장음표시 사용
21쪽
xat oraculi, sed antistites piae tete a Fani Dodonaei, Ammonis , ceterorumque , quae ex tripode responsa dabant a), vocataeb sunt.
Poetae, praesertimque Romani crediderint de Sibyllis, hauriri potest ex carmini b. sequenti b. Osidii lib. I . Μetamorph. Nec dea sum, dixit, nee sacri turis honore
Humanum dignare caput et ne nescius erres,
Lux aeterna mihi carituraque fine dabatur, Si mea Virginitas Phoebo patia illet amanti. Dum tamen hane sperat , dum praecorrumpere donis
Ne cupit ; elige , ait , Virgo Cumaea , quid optes, Optatis potiere tuis et ego pulveris haustu
ostendens cumulum , quot haberet corpora pulvis, Tot mihi natales contingere vana rogavi. Excidit , ut peterem juvenes quoque protinus annos. Hos tamen ille mihi dabat, aeternamque juventam, Si Venerem paterer . Contempto munere Phoebi Innuba permaneo , &c. t a j Lactantius lib. r. p. io. edition. aldinat. M. Varro, quo nemo umquam doctior, ne apud graecos quirim , nedum apud latinos vixit ; in Iibris rerum divinarum , quos ad C. G1arem P. Μ. scripsit , cum de xv. viris ιoqueretur : si uinos libros , ait, non fuisse unitis Sib Ilae , sed appellari uno nomine Sisellinor , quod omnes feminae vates , sibyllae sunt a veteribus nuncupatae , tet ab umus Delpbidis Iomine , vel a consiliis De
Sabri vox vhaenicia est, vel hebrata, si credimus radisio , quae ferre aut portare significat quod Sabulae id est Sibdissae daemonem in pestore portent . Unde ibyllarum antiqui si ma , quam multi perhi hent hebratam, Sabula, vel Samsethe dicta est. Hinc
'rbonis'. apud hebraeos, rithia paenes graecos. Thysius Miscellanear. cap. I 3. Porro de Psthia, aut irithonissa B. Joannes Chrysostom. homil. a . in Gorinth. aa. inquit: Dieitur 'thia instrare tripodi quandoque Apollinis , ae quidem eruribus apertis 2 sicque malignum spiritum anferne in corpus ejus penetrantem ipsam implere furore ἰ ea que inde comis reVolutis is baccari , , spumam ex ore emittere ; atque ita inebriatam maniaca alia proferre responsa . Quod ante Chrysbstomum jam scripserat orige n. lib. VLI. contra Celsum . Nonnus autem , qui S. Gregorii Nazian Z. illustravit opera , ait, in Delphis templo, quod erat Tripos is fortes divinatoriae. Et quod erant hae fortes divinatoriae in phiala Tripodis . sitiaηdo igitur ille, qui ad oraculum consilendum ata venerat interrogationes suas instrueret, fortes illae in phiala movebantur: ac tume 'ibia implebatur, is preferebat illa, quae volebat Apollo. Vide Lucret. lib. s. Eacides live tres illi de quibus meminit Cic. lib. de divinatione , clarius autem Arnilius lib. r. , & omnium clarissime De . Her Id. annotationi b. in Arnob. , atque Salmas in Solin. p. So. , sive , quae in sacris Uctetiis baccabantur ad aras , quae proprie mechae dicuntur, non omni tempore , sicut sib=llae , sed statutis diebus , &noris vaticinabatur . Stat. lib. I. Sylv. II. de se & stella v. a 38. Thebaid. lib. xv. Lucan. lib. I. v. 674. , & Virgil. AEneid. lib. I v. v. 377. Strabon. lib. s. & Is.
