장음표시 사용
511쪽
otio consumtis Adposite iterum Celsus libr. X. Neque e nimio labore subitum otium, neque e nimio otio subitus labor, sine gravi noxa est - - - e-vat Iasistitudinem etiam laboris mutatio , Umque, Uem novum genus cujusdam laboris pressit, id, quod in consuetudine est, reficit. Μoscuro recte monuit apud SPAcΗ, p. 7. n. 77. sensim Crescente infantis robore. validiores cibos nutrici concedi posse; . an w1ETEN com T. V. p. 672. Sedis ipsum lac temporis tractu meracius sit, nisi diaeta tenuissima nutrix tatur, quae nunquam non pleniori paullo pejor est. Egit celeb de ΗΑΕ hic inprimis do illis adfectionibus, quae ex diaeta antea descripta saginante, otiosa in nutrices redundant sedis addendum his est, ipsos infantes Iacte illarum victitantes, repleri Plurimis crudis, glutinosis, viscidis, lentis obstrui Vasa eorum, primos sontes nasci morborum strophulosorum, pituitosorum &c. quin quod passim praetervidetur, inde saepenumero praeter alias lausas deducendam esse rationem, cur divitum infantes ingenio tardo hebeti praediti nonnunquam deprehendantura victum enim dudum est, quantum diaeta in mentem agere valeat D optimi ZIMMAR- ΜΑΝ opus vota de aedishmn re , ubi fanaticorum phaenomen ex hoc capite inter alia repetit.
Sedo aliud quid est animadvortendum AEgri
quandoque sunt, qu tota vita fere vino vel spiritibus destillatis abusi sunt Dum aegrotare incipiunt, Carent amato Bacchi stimulo, ita languent, ut Medici Plane ignorent, cuinam potissimum causae talem tribuant τονιαν. Si vel por ipsos, vel per alios Μedicus id resti erit, poterit aliquem vinosum stimulum addere medicamento, vel potui ejus, ut natura aliquan-
512쪽
sO PATHOLOGIA. tum sublevetur. Contigit hoc mihi, illin Janione curando admodum infelix , tandem resciverim, quod Deo& Confessario suo sancte promitillet, se ne per totam quidem vitam tales potus gustaturum. Huius certior
factus, admiscui medicamentis spiritus destillatos, &brevi hominem refocillavi; verum ita tecte admiscui, ingrato adeo cum sapore junctos, Ut Certu essem, illum mea opera amoenitate saporis illius spiritus non adlici posse. Interim in hisce sane de sorte humana conqueri subit. Si enim pravas consuetudines homines Velint
subito mutare, plerumque aegrotant si vero paullatim mutent, plerumque relabuntur, quia sapor perpetuo illos adlicit. Tamen prudentia tedica jubet, paullatim potius, quam subito prava inmutare consuetudines. Ait II1PPoc RATE : Ph. 2-SO. Amulto tempore Consueta, etiamsi fuerint deteriora, insuetis minus turbare solent. Oportet igitur etiam ad insolita
ADL 2-5I. , Multum, derepente, evacUare, aut replere, aut Calefacere, aut frigefacere, aut alio quocunqUe modo Corpus movere, periculosum est. Nam etiam omne multum naturae est inimicum. Quod vero paullatim fit, tutum est; tum alias, tum si quis ex altero ad alterum transeat. Virum novi, quem abusus abaci naribus adtra
hendi oederet. Illic reliquit usum totum. Erat temperiet phlegmaticae, de antea solitus, Vim phlegmattim ingentem naribus faucibusque emittere Tabaco ubi valedixerat, nares ac fauces fere siccescunt sensim vertiginosus sit, ac incidit in poplexiam frigidam eviorem. Restitutus inde antiquos ad mores nolens volens redire debuit Ita contingit in plerisque, quivi a
513쪽
vino, qui spiritibus destillatis abusi, ita resipiscunt,
ii derepente ac integre iisdem valedicant. Sed de his satiS. Ubi has omnes aureas regulas IPP. absolvit, vertit se ad alia, ct examinat, num solidis sit nutriei dus aeger, num fluidis Respondet ph. Ι--16. Victus humidus ebricitantibus omnibus confert maxime vero pueris, aliis, tali victu uti adsuetis. Totum enim Corpus plerumque siccius est; unde
indiget, quacunque ratione humectari. Iummo in tanta siccitate siccus victus febricitantibus Oceret, nam dilui non posset, adeoque non digeri. Sed eo Certius est, in pueris, in aliis, qui humido ictu nutriri Consueverunt; nam confert ratione corpori a febri siccati, ratione consuetudinis.
