Antonii de Haen ... Praelectiones in Hermanni Boerhaave Institutiones pathologicas

331쪽

manis tam foetidam materiam vulUa Xonerasse, Ut nec maritus cum ea dormire, immo nec ille, nec domesLi C in eodem tibiculo versari ultra vellent. aegre hoc ferebat; nam ebat, se non Percipere materiae foetorem, adeoque mentiri maritum, dum diceret stetere, Non mirabar hoc in cancro XUlcerat mammarum foemina solet fieri odoris Ypers, quia Continuo Xha Ians foetor destruit nervi olfactorii sensilitatem. Causam omni ex parte Xpiscatus ab illa, nullam ceytam

Potui indagare. Voco ejus Chirurgum, dum ille

omnia perlustrat, offendit in vulva corpus crassum , durum. Recordatur tunc illa, quod ob prolapsum uteri ante O abhinc annos sibi esset inmissum pessarium. Concludimus, forte corruptionem in ortam. ut

to labore frustulatim eduxit Chirurgus pessarium, quod hinc inde esset cum ipsa substantia vaginae Oncretum. Omnia ibidem Ioc dabant illud foetidissimum Pusis saniem tempore multorum dierum adhuc demderunt; donec 'tandem continuis injectionibus depurantibus pars sanaretur.

Atque ita Vobis AA. exposui generalem par

ticularem doctrinam de herniis, quatenus illae Variae Constarent ex inlapsis peritonaeo plerumque intestino solo, Omento solo, vel utroque, ut Melanterio : verum Xpli Canda nunc est una species, quae prorsum est peculiaris , tamen in plerisque herniis contingera potest. Nimirum intestinum elabitur m herniam, sed non integre inlabitur ita, ut pars maneat a compressione inmunis intra ipsum abdomen. Ponite, ut hoc melius intelligatis, diametron intestini ilei esse octo inearum intelligitis , si v. g. quinque linearum latitudo intestini cadat in prolongatum in hernia peritonaeum, quod man' serit latitudo trjum linearum in abdominis cavo.

332쪽

Talem saepe vidi inlapso in femorali hernia ileo.

runt, descripserunt. Tales viderunt in umbilicati hernia ab intestino colo factas Chirurgi ARNAUD AtDRAN ipseque LITTRAus in Mem Acad. Reg. scient Paris anno 17O talem descripsit. υYscHI Us bina exempla habet thesauro . Inquiramus, quid fiat in tali hernia. Per illam

apertam, non Compressam in abdomine viam trium bnearum, materies faeculenta, vel saltem eo proXima, aer libere potest a superiore parte ad Oecum per gere. Immo identur aliquando hi homines posse a natura juvari, ita ut is peristallica auctior Xtrahere ex sacculo posset inlapsam partem, si nondum dere- verit Verum quia manet peritonaei prolongata productio, facile relabitur. II homines sunt in continuo periculo integrae herniae formandae, quia vi intus urgente, adcumulata materia, motu magno edito, pars inlapsa facile pr longatur, tuncque patientur omnia symptomata herniae incarceratae, si comprimitur extrinseCus a partibus in bientibUS.

Sed si pars inlapsa non plus inlabitur sempermanet amplitudo quaedam intestini intra abdomen, OG sunt sine magnis incommodis tales hernia diu γ

Tamenin in hoc ipso statu observantur strangulationes lethales dum semel pars inlapsa ita turget De-

Cibus, ut magis multo extuberet, quam est loci, per quem transiit, angustia, comprimetur ibidem, inflammabitur, inflammatio cum reliquo intestino communi Cabitur ita quidem, ut pars intra abdomen libera hae ren inflammatione tumeat, constringatur ad male viem in Cavo contentam, in gangraenam transeat cito conclamatam. Immo observatu pars inlapsa in her niam

333쪽

niam sese multum extendere, & facere saccos 1aterales, sive adpendices. In his saccis adcumulatur materies, sic causa saeps hi sacci intestinales sunt incarcerationis. Dum enim intrant in tale diverticulum duriora, Xsucca, Protuberant saepe ultra locum egressus Puta ultra Iligamentum oupartii a tumore ibidem sit compressio, inflammatio, Constrictio, e. Quinis aliquando potest contingere, ut in loco hemioso nil mali sit,is tamen hernia strangulata oriatur. Ponite talem hominem conaedere multa indigestilia, ponite illum usum esse multa copia ceratrum,

prunorum, mes pilorum, una cum nucleis, Ut multi

faciunt; nonne intelligitis, quam facit angustia illa liberi intra abdomen intestini queat obturari, sic hernia nasci incarcerata Τ , Quam periculosae saepe tales, ut ita dicam, semi- herniae sint, sequentia demonstrabunt. SeXaginta quatuor annorum foemina a longis annis macilentissima, cardialgiis' anxietatibus in abdomine obnoxia, die Nov. 28. 748 post largiorem partum Colica adficitur , nausea, vomitu, anXietate praecordiorum. Purgans ore adsumtum, Ventris totius