Prophetae, interim , sorte jacta vices suas obibant: isque, cui id pro tempore obti- ,, perat , procul dubio responsa Pythiae ex Adytis reserebat : cum illa responsa sua is furibunda quasi , confusa ,. atque obscurissima inde proferret . Isti igitur illa con- , , cinnabunt : neque hoc sufficiebat . Verum & Poetae aderant , qui talia responsa ,, ex ore Prophetae in carmina redigerent . De hac Prophetaram sortione t non ni- ,, hil apud Euripidem l . Apud alia oracula illud quoque vaticinantis Dei iri era, , pretes fuisse , ex Ammoris , & Dodonaei Iovis , & aliorum oraculorum descriptio, , nibus cognoscimus. Anton. Vaη-Dale de oracul. Veter. Ethnicor. p. I 33. edit. Am
22쪽
sunt. Hae tamen multo praestabant reliquis sati dicis mulieribus , atque ab Ara & Antro dimistὰ , regiones peragrasse multas videntur, ubi magno in honore habitae sunt, ac summa hominum superstitiosorum ex illimatione & judicio floruerunt . Unde habemus , in Graecia, quando oracula plura fuerunt, plures pariter fuisse Sibyllas , quod a munere &ossicio , non ab arte , aut dono fuerint cognominatae , ablocis vero, sive delubris, aut specubus celebratae crebro, ac comendatae. Quum autem ad j ita sacra petere, libellos tradere, responsa aut viva voce audire , aut accipere interpretata
a Propheta, aut a Poetis gravibus, plenisque expressa carminibus facillimum graecis esset , Pythias apud hosce potius ab Comuni agnomine , quam nomine proprio fuisse usurpatas suspicamur; quae siquidem paenes Romanos jam summum imperium auspicatos , nondum tamen ad oras Italiae propagatum , Vel maxime concelebratae sunt , quibus tametsi super
stitio quasi anilis fuit , nulla tamen spelunca extitit , nulla crypta, quibus oracula funderentur sa).C Α-
αν Quamquam nonnulli serant Bami in Italia , & Belis seu Beleni in Aquileia exstitisse oracula , ut est apud Heroelianum lib. 8. nec non in Etruria apud Cadirites Apollinis Liv. lib. aa. Quin etiam is eulapi Romae , & oburtinι prope Romam Tibura ; certum est tamen , haee responsa non retulisse eo modo , quo de graecis Praesertim praedicatum est , sed potius fuisse haec templa , aut delubra , quae vulgares latini adibant , ut per sortes , vel somnia monerentur . Nec certum est ρο- ruisse rebus cunctis , ut de Pythiis seriptum est , sed de tali re , sive tali potuin se dumtaxat interrogari . Quorsum enim consuluissent oracula longinquis in regioni bus posita , si finitima habui sient , atque propinqua Φ Aut quorsum libyllinos libra tanta reli ione custodire , tantoque studio, & cura illos inquirere , & ab remotis ciuvitatibus in Urbem deserre λ Praeterquamquod nulli Sacerdotes inaugurati sunt, nulli antistites , ut specubus, ut antris, ut cryptis praeessent, neque ulla lex in Oraeula Romana lata est . Quod si posterioribus temporibus nonnulla adjisse oracula R mani videntur . aut Romam transtulisse italica , id , certum est , non prima aetate evenisse, qua de laquimur.
23쪽
Au PP. n. crediderint Sibilas afflante Spiritu S.
Vrum pro munere nostro de his satis multa . Neque enim ii sumus , qui utriusque disciplinae provincias
turbare , ac miscere aveamus , sed qui a majoribus institutum ordinem conservamus , suaque unicuique tribuimus
Quod autem theologica trutina dignissimum judicamus , illud inprimis est e detulerintne christianorum principes m menti quicquam , & auctoritatis sibyllinis carminibus , de quo statutum est disputare; ut inde Vatibus sacris , quaenam 1ides habenda sit , de quanta , omni ex parte retorta ratione manifestissime depraehendatur . Nam quis ignorat , defensores Veteres , & assertores christianae religionis solitos sui Die ad prophana portenta , potissmum vero ad Sybillam confugere ' Erat ne vindicanda religio ab veteri accusatione , quod malo omine Romanum imperium funestarit 3 continuo ad Sibilam , ad Hidaspem ad responsa Deorum a). Erat ne profligandus idolorum cultus , Deumque unum praedicandum, quem solum aequum sit Vera pietate prosequi , ac sancte pieque precari 3 Statim ad vates istos seciales atque divinos b . Erat ne beatum numen ab impio-b L rum
