장음표시 사용
91쪽
audit organon autem instrumentum est, quo opus aliquod fiat. Fluida autem non ausae sunt scholae similaria dicere habent enim haec salinas , oleolas, te
Nulla pars similaris in corpore agit hinc non est designanda fibra sola , sed in membrana. in sit pars
organica. Sed parte ConCurrente ad artem organicam constituendam similares sunt, ubique eaedem.
Pars ergo similaris est pars solida tam simplex ut in omni parte, aeque ac in toto similitudinem referata non distinguenda nisi secundum majus minus. Ut
Geometrae dicunt lineam rectam ex lineis rectis, Iineam curvam ex lineis curvis constare, hacque ratione differre ab una alteram.
Ergo morbus partis solidae, simplicissimae, similaris dictus, proprie Imo obtinet in fibra ultima quae
dicitur corpus mere terresce, tenue , smplex, ner-ν um. Terre fre , quoad materiem. Terrestre autem vocatur omne corpus, quod in igne fixum, in aere aqua inmutabile sit, manens ubique semper idem: cujus prae exilitate figuram nescimus. Ita tenue, Ut ad ultimum pervenire nulla arte queamus et ita inplex, ut ubique adpareat idem Nervosum est sane in corpore vas minimum. Illi vasi minimo licebit , opinor, dare nomen nervi. Si ergo vas minimum liceat Vo-Care nervum, aliud enim nihil volo ; tunc dicor vas minimum ubique idem esse videtur , non admittens aliud vas, quod ipsum Componit, tunc enim non foret vas ultimum Vel minimum Nervus est minor, quam arteria. Ergo vas minimum est id, quod oritur ex medulla , in qua nulla distinctio. Vel ex nervis oriundum. Nam nervus, licet vas
minimum, potest tamen habere ramos, id quod non repugnet analogiae. Hoe si verum est, saltem e ner-
92쪽
vis oriundum , erit vas minimum. Adeoque inter vasa nervus propior est quam aliud Vas, Ut inde hoc corpus terrestre oriatur. Hoc terrestre simplexque habet longitudinem, latitudinem, profunditatem triplicem proinde dimenuonem, donec usque ad elementa devenias. Elementum autem est materies omnium minima, ultra quam non habetur aliquid minus, saltem nobis
Consatum ex partibus terres, ibus , subtilissimis,
certa i , medioque ingui glutine connexis. Elementum enim, qua examinabile factum, ut corpus terrestre non Ohaeret. Comparate vobis Cineres lavando ab omni sale purgatos, eo destinatos, ut testa dociniastica inde fabricetur. Hosce cineres aqua subigite, in pallam lingite mox cohaerebunt. Subigite eosdem cum leo in urnoque Xsiccate, Ut Omne oleum XCoquatur; cohaerebunt tam sortiter, ut componant a forte, firmumque. Si vero ignis tortura hanc omnem aquam, vel omne hoc oleum Xpuleritis, terra illa denuo in pollinem, sive in elementa redibit. Sic diuturna caeli siccitas facit, ut terra dissoluta in pulverem abeat, Volatilem , albas nubi similem quae iterum eadem, Oxubi pluvia ceciderit, in pastam tenacem coit, hedadarum motus inmorantem.
