Antonii de Haen ... Praelectiones in Hermanni Boerhaave Institutiones pathologicas

발행: 1780년

분량: 582페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

371쪽

sortim principio non visa, sese posthac teterrima e chymos manifestarunt. Legimus in libro iudicum c. 3. . O -22. Uod quidam AOD, postea judex factus populi. Israeditici, Iiberaturus populum suum a servitute, quam serviebat Esaeo Ni Moabitorum Regi, accesserit ipsum Regem, veluti sacri quidis arcani revelaturus, tumque Ugio nem sive cultrum illius ventri infixerit pinguedinem

Vero Regi enormem supra ultrUm ejusqUe manubrium sese porrexisse additur , Vulnusque penitus clausisse. Oleum' hoc saepenumero cacoethicas diuturnasque subpurationes producere aptum natum est.

producit Ohoerentis separationem , liquidi contenti effusonem. S. I 9. inde adit actiones , quo pendent ab integritate partium determinato saxi liquorum per ν a. Vulnus ergo, quum ponat solida a sua invicem Cohaesione solutari inpedit, quo illud solidum ossicio fungatur suo, ut V. C. musculus vel tendo perscissus rquia vero per vasa absciis emuit, jam praesens , postea adfuturus liquor omnis, qui ad actionem Vitamque partis Contin landam, requireretur; Videmus mox a vulnere dii hae produci solida inepta fori, quia soIuta liquido advecto carent. Yemplo sit femur perscindantur notabiles in eo musculi, qui rus regunt perit actio eorum in Crus, homoque incedere non potest. Sed musculis non ita laesis, aut non multis, abscindatur arteria ruralis, sitque aliquis ita feliY, ut forti adstrictionem adpressione ac instrumento tornatili, arteriae ligatura haemorrhagiam sistat etsi homo tunc non pereat, tamen essicere Chirurgus non potest, ut agant illi musculi, qui regunt crus Destituuntur enim arterioso liquido, quo vivere in Z5 agere

372쪽

36 PATROLO II A. agere illos oportebat ergo crus emarcidum siet, in

gangraenescet. S. 5O. Quin ulnera proinde Occupant eas parteS, qua ruin integritas item in separabilis: Iethalita sussi. S. 5Ι. Horum a5O autem alia inevitabili ne eesitate mortem inferunt. S. 152. Alia sibi relicta, mortem inferunt; fessariis auxilio ita emendari pessunt, ut mortis Pericu Ium abit. S. 153. Tandem ex non lethalibus eglectus eIereor ethalia potest facere. De his non agam quia brevi postea quatuor hae Sphi in suas classes divisae ex Prosesso tractabuntur; unde ibidem hasce simul M. plicabo.

S. I 54. Pro arietas aherius cujusdam aflionis a par re integra prius exercitos, etiarn alia ulnerum electa atque inde ariin adpellationes oriuntur; νix ignotae perit actionumsanitatis. Pro exemplo sumite, nervum brachialem abscindi in humero, qui maXimam partem prospicit musculo Extensori communi. Scitis mox effectum ejus vulneris esse, ut homo extendere digito ultra ne-qUeat, eoSqUe semper erat incurUos, ablato aequilibrio inter extensores flexores, ulchrum Xem

plum prostat in Comment. LII. L. B. quod in sua praxi observavit ipse LII. ΑΒ o in illa ancilla, quae vitro fracto haemorrhagiam ingentem passa est e vulnerat notabili arteria debita Compressione facta ad art riam, quae fere nuda ad internam faciem ossis humeri adiacet, cessante haemorrhagi , ConqUerebatUr patiens, stuporem adesse sibi in digito auriculari, Medietate digiti annularis Chirurgus tribuit partium compressioni. E. L. B. audacter pronuntiavit, Perscissum nervulum esse,

qui digito minimo, sequenti dimidio prospicit, hincque futurum inmedicabile malum Eventus pro-

373쪽

S. 13. Monnet ORGANIer. 363gnosi si mavit. Testata est post curationem, se digitosi candelae lanatinae inmissio dolorem non percipere. S. 155. Nec minor nomiirum , formarum, L esse- Alium arietas in ulneribus a diνeotiate causae ulnerantis 146. y quoad fguram

Fgura conica acuta facit puncturam, redditque dissicilem cognitionem vulneris, quod cito se Claudite si vero superficies scindens in longitudinem producta sit, eritici Dura, e. f. p. 2 modiam adigendi pungendo , secando et si cultrum habeo, apica intrudo, pungo si inmissum apicem moUeo, scindo. 3 Caedendo id est, vibrando manum ante se. ctionem Ut V. g. carnise facit de ossaturus et si acutissimo instrumento hoc sit, vulnus facit penetrantissinium; si obtusiori, simul ingentem contusionem. 4 Agitania inlatum; si quis ensem inmisit in abdomen, eumque inmissum multum hinc inde agitavit, antequam Xtraheret, gessit sane Ionge plures parte , quam si absque agitatione extraxisset. oscitur agitasse ensem suum X fgura vulneris non respondentesigurae instrumenti. Potest sic ensi magnam simul scissuram facere, ensem rotando facere figuram ro