ast Sisellae, InquIt Lactantius . aserte interituram esse Romam loquuntur , θ' quidem judicio Dei , quod nomen Hus habuerit invisum , inim ea jastitiae alumnum v ritatis populam trucisarit . M spes quoque , qui fuit Haedorum Rex antiquissimas , a quo amnis quoque nomen accepit , qui nunc 'daspes duitur , admirabilis omnium , sub interpraetatione vaticinantis pueri ad memoriam posteris tradit, sublatum iri ab orbe imperium nomenque Romanum Lactant. lib. 7. ubi illud quoque animadvertendum est , . si Hydaspes rex nomen flumini dedit , cum fluvius hydaspi semper appellatus sit , ita scribendum quoque esse regis nomen , & non Hydaspes , ut in Scnoliaste Alexandrini Clementis, vel saltem mutandum utrique. b . A Superest de responsis , earminibusque sacris testimonia , quae sunt multo,, certiora , proserre la fabulis namque exorsus erat . Nam sortasse ii , contra quos agi- mus , nec Poetis putant esse credendum tamquam vana fingentibus , nee phil se sophis , quod errare potuerunt , quia & hi homines fuerunt . Μarcus varro , ,, quo nemo umquam doctior ne apud Graecos quidem , nedum apud Latinos vi
is xit; Sed & nos confuse Sibyllam dicemus , sicubi testimoniis earum sit
24쪽
rum notis purgandum , visque illius ab iniquissimis ca Iumniis liberanda 3 ocyus ad haec fatidica estata ca). Erat ne Epiphania divini verbi en unctanda , & eversio fusae per humanum genus superstitionis persuadenda 3 illico ad volumina
fatiloqua oculos , animumque con Vertebant. Erat ne tandem extremum mundi exitium extremumque humanis conscientiae
examen comminandum Θ subito clamabant, 'daspem sumite, legite Sibyllam, perinde ac si omne mysterium, licet tacitum, etsi occultum fuerit iisdem divinitus reseratum b). Non ignoro autem, qu id nostri passim solent ad haec respondere. Scilicet
non ex sententia, aut ex animo illa attulisse, quae probe norant coelitus non fuisse di missa , sed iis quoque rivulis hortulos
tuos irrigasse , ut adversus prophanos ea testimonia adhiberent , quibus possent aut credere , aut certe non repugnare . Quod
A rit abutendum. Omnes igitur hae Siby Ilae unum Deum praedicant, maxIme tamen . Euthraea , quae celebrior inter caeteras , ac nobilior habetur . Siquidem Fenese diligentissimus scriptor de xv. viris dicens , ait, restituto capitolio ιncendium m, , quidem passum fuerat I retulisse ad Senatum C. Curionem Cons , ut legari Erythras A mitterentur , qui carmina Sibyllae conquisita Romam demitarent itaque missos , , eise P. Gabinium. Μ. Octacilium L. Valerium, qui descriptos a privatis verius cir- ,, ea mille Romam deportarunt. Lactant. lib. I. p. Io. in tergo edit. aldin. Hi oraculorum libri nempe Sibyllarum usque ad bellum Μarsicum permanserunt incolumes . . . . Sed pos CLXX. Ob isdem templo incens .... Dracula , quae extant nane , ex variia Iocis sunt comportata , alia ex uaticis urbibus allata , alia ex Eoibris asiaticis ex s. C. missis legatis qui ipserum exemplar describere, alia' ex aliis urbiabus , is a privatis hominibus transrapta , in quibus quaedam suppotitia , is earminiabus fisellinis inserta reperiuntur . . . Dico autem ea , quae Terentias Varro in suis commentariis theologicis memoriae prodidit. Dionys. Halicarnassen. lib. 4. Rom. antiquit. , Est observatu dignum varie nare ab utroque auctore narrari , cum tamen uterque illa ex eodem sente hausisse profiteatur. a J Cumaeae quidem volumina , quibus Romanorum facta conscripta sunt , Inis arcanis habentur : caeterarum tamen sere omnium libelli , quo minus in usu sint, , Omnibus , non vetantur . eκ quibus alia denuntiat universis gentibus iram Dei ,, Propter impietatem hominum . . . . s viri tacita , is velata carmina fuisse C is nucae J. . . alia quoque per indignationem Dei ad verius inju1los eatael mum priore,, saeculo factum esse dixit &c. Lactant. de ira Dei p. a 8s.
