장음표시 사용
491쪽
hordeo aut pane coctum adponebatur. Cernitis diaetam acescentem, acido in Corporibus generando aptissimam. Mirumne ergo adeo erat, quod rusticus stipdecocto aikalescente in curandi militum vulneribus fama claresceret 8 Sed vituperandus HEL HONTIus ,
qui ad confirmandum suum de acido vulnerum systema hoc fuerat exemplo usus. Respexisset modo adtento animo , quomodo felliduce sumto DC remedio poenas luerent illi, inquam, qui carnibus, avibus. piscibus nutriti diathesim haberent aikalescentem. His quippe vulneraria fuissent remedia, quae ars
parasilet ex acetosa, tamarindi , OXYmelle, Crenmore tartari &C. Hinc factum, ut in Coelum elatum remedium mox
eviluerit, olocci factum sit; quod iterum male rquum in dato casu bonum sit, ut e dictis constat. Videtis ex his, quod nil boni, nil stabilis in arto
medica sit, quod non habeat pro fundamento veram corporis humani, dus humorum, atqUe horum dia-
Verum, qui factum, ut per tot elapsa saecula 2 Galenici, qui a Galenicis errantibus desciverunt Chemici, in diversissimos quidem, sed tamen aeque magnos, errores turpiter lapsi sint Causam adsignavi in Prol orirenis. agni 1PPoc RAT 1 studii neglectus' contemtus horum omnium Origo errorum, horum causa fuit. Sapiens illo Modi- Cinae parens normam dederat fere infallibilem, quam sequuti qui essent, in turpe adeo errores dilapsi non
forent. Ut veritatis huJUS VOS convincerem, portere me consumere diem, ut, quae unice spe praesentiquaestione dis eruerit 111PPoc RATEs, Obi et drra1 CN .
Evincitur vero inprimis ex libro de Sirsca Meditana , qui totus circa hanc rem versat Ur.
492쪽
ψ8 PATHOLOGIA. Magnia BOEB ΗΑ AVIUM, Primo SYLVIANUS, olor, si quis unquam , irrisorque HIPPOCRATIS, almdem artis incertitudinis mutabilitatis pertaesus, HIPPOCRATIS Octrinam nocturna Uersavit diurna Ue Imanu ; intellexitque edicinam, qui verius intellexerit, callius administraverit, delius tradiderit, HIPPOCRA-ae haberi neminem quamobrem illum in succum quod junt, sanguinemque vertens, tantus demUm effectus est, quantum Orbis medicus illum salutavit vivum,
Haec itaque doctrina est, quam antea adductis sphis exposuit , qui Vos doceant, nullum esse Vulnerarium sive alimentum, sive medicamentum universale; sed demtum paranda haec, pro ejus, quem CurandUm suscipias, natura , Consuetudine pro anni tempestate. Ioci, in quo degit, conditione, c. Paucis videamus singula. Vocati ad Vulneratum in naturam eius . inquirendum est sitne debilis an fortis homo sitne senex an uvenis si ne leviuscule tantum an graviter vulnera tus sitne Vergens in athali an in acidum, aliamve acrimoniae speciem an molliter educatu ne ne P an Pravae diaetae adsuetus, an regimini debitori an in sicco humidove loco Curandus degat an tardior se maturior curae spes sit an solo vulnere hoc laboret an vero simili latens, aut nota aegritudo eum adstiXerit: Praeterquam quod multa alia quoad sexum c. hic consideranda sint. Haecce praemeditati tandem videbimυs, cur, quando in quibus vulneraria dicta diaeta medela vel profuerit vel nocuerit. Sit igitur aeger noster vir nnus, robustus, ante vulnus valens pancratice, nec Vulneratus multum, neC magnam haemorrhagiam passus novi, si quid hic peccaturum sit in humoribus, id fore ali alescena Diaeta
493쪽
acescens X avenaceis, hordeaceis , aquosis, lactici niis, conUeniet. Traumaticum medicamentum erit ni, trum, cremor tartari, pulpa amarindorum acetosa, acetosella, o ribesiorum, ambuci, cerasorUm, moinrorum, pir salis aut nitri dulcis, spiritus sulphuris Per Campanam, Xymel Q. Sed erit homo meus debilis flaccidus, acido laborans, ob vitam anteactam huic proderit alkalescens Hel- montianum. Igitur lap. cancror cum reliquis absor bentibus , salia allialescentia vel aikalina, data in minima docti, cum vehiculo multo pro diaeta jura car nium, ova Orbilia , . . . a Qua copia dabori Commune est Medicorum Consilium, eam praescribendam esse diaetam, ut ter dodie aliquid sumata ex remediis autem, si1 2 ibi a-
Ceant, sumat quisque omni hora Cochleare, vel vascuolum &C., aliter nos . informat e cognita natura se. Cundum aurea instituta Hippocratica: 1PPOCRATEsquippe dixit aph Ἀ-4. o Tenuis aequisitus victus in longis morbis
semper, in acutis, ubi non conνenit, periculosus. Et rursum ad Ytremum tenuitatis progressus victus,
