장음표시 사용
411쪽
buit 2 aut lain eminentibus canibus Scyllam, tamque
ieiunis, quam, quibus istum videtis, elliis, Clodiis
Titiis, rostra ipsa mandentem'
εο XXVIII. Quaro, id quod extremum est in haruspicum responsis, providete, NE REIPYBLICAE STATUS COM-
ΜvTETvR. Etenim vix haec, si undique sulciamus, iam labefacta, vix, inquam. innixa in omnium nostrum humeris cohaerebunt. Fuit quondam ita firma haec civitas , et valens , ut negligentiam senatus, vel etiam
iniurias civium ferre posset. Iam non Pote St. Aerarium nullum est; vectigalibus non fruuntur, qui redemerunt; auctoritas principum cecidit; consensus
ordinum est divulsus ; iudicia perierunt; suffragia descripta tenentur a paucis; honorum animus ad nu
gato ad sena viis a Chiis misso adversus Hermae litiua interseiendo. Antionillam , qui hune est consequutiis. ila
Cicero scribebat ad Fratrem II, 9:α Illud , quod eupit Clodius, est legulio aliqua, si minus Per Renatum, per populuin. libera, aut Mutiuin, aut ad Brogitarum, aut utrun que. Plena rex uum morum . . Manutius ibi recta annotat, ea in legationem ad pectilitas exige udas Clodium expetisse, quarum habebat syngraphus. - Haec omnia Garatonii verba adscripsi, quia sunt eiusmodi, ut vix aliter seribi potuis vir optimus, si nostram sunt entiam de auctoritate oratiouisum plexua es,et. Sed ad reliquas iue -ptias Meedit etiam usus numeri plu-
uminemistis in Marula . eoui. --- ι. ntibus quod est iu Verr. II, 54. - anes e nerues Sollae tribuit :r, Phantasia quadam et pietura a olla, qua ultra aquas exsilire et tus ore Scyllae, citi adnati sunt,
recedere velle videtitur. Non ergo opus videtur mutare tu ιna Minentes . quod commodum avaritiae alioquin epit lietciu est. Similis pictura et ve- lementia est iu canibus Clodii, h. e. rabulis. rostra ima mandenti a. quam admirati satius est, quam reprehelidere. GEsX. Vulgatam le-elio item sie salis hene de sensam esse apparet. Sed felicem an Licia in sententiae ille solus et sine rivali admiretur. Quu de te elia in Ernestii memorabilis est notatio, qui locum atiemi ιie adhuc explieatu in questus,
lepide rostra, inquit. dixit pro
demersis ; Clodii canes mandebant
Usus m ι es Prae magnitudine famis. i. e. lysiam remst tibi. Per leges. quas tu rosima ipse serebat. Adeo tra-versos interdum agit elegautes homines talium seusuum grauditas. W.
Mundentem ρὶ Gruev. e Verr. lII, , legendum putabat Sustragia deseri a Seutetitia est: Ita eorrupti sunt plerique cives, ut
412쪽
DE. I RUS P. RESPONS. CAP. 28 407 tum nostri ordinis expeditus iam non erit; civem, qui se pro patriae saltate opponat invidiae, frustra
posthac requiretis. Quare hunc statum, qui nunc est, si qualiscumque est. nulla alia re, nisi concordia, retinere possumus. Nam . ut meliore simus loco, ne optandum quidem est, illo imponito: deteriore autem statu ut simus, unus est insevior gradus, aut interitus, aut servitutis. Quo ne trudamur, dii immortales nos admonent, quoniam iampridem humana consilia ceciderunt. Atque ego hanc orationem, Putres conscripti. iam tris lem, tam gravem non suscepissem, non quin hunc personam . et has parte . honoribus populi roniani, vestris plurimis ornamentis mihi tributis deberem , et Possem sustinere: sed tamen facile, tacentibus celeris, Peticuissem; sed haec oratio omnis suit non auctoritatis meae, sed publicae religionis. Mea suerunι verba fortasse plura; sententiae quidem omnes
haruspicum, ad quos aut referri nuntiata ostenta non convenit, aut eorum responsis commoveri necesse est.
