Scriptores rei rusticae. Ex recensione Io. Gottlob Schneider, cum notis. Tomus primus quintus

341쪽

VEGETII LIB. V, CAP. 6ocias quatuor pariter decoquis ,' scabiosum animal ex Iotio humano et calida permixta diligentissime pernicaturus, tune penicillo ' in suste ligato medicamentum inducis in sole. Asphaltum et sulphur aequaliter conteris, addita adipe porcina, et olei veteris tantun- dem, quae cum decoxeris, peruves in sole. Adipis libram, sulphuris vivi uncias duas, bituminis unciam unam, olei selibram, picis liquidae cyathos duos, omnia conteris' et decoquis. et perungis Sicut supra scriptum est. Lotii veteris humani, saecis - quatuor, stercoris ovilli selibram, olei heminam, sulphuris vivi uncias tres , picis liquidae cyathos tres, omnia contere et decoque, et in sole calido animal semel in die perunge. Bituminis pondo duo, sulphuris vivi selibram, cerae libram, mannae thuris selibram commisces in oleo, in quo prius fasciculus anchusael. β decoctus est, et perungis in sole. Alia. si minus

i. e. strigmenta puerἱl;a, aeti sordes, quae a corpore puerorum , Oleo un

etorum in balneis aut palaestra, deraduntur. De voeabulo γλοιος praeclare diaputal Cornatius ad Galenum de Compos. Medie. Meund. loea p. 374. sed pieulam esse γλοιο, . nem

hueusque animadverterat.

quibus clarum est, verborum ordinem h. l. esse turbatum. Interim post verba in sole inierpunxi. Deinceps enim diversa ratio sequitur.

legendum stercoris stati. - Deeis olei Aeminam. Sed tamen ovillum alereus eum amurca omisso tamen lotio adhibet Eumelus p. 489. Ane utiae Iia emendaverat Norgagni Epist. III. S. 47. qui locum Dio, ridis Iv. 23 et Plinii XXII.

tap. 20. annotavit, ubi heiba ad lepras et ulcera commendatur.

342쪽

habeat integras vires, ranas in aqua decoquis, unctumque' earum Colligis, et cum polline lenticulae, adipe et oleo permisces ,' tepefacto Perungis. Item alia. Cucumoris silvatici radices lavas et tundis, et ' in ca Cabo novo cum oleo, quantum susscit, decoquis et uteris. Sulphur quoque cum vino M decoctum similiter iuvat. Si vetustate scabies occaluit,' prius abra- 6denda serro vel testis ad vivum est, insuper humano lotio Cum aqua marina vel salsa mixto con Dicanda

est. post sulphuris, bituminis, picis liquidae, axungiae Veteris, sepi Caprini, cerae, aluminis scissi singulas libras contundis, misces, et decoquis, et sic vnimal perungis in sole. Folia rhododasnes' cum , oleo vetere decoques, addita pice liquida, et aceto,

Et cera. certum est de experimento remedium. Memineris tamen, in omni unctione contra pilum iumentum in sole diutissime confricandum.

LXXI Vulgo LXXIl. Vitiatum aliquo ' casu vel

mucidum foenum ad similitudinem veneni animalibus

343쪽

nocet, quorum ista sunt signa: oculos habebunt vagos et semper micantes, ipse ' gradus eorum erit incertus. II is de matrice auserendus est sanguis, de qbrachiolis flebotomandi sunt, et potionandi ita: Ca-xicis in vino odorato decoctis, rursum detritis: abstinendi ab hordeo et ' foeno : dandae etiam diureticae ' potiones.

LXXII. vulgo LXXm. Simili observatione cu

rantur , quae ' nimio hordeo aut malo laedunttio. Sed haec'. etiam in aqua frigida adversus torrentem diutissime detinentur. Vtrisque ' remedium est, Pelliculam.' de ventre pulli siccatam sumo de terere, additisque octo scripulis piperis, et quatuor COChlearibus mellis, et uncia pollinis ex thure, cum sextario vini veteris tepefacto per os dare.

LXXIII. vulgo LXXIV. Fascinatum animal tristo

est, gravatur' incessu, macescit, Et nisi subveneris . incidet in morbum. Bituminis igitur et sulphuris Parum cum granis lauri ex aqua defundis per nares. Praeterea coriandrum vel semen ipsius cum sulphure et teda carbonibusque circumseres ,' ex ε aqua ser-

απελέσθω. ,αέχρησα δὲ καὶ διουρητι- νοις βοηθημασι s. Natrix igitur est . venter, brachioli, humeri.

Diuiti sed by Cooste

344쪽

DE MULO MEDICINA

venti animal consperges, suffumigabis. Vniversis quadrupedibus remedium praestat ista sussumi gatio

Curat, utque morbis resistit.

LXXIV. vulgo LXXV. Adversus universas insidi

mitates et morbos equorum vel boum, ubi primum Coeperint aegrotare, potio ista succurrit: Badices 'scillae , radices populi, quae ' graece appellatur rhamnos nam est suscior et nubellula ' ) et salis 'communis quantum susscit mittes in aquam, eamque animalibus usque ad sanitatem dabis in potui Quod si desperatas valetudines praeoccupare volueris, ne unquam accidant animalibus tuis, incipiente vere hanc illis temperabis potionem, et omnibus animalibus per quatuordecim dies continuos dabis in potu.

aqua solum habet. se) ausi liqua resistit etiam morbi C. Forte aq=tio quaa

res. el. morbis Gesner.

Cestierus, cuius lamen emendatio. Nem non probo. In leeliona libri Golh. rammi latet vero ram tintis.

quem in arbusto gallieo explicavἱ ad Colum. V. 7. tibi populi genus esse vidimus. Vulgaris alba vineae causa serebatur; nigra in arbusto gallico adli Lobatur. De origine graeca, quam et Potitedera statuebat, dubitatur. Quid ἰn ni Mitati lateat vocabuli, non possum assequi. Certe noMetiri a non magis convetiit, quam rutellia C. b omn. anim. ex C. addidi. Morgagni. sed eeee Ceoponlea XVII 34. Anuόκριτος δἱ σπι βουλευri εαρος αρ μίνου εἰή το ποτου ταυ βοῶ, επὶ

τισσαρας ναὶ δεκα ἡμέρας ἐμβαὶ λειω

Vere hane Deinceps omissam; sed supra IV. vulgo III. a. 6.

345쪽

342 4 VEGETII LIB. V, CAP. 75 76 LXXV. vulgo LXXVI. Ostendendum autem eSt,

potiones ipsas oportere cum' ratione defundi. Siquidem frequenter evenit, ut, dum animalia potionantur, tussiant, sudent graviter, et tremorem. mu Sc lorum omnium patiantur , sollicent ' etiam et submisso capite se sustinere vix possint.' Quod accidit, si quando per imperitiam ante ε dantis potio in arterias, et Spirituales' partes pulmonis resilierit. Unde λ sit et periculum praesens. Quare observandum Est, ne tussienti iumento et pendenti' adiicias potionem , sed statim eum ' solvas, paululumque y deambulet, et magis ei alia potione subvenias: aquae tepidae oleum ' rosa tum commisces et agitas , et per OS Saepius. Pusca ' quoque puleiata nares eius fovebis , et e emendabitur culpa. Observandum quoque est, ut subtracto hordeo et' negato potu digerat animal potiones.