emolliti ope cataplasmatis, enem inmitsum nil juvant. Rogo, num herniam habeat. Negat neque in inguine ullum experta dolorem est. Incassum Omnia exhibui Quarto die finient obiit. Cum ejus Chirurgo Cadaver aperiens, praeter asta degenera invenio in inguine dextro herniam femoralem, in quam leum, pedis circiter a coeco ditantia, ita esset inlapsum, ut si pollicis diametrum intestinum haberet, una tantum 1ama pars pollicis intra abdomen essent, o partes extra illud. Totum leum erat maxime infarctum ad herniam usque e gracillima ea isei pars, quae ab hernia ad oecum pergebat. Non erat observanda ulla adcretio vel intestini, vel sacci peti- Ω

334쪽

tonaealis in loco herniae. Immo intestinum, qua Coinpressum, fere 3CUUm.

Alia foemina fere ejusdem aetatis υσαρκος, sanissIma, die 5. Aprili 17 5 colica .voniit continuis, violentis, Corripitur. Vocatus jam prima visitationa herniam suspicor. Negat Onmino. Erant autem eo tempore epidemicae Olicae , quae decocto laXante ex multa manna fol. aleXandr egregie sol Vebantur, datoque tunc opi Conticescebant. Quum ergo negaret Omnino, adesse herniam , icolicae tales epide- micae essent, eodem modo cum illa egi. Vespere revocatus video omnia incassum adhibita unde enema Praescribo , . f. jubeo, abdomen fovendum .do Paregoricum. Dum mulier esset injectura aegrotanti enema, ait haec,

s jam inquietam esse propter quaestioneS, Ua ego mane ipsi fecissem, ideoque illa loca abdomunis se bene examinasse, invenisseque in dextro inguine tumorem dolentem. Injecto enemate alvus copiosissu a prodiit, omnia symptomata minora reddebantur. Sequenti die omnia pejora Vespere post bonam

alvum sedatiora. Quarto die per Vices ingravescebant. Operationem Proponentibu nobis, mortem potius subituram se, quam Operationem , ebat Contentam se, niOdo, quae arti essent, praeter operationem faceremuS D-tebatur. Eodem die tertio risit nos de operatione loquutos, quum locus herniosus multum detumuisset, non ultra doleret immo, quum enem iterum stercora produXisset. Quinto die omni momento prius; iterum neces vii se ab euemate. Sexto die vomitus materiae lavae, spissae , quasi Vitriolici odoris. Faeces iterum solutae ab nemate; octaUo OritUr. Socundo a morte die Cadaver aperui. Abdomen totum turgidissimum materia spumosa cadaveros Ora

exibat cadaveris. Intestinum leui in loco hernioso in

335쪽

S. 7 Iet MORBI ORGANI cI. 325 in femore ita firmiter undique adcretum, ut solvi non posset fere Pars intestini potior in herniam inlapsa,

pars longe minor manserat intra abdomen Stabat IO-Jes ingens in leo cavo ante herniam , nec poterat

per Parvam illam angustiam transire Pars intestini inlapsi formaverat sibi inferius parvum sacculum. EX illo sacculo uaris inlapsa ipsius intestini levi coim trectatione induratam materiem sursum ducebamus. Abstulissem hanc portionem, ni familia turbasset ulterius

Ex his binis Yomplis videmus ethalitatem hujus

speciei herniae Cujus ultima fuit inveterat , prior recenS. Videmus , nata inflammatione in loco hernioso totum ibidem intestinum inflammari, contrahi, iam praecludere materiae olim libere transeunti. Videmus ambas, negasse hernia se habere, quamUis adessent. Videmus, faeces post enemata saepius redditas in casu posteriore immo omni die, excepto binis ultimis ciebus medicis inponera posse, si non considerarent, Colon' o Cum magna copia onustum posse suas dare Cum enematibus faeces. Videmus, posse quandoque tumoris subsidentiam nos fallere , si non Consider3remus hoc triplici de causa posse feri Io quia solvitur hernia; et quia a gangraena accescit; o quia

aEr aliquando aufugit, manente tamen crassa materie. Utrum autem ipsa hernia solvatur , symptomata ORsunt docero. Tamen observavimus' nunc,o alias in casu militis, in historiis herniarum femoralium ab VTR-ΜEYEN PALFYNo traditis, indolentiam herniae Videntur a prima compressione nervi hebotes stupid1 facti, sensum doloris haud ultra Cum cerebro Communicare. Sola haec paralysis nervorum in hac parte videtur posse causa existore, cur, etiamsi talis , hernia reponeretur, nec ulla adhue gangraena adesset, OIS

336쪽

316 PATHOLOGIAE. subsequeretur: nam haererent ibidem Crassiora adcumulata , saccum formarent magnum inertem, iam praecludentem Omni materiae, quae vis ventriculiis intestinorum illuc mandaret.