Oleum enim' aqua sunt duo illa maxime universalia vincula, quae DEUS Creavit, ut eorum accelsu duae partes terrestres concrescerent Argillaceus Pulvis cum aqua fit ad ignem lapis. Si vero sola elementa sine vel aqua vel oleo, igni objicerentur , nunquam Cohaerescerent. Ergo e binis elementis accedente tertio aquoso vel oleos fit unum Corpus Forte aer aliquid facit; nam testantur hemici, aerem semper subdole cum oleo vel aqua in terram ingredi, neque educere se eundem posse. semoris V. Q. Vel
93쪽
aliud os magnum exponite igni. Ater fiet illi color. Comburite, ultra nigredo abibit. Urget ignem quam tum possitis albedinem illi conciliabitis, si tangatis, offendetis illud ital fragile , ut sit fere farinosum. Illud tunc ita fragile inmergite in aquam vel oleum;
mo aquam oleumve cum sibilo inbibet, elemlentaque ita cohaerebunt, connexa inter se, ut quartum O
pus se illis interponere nequaquam possit - Quinam porro morbi ultimae hujus fibrae 8 Resp. BOERHAAVIUS: Patietur inprimis morbos nimii roboris, nimio debilitatis; rigiditatis, laxitatis, unitatis solutin. Scilicet cohaesio erit tam fortis, ut bra nimium
resistata, qua rationeis rigiditatis habetur dea Velerunt elementa debito facilius a se in vicem dissolvendar
qua e re debilitas atque nimia mollities oritur. Vel vulnus dividendo elementa in sua cohaesione gignet so- Iut 3m unitatem. Ergo nimium robur aut nimia debilitas oritur a majori minorive copia aut aquosi, aut oleos humidi, in elementorum interstitiis praesentis. At vero generalis hic deiicit regula, dicente raeceptore Quatus quidem priores semper habent rationem certam ad συμιμιετρια sui Orporis.
Nempe in tenerrimo fodi ita fere solida dissitiunt,
ut in adulto haec esset debilitas, sustinendae vitae prorsus inpar quae eadem tamen praestabat in foetu robur requisiitum. Ab infantia prima ad decrepitam senectutem vasorum robur Crescit, singulis aetatibus ita aptum, ut si hinc recedat, morbo creet. Unde addit B. Hinc diversias uni salubris, morbo a fovenumero alteri IL Priusquam Marcellus ALPIGHI Us didicerat artem, ova foecunda in aqua tepida contemplandi, pullus hamulae inpossitus totus liquidus difflueb3t, qui tamen pudus deinceps gallus gallinaceus factus, ossa Crostrum habet tantae luritiei, ut dentibus, iisque bonis, vix diffringamus: habet armata
94쪽
utraque Crura pugione, qua alteri animali ossa diffringat. Qui ex Hispania' Lusitania advehuntur catuli, deliciae virginum, ob parvitatem maXimi aestimantur; quod quo facilius obtineatur, Havantur saepius spiritu vini, vel alcohole, cujus vi solido ita indurantur, ut
Crescere nequeant, totaque ita amaneant Catuli. Si
arte aliqua fibris solidis pueri innui id roboris, quod
adulto est, conciliari posset, maneret semper homun-Ci , nam parvulum cor tanta arteriarum resistentias superare non potest maec de nimia rigiditate , Verum nimia laxitas aeque morbosa est. In hydrocephalo, in Conmissura ossium, cranium Omponentium, tanta laxitas adest, ut membranae, quae ossa connectunt, patiantur se ab arteriis dilatari quam ob causam capita infantum in inmensam saepe excrescunt molem. X-Plicuimus hac ratione morbosis solutae, majoris minoris cohaesioniS.
7OI. Idem morbus una cum suis disserentiis 7Oo
obtinet ilia in membrana minima, exbibris hujusmodi junctis , et intertextis fassa. Hi quodammodo consideramus membranam , eluti Geometrae superficiem considerant, quae longitudinem habens, latitudinemque, omni careat profunditate. In Corpore humano eadem lege membranam vocamus, q'dae longa tantum, lata, profunda vero minime sit, vel saltem non ita Consideratur. Fibrarum enim ad fibras adplicatarum longitudines contingunt se, sit mei brana divisibilis secundum longitudinem fibrarum sibi adcumbentium, parallelarum nisi quod nonnunquam altera alteram superscandere videatur. In hanc membranam simplicem non alii morbi cadunt, quam bra- ruri secundum longitudinem sibi adcumbentium cohaeso nimia, vel nimis parva, aut dehiscentia fibrarum a se invicem, Vel nulla. Ergo eosdem, quos fibra minima, aditur morbOS.
