장음표시 사용
111쪽
s. . O7. MORBI ORGANIer. IOI3. In tertio denique contingit cohaerentium vera separatio. Διαίρεσις , sive ' Ρεες. Vera separatio, quasi per vulnus divideretur. Inde fit, ut sanguis inflammatorius, qui idem est solito ponderosior, ex ruptis destillet vasis, effundatur sub cute, rubras purpu
4. Addi his quarta species posset hic explicanda δάβρώσις, si talis, quasi per vulnus separatio fit, corroso vase, ab humore acri. Vocatur diabrosis, vera Corrosio, specie sane pessima. Unde merentur retineri hae morborum species, saepe in unam diaeresin Xeuntes, nempe tres priores quandoque se restituentes, optime e mechanicis explicandae Fuere qui fictas atque inanes, usuque asinsas has voces dixerint. Erraverunt. Sunt verae morborum differentiae, quales in Clinica praxi occurrunt, ususque magnos habent patebit Xemplis Haemoploe . . fit aliquando per anastomota, ut
eYplicui. Hae saepe tam periculosa haud ita est, quam ab inperitismodicis habetur nisi tamdiu duraverit, neglectaque ita fuerit, ut in diatresin, sive in solutionem continui abierit. Haemopto sieri poterit per dia- pedeta in qua specie contingit aliquando, ut dehisce tia vasa coeant, consolidentur. Haemopto oritur aliquando per diatreta, sive rhe- Nin quando validissimo clamore, cantu, saltu vasa rumpuntur; quae etiam species aliquando eliciter in
Tandem vero si in diabros sanguis acer floridus intus arterias consumit, rem plerumque haec adfert comesamatam.
Videtis ergo utilissimas esse distinctiones. Sed in omnibus his, maxime tribus prioribus, fieri potest, ut sanguis inde profluat, ubi invenit resistentiam minimam. Sic non semper id sequitur, ut a valida vociferatione
112쪽
aut cantu hei poploe fiat per hexin si enim sangu1sa tardatus in vasis pulmonalibu nainorem resistentiam inveniat ad stomata, vel ad lateralem librarum coalitum, tunc hac parte Xibit. Sed semper est verissimum, quartam speciem omnium maxime miseram, conclamatam Lepissime elie. Unde ait . quandoque se restituentes id jam supra Xplicui. Quotiesne videmus hominem, plenum rimarum, facta aliorsum humorum subductione, integro sanescerea Nonne mulieres id manifesto docent exemplo. Mulier sana lethorica, non inpraegnata, insta tibus menstruis reperitur ad stateram ponderossior. Tunc
braci sentit sibi nasci ad lumbos, pubem inguina, interiora femoris dolores e scilicet ad illa loca,
ubi arteriae uterum petentes locantur, Vel transeunt.
Quo facto dilatantur hae arteriae, ita ut jam non, uti in sanitate, liquorem quasi salivalem, sed crassiorem atqUe mucositorem, tandemque ipsum rubrum sanguinem profundant ConsueVerat quippe natura se hac via su- parfluo cruore liberare. Facta maxima hujus Vacuationis vi, sensim Contrahere se incipiunt haec vasa, ita ut sanguis, qui in iisdem locatur, vasorum Contractionem ultra in re nequeat. Prodit tunc iterum ille
in uetus, atque tandem salivalis, ut antea, humor.
Rogabitis sorsitan, num definiam per anastomosin seri fluorem menstruum Haud plane definio neque necesse est. De modo quo, Ioco unde adeo inter eruditos disceptatum est, ut plans mirum sit. Suffe- cerit hoc Xemplum adtulisse, quod doceat, evacuationem sanguinis Commode feri posse, inculpateque sive ea per anastomota fiat, sive per diapedessim. Nec absurdi quid inVolvit eorum op mio, qui eam evacuationem, quae Pso in utero sit, vera anastomosi contingere judicant.