LXXVI. vulgo LXXVII. Plerumque a nocivis 'animalibus, id est colubris, scorpiis , phalangiis,' et

LXXV. a lta pro iratione C. in Guila. est: Cum accipis mei nem, nstendendum est potiones. ch salent F. M. S. N. sed audent inestianis hahel

Melam. IX. sulcanus narra tingui das assi o piasti russedinis Liaei posuit Gesner, et Teritilliani loeum docta maeleone: folliearis raminia. ubi Salmatius p. 99. eomparavit locum

Eu,ebii ad Eustonium di si pes lia petie non foliis. tibi editur fiat via. Eiusdem Hieronymi sunt ealigae Dialia tes. I,idori foliati ea ei, quos vulgatis folioris subsiliuit Salmasius. est a fotiis , sitiae: et graeeum ρυσαν reddit follienis. Inprimis eum de sollibus fabrorum usurpatur. Phisen piarint Infra VI. vulgo

346쪽

muribus caecis ' animalia seriuntur, et in periculum veniunt. Quorum' ista sunt signa : fastidiunt' cibum, ,

pedes trahunt, et cum producuntur,' succumbunt

ad singulos gressust per nares defluit sanies, gravedo

nascitur capitis , ita ut deiiciatur ad terram , ad surgendum vel incedendum desiciunt corporis vires Generaliter curatio ista succurrit: Locus' qui percus- asus est ante omnia sumigandus est succensis testis ovorum gallinae, quae prius infundes ' in aceto, addito etiam cornu cervino vel galbano. Post sussim entum ' loca ipsa scarificabis,' et sanguinem ex his emi, iis , vel certe candenti' ferro comburis loca, quae venenata pestis attigit. Observare autem debes, ne aut . supra articulos ' nut nervosis in Iocis in quacunque Passione unquam cauterium imponas.' Adustis enim

nervis vel isticulis , perpetua debilitas consequetur. Sed diligenter considera , ut ' aut superius aut inserius pusillum quam nervi aut articuli Sunt, Cum necessitas fuerit, apponas cauteria. Animal autem quod svenenata bestiola tetigerit expedit ut sudet, et calidis' coopertoriis involutum deambulet, et sarinam hordeaceam in cibo sumat, additis frondibus fraxineis et vitibus albis. In plaga autem mel Atticum vel cyminum in ' vino veteri mixtum calefactum oportet imponi. Nonnulli stercus suillum recens et mel A

areis id est nraneis vid. e. s. in margine Fabriciani exempli ad Aeriplum.

347쪽

ticum Cum vino miscent et calefactum quasi cataplasma inducunt addenιes urinam humanam.

LXXVII. vulgo LXXVIII. Equus' si buprestem

comederit in foeno vel in pabulo, haec erunt signa. Statim ei venter inflatur, a cibis' resilit, et M stercora minutatim et frequenter reddit, qui statim sternendus Est, et cogendus ad ' cursum. Post ei vena tangenda est de palato leviter, ut sanguinem suum defluentem trans glutiat, assidue deambulet, triticum cum passo insusum, et porros offeres ad cibandum. Vinum autem tepefactum Cum uva passa diligenter contri

tum ad cornu dabis eidem in potu.

LXXVIII. vulgo LXXIX.) Vipera si momorde

rit' iumentum , ex morsu eius Pus' consuevit exire. Nam si praegnans' erit, totum rumpitur Corpus. Ad morsum tamen viperae vel phalangit' aut muris aranei commune remedium est, terram sermicarum cum vino miscere et dare per sauces, vel certe de ipsa

iram maiorem et venenum atrocius

innuunt etiam Nicander cum Aelio; noster 3, 8a, 3. ω aphalangit edd.

sed ipsius vulneris naturam mutatam non reserunt. Quare puto, haee verba reserenda esse ad murem araneum, de quo eadem traduntur infra cap. 82. Met. 3. nisi sorte in verbis, quae Lialim aequuntur in Hipp. και eau aevo 'κπευος, θεράπaυε Ουτως. xilium ei laetitia esi, quod suspieor.

Torram formi rem ) γευ απο μυ - μηνιῶς Ilippi a tr. Ita intellige etiam terram talparum, id est ex eumulis a talpa egestia.