dissicilis. Namin repletiones ad extremum progressae dis ficiles sunt. AEL I-y. , In tenui victu delinquunt aegri; ob id magis laeduntur. Omne enim delictum quod Conmittitur, multo majus sit in tenui, quam in paullo pleniori victu. Propterea etiam sanis periculosus est Valde tenuis, is constitutus, exquisitus victus; quia delicta gravius ferunt ob hoc igitur tenuis eXquisitus victus periculosus magis , quam paullo plenior. Sensus HIPP. hic est. 11omines sunt vel adsueti certae cuidam alimentorum speciei mens irae, idque iam a pluribus annis r Vel nullis sgulis addicti sani semper eguerunt, bene Comedentes bibenteSque, Hli a nunc
494쪽
484 PATHOLOGIA. nunc Ius nunc minus ; nunc cibis simplicibus, nunc opiParis, Un bis, aut ter nunc semel de die inlibata semper valetudine. Si prioris generis nactus es hominem, multus in-'stat tibi labor sollicitudo, dissicultas. Nam quomodo scies, Medice, justam mensuram ejus QuomO-d scies, Ila re nutriverit se, si forte ob mortum vel vulnus id dicer ipso nequeat Et si resciveris ab illo aliisve, vivendi morem; forte illud genus alimenti, Ut adsueverat, nunc morbo Maius OnVeniet,
vel in hac urbe aut regione non adest. LudovicusCORNARO, Nobilis Venetus adsuetus a juventute diaetae tenuissimaeis exquisitissimae luebat poenaS, dum vel minimum quid plus, vel aliud solito, sumsisset. Ergo, qui ita adsuevereis morbo vel vulnere nunc decumbunt, erunt Curatu dii scites; dumque egebunt remediis, inpossibile erit, rem ita ioderari, ne quid Copia aut qualitate peccetur; nam ipsis fanis hine
Si vero habeatis hom nem, quem ad omnia aptavit, ac indura it consuetudo ; non erit, quod hac de causa mali quid illi eventurum timeatis sive paullo plus, sive Paullo minus adsumat, nil mali inde Oxperiet tr.
Quae quum ita sint, Cavete, ne nimis tenui Vi strinutriati vestros aegros; nam si tenui victui illos addixeritisci minimum, quod vel in iis, vel naris Vobis plus adsumtum fuerit, excitabit incomm Oda, quibus caruissent, si illos minus tenuiter nutrivistetiS. Deinde sorte multo tempore jacebunt, multa debebunt sustinere. Si non nimis tenuiter nutrivissetis illos, fuissent sustinendo morbo : jam vero nutriti ut t3ntUm non pereant, vel miorbi diuturnitate, vel vio. Ientia succumbent.
495쪽
S. 713. AIORBI ORGANIcr. 485Unde necesse est haec praevidero, vel tenuiter
alere vel iberitis, secundum praefinitas regulas. UT- nam illae regulae 8 Audite HIPPOCRATE IV. h. - Ubi igitur peracutu est morbus , statim extremos habet labores, extreme tenuissimo victu uti necesse est. Ubi vero non, lenius Cibare licet tantum a tenui recedendum, quantum morbus remissior Xtremis fuerit. εCapitisne, quid velit HippocnΑTA 8 Si Vulneratu vester a Vulnere maXime periclitatur, V. g. in Pubmone sauciatus, ita ut patiatur summas angustias Vel
si aegrum habeatis, qui a validissiqua pleuritide aut paraphrenitide, Ut peripneumonia &2. a principio morbi Pessimis quatiatur symptomatibus illi homines brev1 vel periculo liberabuntur, Vel peribunt. Hinc Opiosior alimento turbas majores non Xcitetis in corpore jam perturbatissimIo.Quodsi talia in principio nondum Contingant, utere victu pleniori. Sed quamdiu Donec vel status instammatorius vulneris , vel morbi, pervenit ad ac-men. Nam Aph. Ι- 8. dicitH1PP. Quum morbus
in vigore fuerit, tunc vel tenuissimo fictu uti necesse est. ε Causam dixi nempe ne pleniori victu turbas turbis adcumulemus. Est enim tunc quas conflictus
ter morbum natUram. Ut autem mentem eiu rite Capiamus, analaephalaeosin facit praecedentium. Hinc
Aph. Ι-9. o Conssiderare Oportet etiam aegrotantem, num ad morbi vigorem victu lassiciat,' an prius ille deficiet, victu non lassiciet vel morbus prius deficietis obtundetur Et h. 1-IO , Quibus igitur statim vigor adest, tatim tenuiter alendi. Quibus vero in posterum Vigor,
496쪽
Verum aliquando iit, ut homo vulneratus habeat, pro variis partibus Vulneratis, alia atque alia die sym-Ptomata peiora, mitiora. AEgrotan habeat morbum p riodice Xacerbantem, . . febrim ardentem, ab ter die Corem quaenam alendi eum tenuius aut uberius regulas Respondet 1PPoc RATA VI. - ΙΙ. IncYacerbationibus cibum subtrahere oportet. Exhibere enim noxium est quaecunque per Circuitu exacer. bantur, in Xacerbationibus subtrahere oportet.