5 D Vim inpingendi, ut jam adis 3 diXi.

6 Abhllionem ex ulnere , rellictionem is es. Disserentiam magnam id in vulnere saepe facit; sunt enim vulnera, quae relicto instrumento, sive toto, sive Parte ejus abrupto, se claudunt; nec haemorrhagiam Comitem fere habent; ad quae accedens mature librurgus, debet illico praesto esse ad sistendam haemorrhagiam, quae mox educto instrumento, oritur: unae obposito, sit, antequam Chirurgus adveniat, vel ipse vulneratus, vel alii adstantes instrumentum vulnere eXi-Pὶunt haemorrhagiam producunt terribilem, quando'

374쪽

364 PATHOLO TA, que lethalem , periculum saltem multum augentem: quod in renuntiatione ad iudicem omnino est referen

dum.

si, ut olim moris hamatis telis aut sagittis'

vulnora homini inflicta fuerint, eaeque vi eduCuntur, dilacerantur misere omnia si relinquuntur, donec Oritus artise advenerit, dilaceratio minor est. Reserenda huc etiam vulnera fragminibus vasorum murrhynorum reserta, quam pestiferam methodum Sinenses excogitarunt.)7 Infectionem enenatam. Horrendum est di-etuque nefandum, quousque noXas aliis adlatura pervenerit humana crudelitas Ut vulnera, quae per se non forent Iethalia, jam, quacunque in parte hominem tangerent, absolutum inferrent Iethum, instrumenta inXerunt veneno, uti potestis videre in Commentariis. Haec certe multum Variant Vulnera raro cognoscuntur e si tamen contingat, ut homo sanus a uJnere

vix notabili periret, oriretur suspicio. Quare prodest

haec nosse triste tamen admodum, ea osse oportere.

s. a 56. Tum etiam omnia eadem ariant pro differentia partis ulnus excipientis, quoad ejus lauritiem, mollitiem nam Citius penetrabit vulnus in thoracem, si inter costas adigatur, quam si in ipsam costam, aut in sternum. 2 Neaeam. Uve vulnus ad musculum tempora- Iem , ubi ad os Zygomaticum tendinosus fit, tetanum maxillae facit hinc tetanus non pendet a tam parvo vultausculo; sed, quia musculus ille Cranio adcretus, pertinet ad maxillam inferiorem.

x Sition. Si vulnus vix ineam alam penetrans in orbitam osseam laeserit ibi arteriolam, calvariae fundum potest sanguine inplere, ad quem aditus ab arte non datur ob quam dein causam homo certissime moritur Situs itaque hic loci facit, quod ne

375쪽

S. 13. MORBI ORGANI cI. 365

2 quidem arteriae in alio loco facerent. - Vulnus magnum instigatur posticae natium parti, non multum forte nocebit, nisi in gradiendo posthac aliquam molestiam vulnus decies minus infligatur thoraci, ita, ut leviter tantum penetret arteria intercostalis vulnerata illo loco sanguine obplebit cavum thoraci S, &forte suffocabit pulmonem vel utroscendo enta Dbe omnia consumet, nisi prudens artifex norit sanguinem thorace edit cere.

4 Vectum. Vulnus leviter modo tangen me-

senterium, observante UYscisio , facit ΠXietate , doloresque ineXplicabiles, tum ante . Vel 4 diem mortem. ΕΤΙΤ Medicus plurima experimenta fecit in canibus, quibus quandoque WΙNSLoW, SENAC HUNAUL interfuere, ex quibus conititit, nervo intercostali vi paris abscisso , praeter alia symptomata oculum ab illo corporis latere, in quo sectio facta erat, obscurari, mole minui, quandoqlle inflammari, cartilaginem, quae canibus in cantho major est, oculo multum obduci. Disticulter explicatur e structura partium, sed observatur ex effecti

5 Liquida contenta. Variat multum VulnUPquoad lethalitatem e hac causa. Vulneratur ductus salivalix ingens oritur incommodum, manducatio, deglutitio, digestio, excretio vitiabitur e verum Ulnerata vesica bilis, ductus thoracicus, Ionge alia γωptomata dabunt. 6 Faciem mutatam. Si musculi extensores manu vulnerentur, ablato aequilibrio inter illos, mis Xores longe magis hiabit vulnus , quam aliter fecisset,

si jam antagonistis abscissis flexores non magis flecterent. Vulnere latori colli inflicto, musculi alterius lateris ablato aequilibrio collum tuo contrahent unde