348쪽

erra frequentissime vulnera' confricare. Ad quas causas etiam terra talparum Creditur posse prodesse. Quod si in itinere aut in locis . tibi desit copia lamen- a γlorum .' necessitas ista contingit, piperis ' grana triginta cum sextario vini veteris tepefacto' saucibus degeres. et ' herbam thymum tritam cum vino si dederis, prodesse Creditur. Morsus viperae s vel cuiuscunque serpentis J ostenditur, si humor putidus de plaga incipit currere. Praesens remedium est, si, haedum vel gallum vel agnum in recenti occideris; et calentes pulmones eius cum sanguine vel corde vel iecore vulneri apposueris, diligenterque constrinxe-xis , ut omne virus educat: daturus continuo potionem: acori Pontici semiunciam tritam cum vini veteris sextario . salis triti heminam pariter misces, et tepefacta' saucibus degeris. Si perseveraverit' tumor, vitem albam silvestrem copiose comburito et ex cineribus eius lixivium ν iacito, et in potionem triduo ' ad unum sextarium dato. Cinorem quoque ipsum cum aceto in modum Cataplasmatis vulneri imponito. Si nihil profecerit, cauteriis' urito, usta solenniter Curato. Farinam quoque hordeaceam

eopima eum btituero et emerein Goth. θ lixistim C. q) per diem C. Vomentorum) Quod est in Corb. reele omiitIt Golh. liber; igitur pigmentoriam conieeerat Stadus. inclusi. Quae dei eops sequuntur Piperi, dui addunt Hipp. aliunde transtulit Vegetius, nee e Vel cuιω-ume serpentis) IIaee stant in Hippiatricis.

349쪽

cum' vino et sale, oleoque decoctam in cicatricem oportet imponi

LXXIX. vulgo LXXX. Iumentum si in pabulo

araneum ' comederit, haec erunt signa : totum corpus tumebit, sed circa auriculas et oculos et nares inflatio cum indignatione maior apparet. cui ha C ratione su venis De palato sanguinem tolles ,' eumque exemptum Cum Sextario aceti et hemina salis miscebis, et circa plagam vel locu tumentia perunges, diligente que Operies ut sudet. hac ratione sanabitur.

LXXX. vulgo LXXXI. Si phalangius ' iumentum

percusserit, his apparebit indiciis. Stat' ei veretrum prae dolore, et videtur velle mingere. cui ista ratione subvenis. piperis unciam onam , pyrethri' unciam, uvae silvaticae unciam terito, et Cum vino veteri per fauces dato.

LXXXI. vulgo LXXXII. Mus araneus pestis est '

Venenata, et tam equis quam bobus noxia. atque ideo cum V captus fuerit, mersus necatur' in oleo, ibique in putredinem vertitur, ex quo medicamento, Cum animal mordetur plaga linitur, et curatur animal

Cιν. LXXIX. Sed elaevi atarietilas Uaee signa nemo de morsu araneorum

suspie r. pro araneum leg; deberestri inlinum. Cura ipsa etiam eonvenit . etsi singula paululum dissertitii verba. Cap. LXXX. mae aia Leae) στα-

350쪽

Vel si inventust non fuerit, cyminum tritum cum pice liquida axungiaque miscetur, ad spissitudinem malagmatis coquitur, impositumque a periculo liberat et sanat. Quod si in suppurationem suerit plaga con- a versa, Iamina serrea candenti aperienda est, et quidquid vitiosum est inurendum, atque ita pice liquida

vel oleo curandum. Ne autem mus a Paneus animal mordeat, ipsum animal ' vivum de creta ' circumdabitur, quae cum induraverit, suspenditur in collum, et non contingetur a morsu. certissimum est. Adversus morsum ' comprobatur allium tritum cum nitro, etsi nitrum desuerit, cum sale et cymin O' Permiscere, atque ex eo pulvere loca, quae morsu contacta sunt, confricare. Quod si e eruperint vulnera venenata , a

hordeum combustum in pulverem rediges, et diluto' aceto vulneri insperges, et hac ratione sotu curabis. daturus potionem, pollinem tritici, hordeum. cedriam et vini sextarium per sauces degeres. Quod si praegnans mus araneus fuerit qui percusserit, his agno-