Tractatus de Falcidia et Trebellianica Ventidii Tamberlanis in l. in quartam. ff. ad l. Falcidiam

181쪽

Iso AD L. IN QVARTAM

colligitur. Et animaduertendum est decipi Doctores dum dictiones illas de Nepotib.quasi aequivocam significationem habentes intelligunt de nepotib. ex ipia filia cui tradita in dos,vel ex ipQ filio descendeti cui facta est donatio propter nuptias. Et i ii de de aliis, quod falsissimum est. nam ut quisq. diligens ponder bit , perspiciet d.l. Quonia expressim loqui de dotib.& donationi b.propter nuptias,quae personis enumeratis immediate ab ascendenti b. dantur, no quae per successionem interpositarum persenarum accipi uim

tur. Ad secundum de L Omnimodo β. imputari C. dei nos testam. dum ibi dicitur quod quicquid filius lucratus est occasione militiae emptae a patre in legitia mam imputat,ita a simili dotem Matris, quam Nepotes habuerunt occasione Aui:respondeturhoc parum Vrgere,nan'.t .ille in D.omnimodo loquitur de lucro immediate proueniente ex re patris nito tradita, non de lucro aduentitio casu vel industria acquisito, ut voluit Barcin l.prima β.nec castrense Ede Coll.bon. ceterum dos filiae tradita cassi quoda, scilicet per im- maturam matris mortem, ut hic Ripa perbelle inducebat,Nepotibiacquiritur,& non immediate propter traditionem eorum matri factam; ergo non imputanda d. f. repletionem. Non obst. Tertium ex quo tota pendet quaestio in da.Dos a Patre profecta.Gibl.Matriquo loci matur haec ratio, dos a patre profecta luto matrimonio reuertitur ad ipsitan patrem, ergo Nepotes eam ab ipsis Auo habere dicuntur, S ex eius substantia, quamobrem onus imputationis etagere non poterunt per d.f. repletionem. Nam qui pron stra uini opinione respondent dictam l. procedere secundum iuris com. terminos, secus autem de consu tudine, quae vult extanti b. liberis ad patrem non reuerti, & hoc modo dicunt locum obtinere Martini , ct m

182쪽

di magis com. opin.sed ego aliter & fortasse verius responderem penitius inrtini resipo soni adherens,quid.l. Dos a patre S alias concordes allatas liberis non existenti b. simpliciter intellexit, distinctione non ita. bita inter Ius Com. & consuetudinem: ut nostri fiant arbitrati . cuius sententia prout verissima est, possem etiam confirmare per Papiniani responsum in d. l. post dotem E. Qi. Mati quod pro contraria opinione mirum in modum sacere videbatur, quippe ibi habetur. Post dotem datam & nuptias contractas stipula. tus est pater filiae voluntate clivortio iacto dotem dari. si conditio stipulationis impleatur, & postea filia sine liberis decesserit, non erit impediedus pater quominus ex stipulatu agat Sta argumentando itaq.a sensu contrario, si filia aecessisset cum liberis petens pater non esset audiendus, quod SAeto ibi speculatus est. Et id. Papinianus in Linter cerum β. cum inter ubi manifestissime explicat quod subintelligebat ind.l post dotem in haec verba.Cum inter patrem & ge . Derum conuenit, ut in matrimonio sine liberis defuncta filia dos patri restituatur: id actuin inter contrahentes intelligi debet, ut liberis superstitib. filia defuncta dos retineaturi quare multommus in casu proposito ubi nulla adest stipulatio, &filii filiae extant, pater si velitad se dotem reuerti erit audiendus. Atia qui ex hoc apertissime demostratur neq. de Iuricom. dotem filiae datam superstitib. liberis reuerti ad patrem, dc consequenter Martini & seq. sententia non iniuria magis ostinebit. Non obst. Acci expositio in verbo sine liberis d.l.post dote,hoc est, maxime, quasi idem,si cum liberis mulier filia familias decessisset, dicendum esset: nanq. directo aduersus verba l. exponendo nititur, contra l. non aliter ff. de leg. 3. accedit ad haec quod nec sibi ipsi constat, cum ad alias

Z a transeat

183쪽

Iga AD L. IN QUARTAM

transeat explicationes.Postremo dicta opinio magno 'pere confirmatur ex eo quod eoph. scriptum reliquit inst. titide leg. 6.dotem ego, in haec verba. Nam ut adhuc distere poterimus, non fimul atq. solutum est matrimonium dos etiam redditur. Ex huius qua stionis decisione corollarium pleri'. deducul Doctores, si pater dotem pro filia dado, stipulatus sit solutomatrimonio dotem soli filiae reddi,neq.hoc casu N aro potib.in quartam imputari: t ut per Nouiss. hic coim eluditur,& Dec. ind. l.illa C.de Coll. numero I 6. qui tanquam donatam filiae, ad nepotes filiae ipsius lia redes pertinere dixit, sequutus Bari in d.l. post dotemss. l.mati in quarta quaest.&in I. inter socerum β. cuinter de Pare dot. aduocans multorum doctorum de consulentium auctoritate,& in summa scribere Alex. in ead.Lillam com.esse opinione.Quinimo Dec.adeo ueram esse credit, ut illam etiam ampliandam ducat quocuq. alio modo nepotes tanquam haeredes in tris praedictam dotem consequerentur, stubscribens Castri in cons aue i. qui pariter extendens aiebat idem esse si filia sit emacipata,vel aliter sui iuris effecta,ex rio Pisani statuti rem illustrans,quam tamen cones

totaem moderatus est Andrisc.in cons o.lib. a. utimtelligatur quando filia praesens fuerit stipulationi a patre factae,alias secus per t.Quae absenti is de Don. S Bar.in l. si consante in quinta q. 2.partiprincissi sol Mat. Hanc limitationem non probat Dec.ea ratione, quia Mulieri absenti ius in dote acquiritur Lprima Daccedi t C. de rei o. are eo maxime quia Bari dictum in d.l si constante reserente Alex. in l. si cum dotem

sel.mati communiter reprobatur, quoniam in donatione tacita partis praesentia no requiritur, ut ex vici Bar.notitia l. 3.f. vlt.ff deneg. gest. colligitur. TAM 3.

Superuacanea mihi uidetur praedicta illatio, quia si ut siu-

184쪽

FR AD L. FALCI D. Is

ut superius conclusum est, dos data filiae liberis exi. stentibus non reuertitur ad patrem, neque ab eis in quartam imputatur: ergo cum pater per stipulatione expresserit, dote ad filiam reuerti, quaestio erit dein dubitabili. C A M p. Porro fi praedictam quaesti nem velimus intelligere eo modo,quo Doctores ii telligunt,& secundum formam praepositae quaest.

nempe quando filii filiae extant in medio, sine dubio

hoc modo superfluum erit dubitare, per ea quae superius retulimus. Ceterum si alio modo eam consider mus,hoc est secundum stipulationis tempus,secundu quod non erat certum an filia cui dos tradebatur,cum .hlijs aut sine filiis a Matrimonio selueretur, profecto tunc dubitabilis extitisset per t. Dos a patre C. sol. Mat.& l. post dotem di ibi Bar.ff. l. Ma t. quia per ea stipulationein filia soluto matrimonio non existetib. filijs ad libitum de dote di onere potuisset,sed aliter

idq.inaniter scriptores,ut dixi, intellexerui : quamobrem non amplius insistam. TAM a. Hucus'. uidim de ijs,quae inter vitios a patre accipiuntur, Oc in quartam legitimam non imputatur.Nuc si recte intueor,

si percile perspicio quae sint illa,quae eodem similiq.

modo donata subiiciuntur imputationi. CAMP. P tabam necessarium non esse tibi omnia ita speciatim ostendere, cum ex philos praecepto non ignores c gnito uno cotrariorum cognosci oc reliquii, ut etiam

apud nos inst.titulo de his qui siuntsui uel alien. iuri&ini. prima ff. d. Quare cognitis superiorib. quae non imputantur, facile cognoscere poteras quae sint imputanda:hoc etiam supra tibi fignifica ui in illis uerbis, quod si filius datum a patre suum statim uel per

eius patris uiuentis confirmationem facere possi imputare non teneri;ex contrario itaq.si a principio, uel

postea deficiente confirmatione suum facere no poc

185쪽

is AD L. IN QUARTAM

si imputationis onere grauatur. TAM 3. Fateor haec omnia te mihi tradid ille , verumtamen quod tenue meum agnoseo ingenium, non facile rerum arduam capax,Vt quae antino volvas, &do sermone complecteris, non facile fingere aut assequi valeam;qua sone graueris manifestare. CAM p. Quamquam Ripa hic ceteriq. Nouiss. & limitando S ampliando nominus fuse, quam eleganter fuerint prosequuti,nihilominus ne videar fortasse onus subterfugere, pleraq. Per transennam summatim reponam. Sciendum in

autem donationem factam filio in potestate, in quar tam lesitimam imputandam esse,quia secundum ea, quae supra propolita sunt, a principio erat inualida, postmodum vim relicti obtinebat,quod essecit,ut ima a putaretur: f secundum glos communiter approb

tam in draure ex testameto C. de Collat.& alia supra relata. Imputantur praeterea in legitimam donata filio donatione ualida si ea lege data lint, ut imputentur d.l.si quado β.&generali ter C.dei nos test.quia tacite intelligitur donator,ea lege donando,non libera penitus donationem efficere, sed in caussam imputa

hic Salii Nouis .inu .l. illud C.de Coll. ex Bari sententia in l. prima f. si parens iusi quis a par. fuerit manu illud addiderunt in legitimam imputandum esse , quod simpliciter filio datur a patre. Itidem quotieGCumque Gonata quantitas aequi ualeat legitimae perl.Cum quo β. vlti hoc titi nostro; sed opinor haec duo non debere separatini poni, sed in unum coniungenda: id est quando aliquid simpliciter sit datum a patre filio sine onere imputationis iniuncto, & legitimae

simul aequi ualeat: quemadmodum voluit Imo. in d.

l. Cum quo g. vlt.& Alex. S Corn. in ii. Illud, & socicons I s. libr. & eo sane casu omnino impii ta tio erit

186쪽

FR AD L. FALCI D. Issfacienda, quia non ab re Marcellus auctor d. f. vlt. haereditatis valorem respiciens datum aequi ualens Iegitimae ad imputationem faciendam retulit. Est

etiam & illud persequendum, quod Ricar. Malumb. Cyn. Bald. dc Ras Futg. scriptis mandarunt in l. scimus in princ. C. de inos testam. nimirum quod p ter filio donasset pro parte Pa in legitimam imputa- a a ri arg. illius tex. quia idem sit dicere pro parte sua quod pro eius legitima, idemq.consuluit Corn.conco . vol. a. Ad has limitationes accessit & illa insignis, filium teneri imputare donationem simplicem a patre sibi factam quoties cessante imputatione inter fratres emergat inaequalitas, quoniam donatio tuc temporis euaderet inosticiosa; λ proinde in legitimam a 3 imputareturi. t AuctInde si pares C. te inos testam.& ibi glos. Idem asseruit Bald. in d.l. Illud C. de Coll.& in cl. f. imputari, quem hic Nouisi. consectantur. At quia nos loquimur de donatione facta filio dici, .mus usq. ad legitimam reuocarid.auct.Unde si pares, S ibi Bald.Saly.& reliqui doctiquod antea in I.prima fide inofilon. Reto praesenserat, indistincte docens quatenus est immoderate gestu usq. ad lefiitima reuocari donationem,& sequuti sunt Dyn. & Bar. post nonullas distinctiones. Haec igitur &similia inter vivos a patre data, ut deniq. rem absoluam in quartam lese imputabuntur. TAM 3. Quid si filius ex pecunia patris aliquod sibi co arauerit lucrum P tenebitur near imputare in legitima el CAM p. Pulchra sane qua stionem S mirum in modum utilem proponis, sed viciare explicemus,erit primo distinguendum an filius ex pecunia patris lucrum sine suo labore, vel opera acquisierit , deinde contra interueniente opera sua lucratus sit: primo casu dubio procul in legitimam

imputabit, quemadmodum alias res patris, S alia

187쪽

on.quae lib.ui donatione δέ ibi Bar.C.de Cop. l.emptor in fine de rei vcd Bar. i tradi.de duob. finita princisequitur hic Ripa, eoq. exemplo exornat, cu filius p cuniam patris penes Campsorem sub aliquo annuo Iucro percipiendo roposuerit,deliberate imputadum esse respondit. Secundo uero casu in uarias itum est

opiniones,qua re ut ueritatem ex eorum dictis elicere

possi mus, singillatim omnia in medium proponam . Gloc igitur in primis in d. l. Cum oportet indiscrete tradit eiusnaqui lucrum tanquam profectitium in t tum esse patris, Sideo imputandum, sequutus fuit Iac. Balduini, S latius ibi Ras Futg.dc specu. intitide Iudi in quarta paris. sequitur veis quid si alter fili

rum, allegas pro confirmatione l. si ita Tile Vsu.&habiti δέ l. per seruum f. vltisside acq. reri dom. Additur uia fili' in potestate debet operari patri de eius manato t.sicut T de op.lib. Contrariti uero defendit Iaci Butr.in d. l. Cum oporter eleganter distingues, quod quatenus si lucrum pecuniae attribuendum, pros clitium est, δέ patri acquiritur , quatenus uero industriae aduentitium iudicandum est, dc filio quoad proprietatem quaeritur: cuius Opinionem amplexus est

ibi Bar.& latius in trare de duob. D. Bald. Ang. Pau. de Castr. dc alii communiter in ii.l. omnimodo β. imputari C. te inos testam. dc Bald. in c. priino de beneficio fiatiis in Vsib. seud. Idemini. si tibi decem β.sipactus R. de Pa t. dc in l. prima in I I. quaest. C. pro sota Idem chi nari in l. 'rima f.led nec castrense.Qde Coll. bon. Ban& Dodi in ii.Ullud C. se Coll. Bald. dc Satriinl.certum C. fam .erc.Bald. Ponti dc Corn. in ii.audi. ex testamen tota de Coll. Idem Corn. conca vol. primo,&consues. 'ol & Nouis . hic. sed lud. Rom. ut subtili praeditus erat ingenio, ita nimiam amauit subtilitatem

188쪽

tilitate in d. l. Illud C.de Coll. qui praeter opiniones

relatas,quattuorsibi depinxit casus.Quorum primus est, quando filius ex pecunia patris eiusdem nomine negotiatur,tunc omne lucrum profectitium dicenda sit, nam filius eo tempore ut patris minister seu instiutor lucratur l. Quod si procurator ex re Ede Proc.Secundus casus est quando filius simpliciter negotiatur. nec scitur an patris nomine, vel suo id agat; tunc intelligi nomine patris id agi: S con sequenter lucrum fieri prosectilium arg. l. post mortem cum ibi Noti H Quando ex secto tuti Tertius quando filius suo pro l rio nomine & suo periculo negociatur,uniuersunt

ucrum aduentilium est e monet arg. l. Idemq.6. si tibi

mandauero EMandati, & l. si unus ex sociis f. primo

Epro soci Quartus & vlt. casus est, quando com. n

mine patrista suo rem gerit, dc hoc pacto intelligit habere locum BariS Doctorum Theoricam,& secundum ipsius distinctionem esse verissimam. TA M s. Si eo modo, quo superius secudo loco P sita qua

stio est, intelligamus, non dubito com.optinionem veriorem est e,d distinctionem Rom. Extra illius terminos fuime sectam. CAM p. Enimuero grauiter aberraremus, nisi a cona. essemus opin. siquidem simplici. ter,ut posuimus, loquuti sui Doch. quado filius lucr tur cum pecunia patris interueniente opera sita, quo casu Pau. str.referente ind.l. illud C.de Coll. com. consuetudo est, ut dimidia tribuatur operae , siue ut scribit Bald. in d. aueh. ex testamento, dimidia excetilenti industriae& prosperae fortunae quod uerbum, prosperae fortunae, ponderandum esse animaduertit ibi Com. & dimidia pecuniae. Quapropter ut clarius cona. Doctorum sententiam ueritati consentaneam ostendamus, ad obiecta secundum ordinem respondebimus, ct primo non obae gloc & seq. in d. l. A A cum

189쪽

cum oportet,& maxime specu.allegas d.l.si ita 6.vit.& l per seruum in fine lucta a.l. sicut, quia ut Banin dict. Tract. de duob.D. res,ondebat, li. illae loquuntur in seruo qui experiona uia& ex Opera siua acquirit altori,& de per na quae ita facere tenetur:vt in d. l.ficu αNos vero de filio,qui ut inquit Bald.in d.auct. ex testamento,&sequutus est Cori patri operam industri lem praestare non tenetur,quamuis in obsequialib.secus aicedum sit a G.l.sicut iude operi lib. secit β.quod autem Inst.titulo per quas perfnob.acq.Vnde ex hoc possiemus dicere primum Rom. casum obtinere , sed tamen patrem teneri filio praestare quatum eius oporae mererentur,ut opinati sunt Bald.Corn. in d. auct.

ex testamento S Soci in cons 92. qui latius explicat, S penitius voluntatem patris pecuniam tradetis coimsiuerat,hoc est quando pater non ex sua, sed ex filii Persona negotiari deliberat, quem negotiis praeficit, Vinio nomine exserceat; & ad hunc casium, primum lud.Rom.spectare putat: quandoquidem uniuersum negotiationis lucrumi prosectilium dicendum est , postquam illius non fibi,sed patris nomine cuncta gerit.& propterea addit non immerito conuenire,utra ter vel Institoria, vel exercitoria actione teneatur 1 to TitiInst.Quodcu eo qui in alien.conuenit nihil seci iis cu Baldo Corn.ut diximLdsi operaru filii remuneratione intuentur , quod vides a Rom. simpliciter loquetis opinione dissidere. Cuius &secudo casui r spodit Soc.in eod. conssnon sibi placere Rom. Uini

ne ob rationes,quidiante esi usus fuit Corn.ina.auct. ex Testameto, licet nulla de eo faciat mentione, cum

vib.& nos fetimus:quia ut inqt Corn.loco citi actus lenegociationis filii resipicit utraq93ersiona & patris N fili j.Vnde merito nomine patris tatu no videtur Sestus, ut fetiebat Ro m. quinimo potius nominePprio

190쪽

argJ.S magis Ede Sol.l.Papin.RMand.cu filius, ut diximus, no teneat patri nisi in obsequia lib. Addit Soci in cl.cons hoc calu in patre ex contractu filii competere Tributoria, ut simul cu alijs Creditorib. Qq. ad via res peculii cocurrat,no aute sibi debitu prius deducat ToLTit.fide Trib.& 6.caeterv vers Is quoq. inst. Qdcu eo Sc.& propterea hoc secudo Rom. calu habebit

locu aduersus eu com.opinio, no enim cosequ itur pecunia ipsa est patris, ergo lucrit ex ea profectu filii ne. ciatione itide patris erit:quod ex eo facile intelligitur, quia si ex pecunia patris,uel alterius aliquid emitur, in dubio no dicetur emptu nomine illius, cuius est pecunia,nec eide res empta coparatur l.si ex pec nia, sicut,pponis K de rei vend.l. 3 . Thoc Titi Aci haec accedi quia negotiatio cu pecunia,ut plurimu fit peremptione d venditione, ergo S Tum etiam quia in Cotractib. super negoti js gestis perina extrinsecus non sitibintelligit, iuxta Text. vulsein l.si ita stipulatus LGrissigon' fi de vertaOblig. iud tis NotiBar. oc Bald. inl.si patruus C. m. viriuiq. Iud.&Bari in l.Titiu&Meuiu tero Ede ad min. Tut. exquib.colligui, 'dsi frater cu pecunia com.ne clatur, nomine proprio negociari cessetur. Romani aute rationi resipondetur id procedere in administratore necessario, non in uolutario vi NotiBar.ind.l.Patruus S d. f.altero, & in l.

post dotem super 3 .lect.glos .ff Sol. Mat. Facit Tex. Nibi Banin l. a.Cpro Soc.Quamobrem cu in dubio nomine proprio negocium gestum elle credatur, patet adhibenda essecom.Doct.distinctione facta in d .l.cuoportet,in qua pro hac opin.Bar. Ang. Pata. de Castri

notabiliter dictit, quod ii Fundus patris labore& industria filii fructus producat,medietate eoru fructuua ue aduentitia esse, i & illa filium sibi quaerere, in quoru

AA a Dicas