376쪽

366 PATROLOGIA. vulnus Ius hiat, adeoque facie mutatur ab ea, quam sine alterius partis contractione habuisset. S. IS7. Hujus ruitiplicitatis originem no se ur rus , ita nomina subtiliter singuere nou juvat. Nam nolle, requirituris lassicit in praxi. Velle autem

Omsisbus ideo peculiar nomen are , Ut ARAE Us

aliique fecerunt , superfluum. Nebat B ad hane SPhum semper credidi, hos homines vesperi oblitos futile, quod mane subtiliter meditati. S. 158. Si in corpore facto robusoque fassionvulnus a loco isbili, non irrigato magna quadam a

reris , nec nimis tendinoso , hinc Oriuntur Phaeaomessa ,s Modo a frigore, aere, iocati0ae, udieris hiatus defendituV. Haec Sphus praefationa incipit, ut sensum sequentilam bene caperemus. Solebat B. hic loci dicere suis

Auditoribus sequentia observata longorum annorulla Observatione , diuturna meditatione , intensillimaque oculorum acie, quam optimis armata microscopiis, Comparavi mihi ita, ut conditiones nonnullae adesse deberent. Conditiones porro hae erant. λ Si in robusoque qui enim Vellet ubneris conditionem in corpore morbos indagare, erra re maXime; nam quaeritur hic loci, quid contingati Vulnere, a prima ejus inflictione , usque ad Pers ectam Curationem. Novimus autem, si ibi jaceant duo homines eodem modo vulnerati alter sanissimus , alterlue Venere laborans insignem observatum iri in ambobus differentiam Vulneris. 2 Lu loco bibiti nam quid oculus, quid microscopia juvabunt, si locus non pateat visui 8

lien sanguis turbat Visum tum , quia ligare illam Oportet, haec ligatura non dat completum Vulneris conspectum.

377쪽

4 μ - - rendinosa nam si non integre discissus tendo, convulsio dolor mutant vulnus ita, ut non sit, quemadmodum fuisset sine hisce, convulsionibus & doloribus e praeterquam , quod circa tendinosa loca in Vulneribus, saepe multum lymphae deprehendatur, quae retardat Curationem. EC Oriuntur - - a frigore nam mutantur

ita vulnera a frigore, ut quamdam induant malignitatem quod jam optime notavit HIPPOCRATES PLV. II. 8. O. , Frigidum facit convulsioneS, tetanos, rigores, nigrores, rigore febriles. Frigidum inimicum ossibus, dentibus, nervis, Cerebro, spinali medullae, Calidum vero utile. Ulceribus frigiduni quidem mordax cutim obdurat, dolorem non subpurantem facit, nigrores, rigores febriles, OnVulsiones, tetanos. Etenim Calor moderatus servat partes in statu ad naturalem maxime accedente frigus adcurta fibras, minuit vitam in arte, stagnationem inducendo.

a Ab aere, qui semper habet aliquid inimicum

vulneribus. Est chaos omnium in rerum natura Corporum, quod ob consuetudinem toleratur a pulmone cuteque Xterna insuetum vero prorsus in vulnere re- Centi. Nonnunquam enim humlidus nimium aer humidius, quam oporteret, redderet vulnus aliquando aer siccior Verreret requisitam humiditatem ocellus aliquando terra volatili, sale Volatili, seminibus animalculorum, noXius maxime foret Uulneri, naturalemque ejus mutaret conditionem. Haec praefatus . adgreditur suas observationes. X Partes, inter quas carina udieran adacta,

sensem magis magisque a se mutuo recedunt, licet causa

oblata sit, nisi lun iura fuerit Far a.

378쪽

363 PATHOLOGIA. I Quia cohaesio partium in loco vulneris est destructa, parte solidae utrinque, sitae Vi suae cohaesionis se retrahUnt.

2. Quia soluta cute, quae fuerat tegmenis repagulum pro molli alioquiis luxuriante pinguedine, jam

haec se interponit, labiaque Vera vulneri elongantur; ab invicem retruduntur. Verum haec omnia non habent Iocum, ubi parva modo punctura adest; quia tunica cellulosa mox se interponen aperturae , eandem claudit; ut aliquando in venae sectione iit.

