeris pressionem esse suspensionis Hydrargyri causam. Licet enim materia Coelentis spatia Memcurii deserta repleat,ea tamen, quae intubo est, impedire Liquorem tam Ponderosum nequit, ne ad eandem cum Mercurio restagnante altitudinem subsidat; cum, omnibus tubi partibus,imis aeque ac luminis, illi nia teriae subtili pelviis existentibus, ipsa, pari facilitate, in quamcunque hi partem succedet, quae ab Hydrargyro deseretur.
i - Secundum Examinatoris Argumentum codem loco hoc est, quod, cum Cylindrus Mercuri/lis non sustentetur ab externo Aere, nec ci Iesit, ut ab ejus vinculo interno suspendatur. Sed quia, quoad hujus probationem, ipsi sufficit, ad Caput tertium nos remittere , eo jam a nobis examinato, fas nobis erit ad lettium ejus Argumentum progredi, quod vult, Cylindrum Mercurialem, in sua statione quiescenteru, non gravitate, uti applicanti digitum immerse inferiori ve tubi orificio patebit. Vnde infert, illud intra tubum necessario suspendi. Et sane, si dextre diagitum applicueris apertae tubi extremitati, eo propemodum, at non Penitus, ex Mocurio restagnante sublevato Oluae circumstantia neglia
29쪽
non plus includas Argenti, quam quantum Cylindrum Mereurialem selet constituere, Experimentum satis feliciter succedere deprchendes; quod quodammodo mirari me facit, alicubi tradi, eruditum Magna nμm id negare; non quin sis percepturus tubi, Mercuriique contenti ceu unius corporis, gravitationem pressionemve; sed quod non deprehemdc, sensibilem Mercurii seorsim pressionem , ac si digitum a tubo d pellere conaretur. Verum hujus rei ratio haud dissiculter datur in nostr Hypothesi. Iuxta eam quippe , Cylindrus Mercurialis & Aer cum AEquilibrent, digitus non sustinet ullam pressionem, sensibiliter ab Aere in biciate, qui adversus Unguem ejusque latera premit, de ab incluso Mercurio, contra Pulpam premente, differentem. Sed, si contingeret , Cylindrum Mercuralem usitatam excedere longitudinem, tunci sensurus estet digitus pressionem aliquam a Mercurii lii perpondio , ad quod iustentandum Aer digitum non juvat. Sicut jucundum hoc Phaenomenon aeque solvi in nostra , ac in Examinatoris Hypothesi possit ; inqWa, si tempus permitteret Objectioni cuidam occurrere, quam formari polle praevidemus, sed de refelli, rogaremus, quare , quando Memcurius tubo inclusus nonnis statae est altitudinis, culuat ad digiti, ins rius eum ob rantis, remotionem, si ab interno duntaxat Funiculo sustentetur atque, juxta 65ctrinam ipsius,quando Funiculus eum suste stat, solidum corpus aemuletur, ii externi Aeris pressio non habeat quidquam cuti Autor noster docci non habere quod agat in hoc nego
Et si quis curiosus hic obiiciat, omnino necessim cIe,ut digitus multum sentiat doloris, dum ita inter duas aequivalentes pressiones, columnae scilicet triginta digitorum Hydrargyri ab una parte, & columnas Atmo fharica ab altera comprimitur, promptum est respondere, In Corporibus fluidis de qualibus nostrxest dissicultas Comus solidum non talem habere a Corporibus ambientibus pressionis sensiim qualem nisi
Experientia aliter nos informasset forte imaginaretur. Etenim, ne me morem, scit citanti mihi aliquando famosum Vrinatorem, num ab aqua lando maris sensibiliter se compressum deprehenderit, eum ut alii Vrinatores solent, id negalia, accepi eruditum Magnanum de industria experrum fuisse, manu ejus ad trium quatuorve palmorum altitudinem in Hydrargyrum detrusa, digitos ipsius nec ullum pondus ab incumbente, nec ullam pressionem ab ambiente Mercurio sensiisse. Cujus rei rationem sive solers ille vir eam assignavetit, sive non non attinet in praesenti nostra Controversia inquirere. Ad tria haec Argumenta Examinator noster quartum non adjicit, nisi animus ipsis fuerit hac clausula id nobis exhibere: Huc etiam faciunt insignes librationes, quibus Argonium subito descendens agitatur idem enim
30쪽
Phaenomenon facile etiam est rationem in nostra inpothesi reddere, duobus modis diversis; quorum prior squi ad rem praecipue facit, quando in loco coneluso, ut in Reci pienti nostro , fit Experimentum J est, Αrgentui η Vivum subito suo descensu impetum acquirere , ei pressioni superadditum, quem ex solita sua gravitate obtinet; unde fit, ut ad tempus aliquod infra stationem suam decidat, Acremque, restagnanti Mercurio incumbentem,comprimat; qui Aer, in sua Elastica rursuin se fortiter dia latans ad recuperandam suam extensionem priorem atque, ut fit in Elateriis J subito admodum se aperiens, ultra eam se expandit, hocque ipso ercurium nonnihil supra stationem usitatam Cursum impellit, inque suo inde casu iterum quid L etsi non tantum ac prius J impetus, vel potentiae, acquirit, ad Aeris Corpuscula, ut iubingrediantur, compellendum. Atque haec pressionis inter Mercurium dc externum Aerem reciprocatio, sensim decrementum palla tandem plane ccssat, quando Medi curio superaddita illa pressio periit, quam cadendo ex partibus tubi; sua statione altioribus, acqui liverat. Verum prior hic modus Vibrationes has explicandi non est nec citarius in Aere libero: si enim ambientem Aerem solummodo ut Pondus consider&nus, meminerimusque quod de im peιμ pcr descensum acquisito modo diximus; explanari facile hoc Pha- nomenon poterit, dummodo observemus quod in bilance accidit, quando uni lancium,quae aequi ponderant, deprimi contingit,eas nonnisi pol f pi res Vibrationes in Laequilibrio sisti. Atque hac occasione adjiciam hoc Experimentum: Accepi tubum vitreum, cujus duo crura longitudine admodum inaequalia) satis erant parallela, amboque isti tubi parti, quae ea connectebant, perpendicularia squalis 1 hon Experimento nostro trigesimo sexto describitur, ad inveniendam gravitatis Mercurιι de Aquae proportionem. J huic tubo Hydrargyrum insundebatur ad altitudinem aliquot digitorum, cumque in ambobus cruribus aequalem tunc inclinato tubo,donec Hydrargyri pars
maxima in unum crurum decideret, alterius cruris orificium digito ineo obturabam,erectoque rursum tubo, licet Mercurim cogeretur nonnihil in crure obturato escendere, quia tamen digitus meus Aeris fugam praecludebat, Argentum multo humilius in crure obturato, quam in altero,
detinebatur, sed si cita digiti mei remotione meatum incluso & aliquantum compressio Auri patefacerem, praeponderans in altero crure Hydrargyrum plures cum Mercurio in hoc adaperto crure Vndulationes ciebat, priusquam iste liquor in utroque crure ad quietum a quilibrιum se componeret. Cuius rei rationem in promptu est ex eo deducere , quod nuper fuit traditum; nec tamen in hoc calu obtendi potest Aeris violem