Verum dubius fluctuare potero circa definitionem extremi laboris inChoante morbo, Circa varium tempus Xacerbationum, Quippe continget, quod ego putem, eXtremo labore adesse principio morbi, tamen sequenti die labores sunt adhuc majores tamen non nutrivi liberius heri, quum putarem, extremos labores jam adesse hodie iterum non possum, quia labores adhuc priores. Quid si cras reperiam labores denuo majores*In alio casu heri erat Xacerbatior utebar tenuissimo ictu hodie liberius nutriturus. Sed mane iterum exacerbatio est ergo iterum liberius non possum nutrire peribit aeger forte prae penuria. Resp. aptissime HIPP. PL -Ι2. , Exacerbationssis constitutiones indicabunt morbi & anni tempora, periodorum ad invicem Collata incrementa; sivo quotidie, sive alternis diebus, sive Iongiores fiant
1 Indicabunt, inquit, morbi acutissimi enim intra Odies terminantur quod si videro, de victu minus sollicitus erori quum aeger, si vivus maneat, post diem quartum sensim magis plenius nutriri po
terit. Peracuti morbi judicantur intra dies 7 Novi, quod
497쪽
cebit, ii tenuitis , to tenuissiime , to tenuius, se X-toin septimo plenius praecedente. Novi alitem, quinam morbi dicantur acutissimi, ut pestis, febris pestilentialis, febris ardens quandoque peracuti ut febris ardens pleru Ti-que, plerique morbi inflammatorii, acuti, febres putridae. 2D Indicabunt anni tempora quia sub ardente
Syrio citius solent judicari morbi quam in gelida bruma. Quae videntur sile intelligi oportere, Ut V. g. febris Continua putrida , quae aestate dis septima habuisset perturbationes criticas, i undecima die judicium integrum; nunc hyeme tantum II ma Vel 14ta die salutarem crisin experiatur et ut morbus pera UtUS,
V. C. Pleuritis, quae septima die curata fuisset aestate jam hyeme Classem ingrediatur acutorum ita, Ut demum no aut Tymo die perfecto judicetur.3 Indicabunt, ait HIPP. periodoriri ad inνicem conlata9 incrementa, sν quotidie, ιν alternis diebus, sive longiori iant tempore v. g. si febris omni die exacerbetur, hora eadem videmus sponte, Uantum temporis nobis liberum sit ad nutrimlentari quippe absolute plene perfecteque paroYysmo incipimus ,
abistinemus aliquot horis, antequam futurus Xspectetur ParOXysmus ne VentricuIus oneratus Veniente ParoXysmo male habeat, nauseas, vomitusque patiatUr.
Si vero omni die paroxysmi veniant aliquot horis Citius tardiusveri poterimit pro dato tempore dispensare nutrimenta. Idem in tertianis, quartanis Xace bationibus regulam praefiniet nutriendi. Verum pergit, HIPP. eXplicare in Orbis sive paro-Xysmis, qua ratione se geratΜedicus si Sed etiam, ait, iis, quae mox adparent, eadem indicantur. Velut in pleuriticis sputum, si statim adpareat, veniento morbo, adbreviat si Vero postea adpareat, producitro urina, alvi excrementa , in sudores quum adparent, vel Judicatu faci-
498쪽
488 H in G A. Jes, vel dissiciles, vel breves , vel longos morbos fore indicant. Si estis dubii hac in re, cernite modo, quomodo se habeant coctiones vel Vacmationes criticae in Vestro aegro. Si aeger a principio morbi jam incipiat habere aliqua coctionis signa spes it fore ut morbus o gus non sit. Siliciariticus incipiat trabere in Iorbi eXordio sputa flava cum striis sanguineis, cum evamine doloris; si in principio acuti cujusque morbi non sit inflammata urina, non jumentosa, sed naturalis Cum nubecula scitis magnam non adesse degenerationem humorum, morbum fore brevem facilemque ergo de nutrimento minus sitis solliciti; quum vires suffecturae saltem sint pro pauco illo tempore. Sed si Videatis
Omnia contraria, ita ut morbus in longius sit XcursuruS, nutriendum est Corpus, alias deseruirum. Sed dicetis, quomodo jam sciemus tempora Utriendi; nam in prioribus erudiebat OS HIPP., V trire non oportere homines in exaeerbationibus jam vero Xacerbatio est continuari immo crescente morbo omni momento pejor; 41 non nutriamus, metus est, ne homo succumbat. Resp. ΗΙPP. Ι - Ι7. Quibus semel, aut bis , plura vel pauciora, per arteS, και κατα μερος,