2 cruor primo cum impetu essuit, dein sensim sponte si situr. Conditio, ut scitis, quam . in praefatione hujus Sphi ponebat, erat, ut magna arteria laesa non esset; nam haec secunda observati tunc Io-Cum non haberet. Primo igitur momento absciisae arteriae sanguis arteriosus, magnam resistentiam pati solitus, jam nullam offendens, qua data porta ruit undatim verum naturalis assis contractio soluta unitate mox causa est, ut ipsa arteria se adcurtet, seseque abscondat sub ullaeris labiis unde fluor sensim minuitur, atque demum fere cessat. Si hoc non fieret, sane multae operationes forent inpossibiles. Quomodo calculum secarent Lithotomi, si arteriae perscissae integumentorum vesicae se non reconderenes Hinc magno Lith6tomo RAV1 aliquoties contigit, ut Vulnerata arteria majori vesicae, eaque in illo corpore membrana- Ceo se satis recondere non valente, lithotomia lethalis fuerit. Id inprimis fit in senioribus, ubi vasa rigidiora,

vel subin, rarioribus in casibus, prorsum cartilagine aut ossea facta fuerint qualia olim deprehendit REALDus COLU Μnus in corpore GNATI TLOYOLAE hac ex causa Gethalis, nullo ramedio

sistenda haemorrhagia ex evulsione dentis obserVata fuit:

379쪽

fuit eventus vix non idem sequitur etiam, arteriis inprimis ossibus adcretis, hinc errotractionis haud capacibus. An ergo omnis sanguis fiuit ex arteriis in vulnere non ex vena 8 Effuit quidem, sed non dat magnam haemorrhagiam. Videtis , dum vena secatur ;Plerumque sanguis non fluit bene, nisi inter vulnus

Cor ponatur obstaculum, inpedien qu versu cor refluxum hinc soluto obstaculo illo solet sponte celsa re. Vis sanguinis non minuitur multum, dum perconicam inversam figuram ex angusto in latum fluit. Tum crusa sanguinea cavo ulneris innascitura ubi nempe cessat arteria sanguinem dare, id pauculum, quod adhaeret vulneri, sequitur naturam sanguinis, Vant, ut sanguis semper tum stagnet, praecipue in aere frigidiori coaguletur. Spissius sit hoc coagulum, quia calor Corporis id, quod tenuius est, Cogit X halarer tum aer externus humidiora rapitis averrit. Unde sensim nascitur ad arteriam crusta seu potius thronibus dictus, totumque vulneris cavum ita ii

crus atur.

Legi circa hoc negotium reliquamque vulneris

historiam omnino merentur, quae in Chirurgiam Patris sui commentatus est egregius PLATTNERUS JU

Si arbitonsor tenui novacula vulnusculum se Cerit fluente mox sanguine, brevi crusta illa sit, sub hac austa vulnusculum tale curatUr. 4 Et liquor dilutus , tenuis , rubellus Iait quia vasa serosa lymphatica arteriosa abscissa, haud tam cito se recondunt ob tunicas debiliores ob thrombi cavo arteriae innascentis defectum. 3' Tum ero labia umeris incipiunt rubereta ab adnuente undique, nec jam transeunte rubro sanguine; a nata

380쪽

nata scilicet obstructione ad margines a coagulato sanguine, Contractis arteriis. - ex calereri quia sanguis a tergo missus arietat in . obstructam partem, adtritum facit majorem, in parte ea se quae inmediate ante obstructionem adhuc libera

haeret.

3 Dolere quia utenduntur vasa a sanguine ad vectois intormedii nervi premuntur. Hinc in rece

t vulnere dolor paucus, nil partes nerVosae Ut ten

dinosae partim abscissae partim integrae hinc distractae manserint. Alioqui dolor principio haud ita magnus ;verum augetur altero tertioque die, quando adsunt illae causae mox Xpositae doloris. Legimus Genes C. 24. quum DIN filia Patriarcha JAcon stuprata a Sic HEM , dein in matrimonium a patre petita esset, filios Patriarchae astute respondisse, id patrem concessurum, dummodo adinstar Progenie ABRAHAM circumciderentur. Quo facto, ait scriptura: ecce die tertio , quando gravissi- ,, US Uulnerum dolor est, acceptis duo filii JAcon, SIMEON CLAVI , fratres 1Ν - , gladiis ingressi, sunt urbem considenter, interfectisque omnibus ma- , sculis, ΗΕΜΟ SI cIIΗΜ pariter necaVerunt; tol is lentes 1NAM de domo Sic HEM sororem suam. Habetis textus quosdam Hippocraticos, qui huc spectant 1 e libr. 2. Epid. se gravibus vulneribus se inflictis, si tumores non adpareant, ingens malum;

,, Us vulneribus tumores non adpareant, ingen ma- Ium Laxi tumores boni crudi vero mali. Deficere enim vitales vires si tumor nullus inflammationem majorem metuendam esse, si tumor nimius, duriorque adsit, hinc designatur. 4 Retorqueri, fundo interim fumido adsurgente, quia cutis undique se contrahit interea partes reliquae

SEARCH

MENU NAVIGATION