113쪽
S. 7O8. MORBI ORGANI cI IO3 Quod autem antea de haemorrhoidibus in viris di-Xerim, illas sciliCet retardatas haemorrhagiam in alia
Corporis regione concitare, id sorte, ut vobis eXplicem, desideratis obtemperabo. RODERICUS A CA
ferunt virorum, qui singulis mensibus abundantiori cruore, Deminarum more, Vacuarentur sim secus , aegrotarent. Talem ego hominem novi, saepius Cum eo de ea re loquutus sui. Narravit mihi vir omni fide dignus, solere se instante fluxus tempore, caligas sibi sua mappis densis CompIere, ne per ea perstUeret sanguis. Semel autem Contigisse, ut sui temporis immemor, atque itinere defatigatus, amici qui eum hospitio excepisset, lectum pretiosissimum profluente per somnum sanguine ita foedasset, conspurcasset, Ut nulla ratione deinceps refici potuerit. Se UOndam
in Gallia degentem illo fluxu caruissem incidiseseque in quemdam morbum fere poplecticum quam Causam quum ignorarent Medici, si ustra quaeque adhibuisso donec amicus quondam ejus bytuito CCedens hanc anamnesta edicis daret mo Medicos tunc adpli cuisse hirudines, artisque caetera adhibuisse auXilia, seque hac ratione mortis exemtum periculosuisse. Viros tales existere suo jam tempore meminit ARET IEU CAPP. diuturn. s. l. 2. binis aliis locis, easque vacuationes vel subpressas , vel inminutas, aeque fertiles morborum causas esse judicat, atque in mulieritu menses. Unde religiose jubet, ad restituendum hunc fluxum, si subpressus in morbis inveniatur, animum adhibere. Verum non id tantum, sed indubitata exstant eYempla virorum, qui singulis mensibus sanguinem reddide-IUnt, Vomitu, digitis, pene, Cute alvo, urina et Uaevacuatione subpressa mo aegrotabant. Egregius e
114쪽
X. V. O. OUit binoSjuvenes, qui rigida temperie, rara barba, vino autem spiritibusque perdite dediti si gulo mense anguinem e pene evacuarent. Qualem historiam ipse quoque adfert e F. I. THIERNATRI , edico Batavo etiam memineritis illorum amborum, quorum alter singulo mense ex pollice sinistro, alter ex indice dextro, sanguinem Uovi mense Vacuarent, ut in recens endos emare Meadian in prolegonmenis audistis. In quibus omnibus id observatum quod, ubi arte tentatum elset, QuSmodi fluxum inpedire, in morbos gravissimos inciderent. Fluxus hicco haemon hoidalis ex arteriisne prodeat, an ex Venis, disputant. Forte X Utrisque conjecturando enim hi tantum aliquid adsequimur. Plerumque tamen ex venis oriri suspicio est, ob tumorem insignem vasorum, qui tumor hic in vena facilius quam in alteria, nasci possit. Ubi autem hirudines adplicantur, hae aeque ferire arterias, quam venas possunt. axime quando praegresso fotu omnes hae parte aequaliter
Fluxus hic quatuor expositis modis potest contingerer anastomos, diapedosi, iatresi, sive rhexi sed UOCumque modo fiat, videmus inculpat hi vasa aperiri claudi manente sanitate, nullis incommodis superstitibus. Aliquando autem per diabrota fieri concludimus ex iis hominibus, quibus caco hymicis iccestuor perpetuus fere adest, non citra magna inCommoda, debilitates. Videtis causam cur haemorrhoides huc referre debuerim. 7O8. Acuta i humoris a nimis aliqum quoad rapacitatem comtituit morbos in materie trajicienda,
secernenda, excernenda , e CanteS.
Vasi capacitas oritur in composita ratione X facultatibus distendentibus directis, in facultatibus con
115쪽
s. 7O9. MORBI ORCAT I cI 1 5 trahentibus inversis Liquidum distendens conatur γnalem facere amplissimum, canali contractu minimum.