videndum. In morbo leviori brevi finiendo suffciet semel vel bis de die aliquid dare; nam; quum brevisit finis morbi exspectandus, utique sufficiet aeger Viribus. Immo plura illi possunt dari, quia non est debilitata vis chylopoeticorum Viscerum. Diaeta CXqU, sata' tenuis, ut periculosa saepissime . ita hic quia poterit aliquid accidere, ut morbus, qui Omnia bona promittit, longius excurrat; nam ait ΙPP. - Ι9r, Acutorum non omnino tutae sunt praedictiones, neque mortiS, neque sanitatis. Si jam tenuem diaetana
praescripseris ab initio, morbo praeter exspectatio
499쪽
nem in Iongius Xcurrente, diaetam tamen ObservaUoris debilitas orietur tanta, ut Ionio serendo ultra non sit. Verum alia res est, inquit 1PPOCRATES, Ubi morbus diu crudus manet, omni hora adscendit. Non potestis nutrire multum, aut morbus VehementiusEXacerbabitur debetis tamen nutrire satis, aut aeger inpar erit, ut ad finem usque morbi perduret. Quae
ergo hic agendi rati, Κατα χερος est nutriendus. Dabitis illi partitim nutrimentum, ut ventriculuS ChSIOpoetica vix sentiant adventum peregrini liquidi; quia datis v. g. omni hora vel biliori tantillum, habebit illo homo per 24 horas copiam lassicientem,
An Vero hae regulae lassicient indiscriminatim pro omni aegro Minime. Si habeatis ibi in Jecto senem aegrum, in alio mediae aetatis hominem, in tertio adoles Centem in quarto puerum debebitis diversi odqcum singulis agere; nam diXit HIPPoc RATES 1-I3. o Senes facillime jejunium ferunt secundo, aetate, Consistentes minime adolescentes omnium minime, pueri, omnium adhuc minime ex pueris illi, qui se inter ipsos sunt alacrioreS. Ergo illa regula nobis Observanda, ut plus demus, caeteris paribus, illis, qui jejunia aegrius tolerant, a
Adtendendum vero simul in his, tum ad rationem VictUS, Opiaeque ciborum, quibus aeger ante morbum uti consuevit tum ad corporis ipsius compagem delicatiorem, aut robustiorum inadstrici iorem aut laxiorem idiosyncrassianari euphoriam Vbiae genus otiosum, molle, sedentarium, aboriCs Um , durum regulare, aut metron stadium , diirationem , genusque morbi seXum clima anni tempus c. quorum, in compendio hic exposi-Ηh s torum,
500쪽
49 PATHOLO TA. torum, circa Victum aegris dandum, observandorum nonnulla ab illi iri Auctoremo tangentUr. Optime dixit CELsυ Fere semper sequitur ut, quo Valentior quaevis materia est, eo minus facile concoquatur; sed si concocta est, tu alat. Itaque utendum est materie genere pro viribUS; O-dUSque Omnibus pro genere sumendus. Ergo inbecillis hominibus rebus infirmissimis opus est: mediocriter firmos media materia optime sustinet: robustis apta validissima est. Plus deinde aliquis adsumere ex levioribus potest in his magis, quae valentissima sunt, temperare sibi debet. M CEL sug
Scopum autem nutrimenti dandi ejusque actionem variam in corporibus cui ingeritur, pulchre determinavit 1PPoc RATE untur quaedam , ait,
ad incrementum' ad essentiam; quaedam ad esse
tiam solum, ut senes quaedam etiam ad robur. De aliment text. 45-
Quae vero hujus diversitatis in ferendo jejunio in
diversa aetate causa Respondet IIIPP. I-I4. Quae Crescunt, ait, plurimum habent calidi innati, plurimo igitur egendi alimento: si minus, Corpus consumitur. Senibus autem paucus calor, propterea paucis fomitibus indigent; in multis enim exstinguuntur Idcirco etiam febres senibus non similiter ac tae r Digidum enim
est corpuS. Sane haec omnia physice sunt vera Thermometron Falirent, oitianum exhibet calorem I, 2 grad. minorem in sene, quam in adulto homine. In puero Calor major ab adtritu majori quamvis enim Vasa omnia molliora, tamen reagendi in inpulsa susticientem habent potestatem cita, ut motu paullo vehementiori Do minima extendantur, novis particulis nutritivis ab plicatis elongentur omnemque in modum Orpus crescat: