장음표시 사용
381쪽
S. 713. MORBI ORGANIer. 37I quae pluribus turgent humoribus idque ad labia dein ipso fundo. S 'incipue adsurgente adipe in aperturam ναί- neris, ibidemque cito degenerascente. Est secunda causa, Cur tumeant retorqueanturque labia vulneris. Prima erat a vastis copiosiori liquido turgentibus, in toto vulneri ambitura haec da est, ab ipso panniculo adipos retenim novimus hunc aqua, leo, sanguine, adre,
esse quam maxime dilatabilem. Quia divisio unitatis facta est in his cellulis adipossis, ab aere quoquo olei humidioribus ablatis spissitori nunc Oleo quaedam
quas austa adnascitur; crusta sanguinea toti vult aeri innata, panniculum adiposum quoque incrustanteri sit, ut ille panniculus accipiat oleum suum, nec dimittat; unde tumet quum omnia vasa quoque plus tumeane in ambitu vulneris a retardatis ibidem adfluentibus humoribus, hinc panniculus eo magis pellitur ad locum non resistentem in vuInere. Hinc intelligitis, oportere tumorem ejus ibidem magnum eiae. Sed idem panniculus, ubi nulla resistentia est, solet semper fieri fungosus , ut ubique in ulceribus &c adparet unde bena
textus dicit, quod cito degeneret a solito suo habitu fabrica.6 Atque eodem tempore febricula vin calore tasti ades. Non dicitur febris, sed febricula r nascitura repulsu, quem ibi humorum circuitus patitur. Ea enim lex corporis humani est, ut, si sanguis alicubi patiatur offendiculum, oriatur mo in illo corpore motus humorum major; unde major adtritus calorque, quo Possit obstacula removere. Ita natura saepe feliciter solvit obstructionesti sed hie obstructio tantum es adlabia vulneris ; unde solvere obstructum non potest, nisi modo mox dicendo sine tali febricula vulnera non consolidantur nam sine febri non nascitur pus, sma
382쪽
7a A., Circa puris generationes, dolores febres magis, accedunt, Uam pure facto. RespeXit HIPPOcRΑΥΕ in h. hoc ad id, quod in omni vulnere fit, absentibus illis, quae conditionem vulneris possunt mutare praecise ut BOERHAAVE in hoc teXtu fecit e nam si v. c. a copioso pure facto in Uulnere, e que resorpto febris hectica oriatur, id huc non pertinet quum tunc vulnus ut purum Vulnu non consideretur, sed cum iis symptomatibus quae aliquando possunt praesenti vulnere contingere de quibu autem nunc sermo non est. 7 Hinc tertio quartove die, ferius et o us u neri aderit liquor tenax, albus, Pinguis , inqualis , pus. Quaeritur hac occasione, quid sit usa unde generetur ubia quid ossiciat gris est liquor blandus, sapore odoreque carens colore ex albo flavescens, Consistentia utcunque tenacior Generatur in instammatione ex materie illa X-cussa, quae ad vasorum, maxime serosorum lymphaticorum, sine stagnaverat sub illa crusta, quae Cavo vulneri innata fuit. Sed si imateries ibi tenuior dum CXCernitur; ut patet, quando abstersum est; tunc enim
prodit liquo pure limpidior. Verum efffusus hic liquoris in vulnere stagnans debet necessario fieri spissior ob hanc Causam.
Crusta quidem occluserat vasa abscissa omnia; in interim vitae propter talem obicem incitatior febriculam faciens demum solvit, depellit ruitam
eXpellit in cavum vulneris materiem, quae ante Crustam steterat. Ut autem vasa arteriosa soluta Ystillant suum humorem crassiorem; sic venos oscula, crusta decidua, resorbent tenuius ; unde reliquum inspissatur.
Sed cur a sanguinis ustis emollitis deciduis non rubet ut Copia majori si adsint, solent pus saepe tingere; sed si levis modo crusta aderit, sidentur
383쪽
rosi in lymphaticos. Habet quoque pus soluta in se ultima semilacera
vascula, quia macerantur illa continuo, atq=e sic in eo liquore solvuntur. Phrasis HIPPOCRATI hic X-plicatur in Comment ex initio libri de ulceribus , ubi
Conversionem in pu UOCavit putrescentiam ; quae non veram CorrUptionem, sed mutationem magnam humorum, laceratorum solidorum solutionem designat. Ex nunc dicitis patet, cur homines corbutici ra-ehitici, tuosi, hydropici raro curentur Iegitime a Vulneribus. Testantur id eorum ulcera CacoChymica. Humores adfluunt vel spissi nimis, vel nimis tenues; varia adsecti acrimonia, carnes vicinas adrodentes, consumentes idque tamdiu Contingit, donec humores in melius mutentur. Bene dixit H1PPOCRATE curari vix talia; aph. 6-45. O UICera UaecUDQUE Annita, fiunt, aut longius tempus occupant, necesse estri os abscedere, cicatrices cavas fieri. Nimirum magis magisque exeduntur ab acrimonia Ytrema Vasorum, Unde Circumquaque omnia ad ossa usque tandem Consumuntur. Illuc&nmerito diXit 1PP. aph 6-2. ,, ydropicis ulcera in corpore orta non facile sananis tur. Namque ulcera illa gerunt vel nimium aquosos liquores, unde nunquam se bonum pus vel gerunt nimis tenaces, quod verum est in hydropera dum lympha in cava corporis depluit, reliqui humores entescunt in vasis hinc in ulcere tantum lentores spurci, uncta acrimonia acres generantur semper res, dentes curam dissicillimam. Videtis ergo, ad hosce 2 IPPOCRATI aphOrismos Xplicandos modo opus esse, ut Xaminem US, quid requirarur, ut vulnus cum bono pure sanescat; tum vero adplicemus ea ulceribus Cacochymicorum.
384쪽
374 PATHOLOGIA. Cur autem in vulnere aliquando puris defectus, immo etiam siccitas in maxima febria Oporteret enim, ut adfluxus humorum esset maximus per aperta Vasa; si enim non adest ulla febris , saepenumero pus non producitur; nata adtem febri pus generatUr. Resp. I Avolant in maxima febri siquidiora, crassiora figuntur, haerentque in vasis 2 in magnis febribus fiunt evacuationes symiplomaticae aliorlam , su- dota, Vomitu, alvo &c. unde minor est ad hunc locum inpetus. Contra est major motus per omnia vasa ergo' per vasa Vulnus petentia ergo deberet pro siccitate adesse potius magnus adfluxus , magna humiditas. Res p. In magnis febribus sane non est motus aeque magnu per omnia Vasa. Excretiones enim adeo tenues per cutim saepe sistuntur; veluti spasmo contractis vasculis. Membrana oris totaque Schneideriana, alias tantam humorum copiam dans, instar ligni arescit. Etenim haec spasmo ita contrahi possunt. Praeterquam quod in valida febri humores ita inspissantur, ut per ultima vascula amplius perprimi nequeandi Unde protenmpore circulu humorum per magna potius continuatur Vasa.
Est etiam haec vulnerum siccitas in magnis febrisbu ado observat digna, ut prosecto male inde audeamus praesagire est enim signum I humorum spissitudinis; a naturae exteriora deserentis, in interioribus modo CCupatae. Ergo intolligitis, cur in Prognosicis 1PP. inter lethalia signa referat ulcerum siccitatem. Novistis, quod inter signa mala in acutis in nostro nosocomio retulerim talia. Unde si homo ante morbum habuerit ulcera, stulas, fonticulum, eaque in acuto morbo
plane siccescant vel si vesicantia bona adposita in cute aegri
385쪽
aegri non plus operentur, quam in cadavere mali omitiis. Causa moX Xplicui. 8. Simul rubor , calor, dolor , rumor , retorso labiorum, febricula, cessant, et minuumur. Quaeso, velitis modo in memoriam reVocare CaUsas, ob quas haec omnia symptomata nascerentur, videbitis; qua proportioneis lege hae causae induntur, eadem tinti symptomata. Quippe nascebantur symptomata inflammationis, quia claudebantur innumera vascula, dum interea vis vitae violentior inde reddita ageret in loca obstructariande rubor a Copionori sanguine calor a majori adtritu dolor ab Xtensis partibus nervosis , Ompressasque nervix tumor, quia accipit pars humores nec dimittit; retorquentur labia, quia soluta cutis retrahebatur fungosioris substantiae panniculus adiposus plus admi tobat liquorum, nec habebat, quo contineretur, repagulum. Subpuratione porro factum est, ut vasa obstructa soluta sint, ut crassi stagnantes humores sint effusi, ut vis naturae minor jam agat in hanc partem, in perviam, Ut panniculus adipolas quoque suos humores dimittere queat hinc oportet omnia symptomata inminui, tandemque Cessare. Utslligetis jam mavi, cur pus dicatur vulnera Curareri cur dicatur balsamum adeo naturale, ut in arte Pharmaceutica, aut tota rerum natura simile non detur.