b 'daspem sumite , legite , is invenietis Dei suium mvilio clarius . is apertius
esse scriptum . Et qaemadmodum adversus Christum multi reges insituent aciem , qui eum odio habent. Clem. Λlexandri Stromat. lib. 6. Item Lactant. Iib. 7. , & S. Aug. lib. I 8. de C. D. ,, M spes enim , quem superius nominavi descripta iniquitate seculi hujus eκ- is tremi, Pios , ac fideles a nocentibus segregatos , ait , eum fletu , & ge tu eraia tensuros esse ad coelum manus, & imploraturos fidem Iovis , Iovem respecturum, , ad terram, & auditurum voces hominum, atque impios extincturum, qu .E Omniari vera sunt praeter unum , quod Iovem dixit illa facturum , quae Deus faciet. Ioc.,, fur. laudat. Lactant.
25쪽
- cum de Lactantio , Hieronymo , Nee ioreto , Augustino certum omnino sit, de exploratum a), quemadmodum periti homines solent , responsum dedisse sentio : cum autem de Jusino Id. , & Clemenre Alexandrino quosdam invenerim ancipiti cogitatione distractos , quosdam ver ω ad contrariam partem
inclinatos, haud satis ea ratione fecille consentio b) . Et requidem vera ubi vetitum ab Tito Antonino fuit opus Hydaspis,& sibyllina volumina , ibi christiani adversus iniquum interdictum conquesti sunt e vestigio, & Martyr Iustinus no
mine Sociorum querelas attulit princeps clamans , Deumque hominetque conte Itans, instigatione malorum daemonumiaisse factum , ut ad versus librorum Hydaspis , aut Sibylia, aut Q 2
lay Laetant. lib. I. 'as. s. In tergo . vide supra littera b hoc cap. 4. Praeterea consule lib. s. c. q. , dc s. ejusdem auctoris . Ubi praeter alia haec habet . Oportebat huic , qvia nondum capere poterat divina , prius bumana testimonia Verri cm. Ambros. in Heram. Hieronym. in cap. I 6. Isaje . Praeterea Theodoret. Orat. Io. De providentia. August. autem, in hoc Μanichatum deceptum, ait , quod non attenderet in nullis Ecclesiis illa s Sibyllina carmina γ recitari , cum ι ebraei prometae in omnι-bus tentibus clareant , atque ad christianam salutem tanta infidelium examina deducant
coni. Faust. & post non nulla . Si lia porro HI si liae, se Orpbaeus, is nescio qui rHermes , im fi qui alii vates vel theologi , vel sapientes , vel philosophi gentium , de f-
io Dei, aut de Patre Deo vora praedixisse, aut dixisse perhibenture et Iet quidem aliquιd ad paganorum vanitatem revincendam , non tamen ad istorum aueIονι talem amplectendam , cum illum Deum nos colere ostendimus , de quo nec illi tacere potuerunt , qui suos gentiles populos ad ιdola , is daemonia colendi s eth autem hoc observatum etiam
in libris siby llinis partim ducere ausi sunt . partim probibere ausi non sunt . Insuper
lib. I 3. C. I s. suantum distat de adet entu. Cbrasi anter praedicationem Angeiarum , is eo es lanem daemoniorum , tantum anter auctoritatem prophetarum, is curio talem sacri
Iegorum . Vide cap. 46.&47. lib. I 8. de C. D. in Psalm. 4 . d .s b Montueutius in disputat. contra Rosii veydum sech. 4. haec habet is Genti Ira se & Pagani Iudaeorum vaticiniis non sunt involvendi λ qui nee prophetas ipses olim se nossent. , nec quid dona prophetia: ἡ & charismata- possent . Memini sti , opinor , , , relatum a te nuper de Cypriano viro disertissimo , & acerrimo disputatore admo G tum illum a Firmiliano apud Lactantium , quod contra paganum Demetrianum, , scribens prophetarum uteretur TMinorum non Zc Apostolorum testimoniis , cum il-- le ea fieta , fucata, futilia diceret 8c comentitia . Memini isti Chrysostomo eandem se fuisse mentem , Hieronymo eandem &c. Non sic autem Iustino , & Clemencifice. Vide praeterea Ioannem Longum silesium coment. in Iustinum Μ. Basileae . Uales um in lib. a 3. Ammisai mreetini. Theod. Canterus lib. a. Variar. Lection. c. I9. eorrigit illa Lactant. lib. 7. c. 26. dcc. De Sibrilis quo spiratu afflarentur non satis consat inter doctos : nee enim absurdum Deum daemonas ipsos ad laudes suas anter m cogere. Philipp. mrinus de verit. Relig. Christian. cap. 3. p. so. Rursus cap. xxx II. ait, Origen. Clement. Alexandi. Iustin. Μ. libros sibyllinos laudavisse , plurimique feciste , quos etiam defendit , Nec inventos , nec corruptos fuisse , sed puros lincerosque ad Constantini Imperat. tempora pervenisse.
26쪽
Irophetarum lectores mortis supplicium constitutum fuerit, ne mortales opera illa lustrantes necessaria veritate imbuerentur a ). Quibus sane nonnulli ex nostris ita fracti dissicultate sunt ,
ut rem in medio relinquerint . Quid vero Clemens ' An non eli Prophanorum oraculorum censendus ille Patronus , qui ad eadem appellat, tamquam ad anchoram sacram , iisdemque majorum auctoritatem conciliat: ' Porro Alexandrinus
Clemens Sibyllas , & Hydaspem in testimonium vocat tum ad di-
sa Iustinus Μ. ad Gentil. orat. p. 37. & 78. - Ouae porro prisca . valdeque an- liqua Sibylla , cujus Plato . & Aristophanes , & alii complures , ut fatidicae meis is minerunt , responsis suis de uno , atque eo ipso solo Deo nos doceat , referre ne-- cesse est . Item post nonnulla : Videbat enim Plato θ praedictiones ejus ad remis conferri , ac proinde admiratione ductus in libro ad Μenonem fatidicos laudat ,
, & ad verbum ita scribit : recte Frofecto divinos eos a pellaverimus , quos modo voia, , eamus fatidιcos, is rates, nec minus hos etiam s in Reipublicae administratio, ver , , sanus bomines 3 , quam reliquos , atque insuper eos quoque dixerimus diurnos esse , se atque numine instigari affatos , nec non a Deo agitari attonitos , qui res multas, magnas, recte , is vere dicunt , nibu eorum , quae loquuntur intelligentes : manis
sto, & aperte ad carmina respiciens Sibyllae. Et infra. Porro cum non in poeticis , numeris , neque in ea , quae apud vos clara habetur eruditione , viri graeci , resis veri cultus Dei sint sitae, relicta deinceps carminum.& orationum exquisita ra-- tione ad diei a Sibdissae citra contentionis studium animum advertentes , cogno- ., scite tandem . quorum vobis illa bonorum sutura sit conciliatrix Servatoris nostri ,, IESU CHRISTI adventum disertis verbis clare praedicens . Rursus Oration. ad Axiaronin. Pium , seu ApoI. a. Itaque quod asseruimus , quae sutura erant , vatici- niis prophetarum praedicta esse , non per fati necessitatem ea fieri dieimus , sedis Deum suturorum omnium hominum factorum praescium esse indicamus . Et eum se opinio hominum sit , pro operum meritis , cuilibet premium redditum iri , ioseis quoque Deus reminerationem suam factorum meritis responsuram esse per prophe- , , ticum Spiritum praedicit : ad animi intentionem , & recordationem ejus rei semis per humanum genus producens , & curae id sibi esse , seque ei prospicere osten- , , dens. opera autem , & instinctu malorum daemonum mortis supplicium adversus , librorum Had p/s , aut si Milae , aut prophetarum Lectores constitutum est, ut peris timorem homines ab illis , quominus scripta ea legentes rerum bonarum notitiam is percipiant , sed in servitute eorum retineantur , absterrerentur et quod certe qui- dem enicere , ed ad finem tuum perducere nequiverunt . Non enim absque ti- , , more tantum hujusmodi scripta legimus , verum etiam vobis ad inspiciendum , is quae in eis traduntur , ut videtis , offerimus , grata , acceptaque omnibus sere,, scientes. Baronius hoc decretum refert in Titi Aurelii Fulvii Bojonii Antonini acta , qui Adriano successit, quique putatur cooptatus anno V. AE. CXXXVIII. Consulib. Camerino & Nigero. Ferunt autem , postremo anno vitae suae , qui suit V. AEL. Christianae CLII. Sex. Iunio Glabrio , & C. Omollo Veriano CC. pro Christianis ad omnes Asiae provincias , nec non ad Alenienses , Tessalonicenses , & Graecos ferme universos scripssse . Ante quem annum necelse est decretum emanarit in divinos atque prophetas . si tamen ejus est , commemoratum ab Iustino Μ. decretum . Quamquam pro christianis Antonini epistolas in dubium revocent permulti . Vid. Tillemoni L'Empereur m. a.