Verum, si homo victu sicciori uti consuevit, siccitas a febri non est nimia, poterit Medicus ipsi
nonnunquam solidioris quid concedere, Ut aeger a CO suetudine nimis mutata non male habeat. Oe videtur sequiis μαλις δέ, maxime Vero. Aliam rationem da Η1s P. Cur ictus humidus praesicco conferat z-II., facilius est repleri potu, quam cibo; cibi enim indigent digestione adtione proinde multa ventriculi intestinorumI, adfluxu bilis, succi gastrici,
Pancreatici, laterici, salivaeque saepe in morbis admodum defectuosae hinc corrumpentur Vel natura spontanea sua, vel natura adsumentis Liquida vero alimenta , quae potius bibuntur, quam Comeduntur, Ulta viscerum actione non indigent, siccas partes primarum viarum humectant , ct lactea facile subintrant.
Sunt mala vehiculo humoribus a febri nimis inspissatis inflammatis.
514쪽
ueo PATH LOG TA. His 1 genere ita visis A. eviter percurramus textus Complures VidebitiS, quod uno sermone vobis explicuerim o Sphos. Sequuntur nunc I Sphi, qui proprie ad ipsum opus manUale Chirurgorum pertinent, quo quidem nosse pulcrum, qui tamen edico minus necessarii sunt. Juvabit haec omnia legere in Commentariis libi an w1ETEN, ubi otium favebitri vel maxime, ubi quis praxi jam sit adgressurus, aut adgressus fuerit. Inmorari quidem his non obesset nimis tamen nos detinent folidorum morbi. Adeoque paticis e curramus reliquas suidorum dein adgressuri morbos.
s. 218. Si cruor manat ex ulnere muItus , per
midati, comprimentibuS. In tractatu de vulneribus 1 genere toties erat sermo de haemorrhagia , dolore, Convulsione, a Uulnere Ortis; quae quidem tria notabilia discussionem peculiarem petiissent, sed simul historiam vulnerum interturbas ent unde venerandus PRAECEPTOR , absoluto tractatu de vulneribus, mox haec explicanda adgreditur quum in vulneribus peculiaribus capitis, tho
racis, abdominis , adsiduus futurus sit de illis
Suscipit igitur describere modo sistendi haemorrha-giam varios. Qui memoriam eorum omnium recolere voluerit, adeat Il. an w1ETEN in hocce caput de haemorrhagia commentariOS.
515쪽
bitis, modernos Auctores Chirurgicos commIendare ibiam arteriae Compressionem in Vulneribus, quam inanevrysmate curando Vobis retuli, ceu maXime profi-cuam, e Domin FOUBERT, qui eam proposuit in
m. de 'Acad. de Chirurgie. Ut proinde hoe ejus consilium maxime firmetur eo modo, quo in vulneri bus Hodierni uti velint. Sane hac lege conservatur calor, motusque partis, sub vulnere sitae; quae pars, si arteria ligetur, in periculum integri sphaceli conjicitur, nisi arteriae latera, Jes dilatatae, anastomose facientes, defectum deperditi trunci utcunque subpleant.