95쪽
S. TOI. ΜOR BL SIΜILARES. 85Et 3tio in canalibus minimis nerνeis Ilindrica concretione cava tali membram costitutis. Canalem Vocamus membranam, quae in se ipsam revoluta sit, ut constituat avitatem. Tenendum tamen est, me non Credere, vasa minima omnia esse sic
conflata e simplici membrana in se ipsam convoluta; nam corpus humanum Creator cum suisis vasis Qiquidis simul fabrefecit sed tantum ut aliquam ideam habeamus astrum compositorum, quae detegimus, ex pluribus membranis assisque minoribus Constare. Canales tales sine liquidis considerati, morbos OSdem patiuntur, quos fibra, quo membrana Sin Vero cum liquidis, pertinebit horum explicatio ad caput demorbis humorum. 4to In membrana contexta ex talibus canalicuistis, in fibrarum fungentibus. Scilicet canales mox descripti, simplices , tanquam brae Considerati, Concipiuntur uniri in tegmina, subtegmina, crassiores membranas facere. Intelligitis, a eosdem, quos prioreS, morbos pati posse. 5t et in canalibus ex tali composita membrana factis , quin sunt omnia vasa majora corporis , ario gradu compo stionis admodum disserentia. Ubi ex membranis vasculosis in se ipsis revolutis concrescentibus alii canales nascuntur, hi propriis, praeter fibrarum morbos, malis haerent obnoXi1 quum in universum consolidescere ipsa parvorum canalium imterna superficies, collabi in invicem, concrescere queat. Sed de his mo latius. Canales minimos non cognoscimus, canales Uidem ordinis secundi, tertii, forte aliquid plus,nOVimus e verum numero fere infinitos esse, docet analogia, docetis injectio; ubi vasa adesse in Iocis, ubi ne minimum quid suspicaremur, adparet, in ubi
96쪽
plura non inpleta restitant, quae sedimus etiam Vasis
6to In iis partibus solidis, quae ex canalibus humore distendente orbis, compressiS concreti cotillant. Est de natura corporis humani, ut Ullus canalis alicubi aliquamdiu vacuus esse queat, quin Collapsus brevi concrescat, nova qUas fibra fiat, cumque vicinis adtinetur. Ubicumque deest fluidum, vasa sibi invicem adcrescimi. Homo VUJneratii in pectore curetur, ita tamen, ut maneat in pleura CiCatri non perspirans eo praecise IOCO Pletira Cum pulmone coim crescet. Id passam observatur in Cadaveribus. Bos si aestivo tempore laboran PeripneVmonia evasit erit, sub hyemem dactatUS, Ut UOCant, adcretUS CUJUS Dro in macelli: minoris aestimatur.