Videte modo, unde oriatur is quid efficiat. Vulneris digestionem hoc stadium vocant et ubi bonum pus, ibi bona praedicatur digestio. 9 Et sensim avum ulneris a fundo sursum
ab ambitu ei sus centrum, crescente noν rubra, λν materie, carne dicta, inpletur coeunte margineam , subcaerule cente, molli, aquali. irum sane spectaculum i Biserit Creator omnipotens naturae nostrae
386쪽
potestatem, quam Xplicabit mortalium nemo potestatem, ut ita dicam, se ipsam regenerandi. Subpure ipso minuitur cavum vulneris, dumque armata microscopi a Cie rem intuemur, videmu tenerrima eaque pulpos eXCresCentium vasorum eXtrema propul-Iulare, ad se invicem accedere, quaeque Vulnere divisa, jam demum ad se invicem accedentia socia mutua quaerere, ita ut demum Circuitus ibidem liber renascatur arteriarum, enarUm, nervorum Carne diCla , ob Colorem. Sed non tantum in parte musculosa, sed &in adipos color ille Carneus oritur, a tot vasi rubris, quae pellucent inter partes membranaCe3S.IO P tremo sccatur ulnus V obducitur cicatrice. Siccatur, quia vasa Iausa, secum unita, ergo non amplius inde potest chor perpluere. Cicatrix autem varia fit pro varia Condition vulneris. Recrescit quidem vas Cum vase denuo unitum, ut circuitus humorum liber iterum peragatur; verum non eadem porossitate, non eodem praecise , quo antea,
modo maxime si vuInus profundius, vel 1 de subitantia quid ablatum simul fuerit, quod plerumque accidit Discrimen subin parvum admodum adest; sed a me semper aliquid adparet, Gocus obpletur aliquare, quae non est id, quod ante vulnus ibi fuerat vel de membrana cellulosa aliquid deest , unde torositas minor vel cutis nova non est ita mobilis, non ita trans- spirabilis, Ut antea.
An intelligitur nunc, quid sibi velint II1PPoc RATI Ghorfini 7-28 Q 19 se ubi dissectum D
se rit OS, aut Cartilago, aut nervus, Ut genae pars, tenuis , aut praeputiumri neque Ugetur, neque o
M alescit perfectum Curatur callo nato, sed Callus non est ut os seu non est idem, quod os). tidem Cartilago nova est albidior, minus transparens substantia. Gena perscissa in parte sua tenui tendinosa cu
387쪽
s. 7Ι3. MORBI ORGANIcr. 377ratur; sed denuo non est id , quod ante fuerat manet
stigma notabile. S. I 59. Si arteria non nimis magna, nec cordi admodum propinqua, omnino transνersim dissecatur, retroiliens , atque inter solida icina se recondens , s-himet obturaculo es costera ut 1589 prius. Talis arteria continuo a vi cordis dilatabatur, eoque magis, quo ad fines erat resistentia major, es.sante aerion cordis fibrae orbiculares contrahuntur es iam abscissa sit, L multum effunditur, unde viSin-PetUS a Corde sinuitur ergo minus dilatabitur; et cor non invenit resistentiam hic ergo non expanditur adeo ergo orbiculares fibrae validae illam Contrahunt e
sed quia abscissa arteria etiam fibrae longitudinales se
contrahunt, recondunt arteriam sub carne ergo arteria contracta ab orbicularibus fibris, fit angustior; contracta a longitudinalibus sit brevior ipsaeque carnes illi quasi obturaculo sunt.
Hoc adeo verum, ut etsi arteria non sit magna, cordi non nimis propinqhla, tamen pergat sangUis fuere, si abscondere se intra molles nequeat parteS: empla dant arteriae dentales evulso dente.
ta desecta retrotractis fueris, ulnus ampliatur. Hinchoemorrhagia perpetua, s ea sedata, a tenuitate cicatricis cedente, arieν sma.