victu , potu 1 internis medicamentis era sunt quin autem de haemorrhagia dicta, eadem G suxui choris adplicari queunt licet auxilium hic summum in balsa
Tripartitim divisa est hic Sphus et mo docet inanitatem revulsionis. Ea enim non poterit EXspectari, nisi fluente per novam aperturam sanguine diminuatur vel subsistat integre suo per arteriam Uulneratam. Porro in vulnere arteriae magnae, non obstante Venae sectione in parte remota, pergere observatur quo sanguineus per vulnus. Vidimus in historia vulneris carotidis rincipis Arausianensis, quam inanitermedici aulici venam bis, idque large secaverint Pergente, Ut fluere coeperat, sanguine. Vis quidem cordis directe agit in portam arteriam, pergit agere, etsi Per Venam sanguis emtiat. Inpetu a corde per magnam apertam, non resistentem arteriam, vi retardatur a sanguine aliorsum vena Istuente. I 15 POte ,
516쪽
5o PATHOLOGIA. Poterit tamen revulsio aliquando prodesse, Im si parva arteria est, eaque in parte molli sita dico, in parte molli, ubi se recondat; nam narravi casum Vobis, quod parva arteria in parte dura vulnerata, uti contigit po1 evulsum dentem in ossea maXilla haerentem ne auscultaverit quidem revulsioni. 2 Poterit prodesse, si ingens plectora adsit, minuendo pressionem verum per largam haemorrhagiam vulneratae arteriae saepe intra pauca minuta animi deliquium adest, vel mors ita, ut lethora subito satis soluta sit. Non juvaret ergo v. s. nisi ipso inflicti
vulneris momento in Corpore plethorico. Hinc etiam, ubi muster post abortum plurium memsium, vel post partum enormi haemorrhagia terina Corripitur, nihil juvant revulsiones per . . sunt enim adeo aperta, adeo magna Vasa Uterina, eaque arteriosa, ut ruat qua data porta tanto Cum inpetu Cruor , quo brevi convulsio, pilepsia, poplexia, mor adstat. Quaeritur, an tamen in larga haemorrhagia e vulnerata arteria, nulli foret usui majorum artuum liga
Respondeo : Non commendatur quidem a BoER-HAAv1o hic loci tamen ex generali HIPPOCRATIS, BOERHAAvΙΙ, omniumque bonorum Auctorum doctrina proficua demonstratur unde potestis ad se curandae haemorrhagiae modos, S. 218. hanc ligaturam Pro modo septimo addere. - Sane in haemorrhagia uterina e laesis sive apertis magnis arteriis multiplicibus ligatura ad humerum superiorum, ad summum femur inferiorum artuum , videtur multum UUare. Etenim ligatura talis ita moderata, ut vena modo, non arterias, premat, ut fit in venae sectione , retinet plurimas libras cruoris in ipsis artubus ita, ut Cor Ionge minorem copiam excipiens, simul quoque longe minorem inpetunt in apertam exerceat arteriam.
517쪽
Hinc in vulnere quocunque v. g. si dente CariΟ-so, vel dente evulso, ingens fat, haud compescenda Iraemorrhagia vel si idem contingat, dum in v. f. a teria aeditur, aut homo haemoptoicus ingentem pat, tu haemorrhagiam, vel aliquando in haemorrhagia Drium inpetus haud sistendus oritur semper adhibeat Medicus ligaturas tales verum, quum e loco am pliori in minus amplum decidere ligaturae soleant, aliquis adsit, qui curet, ut maneant semper in optimo
Certe non possum satis laudare artuum ligaturas in haemorrhagia illa mulierum violentissima. Igitur EX- Periundum idem videtur in quacunque alia haemorrha,
Secundo Ioco sphus hic statuit, aeque ac revulsiΟ- ne inutilia esse ea, quae victus, potus, medicamenti titulo in magna haemorrhagia adhibentur. Dictum hoc contra illos est, qui sua hic solent venditare arcana; quae omnia usu cassa deprehenduntur. Ab omni saecu- Io Venditarunt talia, citra usum ris si quid esset, quod adhuc quandoque juvare posset, id, quum lentiuSageret, sero veniret in haemorrhagia brevi lethali. Si quid dandum, utique optata prosunt. De aliis adstringentibus agam in trinatu de mulierum morbis. Tertio Ioquitur textus de fluxu arteriarum lymphaticarum Vulneratarum, contra quam prodest Ompressio, ut in Commentariis probatur Xemplo UYScΗII Jaudat tamen . balsama crassa, quae, si calefacta, adeoque quum oleos sint, multum ignis in se Contineant, vasa leviter possunt corrodere, Constringero, sua vi balsamica condensare lympham. Recte vero monuit an wIETEN , balsama Omnia nativa, inprimis crassiora, oleoso suo lentore vasculi laesi vulnus obturare posse; dum interim Uulneratis partibus amica salutaria observantur: in de
518쪽
do in tendinum nervorum puncturis tantum usum habent.
s. ago. Si bra nervos , cerebro orta , ita extenditur, e alio modo disponitur , ut dissolutionein minitetur , fi doloris dea. Duplici modo dolor potest a nobis considerari ra ut ortus occasione nervi ita tensi, ut minitetur dissolutionem; a ut orta ejus idea in anima, citra causam externam, Vel nervi ad rupturam minas ut quan doques in Phreniticis, aniacis , Hypochondriacis; vel etiam quemadmodum in contenis hominibus constitit, dolores eos sensisse vividissimos in crure ante IO,
Verum hac ratione hic non consideramus dolores; ast, consideramuS OS, quatenus oriantur e nervo ita tenso, ut minitetur integri dissolutionem. Porro toties jam dolorem hoc adspectu consideravimus, in hocce capite, ut repetitio sit supervacua. S. 22 T. Qui eo acrior , quo bra rupturo propior eo autem mitior, quo naturali tensoni propior. S. 222. Unde dolor summus in eadem parte bre-νis , mitior, diuturnus use i intendi potes, s remitti.Quippe in minimis nervis subponitur ea hujus do- Ioris sedes quum magni nervi adeo duri sint, ut te di in dissoIutionem vix possint. Sed nervus parUulus, involucro tenaci exutus, dolores excitat lammOS, OS-que e ViVaciores, quo tensio major. Nervi dentium V. c. minimi, dispersi per dentis substantiam, si crusta adamantina externa ablata est, dolent quam maxime; done vel destruantur a tensione, vel donec dens evubsus sit.