A ergo operatio vel repositio inutilis in hoc statu ΤResp. Si paralysis inemendabilis, profecto inutilis

operatiori sedis inenmendabilis manebit in compressione rubi vero introducta est pars dentur remedia nervos excitantia' roborantia , bona nutrimenta bonum hy- Ium' sanguinem facientia. Unde potest cura licet εnceps, potius tentari, quam omitti Praeter illa hernia , quae in sinu suo gerunt imtestinum, vel mentum, vel utrumque, quaeque Vario nunc adspectu a nobis considerata sunt, mirae species stipersunt nobis adhuc tractandae, quae alias intra sese recipiant, recondantqUe parteS. Atque in primis datur hernia e scos urinaria in annulum prolapsae abdominiS, saepe ipsam mentie tis Uchescelen. Thomas BARTHOLINU gloriam primo detectae hujus hernia tribuit Praeceptori suo Joanni Dominico SALA, qui amici cujusdam Veneti cadaver secans, vessicam per annulum dilapsam invenerit in scroto ab teIO, Uno cum calculo in altera latere scroti tenue intestinum. Solertissimus naturae indagator UYscΗIus obfanat. n. 98 historiam nobis narrat Mercatoris Amste- laedamensis, qui in ingendo laborem plure per anno Medicum suum caelavisset. Urinam quippe illum reddere non potuisse , nisi scrotum manu elevaret comprimeret. Contigisse porro , ut dolium ingens Vino onustum, ipso praesente in sua Cella vinaria er- c.tore, subito, magnoque fragore dissiἹngeretur quo ille velEt terrore adtonitus ita obstupuerit, ut MOX depre

337쪽

s. I et MORBI ORGANIcI. 327 deprehenderet in inguine tumorem neque hoc uni cum exemplum esse sibi notum, natae a summis terror,bus herniae hemia illa nudis artis auxiliis reponi

apta, hominem interiisse aperto vero Cadavere Constitisseis constrietionem summam annuli dicti , cilei

adfuisse gangraenam inquirentibus vero secun aliis Medicis Chirurgis in veteris mali originem, Constitisse, urinariam vesicam pro magna parte in scroto hospitari. Narrantem audivi celeberrimum B. Iudaeum se Vidisse, qui, dum in nuptiis suis celebrandis Baccho egregie litasset, genti vero illi religioni sit, non nisi peractis omnibus eremoniis de mensa surgere hin ad eVa-CUandum minime surrexisset, tali hernia adfectus fuerit. Vidisse se coram, quibus torqueretur Iudaeus angustiis, torminibus, dum 24ta quaque Ora urinam redditurus esset. Cucurrissa nempe, Hulasse, sudasse cava manu scrotum extensissimum elevasse, antequammdere posset. Addebat BoERHAAVIus, RUYscΗIUM a se, pro more , de modo hujus herniae rogatum haesisse aliquantum dubium. BOERHAAv1υ autem sic fieri credidit. Quando vesica praeter modum est onusta urina, diuque onusta manet, in eoque homine hiatus sive annulus eo tempore Iaxior est 3 nixu forti edito essecam plenissimam, eo loci sere haerentem, peritonaeum trudere in Iaxum annulum in farcimon elongari. Cum peritonaeo in scrotum descenderem quod autem cavae manu ope elevato scroto reddere urinam posset , facile intelligi ab Eo, qui consideret, sic urinam e scroto in vesicam effusam, .cia ordinaria redditam esse. Tamen dubitant alii , num res sit hac lege possibilis, ob rotundam expansionem vesicae eamque duram, dum sic tensa urina est. Unde hi potius credunt, vesicam vehementi distensione paralyticam redditam,

338쪽

az PATH OLOGIA. etiam manere saccidam, eductis cathotere urinisa illam Proinde flaccidam haerentem prope annulos posse, ad-cumibendo, locum hunc inermem Xtendere, Cumque peritonaeo in scrotum cadere. Eodem prope modo, quo omentum solum in dilatatum peritonaeum cadit.

Maxime si aliqua vis notabilior tunc temporis corpore editUr. Egregius Chirurgus Gallus ERY detexit eandem plane herniam in Generali cujusdam religiosi ordinis. Videm . Acad. Reg. Scient. n. 713. UrtiVeincidendi cadaveris facultatem nactus, invenit Vesicam

scroto adcretam undique vesicae fundum , qua ejus erat maXima capacitas, in deXtro scroto, mediam, eamque angustiorem partem, ad annuli ocum initio vero suo loco solito posito, longe capaciorem, Uam paulo ante, post egressum suum extra abdomen, minus tamen Capa em quam in Croto.