Quodsi in his magnis cavis, ubi nulla partium quies, ubi ne per momentum qUidem partes eodem insitu haerent, talia accidere valent; nuid non fiet in partibus minimis iisdemque litescentibus ΤVel quo ex timore cra Gescerite atque una cum Proprio a se coercerire concret , in uriam quas singularem partem crassorem abeunt si iam examinantur
morbi omnibus his seorsi spectatis accidentes depre-
flenduntur modo isse mox descripti. Egregius ΑΝcysyus, traci de Heν mate cordis, multi experimentis demonstravit, quomodo sanguis, in corde polyposus redditus, in unam omnino Inassam abeat, cum ipsis cordis parietibus. Venae arteria umbilicatos nonne cum suo sanguine abierunt in unum solidum Corpus sc1ncet illa vasa, quae pubilico usui, commercio scilicet materni sanguinis cum sanguine laetus, viceversa , continuando, inservierant: interea dum integra manerent, non o Crescentia timsuo liquido, vasa illa, quae pro funiculo umbilicati, intra abdomen nutriendo, famulantur. Haec
97쪽
S O 2 MORBI EI III LARE3. 87Ηaec vero talia, etiam praeter peculiares ruorbos, in nobis fiunt , ex ipsa naturae inviolabili lege; nam aliter fatum senile non Concipimus. Olim eramus totinuidi, toti canales , jam vero ex pluribus canalibus unitis pauciora habemus, sed validiora vasa. Nam Omnis motus in corpore humano venit e corde, per
arteriam magnam advenit. in in CaVUm Conmmune
hujus arteriae maXimus inpetus Xercetur. In systole eYpellit arteria cavitat sua liquidum, inplentur CanaleS, quae pariete componunt. In diastole vero viscordis arteriam Xtendit, comprimuntur canale minimi arteriam Componentes. In diuturnior vita hac actione tot militonum nillionum vicibus repetita, sensun a pressione complanati canales minimi destruuntur,is vasa maiora solidescunt, donec tandem ita Oh- rigescant, ut liquidis movendis' transvehendis inepti, inmobilem statuam referant. Verbulo dicam, nihil miri inesse huic vasorum Cum ipsis liquidis suis, in unam massam Concretioni simo do consideremus, sanguinem ipsum o in solidam masesam Concrescere, dum Xtra corpus quieverit. Si ergo alicubi sanguis lympha, C. retardantur, sistuntUr-que , facile consolidescunt Cum suis vasis. Videte, quid fiat in clavis. ALBINU adnos.
, inveniri langue molliores, ductilesque, naturae simi- ,, es calli , in quem cuticula degonerat ut in pediso digito minimo observatum sit, cuticulam non modo se in callum ductilom dogenerare, sed etiam in durum, Corneolumque inque clavis pediam subtus in Cor- eam eminentiam, uti inpressam et ut animadversiis sunt ungues , qui in cornu degeneraverint, sic visos se esse Clavos, qui tanquam in Cornu XCyeVerint. Cujus naturae fuisse potuerint Corn a illa Corpora na- in capite , fronte , dorso, papillis m ammtISIUNGF Dati-
98쪽
o natibus, cruribus, brachiis, genibus, YiIlis, cubiis iis, manibuS, articuli digitorum, digitis extremis., Sic elephantias laborantium XCretiones inte, M ligendae.
7O2. Quin etiam in his partibus femel sanis morbi
oriri queunt male fructura , s solida minima nutrientia mala, et male adponuntur, o quidem particula adponenda , mole , figura, soliditate , mala νadere potes s adpositi autem mala tertim idetur tantum hahere morbos eosdem, i sunt jam descripti 7OO.9Haec se ipsa explicant. Quamdiu in definita symmetria consistunt partes solidaeo liquidae, sanum
habetur corpus sed e enarratis hucusque Videtis, quam faciI ab hoc statu recedatur. Unde ELΜΟΝ-τ1us diXit, ubi regenerationes non perfectae identita-t1 sunt, ibi introitum esse ad vitam breviorem, degenerare corpora. At Vero hi morbi plerumque sub Medicorum eonspectum non cadunt; feri tamen intelliguntur. Producere debent morbos nimiae rigiditatis in solidis, aut malae conformationis, uti postea patebit. 7O3. Qui enim herius inquirit in originem horum morborum, jam sane tractabit ilia humorum, quae vitia humorum ad aliam Classem pertinent, eo Dique suo loco tractabuntur aut incidit in subtilitarem sensibus abditam , nec utilem Medico. Ita . . est celeberrimum olim opus Ioannis ARGENTERIT, qui edemontanus origine medicinam docuit Neapo- Ii, Pisae, tandem Augustae Taurinorum. Opera et Us post mortem inpressa exstant tribus in fol. oII. medio 16. saeculo floruit, famosior theoreticus quam praeticus r intricatus auctor adeo, ut testari BOER- ΠΑΑV soleret, se, quum decima vice IIum egeret, eum minus longe intellexisse, quam dum prima vice-Ita Galenus Germanicus sive Danisl SENNERTUS, Vra
99쪽
S. 7O3. VOR BL SIMILARES. 80tistaviensis, ros Wittenbergensis, qui se in folio tomis medicinam tradidit, miras habet subtilitatos de ultimis rerum elementis, a quibus legendis non redimus doctiores, sed obscuritatibus majoribus irretiti; floruit per O fere annos prioris saeculio 7. Videsbant hi auctores, artis medicae tradendae methodo multa defectuosa, vitiosa, superstu adesse, sed ignorantes eram iam, qua haec restituentem incedere Oporteret, pro Veterum vitiis defectibus, suos proprios inpense substituerunt. Ergo nihil lucri arti adtulerunt.
VERULΑΜrus demum de fuit, qui omni inscientia atque disciplina viam indicarit, quam ad illas eme dandas adfectare deberent, veri artium restauratoreS. Solebat magnus vir, dum singulos subtilissimos octores evolveret, eorum doctrinam comparare telae aranearum, quae Certe ita adfabre atque subtilissime Constructa est, ut nos in sui rapiat admirationem; sed a. men, quia tam subtilissima est, eandem ob causam usu cassa deprehenditur; quid ergo prodest ita subtiliter ratiocinari, si is tibi nec aliis vel hilum prosis gTamen, UO miremur, exeunte faeculo 16- toto fere medio saeculo II subtilitates hae ita placuerant eruditis, ut quidquid aliud omnino respuerent. Μirabantur, quae non intelligebant, eo modo Contenti, quod Veterum defectus abrogarentur Taedet legere infinita testimonia omnium totius Europae eruditorum, quae familia SENNERTI ex defuncti patris in scrinio repertis epistollis collecta publici juris fecit. Testimonia convenientia omnino in eo, ut qui SENNER-TυΜ ignoret, sciat ille prorsus nihil ut qui En-NERTU possideat, sequaturque, nullo alio deinceps auctor indigeat utque doceatur, tantum a SENNERTO. praestitum, ut omnibus deinceps saeculis occasionem de
iisdem scribendi praeripuerit veluti unus omnia, quae 5 unquam
100쪽
unquam dicenda essent . plenissime, , perfectissimeque
Memineritis, nos in prologo13 1enis inutilibus eruditorum priorum aevorum curiositatibus oberrationi. bus condoluisse. Adeoque haec missa facientes adinoscamus temporum nostrorum felicitatem, quod nobis Praeluxerint viri vere hilosophi, veri nominis Μωdici, qui simplicem naturam sequuti, elus simplicitate Potius gaudere maluerint, quam incerti vanisque decipi ipsi, nos decipere. Quare etiam morbi similares, temperiei, elementarii, aut totius substantiae in scholis vocati, hic profecto locum habere non possunt, nec intelligi, sed ad compositos si queunt legandi. In protegomenis vobis hanc elementarem sive peripateticam, id est, Aristotelicam doctrinam explicui, Vidimusque mera Verba vocesque esse. Verum neque hinc Galenici poterant Omnia Xponere. Rogati V. . quomodo Vipera hominen occideret haerebat aqua. Si dicebant per calidum; quomodo ergo vipera sua Calida quallitate seipsam non occidoret 8 Si per frigidum, cur calidis tunc hominem non curabanta e tamen ignorantismfaterentur, statuerunt viperam agere per totam substantiam. Ergo pro praxi nihil eXplicuere.
7O4. Mi autem pars quosdam corporis composita ex partibus enumeratis 7OO. 7ΟΙ. νalet actionem motu humorum peragendam munere in strumentiperagere, aut aliud quoddaΠι munus i suo conformationis UICere , tunc spei lari potest et in se ut pars solida, ieiratione habita ad suum humoress colitentum.