장음표시 사용
221쪽
m ν LATINA DE VITII referendo habita mentio st, suisseq; plerosque qui eum pro sancto colerent, & in
catalogo consessorum recenserent. Eius autem celebritas quarto decimo Calenodas Iulij,qua die moritur,quotannis obseruatur ex institutione Clementis qui ti Auenioni lacta.
Onifacius octauus, natione Hernicus, patria Anagninus, Benedictus Caietanus ante vocatus,Neapoli pontifex creatur in vigilia natalis domini M. CC. xcliiij. vir quidem doctrina& experietia rerum insignis. Diu enim in curia versatus fuerat, & per omnes dignitatis gradus ad
pontificatum, non sine tamen ambitionis crimine, peruenerat. Nam dum esset sancti Martini in montibus presbyter cardinalis, adeo dignitate pontificatus e optauit, ut nil ambitione & fraude praetermiserit, quod ad eam rem consequendam pertinere arbitraretur. Tantae praeterea a Gogantiae fuit, t&omnes fere con
temneret,& gratias a Nicolao quarto Se Caelellino quinto factas reuocauerit Gi- belli nos quoque mirifice persecutus est. Hinc oritur illa inter pontificem & Colum nenses Gibelli nos contentio, qui etiam Anagniae contra pontificem facti nis suae partes fouebant. Hos itaque, maxime vero cardinales duos,Petrum &Iacobum eiusdem familiae viros insignes, calumniari coepit,quod thetauros ecclesigin morte pontificum diripitissent, quodq; libellos famosos contra se sparsissent. Scripserunt si quidem poli illatam sibi iniuriam ad reges, ad principes,ad nationes de arrogantia Bonifacij, de ambitione, quὁd contra ius fasq; pontificatus sedem occupati et,reiecto fraudibus celestino, eodemq; in carcere coiecto.Sunt enim qui scribat, Bonifactu immisisse si bornatores clanculum quosdam, qui noctu dimisin quasi eaelitus voce in cubiculum Caelestini hominis simplicis, ei persuaderent ut pontificatum dimitteret,si saluus fieri vellet.Citati autem cardinales cum nucquam apparuissent,noni facii pertinaciam veriti, Nepesiam enim secesserant una cum totaColum nensium fami lia, publico decreto scismatici habentur,beneficiis, dignitatibus,fundis paternis, castelli oppidis priuantur:quam priuationem Bon itaci us postea in decreti formam retulit,ut libro apparet, quem Sextum appellat. Sumptis deinde armis Bonifacius, concitatis lue multis cruce signatis,eos opprimere conatus, Praeneste,qub se cum Sarra viro insign i eorum patruo receperant,
obsidione cingit. Dilapsos inde,capto ac direpto Praenesse, Lagalarum & Colum
nam confugientes persequitur:vnde non ita multo p5st abire ob multitudine hostium neceste fuit,a quibus haec item caliel la diripiuntur, in axime ferb Column paternum solum. Cardinales autem inde quoq; dilapsi,Reate petiuere.Sarra verό apud Antium multum diu l: in nemoribus vixit, saeuitiam Bonifacii veritus: sed
in piratarum manus incidens, remigio admotus, multas calamitates perpessus estiquanquam sic quidem aequiore animo exilium pati mallet, quam saeuitiam Bonifacij experiri, qui Gibelli nos omnes uno odio persequebatur. Notum est illud certe quod Procheto dixerit Genuensi archiepiscopo,ad pedes eius die cineria prodeunti.Nam cum dici a sacerdote tum soleat, Memento homo quia cinis es & in cinerem reuerteris,dixit mutatis quibusdam verbis, Memento homo quia Gibellinus es Se cum Gibellinis in cinerem reuerteris: in eiusque oculos cinerem coniecit,non in caput,ut mos est. Eundemque ob nomen factionis archiepiscopatu priuauit,licet postea in integru restituerit,cum intellexistet cardinales Columneses, quemadmodum ipse suspicabatur,Genuam non petiisse.Pulsis hoc modo Colu-nensibus Bonifacius duplicem celebritatem,&apollo lis& Euangelillis, 3 quaruor Ecclesiae doctoribus,Gregorio, Augustino Hieronymo, Ambrosio statuit. Ide etiam dum in urbe veteri esset,beatum Lodovicum ex regia Fracorum stirpe ortu, utpote ex Carolo secundo ordinis sancti Francisci professum, ut quidam volunt,
in sanctos retulit adem quoque Ecclesiam cathedralem sanctae Caecilis Albiensi
222쪽
tiuitatἰs canonicis secularibus pulsis inde, regularibus commissis, instante Be nardo Castaneto Albiens Episcopo. Edidit praeterea sextum pontificii iuris codi- 'cem, suo nassu a tribus docti tisimis viris compilatum, quibusdam decretis nouisa se additis. Vrbem quoq; Eugubium, quae Gibellinorum auspiciis ab Ecclesia defecerat,breui recuperauit. Alberto duci Austrie, imperii confarinationem bis tersie petenti, negauit. Mortuo autem Iacobo Aragonio, cum Robertus Caroli s-lius Calabriae dux in Siciliam traiecisset, Catilinamque cepisset, tantum repente bellum exortum est,ut tota fere Ital ia tumultuaret.Nam L Siculi Aragonensibus fauentes, compar ta classe,Philippum Roberti se trem bello superant, Sc captum in carcerem coniiciunt. Quare Robertus relicta Callima, re infecta,in Italiam reuertitur. Fredericus autem Arago ex Hi mania cum exercitu in Siciliam delatus, non solum Siciliam totam, verum etiam Calabriam recuperauit. In Hetruria verbadeo contra Pisanos Genuenses exarserant, Ut & Liburnum ceperint, incendioque euerterint: & naves onerarias in fluminis ostio demerserint, ne Pisanis nauigare liceret. Fiebant haec in Italia cum magno prouinciae detrimento, pontisce nulli bi ad pacem conficiendam autoritatem suam interponente. Et ne existimares tum Deum cum hominibus pacem habuisse, tantus repente terraena tus exortus est, quantus nunquam antea: quo quidem multis diebus per in te ualla plurima durante, aedificia passim corruere. Reate ponti sex tum erat cum
tota curia: qui certe vetatus,ne ruina aedificiorum opprimeretur, casulam quandam ex tabulatis subtilibus, in medio claustro fratrum Praedicatorum, prato admodum lato, aediscari iussit, eoque in f loco aliquandiu resedit, licet horrida se-Diret hyems. In celebritate namque sancti Andreae haec perturbatio exorta est. Apparuit tum quoque cometes, magnae alicuius suturae calamitatis indicium. Verum Bonifacius post tantos & tam diuturnos terraemotus ad se rediens, camdinales aliquot creauit : quorum de numero fuere archiepiscopus Toletanus, Richardus Senensis, Nicolaus Tarui sinus ordinis Praedicatorum magister, Iohannes Murro ordinis Minorum generalis, Petrus Hispanus. Iubileum qu que idem retulit anno millesimo trecentesimo, quo plenam delictorum omni uni remissionem his praestabat, qui limina apostolorum visitassent, ad exemplum testamenti veteris, licet primo quidem apud Iudaeos huius longe alia ratio habita sit. Iubileum namque quinquages mo quoque anno repetebant, quo IubiIeIra, debitores a creditoribus laxasantur, ut ait Iosephus, Se serui libertatem vendicaa tio Antibant: unde libertatis nomen prae se fert tam animi,quam corporis. Nam libe VR
ri verebi dici possint, quibus peccata remittuntur. idem etiam centesimo quo φ h '
que anno obseruari mandauit. Ob hane rem eo anno tanta undique hominum multitudo Romam venit, ut vix incedere per urbem, amplam quidem & vastam,
liceret. Venerat & Romam Carolus Valesii comes, Philippi Francorum regis Dater, qui filiam Balduini ultimi Constantinopolitani imperatoris in uxorena duxerat, a Bonifacioque impetrauerat, ut socero suo liceret imperium ipsum repetere, a quo depulsus fuerat. Fecerat id quidem libenter Bonifacius, quod
ei in animo erat horum principum auxilio exercitum in Asiam transmittere,qui Hierosolymam recuperaret. Interim vero dum res ipse componerentur, & Ua-
folia iri ipsum patrimonio sancti Petri cum omni potestate praesecit, & legatum in Hetruriam misit, qui nouas seditiones compesceret. Nam a Gibellinis MGuelphis, ad Albos & Nigros transerant. Verum cum lenatus nil prosic
ret, propositis etiam interdictis, Carolus Valesius eo pontificis mandato pr se itus, continere Florentios non potuit, quominus Albos non sine magna cae
de ab urbe sua pellerent.Albi enim Gibellini tum appellati sunt. Sed pontifex me rosolymitanam expeditionem iam pridem meditatus, Apameensem Episcopum ad Philippum regem Francorum mittit, qui hominem ad eam rem cohortar tur. Is itaque eo prosectus, cum nil precibus impetraret, minas quidem addidit. Hanc
223쪽
Hanc itaque ob rem iratus Philippus hominem subito in carcere coniicit.Quod ubi Bonifacius resciuit,ed statim misit Narbonensem archidiaconum,uirum ceriste insignem,qui pontificis nomine Philippo mandaret,ut missum faceret Episcopum Apameensem. Id si non impetraret, diceret audientibus omnibus, regnum Franciae ad Ecclesiam deuolui ob tumaciam Philippi,& violatum iiis gentium: adderetque nathema,&omnes Franeos a iura meto regio absolueret.Fecit omnia quam diligetissime archidiaconus, ae regem compulit Episconum Apameensem dimittere. Rex autem aliqua ex parte iniurias sibi a pontifice illatas ulturus, edi. ctum proposuit, ne quisquam e regno suo Romam proficisceretur, aut eo pecunias mitteret . Secundo vero post iubile lini anno, Carolus Valesius ad Carolum secundum consobrinum situm se contulit: cuius aduentu in tus Fredericus Ara go, pacem his conditionibus petijt &impetrauit ut redditis quae in Italia cepe rat,ei Siciliam quoad viueret, retinere liceret. Verum abeunte ex Hetruria Carolo Valesio, Albi Florentia pulsi, Forum liuii populariter commigrarunt: quorum de numero habitus eth Dantes ' Aldegerius vir doctissimus, & sua vernacula lingua poeta insigni qui postea redire in patriam persspe conatus est,sed frustra adiuuantibus etia Bononiensibus, &Canegrandi Veronensium domino; quocum postea familiariter aliquandiu vixit Sunt qui scribant Bonifacium hoc tempore Herma iiij cuiustam corpus apud Ferrarienses iam viginti annis pro sancto cultum, ex humari mandaste ac comburi, habita de eius haeresi quam diligentissima inquisitione. Hunc ego Frameellis fuisse crediderim, quorum secta tum maximEinualescebat. Interim vero Philippus rex Franciae, Bonifacij arrogantiam iniquo animo serens, habito apud Parisios ecclesiasticorum & nobilium magno conuentu , commemoratisque iniuriis a Bonifacio acceptis, eiusque ambitione&malis artibus ad Occupandum potificatum, quem iniuite teneret, ad sedem apostolicam
tum,ut ipse dicebasivacantem juturumque consilium appellauit.Qua quidem repercitus Bonifacius, habito generali concilio, Phili epum eius p regnum Alber. to imperatori subi jeit, quem in iiii io pontificatus sui repulerat. Tum vero Philippus superbiani hominis domiturus, Sarram Colum nensem in portu Massiliae cognitum, a piratis redemptum, cum Nogaretio Gallo equite fidissimo Romam mittit,hac ratione ut ipse palam dicebat) ut appellationem suam publicarent. 'Nrum ei longe alia mens fuit. Nam Sarra seruili habitu Latium ingressus, collecti a undique amicis, Nogaretium cum ducentis equitibus Gallis mercede conducti x, e militia Caroli Valeiij Ferentinum praemittit, qui inde ei, si opus esset,auxilium
ferret. Ipse verb Anagniam clam noctu ingressus, adiuuantibus Gibellinis, quos Bonifacius diu multumque vexaverat, pontificem nil tale metuentem in domo paterna capit,refractis valuis,captumque Romam perducit, ubi quinto & trigesiaino die post dolore animi confectus periit, pontificatus sui anno octavo, in ense nono,die decimoseptimo, sepeliturq; in basilica Petri, sepulchro a se antea extructo quod quidem adhuc extat in sacello a se condito opere vermiculato. Idem quoque si iggestum condidit cum porticu apud basilicam Lateranensem, in quo ex crationes in eoena Domini fiunt: tuoque in loco & Philippum regem Franciae, se Columneses anathemate notauit Moritur autem hoc modo Bonifacius ille, qui imperatoribus, regibus, principibus,nationibus,populis, terrorem potius, quam religionem iiiij cere conabatur, quique dare regna & auferre, pellere homines aereducere pro arbitrio animi conabatur, aurum undique conquisitum plus quana
dici pote it,sitiens.Discant itaq; huius exemplo principes oes tam religiosi,quἱ in seculates,praeesse clero & populis, non superbe&contumeliose, ut hic de quo loquimur, sed sancte de modest ut Christus rex noster,eiusq; discipuli ac veri imitatores, Ic malint a populis amari quam timeri, unde tyrannorum pernicies oriri meritb solet.Sunt qui scribant hunc quoq; disco dias inter Italos aluisse: maximis vero inter cenuenses le Venetos, populos quidem nauali praelio satis potentes. 4 B ta
224쪽
F nedictus undecimus, natione Italus, patria ruis nus, Nicolaus an-cei. Ponti te vocatus,cardinalis Hostiens ς, Romae Calendis Novembris ponti sex cretitur.Hic enim ab ineunte adolescentia ordinem Pratilicatorumngi blius, tantum virtute Sc doctrina apud fratres suos valuit, ut eum per omnes magistratus ad Generalis dignitatem prouexerint. Vnde & pontifex creatus,magnum breui tempore virtutis suae documentum praestitit. Ita enim vixit ut post mortςm inter beatos merito censeatur.Inito autem pontificatu, ogaretium & sarram,omnesq; Anagninos cum his in capiendo Bonifacio sentietes,& citatos antea ad iudicium,nec apparentes,grauiori anathemate notat.Cognita quoque regis Philippi causi, hominem Bonifacii censuris irretitum absoluit. Ingratiam praetetea recipit Iohannem de Iacobum cardinales Colum nenses, quos
ingenti odio Bonifacuis factionis Guelphae studiosus, plus quam pontificem decebat, persecutus fuerat.His quoque bona restituit, a galero tantum rubeo, quo ΞBonifacio priuati fuerant, sed breue tempus abstinere sunt iussi. Compositis autem hoc modo in urbe rebus,creatisq; cardinalibus quibusdam, quorum denumero NicolausPratensis ordinis Praedicatorum est habitus, animum ita tim ad componendam Italiae pacem ad ij cit. Verum quia in Hetruria magis quam alibi seditionibus laborabatur,eo Nicolaum episcopum Hostiensem cum summa potestate mittit,qui Sc nouos magistratus Florentiae constituit, in illisq; aedibus collocavit,quas nuper ad recipiendos magi stratus aedificauerant, dominorum pala- . tium nunc vocatur.Tum vero Nicolaus plura his sibi licere arbitratus, de reducendis exulibus mentio dem facit: quod ubi exanimi sententia non impetrauit, proposito anathemate, Pratum se contulit. Mortuo deinde non ita multo post Benedicto pontifice, tumultuantibus in Hetruria omnibus, exules omnium ciuitarum in agrum Bononiensem conuenientes, primo ingredi Florentiam instituunt,atque ita clam noctu apud portem, quae Bononiam ducit, moenia nondum persecta superingressi, usque ad templum divae Reparatae paulo ante inchoatu perueniunt.Verum dum &praedam cupide nimium quirunt,&amicos consulunt,quid maxime agendum censeant, hostibus suis sumendi animos, &capiendi arma tempus dant:a quibus non sine multorum caede propere expelluturi Conducto deinde Roberto Calabriae duce, non solum sua tueri,uerum etiam ali na oppugnare ausi,Pistorium obsidione cingunt,adeo.egregi Eab his, qui in praesdio erant defensum, ut eruptione facta, Robertum cum exercitu Pratum usque repulerint.Benedicti autem viri optimi ac sanctissimi mens fuerat, pacata Italia, Tartaros,Syriam &Palsilinam ingressos iuuarcia quibus literis de nunciis ad ta- itam rem consciendam continuo in uitabatur. Mortuus itaque Perusij eo enim prosectus cum curia fuerat pontificatus sui mense octauo,die decimoseptimo, re destinatam omittit.Sepelitur autem magna pompa,ut par fui in ecclesia fratrum Praedicatorum, Nonis Iunii millesino trecent eum olertio. Fitisse autem Benedictum virum optimum ac sanctissimum,declarant miracula a se post mortem edita,sanatis aegrotis,pulsisq; daemonibus e cordibus obsessorum. Vacauit tum siedes
a Nonis Iunii usque ad Nonas Iulii insequentis anni,licet cardinales in consaui ob eam rem constituti, a Perusino populo impulsi persaepe sint, minis interdum additi ut pontificem deligerent.
I emens quintus, natione Vasco, Burdegalensis episcopus, Bertrandus Gotino antea vocatus, Perusj a collegio cardinalium absens, post longam contentionem pontifex tandem creatur. Is autem electionicosentiens, ex Burdegata Lugdunum profectus, eo cardinales omnes
225쪽
Templa xii ad saracenos de secerunt.
ad se voca qui sine mora pontifici obtemperarunt:atq; ita curia Romana in Gallias translata est, in illesimo trecentesimoquinto,ubi etiam ad septua3intaquatuor annos remansit cum magno Christianorum incommodo,potissinuim vero vinis Romae, cuius templa magna ex parte obsolitudine&situm corruere, absentibus
his, ad quos quidem ea restituere pertinebat. ronationi auter' pontificis in te fuere, & Pbilippus rex Franciae, eiusque frater Carolus nuper ex Italia reuersus, Iohannes Britanniae dux, qui ruina muri oppressiis moritur cum plerisque alijs, dum pompa coronatibnis,ut sities urbem au citia Philippus quoque rex ea rutina aliqua ex parte debilitatus est. Ponti sex aute in t nta trepidatione ex equo de turbatus, sol utricii bti iaculum ex tiara amisi sipretii aureorum sex millium,ut quidam scribunt. Peracto deinde selenni,sedatisque rebus omnibus, Clemens multos cardinales Gallico tum crea ex Italia nullum, licet Iohan i re Iacobo Colum-nensibus dignitatem cardinatatus integram restituerit. Tres praeterea cardinales cum senatoria potes late Romam misi quorum auspicijs urbs ipsa atque Italia gubema aretur. At vero cum cerneret Genuenses & Pisanos inter se grauissimo bello implicitos, interimque Sardiniam e Saracenis occupatam esse, insulam hac conditione FredericoSicilio regi concessit, i primo quoque tempore eam pulsis inde hostibus recuperaret. Veneti autem cum Carolo secundo cotra imperatore Constantinopolitanum foedus ineuntes, eb Rassianum regem perpulere, millesimo trecentesimo septimo, ut orthodoxae fidei rationem a Romano pontifice petierit. Verium cum postea Veneti ac Carolus refrixissent, Rassiani ipsi inato exemplo sententiam mutant.Interim vero apud Nouarienses noua h cies is a Dulci no & Ma garita initenta eis, qua mares & sceminae si naui habitantes, in omnem libidinem pris labebantur. Fratri celli hi sunt appellati, quos opprimere Clemens conatus,ebi lati in milites quosdam cum apostolico legato missi , qui eos in alpibus positos,
partim inedia & frigore, partim armis oppressit. Dulci nus aute& Margarita viui capti, membrattin lacerantur, eorumq; ossa combusta dissipantur. escitum qu que eodem fere tempore eis, templarios olim Christi milites, a nostris ad Saracenos desecisse.Hanc ob rem intersem illi sunt,qui comprehendi potuere,eorumq; bona partim' Rhodiis militibus,qui insulam paulό ante occupauerant,partim ve- tb nouis religionibus sunt attributa. Iudaeos quoque Philippus rex Franciae cum singulis vel limentis e prouincia sua deiecit direptis eoru bonis ob maleficia quaedam & auaritiam.Verum cum non ita multo post Albertum imperatorem Iohannes ex fratre nepos interfecisset, oessere ciuitates Cisalpinae Galliae dominos sibi
eos delegere, quos antea capitaneos habuerat. Capitaneos enim praesectos urbium vocant. ut Verona Scaligeros, Mantua pasterinos,Patauiu Carrarigles.Eslenses aut iampride dominatu Perrariae potiebant,sed tunc potissimum Mutina in potellatesiam redegere.Nec indignatus est Carolus seeudus Neapolitanus rex,Beatrice filiam AZoni marchioni Elfensi uxore tum collocare. Verum Friscus eius filius nouerca sibi superinduetam cernens, patrem in carcerem coniectu necat, Perraria
potit, impetrato a Venetis auxilio ad expugnandum Thedaldum, castellum ita
accole vocant pontii impositu.Tum verό cardinalis cognomen to Pelagura, Bono a Clemete missus,Venetis stulniam a talemetem illus,Venetis sub anathematis poena imperat, ut a re rei rariensi
abstineat. optabant quidem Ferrarienses ipsi ditioni ecclesiastic subesse.nanc ob
rem Veneti maturandum ratiwastellum die noctisq; oppugna tum, tande capiunt: quo Disto, Friscus ipse vindicte cupidus, simidiam Ferra te partem incendit potitsimum vero eorum domos, qui rebit nouis studem vijebantur. At ciues tantam iniuriam no diutius laturi sumptis armis, Frisco domi natu eiecto, Veneti v sese dodunt tum cernerent se ab his egregie defendi posse. Quare Pelagura indignatus, cruce signatos in Venetos & Ferraries es undequaq; propere ad se vocat. Clemens v I veri, cogit ira Venetorum contumacia Sc regia adi cupiditate, eis anathemate nota-- tis,sacra interdicit, pro servisq;, direptis eorum bonis, ubicunq; locorum reperi-
226쪽
POND FI c v M. irrentur, siaberi iussit. Quamobrem gens ipsa mercaturae admodum dedita, & in Anglia de in Gallia maxima incommoda perpessa esst. Alios praeterea cardinales in Hetruriam bellis tumultuantem pontifex misit, qui Roberto Calabriae duci,Florentinis ac Lucensibus,reliquisque prouincis populis mandarent,ut oppugnare
Pistorium desisterent.Pariae re tum omnes praeter Florentinos Sc Lucenses. quare his quoque a sacris interdictum est. Verum abeunte Roberto Auenionem salutandi pontificis causa, Pistorienses diutino bello fatigati, deditionem tandem fecere. pis urbis Florentini&Lucenses moenia euertunt,fossas complent,agrum sibi diuidunt: a fanguine tamen ciuium temperatum est Solum urbis utrique populo commune remanet. Quod quidem Florentini noua multo post contra se, cera inter se& Lucenses inita occuparunt,ducto circunquaq; muro,eliminatisq; fossis.Iidem praeterea,vt omnia circunquaque tutiora haberen Acianum gentis
Vbaldinae callellum in agro Mugellano positum, emptum pecunia diruunt, in planoque haud longe Scarpariam,vt paucis ante annis, in valle Arni Castelisan cum & sanctum Iohannem condunt. Missius tum quidem in Hetruriam Neapolio eardinalis Vrsinus,qui res ipsas componeret,spretusa Florentinis&Lucensibus,eo irae prorupit, ut anathemata & interdictum ρublice continuaret. Hanc ob rem Florentini clerum ipsum grauissimis exactionibus diu multumq; vexarunt. V si praeterea hae tauitia sunt, nam Cursum Donatum ciuem egregium, sedere- publica bene meritum, interfecere, quia Ugutionis Fagiolani filiam in uxorem duxerat,adeo nobilitatem odio habebant. 'erum cum postea Pelaguram legatum
in recuperanda Ferraria caltelloq; Thedaldo a Venetis occupato imiissent,apon. tisice in gratiam recipiuntur, millesimo trecentesimo nono . Eodem vero anno Carolo secundo rege Neapolitano mortuo , filius Robertus in reFnum a ponti L.
fice missus, Bononiam ad Pelaguram proficiscitur, quem statim Ecclesiae nomine tumultuanti Ferrariae praefecit. Is autem Neapolim iturus, Degum Catela- num virum insignem, eum cohorte equitum in praesidio reliquit . Qui ubi conia A .
tinere Ferrarientes verbis te minis in officio non posset, equites ex arce incio ues demisit: quorum de numero multos certe trucidauit. Ad octo namque& viginti ex optimatibus Estensum dominatum appetentes laqueo necauit. Eodem vero tempore Henricus Lucen burgensis a Germanis imperator electiis , hac quidem lege a pontifice confirmatur , ut intra biennium horonam Romae habiturus, Italiam ingrediatur. Hoc autem animo id egerat pontifex,
ut imperatoris aduentu motus Italici comprimerentur. Imperator itaque omnia
se facturum pollicitus, oratores statim in Italiam ad populos & principes mitatit: maxime vero ad Florentinos , qui tum Aretinos vexabant, petitque vrsbi R exercitui suo hospitium in urbe parent, ac vexare Aretinos desinant. Respondere tu in Florentini, tantum quidem principem imprudenter agere,qui Barbaros in Italiam ducere conetur, quam ipse imperij causa a Barbaris tu ri deberet. Aretinis praeterea imperatorem ipsum non bene consulere, quos sciret Guelphos quidem ciues suos expulisse : exules enim ab imperatore institui consueuisse , & extorres retineri. Ferunt tum Dantem Florentinos cariscos appellasse , quod imperatori tam insulse respondissent: quo certe nil poterat este magis a republica sua alienum, maxime autem tanto principe cum tan,
to exercitu hostili animo aduentante. Animos siquidem eis dabant Robertire. sis promi ila, qui in regnum proficiscens, factionis Guelphae desen sorem acerri. mum ubiq; se futurum pollicitus erat.Imperator autem ad Taurinos alpes trans. gressus, in plana descendens, omnes fere ciuitatum principes honoris causa ob mos habuit.Duae tum praeerant Mediolani factiones, quarum altera Turrian xum,altera vicecomitum habebatur.Guelphis praeerat Guido Turrianus populi capitaneus, ut sentis vocabulo utar: Gibellinis vero Masseus vicecomes. Us ritus autem Guido, ne vicecomes Henrici gratiam ob factiqnem praeoccuparet,
227쪽
etit νL ATINA DE VI Tiseontracto ctercliu in agro Mediolanensi castra ponit, visurus, ut ipse dicebar,
quinam urbem se inuito ingrederentur. Tum vero Massius nuncijs imperatorem ipsum propere Mediolanum vocat, ad urbem, ut ipse dicebat, imperii Romani domicilium. Henricus itaque copias urbi admouens, magnos tum quidem tumultus ingresso iam Guidone concitauit: quos statim rebiis hoc modo com positis repressit, ut Guido Vercellis potiretur, Maiseus vero equitum suorum dux & praesectus haberetur. Potitus Mediolano imperator, omnes fere ciuitates stati in in deditionem accepit, praeter Alexandrinos . Coronam itaque ferream Mediolani accipiens, quam modὁ etiam de more capere debuerat, tanta ciues
impensa vexauit,vifrauata onere plebs, quae libertatem sperabat, arma sumpse-xit. Tum verδGermani cum ab utraque factione suos caedi viderent, ex luburbiis urbem ingressi, factionum capita aduocant. Galeatius autem Masset vicecomitis filius, relicto domi genitore, cum magna clientum manu ad imperatorem proficiscitur, ostenditque Turrianos tyrannidem urbis assectantes, tantum tumultus concitasse. Hanc ob rem Germanicum Gibellina factione in uni im conuenientes, Turrianos nonnihil apud plateam sinciae Mariae nouae resistentes, ab urbe pellunt: qui Guidone suadente, Vercellas populariter petunt. Ex hac alitem foctione ad triginta interfecti reseruntur, quorum de numero quatuor Turriani
fuere. Mouens deinde in Cremonentes & Cremenses Henricus, qui Gibelli nos eiecerant, Guelphos ad supplicium vocat: sed libera Cremonensium deditio Heri cum mitiorem reddidit. In Cremen sies aliquantulum saeuitum est, Sceorum moenia funditus euersa sunt. Parmenses autem timore perculsi, qui Giberto Corrigia suadente, Rubeos in urbem acceperant, pulsis Guelphis, imperatoris
vicarium recipiunt. Tutati sunt aliquamdiu se Brixiani: verum cum acriter ab Henrico oppugnarentur, noctu ad Montana confugientes, vacuam cultoribus urbem reliquere.Ingressi itaque Germani, urbis moenia con stim demoliuntur. His autem vicinorum calamitatibus perterriti Mantuani, Veronenses, Vincentini, Patauini , Tarui sint, Veneti, mandata imperatoris statim secere. Placenti
Di quoque pulso Alberto Scoto Guelphorum duce, imperatoris praesectum suscipiunt. Com positis itaque hoc modo Cisalpinae Galliae rebus, i meerator Amedeo Sabaudiae comite, Pisanorum Genuensiumque oratoribus subiequentibus, per Placentinos iter faciens, Genuam proficiscitur. Quo etiam non ita multo
post applicuere & legati Roberti Neapolitani,& Frederici Siculi regis: illi simulatam, isti veram amicitiam prae se ferentes. Nam Robertus rex marescallum suisum cum duobus millibus equitum in Hetruriam miserat, qui Florentinis Sc Lucensibus, si opus videretur,contra imperatorem auxilio essent.Verum Henricus Pisas classe delatus, praemissis terrestribu, copijs, maximis incommodis Lucenses assicit. Libuit hactenus commemorare haec incommoda Italis illata, quorum omnis culpa a quibusdam in Clementem transfertur, qui Henricum impulerit
cum exercitu Italiam ingredi. Sunt tamen qui scribant id ex utilitate prouinciae a Cleinente factum ob intestina mala, quae quotidie cum magna hominum caede in unaquaque ciuitate, imo in quovis paruo etiam castello, committebantur. Caedebantur ciues, necabantur senes, allidebantur infantes, nec ullus crudelit
iis modus inerat: unde Clementi placuit, quod scriptum apud Homerum est, onus sit princeps, ad quem omnia reserantur. Henricus autem Romam versus iter arripiens, cum quingentis equitibus Lodoui eum Saubaudiensem Amedei filium praemittit, qui certe apud Stephanum Columnam non longe a Lateranensi palatio diuertens,magnum Ursinae factioni timorem iniecit. Henricus tamen Viterbium primo, inde Romam veniens, effuse obuiam honorato quoq; cum urbana multitudine, perbenigne suscipitur. Coronatus deinde a tribus cardinalibus, Romanos omnes in verba sua,ut mos est,iurare com hulit,edito ingenti conuiuio, cui omnes ciuitatis proceres, exceptis duntaxat Ursinis, interfuere. Ne tamen in
228쪽
PONTIFIc VII. asstanta celebritate quicqua in tumultus ob concitatas hominum mentes oriretur, milites suos in theatris, thermis,locisque munitis pro statione collocati it: quibus praesidi)s adeo confisus eli, ut ausi is sit etiam tributum insuetum a populo exigere. Qua ex re omnes utriusque factionis ciues, ad Ursinos confugiunt,qui aedes suas prope Tiberim & Hadriani pontem sitas, validis praesidiis communi rant. Tum vero imperator ira percitus, sagittario, nauales a Pisanis nil flos, in
Urbein contra Romanos vocat, quos certe nil tale metuentes, Iohannes Roberti regis frater, qui suas nauales copias sub Auentino collocauerat, facile in sugam vertit : Sc intromisso equitatu haud longe in statiuis collocato, populo Romano adiuuante, imperatorem ipsum Tibur abire cdegit. Disces sit & Iohannes Roberti frater cardinalium iussu , urbemque pacatam reliquit. Henricus autem Perii sio iter faciens, chira Λretium peruenisset, Robertum regem maiestatis reum facit, citatumque, nec apparentem regno priuauit, improbante eam rem Clement quod in loco nequaquam idoneo latam rem, nec ad se pertinente Iperegisset : potiscis enim proprium esse diccbat, regnu Sicilie cis & vltra Pharum dare&adimere.Mouens Aretio imperator, in Floretinos de Lucenses cum Roberto sentientes,copias ducit.Verum clim urbem oppugnare non posset, occupat O . Bonitio, eodemque munito, Senensibus bellum indicit, qui auare nimium ac maligne commeatus ei subministrabant. At vero cum aegrotare cepi isset, ad LMacereti balnea se contulit, unde multo imbecillior quam antea ad Bonconuentum redijt: ubi post aliquot dies moritur, non sine suspicione dati a Florentinis veneni, subornato pollicitationibus & praemijs monacho quodam,quiei eucharistiam Geneno illi tam dederat, ut nonnulli scribunt . Pisani autem mortuo imperatore Florentinorum potentiam veriti, rautionem Fagiolanum ducem sibi ac tyrannum deligunt: qui paulo post ab equitatu cum Henrico militare solito adultus, Lucenses agris mulctatos, in potet fatem suam redegit. Cl mens vero ad caetera mala quae Italia patiebatur, audito incendio basilicae Constantinianae,uehementer indoluit, pecuniasque clero ac populo Romano misit ad templum restituendum, licet eo anno tanta caritate & penuria rerum laboratum in regno sit, ut vix ad cibum & potum satis pecuniarum haberet. Quae quidem mala & frequentes eclipses solis cometaeque portendebant, Sc ipsa pestis,
qua fere ubique tum laboratum est. Clemens autem cum animum ad componendum Ecclesiae statum adiecisset, sacris ordinibus ter habitis, Sc plerosque camdinales viros optimos creauit, Sc tribus conciliis diuersis in locis variisque tetn-poribus habitis, multa prudenter & mature egit. Nam Sc Dulcini sectam ecclesiallicos impugnantem, ut dixi, perdomuit:&templarios sustulit in maximos errores prolapios, Christum scilicet abnegantes, eorum que bona Hierosolymitanis militibus addixit, & regi Franciae apud Pictavium quaedam inhonesta potenti, quominus id impetraret, restitit: nam de damnari Bonifacium,Sc absolui Nogaretium ac Sariam petebat. Primum certe nunquam obtinuit, secundum postrem bi inpetrauit, pollicente Nogaretiose iturum poenitentiae gratia contra Saracenos . Quam quidem expeditionem Clemens ipse maxime optabat, ut ex eius concilijs apparet. Praeterea vero de Caelestinum quintum, approbatis eius in iraculis, in sanctos retulit sub nomine Petri confessoris: & librum Clemen tinarum a se compositum in Viennensi concilio edidit.Deinceps vero variis aegritudinibus amictatus, nunc enim dysenteria, nune stomachi ac laterum dolore cruciabatur, octauo pontificatus sui anno, mense decimo , die quintodecimo moritur. Vacat tum sedes annis duobus, mensibus tribus,diebus septendecim, dum non satis inter cardinales constat, quem potissimum deligant. Nec minor quidem discordia intes electores imperii tum fuit mortuo Henrico, cum alijL doui cum Bauariae, alii Fredericum Austriae duces proponerent. Quibus inter se prstio concurrentibus, superato Frederico,tanta ui perbia Lodovicus elatus est. T i ve
229쪽
tris P LATINA DE vr Tisvi absque autoritate Romanae sedis,& imperatorem se appellauerit, & ita vicec mitibus in Cisalpina fauerit, ut Mediolano potiti sint, quo ei facilius Roma prinficisci liceret ad coronam auream, ut mos est, accipiendam. Tum vero Hetrusciom nes,ac maxime Guelphi,trepidare coeperunt,quod cernebant Lodovicum imperatorem omnia imperij iura, adi uuantibus vicecomitibus 8c Vgutione Fagiolano Pisanorum S Lucensium tyranno, breui repetiturum. Hanc ob rem icta ui-
done in Petram alam Episcopum Aretinum ac dominum ,& Philippum Tarentinum principem Roberti regis fratrem,in partes suas pollicitationibus & muneribus pellexere. Multum enim Philippus equitatu Sc disciplina rei militaris tum valebat.
ohannes vigesimustertius, Iacobus Caturcensis antea vocatus, Epul scopus Porruensis, post longam viginti trium cardinalium altercationem Lugduni pontifex creatus,Nonis Septembris in Ecclesia cathedrali coronam pontificatus accepit.Inde veris Auenionem cum curia profectus, octo cardinales in ieitiniis quatuor temporum aduentus Domini creauitaquorum de numero fuit Iacobus Caturcensis eius ex se rore nepos, & Iohannes Caietanus tituli sancti Theodori diaconus cardinalis e gente Vrsina. Praeterea vero in sanctos consessores retulit Lodo uicum Episcopum Tolosanuin, quodam Caroli regis Siciliae filium. Sunt tamen qui hoc Bonifacio octauo asscribant, ut antea dixi. Abdicare autem se episcopatu & sacerdotio compulit Hugonem C turcensem Episcopum , priuatum omnibus pontificalibus insignibus, anulo, mitra, cappa, pileo, camissaque Romana. Privatum autem degradatum ,& ut
illorum vocabulo utar, ac curiae seculari traditum, omnibus cruciatibus co ctum esse vitam cum morte commutare, quod in pontificem coniurasset. Ecclesiam vero Tolosanam, quam unice dilexit, ad archiepiscopatum transtulit: cuius quidem castella sex in ciuitates erexit, ut haberet archiepiscopus Tolosanux quibus cum dignitate praeesset. Dioeceses quoque archiepiscopatui Narbonensi asseripsit, Limosam & abbatiam sancti Pontii. Adeo praeterea rebus nouis pontifex ipse studuit, ut & simplices episcopatus bifariam diuiserit, ac diuisos in onum redegerit, & abbatias in episcopatus, & episcopatus in abbatias vicissim
transtulerat. Novas quoque dignitates, noua collegia in Ecclesiis constituit, ae constituta prius in aliam formam transtulit. Hac tam e grati tudine usus est, quod Clement ingrum editionem confirmauit, mandauitque doctoribus omnibus publicorum gymnasiorum , ut librum ipsum publice legerent. ordinem autem Grandi montensem, quorundam improborum factiona us labefactatum, in m liorem formam redegit, amputatis his, quae ordini obessent, additisque institutionibus quibusdam, quibus tanta religio constaret. Cum vero Caesaraugustanam Ecclesiam admodum diligeret, eam in metropolitanam erexit, quinque cathedralibus Ecclesijs ex undecim, quae Tarraconens subsunt, huic assignatis. Instituit sc nouum ordinem militum, qui militare sub Christo dicerentur in Lusitania, quae Portu galia dicitur, qui Saracenis resilierent, Baeticam & Asricam incolentibus. Baetica apud antiquos ea pars Hispaniae dicebatur, quae ad
mare mediterraneum vergit, noliris temporibus Granatae nomen obtinens, a cocco,ut arbitrosiquo ea pars Hi spaniae maxime abundat. Coccum autem nune granum vocant , unde lanae inficiuntur . Huius autem ordinis , quem diximus a pontifice constitutum, caput in maritimo Sylvensis dioecesis oppido repositum est, militibusque omnia bona templariorum, annuente rege Portu-
galliae concessa fiunt, quo liberius militiae Christi vacarent. Cuius censor sic moderator est abbas Alcohasiani monasterii Cisierciensis ordinis Vlyxibonensis dioecesis, qui de conscribendi& exautorandi militem facultates habet Dein-
230쪽
Deinceps vero duos Thomas in sanctos retulit, Thomam scilicet Episcopum
Herserdensem virum nobilem genere, probatum moribus, doctrina insignem, miraculis clarum :&Thomam Aquinatem ordinis sancti Dominici doctorem praecellentem , de cuius vita & scriptis multa superius annotauimus. Creatis deinde septem cardinalibus secunda ordinatione, millesimo trecentesimo vige- to gasinosecundo, statim e ictum proposuit, quo eos declarauit pertinaces Se liae-
reticos, qui affirmarent, Christum eiusque discipulos nihil priuati vel proprii
habuisse: quod certe non multum cum sacra scriptura conuenit, quae multis in
locis testatur, Christum eiusque discipulos ac veros imitatores nil proprij habuisse,ut illud Euangelii: Qui non vendiderit omnia quae haber,& pauperibus dede ' rit, non potest esse dignus me discipulus . Praeterea verὁ haereticum putauit este, si quis affirmaret ipsis discipulis vendendi, donandi, testandi , acquirendi suopte ingenio ius non competere , quod ad religionem euntes , in alterius arbitrium transeant: unde sit, ut Domini mancipia non sibi, sed Domino acquirant, vel acquisita prius, ex arbitrio & mandato eius pauperibus distribuant. Harum autem institutionum literas apostolicas ad gymnasia publica transmisit, ne amplius scholastici ea de re di sputare auderent. Damnauit praeterea glossulam quandam fratris Petri ordinis Minorum, qui conuentum quendam tertii ordinis ad imitandam Christi paupertatem animauerat, quorum de numero multi damnati de exusti fuere. Habita praeterea constitutione, ut eorum vocabulo utar, decem cardinales creauit: inter quos Iohannis Columnae, & fratris Matthaei egente Ursina,ordinis Praedicatorum, ratio est habita. Dum haec a pontifice agerentur, Florentinus exercitus insenti clade non longe a monte Catino ab Ugutione Fagiolano superatus est.Verum Lucenses non diutius tyrannidem Wgutionis laturi, capta occasione, Nerium eius filium urbe ei j ciunt, dum Castructum virum domi 'obilem Sc manu promptum, quem in carcerem coni cerat ob praedam ex hostibus captam, ad supplicium ducit. Pulsus itaque Luca Nerius, patrem in Lucenses concitat: cui quidem ex urbe in hostem prodeunti, Pisani statim es ausere portas. Is autem cum filio ad Malaspinas confugiens, tentato sit pi is ac frustra ad tyrannide redi tu,tandem in Flaminiam solum paternum pontifice iubente, rediit. Atque ita Castructus ab extrema calami taleaa summam felicitatem perducitur: e carcere enim ad dominatum ciuitatis Lucensis traductus est. At vero ponti sex intelligens de Estenses, pulso praesidio ecclesiastico, o - .mnino Ferraria,& vicecomites adiuuante Lodo uico Bauaro Mediolano poti- itos este, omissis, ut ipse dicebat, ad tempus Estensibus, vicecomites interdictis notauit, magis in Lodovicum, qui titulos imperii sibi usurpabat, quam in vicecomites inuectus. Eodem quoque tempore Gibelli ni Genuenses a conciuibus suis Guel ptiis pulsi,adiuuante Roberto rege, cuius potestati ciuitatem commiserant auo iram populariter migrauere. Hos postea etia in extorres bello insequens Robertus, dum in Gallias traijcit, unicum Savonensibus in potestatein suam redactis , aliquandiu male habuit. Pontifex autem intelligens discessu Roberti
uel ptios ubique opprimi, Carolum Valesii comitem, Franciae regis Philippi filium,in Italiam mittit, qui Guelphiis praesidio esset,& bis potissimum, qui apud
Vercellas cum Turrianis erant, urbis ditione potitis. Verum superueniente ho- eouici imperatoris iussu Galeatio vicecomite ante aduentum Caroli, Turriani
Vercellis pelluntur, eaque vrbs in potestatem vicecomitum redigitur. Potitur& Castructus non ita multo post Pistorio, γt Guido Petra mala paulo ante Tipherno, Florentinis aduersantibus. Sed Castructus Galeatij vicecomitis auxilio fretus, nam Accium filium cum mille & quingentis militibus ei auxilio miserat, Florentinos magna clade superatos ad moenia usque persequitur. Tum vero pontifex videns in Bauaro turbandi ons nia principium inesse, ei sacra interdicit more solenni, ut seri consueuit, Guidonem que Petra malam post occur