Idom MERY in alio homine herniam detexit, qui quod enterocele laborare crederetur, brachierio ad

id adcommodato febatur. Dubitans autem MERY, num hernia esset, concludit, non esse herniam quum Iaxato brachierio homo melius ingeret, maXime dum Chirurgus cava adduceret scrotum manu.

Inpossibile ΜERY credit, talem horniam nasci in homine posse, sed quidem mala conformationi ab origine deberi.

En tres circa hane vesica herniam sententias BOERHAAVII, statuenti a plena vesica feri 2 VER

DIE R etc. , Ut a plena negant, a vacua Collapsa a

ralytica possibilem tantum credunt. Vide Mem. Acad. Reg. Chirurg in o. Tom. 2.3 ΜERY , qui nec a plena, nec a vacua vesica seri posse statuit, verum tantum a mala conformatione in origine patrium, ab exordio Vltae.

339쪽

S. Ia MORBI' URGANI cI. 329Τamen debuit MERY scire, num illi duo viri hoc malum habuerint ab ipsa infantia; quod ita non fuisse credibiIeri nam pro firmanda sua sententia procul dubio hoc addidisset. D Judaeus non habuit ante nuptias , sed tantum

ab urinae rotentione Olistari , tempore Protractae nuptiarum solemnitatis. Nec aliter videtur mercator apud RUYSCHIUM. Etiam Judaei casus docet, cadere opinionem Eorum, qui Vacua tantum Vesica, non plena, putent,

posse talem herniam fieri quippe ille vesica plenissima hane herniam adeptus cst. Exempla talia prostant in Acad. Reg. Furis , quae invicte demonstrent, Plena vesica, motu vel Casu subito ortam hanc herniam

esse r ita ut magni OERHAAVII farta tecta stet Xylicatio. Verum verita BoERHA AVIANAE sentelatiae

posthac patebit evidentius, Xposita hernia uteri per

Exempla hujus herniae vesicae inguinalis vel scrotalis demonstrantur 1 exemplis in ultimis aflis . o. Reg. Chir Paris. quibus omnibus Constat, e Causa

aliqua nata hernias has, non Connatas.

Idem de ERY Acad. Reg. Scient. n. 713 se observasse narrat in noso omio Dei in foemina 5.6 menses gravida summa urinae dissicultate laboran. te, tumorem ovi gallinacei magnitudine in peritonaeo inter anum postica pudenda; quem, dum pressit, urinae

guttulae naturali via muXerunt et ubi magis magisque pressit, urina ossiuxit omnis, tumor evanuit. Erat vesicae hernia, sed iterum in alio loco. Curatio herniae vesicae, non extrinsecus apertae inveteratae,asquirit, ut jubeamus hominem, saepe de die cava manu duet, scrotum elevando, expulsionem urinae per penem. Dein explorandum est, an forte

340쪽

na non amplius in scrotum flus et quod si tal1 machina id facere non posset, sine metu inflammationis compressione, vel etiam si integre non posset retine

re abjicienda foret. 2 Si calculi observarentur in inguine aut scroto adesse, iique symptomata intolerabilia facerent, nec sponte Calculi extrorsum vergerent, sectione facta ed cendi essent. 3 Si aliquando ab annulo ita constringeretur vesica, ut inflamamaretur, retineretur ibi urina, orirentur in Ilo corpore febris, vomitus , singultUS, Ut ΡE TITU Observavit; tunc debemus exemplo Domini MORAND instrumento troiquar urinam ex vesica deducere. Si tamen post venae sectionem .fomenta amnuli Contractio minaretur suffocationem, foret incide dus Iocus, annulus perscindendus, ut constrictio solveretur. Quodsi Vesica adcreta non esset, Conandum foret, eam in abdomen reduceret in minus, vessica γlinquenda esset, vulnus percurandUm.

4 In omnibus casibus, ubi apertura facta in imguine est, peni inmittendus catheter, ut Cogatur Urina hanc viam adfectare sic saepe eliciter curatur apertur in inguine vel scroto occasione hujus herniae vesicae mirum illum casum explicabimus egregiiDEcRER in optimis suis Merc. prati pac. I 53. C mo febri acuta cum enormi vomitu aborat, tumido maxime scroto e abscessus fit in scroto inferiore, exit

materies, scrotum manet aeque tumidum per aperturam indagantes, inveniunt saccum ingentem lapidea crusta ad crassitiem semidigiti incrustatum, quem frustulatim eduxero. Frusta sibi invicem adaptata globum Uum referebant subpuratione magna facta homo est

curatus.