장음표시 사용
231쪽
copiosa aqua limpida , tinno evanuit, cavita inanis subpurando consumta est. Quid erat ut in texturcavitatis augusatio circi es angustos dilatatio ero
Aut ad cacochymiam, ecchymo a , diaeresn. G- cochymi , mala conmistio , sive humores depravati. Pravi hi in loca non sua intrant, nimium adtenuati, minorum serierum vasa tandem obstruunt circa fines. Si nimium tenaces, sui generis vasa, minores etiam series obstruunt in fine canalium, turgent in medio ab adpulsis liquidis, hinc forte inter paupere adeo Cominmunis tumor glandulae colli, quia acescenteo farinacea diaeta spissitudinem humorum augent. Si acrimonia simul; obstructiones pessimas facit pro genere acrimoniae. Ecchymo sis est humorum effusio, adeoque tumor
in parte organica quae hac duplici lege fieri intelligenda est. Imo : In cavis naturaliter lympham quandam Continentibus' denuo sinittentibus ita in cerebri ventriculis, peri cardio thoracis avo, Cavo perit naei, tunica vaginae testium immo humor peculiaris oleolas effunditur in omnibus cellulis totius membranae adipo-saeis cellulosae. Omnia haec cava habent ad certos fines & usus haec liquida, alia aliis Plus minus continent, adservant, dimittunt. Si jam Contingat, ut Plus accipiant, quam dimittant, oriri pessimi morbi possunt. Ponite ventriculos erebri plUs accipere quam dimittere. En mox Iethales poplexias frigidas, lethargos, pilepsias c. Si in thorace, hydrops pectoris si in cavo peritonaeo, ascite ; si in tunica vaginali, hydrops testis , sive hydrocele. Verum textus addit per diaeresin. Est ergo do ecchymosis e ruptis vasis tunc fit in cava haec, vel m. cava Praeternaturaliter iacta, effusio humorum saepe
232쪽
alienorum ita . . ex rupta reteria sit neurysma spurium, e Vena rupta Vari spuria. Leves tales
ecchymoses aliquando vidistis forte in Vobis, dum post
v. s. Plaga rubra primo, dein purpurea, dein fusca, dein flava videbatur. Erat a sanguine furtim se subducente in Pan adip. in contusionibus talia sunt a ruptis vasculiS. Haec de morbosa parte organica ex magnitudine: sed morbosa esse potest defecturi unde textus addite Polarior autem ades, ubi requiyita magnitudo Pariis ad agendum minuitur , esque ejus conceptu in κενεαγγί α, ατρο βια, φΘισεις nimia contractione, intemperie minis trista; mutilatione. Explicui κενεαγγείαν, agens de syneZes1. Keneanget est vacuita vasis ut porro Xemplo rem demonstrem, Considerate mulierem, jamjam partum eni-
Quam est in omni dimentione maximis plurimisque vassi repletus uterus Quantum volumen sanguinis habet jam systema uterinum 3 nititur porro illa, mox
eXcluso Cum secundinis foetu omnis vis sanguinis ruit in loca non resistentia , idque tanta saepe copia, Ut Uasis inanitis vitalia labascant, deficiente humorum ad cerebrum cerebellumque adpulsu. Fit illico apoplexia, convulsio, ParalysIS, OrS. Non equidem directe a nervis pendet infortunium hocce vasa enim a nimia eneangeia sunt vacua, &quia sanguinis per carotides vertebrales ad Cerebrum Cerebellumque deficit adpulsus , deficiunt spiritus. Hinc primario a keneangeia secundario, a spirituum penuria mors oritur. Estque ita intelligendus EIPPOCRATEs, ubi de spasmis evacuationi nimiae supervenientibus disserit. Unde bene injungendum obstetricibus, ut mox ab excluso partu abdomen latiore fascia circumligent qua ligatura vasa compress n- gub
233쪽
guinem intra esse contineant, alioqui qua data porta
'Aτροφια, miserrimi morbi causa. Liquida sensim de vasis essivunt suis, cin quacunque parte corporis hoc contingit, marcescit illa, exsiccaturquem si hoc ubique in corpore sit, totum corpus contrahitur atrΟ-phia enim significat, quod corpus aliquod nutriri desinat. Etenim vis illa plastica balsamica, ut VoCant, humorum ita evanuit, ut humores nostri fiant quasi aquei suisque fluant de assis. Qui hoc malo laborant, in sudoribus suis, praesertim matutinis , prorsum natant, indies consumuntur. Tales Vobis in PraX saepe Occurrent, nec scietiS, cuinam peculiari viscerum vitio tribuati causam.
Curatio dissicilis, tamen aliquando felix. Qui-CUnque enim effecerit, ut aquosi humore iterum densentur, ut sistantur sudores ille eniciet, ut corpus denuo nutriatur. Videte hic incomparabilem YDEN HAMUM. auCi ille remediis, bona diaeta ex nutrientissimis , sed ne debile corpus obruant, interpolata vice datis continuata eqLitatione ejusmodi mala funditus Curavit. Eo modo post SYDEΝΗΑΜUM Curati multi. BOERH. Curatique ab aliis Medicis. Sed jatrophiae alia adhuc speCie , quando Vas, quo par nutriebatur, ablatum, destructum, vel qua-CUnque interna CXternaVe causa ineptum redditum est; ut in casibus HARVE Vobis olim narratis, ubi tumor ad arteriam ruralem, eamque comprimen atrophialucruris effecit.
ΦΘί τις tandem sequitur atrophia enim, ut dixi, potest esse in phthisi, sine da nota labe pecuitiaris cujusdam visceri r se phthisis est trophia orta ex Caco hymia sive purulenta, sive saniosa, sive chorosa, s V virulenta perinde est undecunque illud pus originem ducat, sive ex hepate, sit o e liene, sive ex
234쪽
intestinis, sive ex pulmone, sive ex utero, sive ex vesica c. duimmodo venis resorptum Cum sanguine misceatur, eumque acrem, tenuem reddat Phthisis talis a parte, unde pus oritur, denominatur. Si a
Pulmone, phthisis pulmonalis; si ab hepate, phthisis hepatica; si ab utero, Uterina &C. Nimia contractione in temperie nimis tricta. Dicitur illa emaciatio contingens aliquando in omnibus corporis partibus. Simul enim vis solidorum elastica Praevaleat causis vasa distendentibus, id est, vi humorum; liquida exprimuntur, demumque omnia pelluntur: in summo senio hoc fit naturaliter; sed fit quandoque in
aetate vegeta praeternaturaliter. istoriae medicae Italiae, Anotae c. habent exempla multorum hoc morbo evivis sublatorum Anglis consumtio audit. Curantur aliquando diaeta molli, humectante , Drinosa, Ieosa, quiete, balneis c. aere humactante. 712. Denique es morbus organica partis consistens in compositione mala cum aliis partibus, quo quidem in stu nexuque haeret. Hae S. O diu occupabit; est enim in ea contenta pulcerrima materies tum
Chirurgia tum edicinae. Si quandoque Velitis, dum hos morbos tractabo, aliquid legere in libris 1PP. ubi de chirurgicis tractat mirabimini, tales repertos
esse, qui HIPPOCRATEM Omni scientia anatomica Caruisse audacter statuerint simulque stupebitis in seq. saeculis venditari aliquando pro novi inventis, quae tantus ille vir jam ante a saecula descripserit.
Quo quidem in jstu, ' nexuque diaeret Innumerabiles penem corpore humano partes sunt, quae in unum junctae, omnes functione vitaleS animales, maturales expleant id porro, ut Ucerent, oportebat illas
illo quasque loco sitas esse. Exemplis me XPlico.
235쪽
S. Ia. ORBI ORGANICT. 225 Digitorum ultimae phalanges modo ungues habent; est enim ungui ornamentum, scutum digitum egregie defendens. Si dentur ungues in secunda phalange, ut exempla sunt, jam non pro munimento, non pro ornamento, sed pro maximo motus inpedimento sunt, ct dant adspectum horridum. Dente cavos complente utriusque maxillae alveolos maximae sunt utilitatis ornamenti; verum dentur tales in palato fornicato, in nares patente ,
ut exempla Vobis adtuli, amis inpedimento maXimo sunt, tristi spectaculo. Ventriculus mox sub dia-phragmate haeret in alto epigastriora Vos vidistis eum in Cadavere foeminae ante aliquo dies ita situm, ut magnam Ventris partem occuparet ad umbilicum usque; idqus jam bis in aliis detexi cadaveribus, magis Π- ferius adhuc quam in faemina ultima. Digestionem Caeterasque Ventriculi actiones labefactari hinc plusquam certum est.
Nexuque haeret, L in qua mobilitas ei inmobilita parti continetur. In marasmo, cutis in fronte ossibus haeret, ita in reliquis partibus. Vidimus saepe per inflammationem consumi panniculum adiposum, qui panniculus mobilitatem flexilitatem musculis,o uti, servaverat consumto vere illo, musculi Cum C. e cumque se inVicem cohaerere is sunt. Pulmo adplicitus per omnem vitam membranae G stas subcingonii cum illa semper Concresceret, Diesset interpositum liquidum, concretionem inpediens, ros scilicet continuo exhalans, arteriosus. Desit modo
ille, ut fit saepe in pleuritides peripneumonia; OX Pulmo Concrescet cum pleura si id in magna parte sat maxime versus coris diaphragma, laeditur saepe valideque respiratio. Ad hunc morbum ergo pertinent amo gura ne-
236쪽
aa PATHOLOGIA.ciendorum o a. Si non correspondeant sibi v. g. serrati suturae margines. Immo, si post fracturas partes non ultra ut olim sibi correspondeant, mu- culi inde laborant omnium artuum sive cartilaginea sivε ossea pars, non movetur supra os , sed supra Cartilaginem Cartilago corpus mirum, habens perichondrium quod arte sua RUYscΗ1υ docuit admodum Vasculosum esse. Volebatis injicere cartilagines, sed nunquam ultrari pervenire potuit. Supra hanc crustam cartilagideam sit omnis motus. Ergo hinc oportet, ut figura partis mobilis determinetur aliter enim motus fieri non posset. Sumamus pro exemplo articulationem Unam . . ossi humeri.
Ut articulatio humeri describeret gyros infinitos, fecit Creator processum maximum homoplatae ho modo T ALBIN. Olleo L . 258. , iamque cervi brevis, est lataque, Crassa atque Xteriora Versus in prio-
rem partem atque etiam in aversam, intumescens ,
, mo in sinum desinit flatis amplum, laevissimum, Ob- , longum, ima sui parte quasi semiorbiculatum, , amplioremque, inde ad superiorem paulatim angu- , 1l2tam. Hi ad latus , simulque nonnihil ad priora, spectans, levem Cartilagineam crustρm abductus, is caput humeri leVissime recipit, sustinet, uncturari mobilissima. Ipse autem simus istius largo ii cartiis agineum ligamentum quasi vertitur, quod paulatim, in Capsam membranaceam abit, eaque totum illum, articulum Complectens humero inseritur.
Et S. 268. , os humeri capite incipit crasso L semirotundo aequabili, aevi cartilaginea crusta'. obducto, a vertice suo introrsim, sursum, insigniter retroversus ad Capulae sinum 258
is directo et eoque in parvum illum scapulae sinum quam te. o Vissime inserto, mobilitatem in inuem partem la-- xistimam liberrimamcue habet ε
237쪽
S. 712 MORBI ORGANI cI. 227, Ne tamen ille articulus plane instabilis, ' vagusis que iret, Otu Primo capsa membrianacea a sca- Pula ad Umerum procedente, duSque capitis inge- quabili radici inserta, continetur. Dein a dimidia, superiori parte prominente septo laeto a vir moliu- is mero, Clavicula, processu OraCoideo, ligamentis, que latis valentibus, quae inter summum humeri rumis Coracoidem processum intercedunt circum-
munitu est, atque coercitus. εSi igitur hanc articulationem consideratis, addatis, quae jam toties dixi de linimento haversiano, lubricante articulos percipietis, ni fallor , quam facile
haec iura nectendorum laedatu ligamentorumque nectentiviri nimia fiat adcurtati eorundemque peccan elongatio horum laxitas, aut rigiditas, tandem disruptis. Etenim mutet modo sive articuli Caput Xceptum , II eeXcipiens cavitas figuram suam, inmobilitas adest, ita ut possit hic fieri anchylosis. Quot parte requirUntUr,
quae articillum componunt, tot causae morborum nasci
ad articulos possUnt. Atque hac de re toties jam fecimus in morbis ossium mentionem. Quippe dicitur in textu adcurratio. Ubi sficit in sanguine humano illud, quod oleum O-C3mUS, QUO Omiles Ostri Corporis partes seruantur Odes. flexiles elementa omnia propius ad se invi-Cem adcedunt; hinc partes adcurtantur. Si etiam fiatu T. Ut partes quaedam arti ultim facientes inflammatione, subpuratione, Corrosione ConsumantUr, Ox CirCumiambientes musculi se Contrahunt, partemque reddunt breviorem. Exemola brevi videbitis Spinae dorsi morbus, ubi pro mobili theca rigida est, 'omo instar satus inc dit, maxime si id in vertebris lumborum in collo caput flecti nequit corpora
238쪽
vertebrarum coalescunt secum intermedio cartilagine
rigescente. Eorundem peccans longatio. Ut enim tota temperies strictio laxiorve, ita: idem necessario obtinet ad articulos. Si tota compages debilitata, Iaxave; oriuntur vitia in visceribus, haerentia tam in solidis quam in fluidis id quod idem obtinet ad articulos. Capita enim ossium tunc nimium sunt in suis cacis excipientibus, sive acetabulo mobilia, Guxantur facile; .de intelligitur, quid sibi velit venerandus auctor , cendo et horum laxitas aut rigiditas, tandem disruptio. Rigiditas obponitur laxitati Scorbutus maXime Venerea lues, saepe hanc rigiditatem eniciunt, ita ut articulationes fiant inmobiles; unde dicuntur prae
Disruptio. Per distorsiones aliquando summas glandulae in cavis articulis destruuntur, ita ut deficiat deinceps eorum liquor inungens deficiente eo rigescunt partes deinde motu majori violentiorique facilius destrui possunt; alioqui non facile rumpuntur ligamenta, nisi talis causa praecesserit. Terribili exemplo parricidae quatuor equis in adversa ductis discerpendi dati, ita cohaesere in majoribus articuli , ut equis illos distrahere non valentibus, i-gamenua cultro porscindere carnifices debuerint.
Ii corpore dcbili, in infante debili rachitico taloes disruptiones fieri posse intelligitur, raro autem in robustissimis.
Materio inter nectenda requisitos absentia, aut δε- fraVatis , aut peccans pro sentia. Est enim in omni articulatione mobili ossium tuber XcipiendUm , caVUmeXCipiens, connectentia ligamenta. Eaque ligamenta cirda articulum plerumque in Capsam adeo arctam abeunt, ut nullam relinquant aperturam Verum hae Omnes partes excipientes exceptae non se tangunt ut os eae ν
239쪽
. osseae, sed levi cartilagine incrUstatae quo autem motus Xpeditior semper sieret , nec inter se se adtererentur partes , toties jam ille triplex liquor sive megma interponitur. Hoc megmate acri facto, corrupto vel desciente , ut aliquando in arthritide , maxime acetabulum ossis schii occupante fit, nascitur anchylosis. Disors , subluxati , laxatio e qui tres rnorbi strem sursum , deorsum , antrorsum, retro
introrsum, extrorsum contingente , aria is nomina, ad intellectum eorum utilia, inponunt.
Hic iterum commode possum necessario debeo inferorere ex Aph. B. Caput de Luxatione. Commode , inquam, possum , quia teXtus pathologicus agit de Luxatione verum debeo id facere necessisario, quia in unctum mihi tantum de Aph. Xplicare, quantum Pathologia tum permittit, tum requirit Exsurgit inde etiam illa utilitas, ut, quemadmodum in morbis ossium feci, in explicandis aph. brevior esse queam , quia Vos in Comm. Ill. Wr ETENII omnia haec
legere potestis , quae super illa re queant dici LUXATA. Aphor. S. 358. Luxati ol rectisus extremi illis
mobilis ex cavo, in quo naturaliter moVetur, Cum Ο-
rus inpedimento. Desinitio clara est , nec indiget explicatione quod additur, cum mutus inpedimento est, quod hic cavillare quisquam posset; quia sunt recessus tales extremi ossis mobilis ex avo, in quo naturaliter movebatur, quae non possunt dici uXatio; v. g. in articulo inferioris maxillae caput maxillae Iocatur quidem in profundiore sinu, in ossi squammos parte ima, ad Xortum processus Zygomatici introsuscepto; Ted potest nihilominus ope Iamellae cartilagineae elasticae interpositae suo sinu exire, in eumque redire, mitra in-
240쪽
pedimentum motus hinc addidit BoERH. cum motus inpedimento. Luxatio ergo est ossium articulatorum e loco suo naturali aberratio Articulus onim est nexus ossis distincti cum alio osse distincto aeque Cum motu Uam
sine motu , id est tam in diarthrosi stricta, ut sunt ad se invicem flara carpi ossa tarsi, quam in diarthrosi
IaXa, Ubi motus perspicuus est. In omni tali lux tione est recellus extremi ossis mobilis ex cavo naturali cum functionis laesione. 350. Qui integer , vel pro parte; unde Juxatio distorsito. Si pars mobilis e Cavo integre recesserit , vocatur elocatio, istocatio quando pro parta tantum, distorsio.
Distorsio vix unquam obtinet in ossibus Nitariis, verum maxime ad Mossa carpi tarsi ibi enim sit,
ut unus articulus loco dimoveatur, ne tamen adpareat Xtrinsecus vocatur distorsio, quo simul nomine
designatur ligamentorum distractio, distorsio. Maiores
articulationes autem non admittunt UXationes pro Parte Vel enim excedunt totae, vel semielapsae moX retrogrediuntUr.
36O Pessima uast epiphysi a corpore ossis solutas cidit. Verum si hoc fit, morbus potius ad fracturas esset relegandus, quam ad JuXationes tamen quia consuevit sub Iuxatione tractari, BOERH. retinuit hunc casum sub Iu Xatione. In initio morborum ossium iam consideravimus, quid essent epiphyses. Nempe distinctionem in tenerrimis Retibus non adparere epiphyseos a relinuo ossis o pore, sed unam modo eandemque cartilaginem. Ossis majoris substantiam osseam a media compactiore ossis parte per fibras oblongas osseas inde propagari versus ossis eAtrema r in partibus Xtremis punctula quoque ad-Pardere, quae os ea fierent seseque prolongarent atque