27쪽
ad divinitatem Christi probandam, cum ad Calamitates Ecclesiae exugerandas , quas fuisse ab illis praenunciatas , fuse prς-
dicat , tum etiam Numinis beati , & immensit , quod esse nisi unum non potest, longos latosque tractus demonstrandos. Nec iis contentus Vir omni doctrina praestans , & eximius sibi Pauli Apostoli auxilium quoque adjungere studet, quem laudat utpote Sibyllarum , & Vatum fatidicorum praeconem , cultoremque . Quae sane declarare videntur tantum ossicii in haec fatiloqua contulisse Clementem, quantum in divina quaeque conserri potest , quantumque si divini ipsi viverent non
solum sibi minime darent, sed haec audientes fortasse ab risu & chachinnis non abstinerent . a ) Sic accepimus superiori
ta a se Quoniam , quemadmodum Iud ros Deus salvos esse voluit , dans eis pro-M Phetas , ita etiam gra eorum spectatissimos in propria sua lingua pmphetas excita- tos , prout poterant capere Dei beneficentiam , a vulgo secrevit , praeter Petri ,, praedicationem , declarabit Paullus Apostolus dicens . Libros quoque Graecos sumi- ,, te , agnoscite Sisellam , quomodo unum Deum Hrifices , is ea quae sunt futura . b, , 'daspem sumite ἐν legite , is invenietis Dei tuum multo adhuc clarius , is aper- ,, tius ege scriptum , is quemadmodum adversus Chrastum mala/ reges instruent aciem, is odio babentes idum , is eos qui nomen ejus resant . is eius fideles , is eius tole-
rantiam , is adventum . Deinde uno verbo nos interrogat . Totus autem mundus ,
is is quae fiunt in ηδε cuius sunt λ nonne Dei λ dcc. lib. 6. Simmat. p. 76a. ,, Heraclitus autem non humanitus . sed divinitus potius dicit, apparuisse Sibyl- , , lam. Αjunt itaque Delphis in curia ostendi petram quandam, super quam dici- , , tur sed iste prima Sibylla , quae ev Helicone venerat educata a Musis , cum esset, , filia Lamiae Sidoniae . Serapion autem in Uersibus dicit , ne mortuam quidem a ,, divinandi arte cessisse Sibyllam : di id quidem , quod ex ea in aerem recessit
,, post obitum , esse , quod in ominosis vocibus , ac rumoribus divinat et ex eo au- , tem , quod in terram mutatum est , corpore , exorta , quod consentaneum est , , , herba , quaecumque eam belliae comedissent , cum in eo loco essent scribit, peris, , sectam suturi cognitionem per exta hominibus significasse. Simmat. lib. I. p. 338. Hanc Sibyllam Pausanias vocat Herophilen , aitque natam Iove , dc Lamia Neptuni filia , quae fabula multum prodest iis , qui Avum Sibyllae principis Noe faciunt . Vid. Pausan. in phocid. p. 6a9. edit. Hano . Ita Sibyllam inducit illa canentem , que coelitus dumtaxat accepisse poterat Quae cano verum oculis , immortalemque videret , Coelestemque Deum , cujus super aethera sedes Quippe nec adversi radiantia spicula solis Μortales subeant defixo lumine visiis. Stromat. lib. s. p. 7I4. dc in Da . Iam vero videtur Homerus quoque dicere Patrem , is filium per aptam , ut videtur ,
Certe eum solus sis vim tibi si afferat Utis , Haud ratione queat sugier morbus Iovis ulla . Namque Iovem aegi serum nihilum curare Ciclopes
Et ante eum orybaeus Ioquens de eo , quod est 'repositum , dixit :Nate Iovis vigni, Pater δc Iovis aegiserentis . Lib. s. Stromat. p. 7I8. alias a 3 7
28쪽
riori tempore nonnullos acriter disputavisse , quorum nomina exstinxit dies , utinam di opinionum commenta dele
s a in Vide Petitum de Sibylla , nee non Bion delium in idem argumentum. Poriam fit ejusdem Clementis accusator etiam Dionys . Petavius , qui Theolog. Dogmat. de Incarnatione lib. x m. Cap. κVIII. num. v m. Pribit o Clementem in illa sui 1- se opinione, ut crederet , Christum Dominum , & Apostolos ejus operam dedissiis se tam Iudaeis , quam Graecis , qui antequam carnem assumeret impertita sibi eo- , , pnitione recte usi erant , ad veram fidem , & notitiam illius adducendis etiam, , apud inferos . Atque hoc in II. Simmat. probat. ex libro Pastoris , qui Α - solos , ceterosque Doctores , qui nomen filii Dei praedicarunt , etiam iis , qui se ante mortui erant , praedicaste reseri , eoque mmdo vivificatos esse mortuos , cum se nomen filii Dei cognovissent . Quod in v r. libro repetit , ac Petri testimonio
Et numero x. Icannes quoque Damascenus in libro de Defunctis , duo gene- , , in hominum apud inferos salutem a Christo conlecuta esse dicit ; alterum ex H- , , stitia , velut sunt Patriarchae , & Prophetae , & alii ex hebraeorum populo , & , quicumque fide , ac sanctitate pnediti ex hac vita discesserant e alterum , quod , , sola Dei benignitate servatum est , continet eos , qui integerrime vixerunt ; acri reete satis comendabiles fuerunt , continentes , temperati , & a deliciis abhor- , , rentes ; neque tamen sinceram , ac divinam habuerunt fidem . Hos ergo Deiri notitia imbutos ac fide in salutem , asseruisse Christum , existimat . Quo numerois philosophos illos Veteres , ac Sibyllas , aliosque compleetitur . At quomodo salutem adepti sunt , si Ioanne ipsis Damascem docente , placere Deo non possumus s- ne fide λ quomodo autem suerunt Sibyllae rictus, aliqua fide , si tamquam ps taciloquutae sunt , quod uterque ostendit pluribus in locis , de vatibus , & divin7s agentes Excusandi autem PP. sunt , si obstruris temporibus , qui hus Gnostici apo- eryphis libris impleverant orbem , sectati fraudolentas elucubrationes . quas fatis tum dignoicere non poterant , in scopulos quondam impegerunt . V ide Cratiet de
29쪽
De Sententia Iustini M. NAm si singulatim explodantur Patres , potissimum Vero illi , qui aetate prima Ecclesiae florentes , instituta Christi , quasi ab Apostolis acceperunt , an non ita christianam Doestrinam universe perdimus , aut saltem intra parietes ejusdem Scholae rixas , & pugnas de rebus gravissimis L excitamus Ergo defendendus Iustinus, Clemens vindicandus α' est, utpote qui de religione nostra optime meriti sine defen. 'sore , dc vindice jacere non debent. Ut igitur exordiamur a primo , facilis est & prompta responsio ad illa , quae obrectatores ex Iustino contra Iustinum attulerunt . Scilicet nota suam Martyr beatus , nec Patrum superiorum temporum ,
nec Apostolorum refert eo loci sententiam , sed Platonis , qui afflatu divino actum hominem futura fari valere cum afferat , Sibyllam afferit coelesti spiritu pulsam vaticinatam fuisse. Videbat enim Plato ) , inquit Justinus , praedictiones ejus
ad rem conferri, ae proinde admiratione dumιs in libro ad Menonem fatidicos laudat , CP ad merbum ita scribit , , Recte prose- ,, isto divinos eos appellaverimus , quos modo Vocamus fa- D tidicos , & vates , nec minus eos etiam in Reipublicae ,, administratione versantes homines j quam reliquos , atque ,, inluper illos quoque dixerimus divinos esse, atque numi- ne instigari afflatos, nec non a Deo agitari attonitos, quiis res multas , ela magnas recte , & vere dicunt , nihil eo- ,, rum quae loquuntur intelligentes : manifesto , in aperte ,
deinceps Justinus ad carmina respiciens Siblia se . At sive
a ,, Quap ter tum similliter quaedam cum his , qui apud vos sunt , in ho- norem poetis & philosophis r quaedam vem amplius etiam , & divinius , & & quidem soli cum demonstratione dicamus e cur ita supra omnes inique odiis ,, sumus expositi Cum enim a Deo omnia exornata esse , & creata dicimus . Pla- ,, tonis sententiam referre videmur e cum autem exustionem fore Stoicorum e Rum,, sum cum animas asserimus post mortem quoque sensu praeditas esse , & injust ri rum quidem excruciari , bonorum veru suppliciis liberas feliciter agere ; cum M sodia