519쪽
Verum, si numerus ingens sit nervulorum in quadam parte , facile sit, ut summus, isque intolerabilis, Perseveret dolor in eadem parte, quia suci essive una post alteram fibra solvitur, aut ita tenditur, ut solutioni sit prorima. Si enim semper per dolores violentissimos fibrae solverentur, dolores iidem non saepe adeo eamdem partem reciproce, aut periodice adfligerent. Hinc saepe dirissimae dontalgiaeis podagrae per septimanas durantes. Sed non semper homo subfert dolorem inmanem donec nervus abruptus sit nam multi cadunt in talemenkephali adfectionem, ut fiat syncope, sive abolitio
Quin plurimis constitit exemplis, ipsam
mortem, eamque luctuosissimam, sequi posse inmanem dolorem horrendae tum saepenumero Praec dunt convulsiones, deliria, furorcs adeo ut, sinem inposituri malis, violentas manus sibi intulerint homines. Retulit, ut seXCenta alia taceam, P LINI Us, hominem X rupe Tarpeia sese praecipitasse, dum enormi odontalgia laborans , remedium malo astaturus consilium alterius sequutu asam foetidam cavitati dentis inposuisset, hoc vero facto doIorem multo reddidisset majorem Post summos toleratos diu dolores remansit nonnunquam stupiditas ac hebetudo intellectus, etsi dolor non occuparit Cerebrum, atque hinc non dicere qui possit, fors causam stupiditatis topicam haesus dudum in enkephalo.
Optimo jure dixit HIPPoc RATEM Aph. --σo Quicunque aliqua corporis parte dolentes, dolorem fere non sentiunt, his med aegrotat. Nam, uti Eodem monente, Aph. 2-46. duobus doloribus simul obortis, non in eodem loco, vehementior obscuret alterum sic magnam denotat mentis
sentienti aegritudinem, ab en ephali nervorumque
520쪽
5I PATHOLOGIA. Iabe productam, ii quis praesente causa doloris, dolorem necessario , producente, dolorem non sentiat. - Tenendum tamen , fieri subinde posse, ut, Praesente licet causa necessaria doloris, aeger de do-1Ore non conqueratUr, etsi mens non laboret,' vel
ob destructum nervum vel ob ejus fabricam ametram, eXceptionem a Canone adferentem P vel ob
remoram injectam in itinere quod emetiri debet
doloris Communicatio, ut ad mentem perveniat; quae remora vel artificialis, V. c. ligatura, et morbosa , vel congenita esse potest , vel principiis nervorum, ut verbi CL de GoRTER utar, quibus mens consensit, cita inmutatis , Ut ad mentem debita non feratur mutatio, quo in casu dicitur, mentem aberrare vel demiam, si mens aut sit aliis adfectionibus occupatissima, aut machinae Unditione praesentiquasi substaminata; uti v. c. homo ebrius, profunde dormiens syncopticus, cataleptiCUS, Xstaticus, melancholicus, maniacus, Ut ira Cestrove Ugnandi in praelio percitus minorem majoremve dolorem saepenumero non sentit sensurus illico, dum machinae aut mentis praesens mutata silerit conditio. Patet hinc, multas ei Te posse circumstantias, quae effatum Hippocraticum limitent. Quod vero dixi de nervo magno tenso non ita vivide dolente , quia fortior est, quam ut dissolutionem minitaretur, in genere Verum est, I de tensiona loquamur et a vero, si partim perscissus est, partim in teger manserit, novistis e. historia vulnerum i multis de causis illum oportere violentos XCitare dolores. S. a 23. causa doloris ergo omne j id est quo letalem extenjioneni, et dio litionem 622O.9 facit. S. 224. Quo refertur a vi Naturalis contraZAO-nis , auctoribus fbris sustentata, dum quoedam solutou