Ergo magnitudo canalis ab utraque causa pendet. Si inpetus distendens duplo major fit, resistentia vasis duplo auctior, eadem manebit diameter vasis ubi Vero inpetus distendeus duplo major fit, nec pari ratione augetur is resistens, mutatur proportio, plur, mi morbi oriuntur. Homo sanus, tranquille sedens,niinime rubens, nunc cursu Veloci corpus agitet, ut rubescat mox videtis, a Velocitate aucta rarefactorum humorum, non a Copia eorundem, rubrum sanguinem
intrasse vasa sanguini olim inpervia idque, donec adquietem redactus homo, Circulum humorum obtineat, aeque ac antea sedatum donec frigus externum famguinem rubrum in alienos canales effusum versus trum Cos majores repulerit. Ita morbi acutissimi in canal, bus corporis humani saepe solam turbant osculorum vasorum, seu diametrorum, proportionem, latentque in sanissimo corpore omnium causae morborum, Uie Pediuntur, nosque invadunt mox, ubi variat haec X- posita proportio. Festem omnes novimus acutorum acutissimum hanc, seu speciem Rus, o ERHAAVIUS saepe narravit se Xortam vidisse in homine sano, qui supra vires vehementer cucurrerat, brevi ea exspirante. In eo quippe canales ejus minores omnes per dilatata ostiola rubrum sanguinem admiserant, ita ut Cadaveris
universa superficies maculis rubris interspersa cern
7O9. Cavitatis autem inminutos quintuplex censetur species Imo: 'Ἐμφραξις,cavitatis obturatio. 'Eμφρασσω, ἐμέ ραττέ io, obtuto,interposito obice occludo.Designat haec vox obstructionem canalis a materia intra canalem haerem te, quae materies per finem canalis transire nequeat, Citra aliquam ipsius canalis mutationem canales conici
non conici hac ratione possunt adfici, 1mo quidem
116쪽
per viscosi 4 ita scilicet lentum, ut transire per vasis osculum vi queat, ut in leucophlegmaticis. cra sum respectu vasis ita enim globulus ruber crassus Vocatur respectu serosi Crassus serosus respectu lymphaticiis . verum propediem de hisce fusius, ubi
ad humorum morbos nos ducet rerum ordo. Grumofum, quando ex pluribus sanguinis partiabus una massa concrescit, quae a suum Permeare nequit. Homo laborat Iethali schuria Calculus rethrae inpactus adcusatur, dum alter ureter spasmo Comstringitur. Aperto cadavere non reperietur Calculus,
sed sanguis grumosus in pelvim effusus, spissus, obi
In staminatorium. Quantum microscopio armatus oc Jus distinguero potest, nil in nostris humoribus invenimus Praeter globulorum series is spicula salis, qui in glo-hulos non mutantur ita ut globulosae hae partes omnes se unico tantum punctulo contingant. Vires podiro cohaesionis sunt, ut facies Contiguae. Si duo Cor-Pora se modo unico in puncto contingent, nihil esti- Ciet vis cohaesionis, nisi in iis ipsis punctis. Pone decuplo majorem superficiem contactus cohaesio etiam decuplo major erit. Unde, quando fanguino globuli induunt figuram poIyedram, irregularem, in plana compressam tunc globuli, qui antea vino puncto vicinos globulos contingebant, jam eosdem pluribus punctis Contingent, ad se invicem ashaerebunt vi proportionaliter aucta, ne vasa sua transmeare poterunt.
Haec est ratio simplicis inflammatioms, nulli aer, moniae, nulli errori Ioci, originem debentis. Si e ror loci concurrat, si illa hoc modo inter Corporis vasa, illa, quae maxima vocamus, rubrum anguinem vehunt magnitudine proxima, serum flavum,
quae tertii ordinii sunt, clympham, quoadusque in
117쪽
in Itiiram parvitatem minimi canales reducantUr. Qui inter Catiaάe HlaXImo minimi sunt, his lanieter non est major, minorve, uno globulo rubro Vasis seros diameter aequalis 1erolo oobulo, sic porro. Μanente vasis liquid hac proportione, legitimus habetur circuitus anguinis. Sin vero urgens motus globulos in serosa vasa, rubro serosoSque in lymphatica vasa adegerit, nata dicitur inflammatio errore loci; qualem o videbamus sumaam, in homine, qui supra ire cucurrerat.
Calculosum Calculi licet nullibi frequentiores sint, quam in systentate bilioso, trinario, inventi tamen fuere in omni Corporis loco. In ductibus falivalibus, in cerebro, in glandulis mesentericis, in glandulis jugularibus, in imguine, qualis fuerat Scheνelingam casus, mento, Corde, placenta Uterina, Observante DERRERS, Utero, Pulmone, variis glandulis , articulis. Est calculus varius pro vario loco Calculus Vesicae urinariae est Corpus durUm, Crassum, conoetum, in nullo hucusque Cognito liquore solvendum, praeterquam in spiritu nitri, sed adeo forti, ut spiritus ille a corpors humano tolerari nequeat. Forte etiam in aqua calCis,
quam , Ceu summum ilhontriplicum a Proseisior
V Hvrae in tractatu anglice Conscripto 1752. venditat.
Deum. Est gypsus calx mirab1Iis apidis ala
hastrini, subdulcis, pol Ie reserens, en vento facile dimanda in auram, in aqua primo quasi solvi visa, mox absorpta aqua lapidis instar durescens Ars existit, mortuorum hominum facies gypso hoc adplicato exprimendi superfundunt nempe cadavoris faciei gypsum, qui, eadem forma servata, indurescit; unde plastichim vocant. Rusmodi materies saepe invenitur circa hominum dentes, quibus in infantia debita dentium cura adhibita non fuit Si in corpore alicubi in
118쪽
1o I m P A. Veniretur, ad Calculosam substantian maxim Diabilem referenda esset. Purulentum. Est pus blanda, tenax, crassior Dieries, vasa obstruens , instammans, eademque Valasticum in homogeneam massam Convertens.
Adipofum, quia omnis adeps habet aliquid viscosi, adeoque vasa obstruentis, seu, ut B. dicit, ipsa vasorum cava Occludens.
2do e Stenochoria ςενοχωρια angustatio viae; quando enatus tumor in substantia propria membranae Constituentis avitatem meatum areta inpedit. Sic pertinacissimaeis funestissimae Cephalaeae causam anato- me deteXit, esse tumorem ingentem in processu falc, formi durae matris, qua parte sinum longitudinalem format, qui tumor morabatur sanguinem ex cerebro per suas enas reducem. Uchuriam lethalom fecit reteris substantia aucta ita, ut urinae viam penitus concluderet. Etenim hoc in uno retere visum, non poterat in causa esse, quominu urina per alterum ureterem non curreret; sed oportet Cogitare, quod urina stans ante hunc obicem in hac reteris lenochoria adcumulata sensim fuerit, ita renem compresserit, ut nulluni sanguinem per suam substantiam potuerit transmittere, ergo tota Vis sanguinis emulgentium arteriarum lata in renem alterum.
Si vasa illius renis adeo facile cedant ut jam duplam sanguinis copiam admittant, bene si non, obstruitur ille, inflammatur,4 stat sanguis ante Utrumque renem. Si in ipsis vasis hoc fiat, est idem. Vidi vasa coronaria ossea facta, cavum angustantia. 3. Θλί νις, Iaterum mobilium compressio; quando Causa externa membranas vasis sibi invicem adprimens, eaVitatem per gradus minuit, tandem perfecte claudit. Hic tota chirurgiae historia sere advocanda est, quod horum morborum exemplis scateat Atheroma divi
119쪽
S. 7O9. MORBI ORGANI cI. IO9sioni art. iliacarum insidens easdemque comprimens, inferiorum artuum gangraenam produXit Ortem. Atheroma venam magnam emoris comprimens uni gangraenam, alteri mortem creavit. Haec bina exem-Pla magnus ΗΑRVisus adfert, Circuitus sanguinis leges demonstraturus. Tumor in orbita ossea nerVum
opticum thlipsi sic inutilem reddit. Ipse pulmo a me visus est nato tumore ita compressisse insophagum, ut homo inedia perierit.
Divaricationi opticorum nervorum tumorem adsidentem EsAL1υ detexit in cadavere, causam coe-
citatis suisse. 4. Συμιφυσις quando latera cavum sormantia vel thlipsi vel emphraxi penitus Coalescunt ita, ut tota aboleatur capacitas interior. Nam facile capimus, si latera inania ad se invicem adpressa haereant, illa tune facile concrescere. Ubique in corpore adpressa ad se
invicem vasa coire observamus. Inflammatae, XCori tae palpebrae per noctem nobis videntur coaluisse Erosa labia de nocte sibi invicem adducta, adpressa in unum coivisse debuisseque cultro separari animadversum est. Digiti duo leviter vulnerati a Chirurgo emplam o simul convoluti , ita invicem concrevere, ut cultro posthac essent sejungendi. Quo referri solet 5. Συνιβατις, qua dicuntur vasa inanita, collapsa suas avitates amittere intelligi potest in iis, quae ultra tonum distenta per morbolam materiem nimia κε*εαγγεῖα evacuantur subito. Habet homo us hydropicum triplo majus naturali. Si malum diu haereat, expansae fibrae sensim amittunt suam elasticitatem. Fiat nunc vel arte vel infortunio aliquo, Ut aquae subito integreque effuant; quid fiet gVasa collapsa haerent, quum nimia distensione tonum amiserint, nec ultro adest novum liquidum, quod vasa
cosapia expleat , si gangraena non fiat, observatur,
120쪽
concretio. Ita eductis aquis abdominis possunt vasa viscerum hydropicorum concrescere, indurescereri ut in cadaveribus visum fuit. Ita sit abscissa arteria brachiali, si non gangraena, era umia. - huc referri debet his coatractio nimia per vim excedentem fibrarum orbicularium De hac re Veteres nihil scripserunt; notanda Dmen videtur esse. Nam illa vis sic potest increscere, quemadmodum in observatis medicis habetur, v g. in sphinctere vesicae urinariae, ut e Vesica ne Utta qui dem urinae prodeat, nisi majori vi, cathetere scilicet, solvatur. Ergo vis fibrarum orbicularium major fuit , quam vi prementis urinae. Ut id magni cavi exemplo intelligimus , concipimus idem Ois in minori fieri. momines sunt, quibus est inpossibile, ut scy- bala, quidquid premant, alvo egerere queant. Clysema spasmos solvens ininitiatur soluto spasmo in talem diarrhaeam Cadunt, ut jam ne aquam quidem continere possint. Id in hystericis, melancholicis sine mat ria frequens. Si ergo in vasis ejusmodi quid obtineat, concipimus illa posse concrescere, nisi hac sola contractione Xpellant. Porro disputant edici , quousque nostra vasa contrahere se queant Τ Fibras quae orbiculatim arteria ambiunt CL B. S. ALB Us docet, non integre orbiculares esse; ita enim esse connexas, ut prosequi singula non possitis stamen sunt aliquomodo orbiculares lagunt Co trahendovas. BORELLUs determinare voJuit, quousquctorbiculares fibrae sese contrahere aut soleant, aut post sint; scilicet ad G suae amplitudinis. Verum si hominis intestina flatu distendatis, illa in inmanem cernitis extendi amplitudinem, .moX, emisso aere, ita oblabi, ut stupeatis Totum ventriculum pluries vidi imitar