30쪽
examinemus Platonis dicta , sive Justinus quae Platonis addi
dit dictis, profecto objurgatores in vepres, atque dumeta compellemus . Nam quis non videat , numinis afflatum ibi per Platonem latius patere , ac soleat a nostris accipi f Si enim qui maxima prudentia pollent rerum agendarum , qui ea peragunt, quae admirationem movere pollunt, divini dicendi sunt , intimoque veluti pulsu Dei jactati : certe non minus sapientes , & inventores artium prophetae erunt vocandi , quam, Sagae anus, Conjectoresque. Nec suffragari eisdem alterum potest. Fuit enim comune illius aevi Doctoribus no
is poetis & philosophis eadem asseverare existimamur . opera autem manuum limis minum adolanda non esse censentes , Μenandro Comico , & qui eadem dixerunt, , suffragamur . Majorem namque opificem esse opere facto , illi pronunciarunt. Et is quod Rationem dc Verbum , quod primum est geminen Dei . absque mixtioneis genitum esse dicimus Iesum videlicet chrasum magistrum nostrum i atque hune,, crucifixum re mortuum , redivivum ascendisse in Canum , nihil novi ab eis se qui apud vos dicuntur es,e Iovis filii, asterimus &c. Orat. ad Anton. Pitim P. I a. . alibi is Sic enim efficere se posse , daemones sunt rati , ut homines pro fa-- bulis prodigiosis , poeticis,e narrationibus res Christi haberent . Et vulgata haecis sunt & apud Graecos , & apud Gentes , ubi magis illi audiebant , pmphetis praeis., nunciantibus, homines in Christum credituros esse. Tertultian. Apolo . adversus Gent. cap. 47. Omnia adversus veritatem de ipsa ve-
ritate cos structa sunt , operantibus emulationem istam spiritibus erroris . Ab iis vi adulteria hujusmodi salutaris disciplinae suborta , ab his , quaedam etiam fabu- lae immissae , quae dissimilitudine fidem infirmarent veritatis , vel eam sibi po- ,, tius evincerent : ut quis ideo non putet Christianis credendum , quia nec poe- tis , nec philosophis . Vel ideo magis poetis . dc philosophis ex istimet creden- dum , quia non & christianis . Itaque dc ridemur Deum predicantes iudicatu se rum. Sic enim dc poetv , dc philosophi uibunal apud insem ponunt . Si gehenis nam comminemur , qui est ignis arcani subterraneus ad poenam the laurus , 'O- inde dechachinnamur. Sic enim & Pyriphlegeton apud mortuos amnis est Acc.
Item cap. IO. Sic Clemens Alexandri n. Stromat. lib. s. ia Platonem enim prae
is tereo , qui palam , ac perspicue in ea quam ad Erastum , & Coriscum scribitia epistola , Patrem , ac Filium , nescio quo pacto , ex haebraicis litteris palam , δε ac manifeste aperit , ubi sic eos hortatur . Dum juratis , inquit , fluaeio uon in ,, liberati , ac sudii sorore doctrina mutuo conjuncti per Deum apsum rerum omnium is sive praesentium , sive futurarum praefidem . nec non praefidis etiam , principitque payentem minanum jureus , quem quidem , si modo recte philosophamini , cogno-ὐ scetis . . Et pagina alias a 37. Sed quoniam nec bono juste , nee cognitioni ad sa-- lutem volunt credere , nos ipsi ea , quae sunt illorum pmpria existimantes , quo is niam Dei sunt omnia , maxime vero quia quae sunt pulcra & honesta a n is bis ad Graecos pervenerunt , ea tractemus , pmut ipsi apti sunt ad audienti dum &c. Vide praeterea Euseb. praeparat. Evangel. , & evangel. demonstrat. Itidem deis monstrat. Evangel. Daniel Huet. Episcop. praesertam proposition. 4. Vide etiam lib.