Primo vidistis arteriam non nimis magnam integrct per illam se retrotrahere abscondere intra Carne , quo semetipsam obturaret hic videtis , eam se non posse retrotrahere, quia quadam sui parte haeret non abrupta ergo haemorrhagia ingens vel ad mortem vel ad animi deliquium. Fit tamen aliquando, ut quiddam nascatur in summa debilitate, post haemorrhagias Cicatricem aemulans; unde viribus recrescentibu haemorrhagia quidem inpeditur, sed interim illa debilior Aa 5 Pars,
388쪽
378 PATHOLOGIA. pars , minus valens resister dilatanti sese sanguini, infaceum senisim Xtenditur, qui νευρυσμα vocari Consuevit, quod nomen designat roboris nerνei absentiam seu carentiam. Amplitudo enim arteriae mensuratur ratione composita ex ratione directa inpetus sanguinis inpulsi, ratione inversa resistentia laterum. Jam Uero laterum vis hic loci infirmior, inpetus distendens idem, in causa sunt, ut hicce statUS nascatur. In venaesectione aliquando pungitur arteria adjacens Venae in brachio r inpulsus vehementior sanguinis rem illico monstrat. Si callidus Chirurgus forti compressione noverit haemorrhahiam sistere, non tamen Curabit proinde arteriam ita, ut nevrysma non oriatur; locus enim debilior est. Legendi dea nevrysmatibus praeter chirurgicos au- istores, qui de hoc morbo in suis systematibus egerunt, alio , AN cIs1υ de motu cordi anevry
No. Inferius autem de nevrysmatibus latiori sermone agetur.)S. 161. Si arteria major tota diissecla , oritur per μpetua usque ad defecitum animi elisitis haemorrhagias inferius posita tabescunt, putri exeduntur , sed lenta, gangrinna aut arefasta penitus contrahuntur. In duabus praecedentibus Sphis agebat UcTOR de arteria non nimis magna hic vero de arteria Ddor agit, tota dissecta oritur tunc haemorrhagia perpetua, ita tamen, ut fluat sanguis per subsultus r in vigore aliquando ad a-3 pedes prosiliens Ratio subsultuum sequens est Vis cordis in arteriarum diastole
389쪽
sanguinem et Unde tempore diastoles tantum sanguis XJaesa arteria Xibat ea vi, qua O superat arteriae resistentiam. Verum cessante actione cordis arteriae se contrahunt pellunt sanguinem majori celeritate. Hinc dubium nullum, utrum haemorrhagia e arteria an e vena prodeat docet nempe id certo subsultus. Praeterea inpetus e venis quam X arteriis plerumque minor est; anguis demum ex arteria prodiens colore coccineus, fulgens, X vena minus utitu utcumque nigri Can erit.
Pergit haemorrhagia vel ad ipsam mortem usque, vel ad animi deli quium tale, ut homo ViX a mortUOdisserat. Jam in tali casu, uta animi deliquium tale adest, homo Certe moritur, si reficiatur. Afferam hic Ioc ipsa verba BOERHAAVT , Us bus solebat ad haec explicanda uti is AnimadVerto, inquit, Chirurgos omnes, qui, in castris, in navalibus classibus stipendium meruerant, ne tertia Uidem parte horrere adeo haemorrhagias, quam Vel Μe' dici eas horreant, vel Chirurgi, qui praeliis non adfuerunt. Norunt quippe illi, quomodo vulnerati, ab haemorrhagia mortui Crediti, aliquando triduo post praelium conmissum, dum indumentis' pecuniis , ante sepulturam, spoliarentur , vitae signa dederint, , quia neglecti, convaluerint. edici autem ignari
Chirurgi quid faciunt Τ Putant illi hominoni illum esse
Exsuscitandum suis cardiacis spirituosis , alioqui mansurum mortuum qua equidem in re pulchre succedunt. Quis vero hujus resurrectionis effectui scilicet ut vita resuscitata reliquum sanguinem per Vulnus adigat, sic mortem certamis sempiternam effetat. Fateor
me juniorem quoque hoc captum errore fuisse, spirituosis Iabentem vitam Ysuscitasse, magno hominum detrimento; sed dein resipui.
390쪽
38 PATHOLOGIA. Ponamus a Chirurgi peritia arteriam interceptam Iigatam esse, hominemque ex summa debilitate sensim lenteque ad vitam redire quid tum g An usum partium habebi t ut antea 3 inime. ars , in qua abscissa arteria est, si non habeat arterias alia notabiles, quibus nutriatur' vivat, lenta peribit gangraena, e marcore. Si gangraena sphacelus sequatur, tunc superest amputatio verum casus Vis sunt, ubi amputatio propter sphacetum non poterat fieri ipsa illa pars marcescebat tum, planeque abibat in mumiam,
siccescentibus omnibus , arescentibUS. Hagae Batavorum contigit, ut mulieri vetulae crusos et amputandum in sphacelo. Praesente amputationis hora Mediciis Chirurgi concludunt, operationem non esse faciendam, ob vires fractas, metumque instantem, ne inter amputandum moreretur. Jussit demum edicus , partem sphacelatam involvi inteis spiritu vini amphorato, spirituque terebinthinae gravidis Pars adfecta sic mutata fuit in veram Ys1c-
Catam Umiam, quacum superviXit vetula unum alterumque annum. In Diariis ruditorum Germania casus
hic habetur descriptus. In Comment habetis historiam , quam semper ad
hunc aphorismum Yplicandum bonus o EB HAAVI Us nobis non me voluptate animi narrabat. In pago prope Leydam enceniae Celebrabantur, in quibus semper vulnera infligi solent nam dum rustici nostri ebrii sunt, semper movent urgia Gurgiaque cultro terminant. Ea occasione rustico abscinditur arteria venaque Xillaris, Ut a toto ebrio pago pro mortuo haberetur in angulum projiceretur, quia pergendum erat in Conpotatione. Res interim ab aliquibus defertur ad judices; unde sequenti dis delegati eorum accedunt, inveniuntque aliquem adesse prope praecordia Calorem; unde