Quod si cetera magis pervulgata nos saepe et leviora moverunt, vox ipsa deorum immortalium non mentes
patiantist se induci ad suffragandum. quihi, x illi pauci bene volunt. Itaque
a rasis deseri a sunt, est, i Re ratum ex iniunctum quasi est alia guli, civibus a sum suffragitim, cui debeant in si stragio commodure. Sie alibi das aere ceritati a pecuniam . to bula. mites, iubere quantum debeat Heuu - , tributorum, militum, si ingula eiWitua consore. GRAE . Quare hum statum, qui mune est Η. e. miserum, qualia deseribitur inde a verbis, Genim Mix haec ete. Iam nihil quidem minus exspectes, quam de Min statu retinendo. Sed ex nu-8 isti . qito delamus erat. enatat S phu tex artificiis misi Mi meliora si
mus loco ete. Nune autem . si hoc perare non licet, ae ne optare qaii
deis. Cicero dixisset, magis νωα dum quam Uerandum est in . nisi i te Pinniatur: cur non id ipsum postulat Orator, ut puniatur Z Cue satis habuit. obvia inceptis sevi bis periculum i
dieii iii tendisse Z W. orationem) vetus liber Vinini
glossema esse vocabuli ornamen4isputabat Graevius. Garatonius vulg- tum defendehat sic, ut με tris ornα- mentis ad laudes a seualu rihutas
referretur. ceteris magis Iam novum exumera ivn4 4 metu:is, ut S. ub. Λ t
413쪽
408 ORATIO DE HARUS P. RESPONS . omnium permovebit 2 Νolite enim id putave accidere posse, quod in sabulis saepe videtis fieri, uti deus
aliquis delapsus caelo , coetus hominum adeat. versetur in terris, cum hominibus colloquatur. Cogitate genus sonitus eius, quem Latinienses nuntia ni: recordamini illud etiam . quod nondum est relatum, quod eodem sere tempore factus In agro Piceno Potentiae nuntiatur terrae motus horribilis, cum quibusdam multis metuendisque rebus. Haec eadem profecto, quae prospicimus, impendentia pertimescetis. Etenim haec deorum immortalium vox, haec paene oratio iudicanda est, quum i me mundus, quum aer utque terra motu quodam novo contremiscunt. Et inusitato aliquid sono incredibilique praedicunt. In quo constituendae nobis quidem sunt procia rationes, et obsecratio , quemadmodum monemus. Sed iaciles sunt preces apud eos, qui ultro nobis viam salutis ostendunt : nostrae nobis sunt inter nos irae discordiaeque placandae.
metum leviorem, ut sit, gravior expellit, Mox Uria cisortim immortalitam 1 e. sonitus apud Latinienses et ieerae motus quidam. W. Delapsus eaelo Sic cod. Εrs. ed. Bea. - C d. aliquot et ed. Hotu. αρι- δε caelo , quod Εm. re estit. Θιω nomtum est relatum Nisi tandem hominem verba defecissent, aggrederetur fortasse noris novam de nihilo historiam coudere, aut i sese rein ferre ad seu tum de terrae motri his iihili. Verum, quaecumque u imum causa nos defrauaavit hac relatioue, ipsa haec levissima rei neutici ante
sertam claudendain ulmis putida videri debebit. U. Cum quibusdam natillis Iasolens est quibusdam cum multιε coniungi.- Hoc dictum Pnta pro aliis mntiis .itiusitato genere loquendi. Attamen ut Seriptorem eii in pace dimittamus defendi illud somnii poterit hac lo-
iiii tione, q ac est in vis. e. 4 : vi Collegia, non ea solum, Uuae Renatu sustulerat. restituta. sed innumerabilia quaedam nova, ex omni sece Vahis ac seruilio concitata. . Vbi quaedam signifieat alia. MARE L. In- usta est haec lenitas. Nullo loeo vox quaeilam illam Potestatem habere potest. Abore ovAEDAM collegia contraria sunt notis et a senatu sublatis; sicut clicitiar res inaudita quaedam,mιrabilis quaedam; nec ipertinet quaedam ad innumerabilia. V. i) Futura virlgo additum meliuslibest in eodd. Ers. Frauc. aliis, 1t.
Atque terra in Grater. e cod. S. vici. edidit terrae, sequentibus aliis. Pro rationes) Εxpiationes, Pla-eationes. MAΝ.
414쪽
416쪽
M. Claudius Marcellus A. U. C. 7oa, consul cum Ser. Sulpicio
Ruso Suet. Iul. e. a8 edicto praefatus de summa se republica acturum retulit ad senatum , ut Caesari, cui Gallia provincia lege Pompeii et Crassi in alterum quinquennium prorogata erat, succederetur ante tempus; quoniam bello consecto pax esset ac di-
' λυθεωτιας et elegantiae Iaiulem hule orationi detraxit Wolfius, ill .i, annopo,t quatuor superimes, hoe litulo edita: M. Ttilli Ciceronis uetiae migo fritir
itile 'retum suasque adiecit Frid. Aug. IVNFua . Berotitii i8oa. Eius aei, trutinita plurii, ux argii meritis confirmavit Spaluingius . vi e candidissimus idemque elegati tisalitiae doctrinae, immat ro salo literis e restius, ita dis ti-ιatione de Oratione Marceltiana inserta Mures antiquumis studiortim opera F. A. Wolsi et Ph. Buum anni editi Volii mitii priaio. Contra veto αυθε vet avi inius ortitionis evi ucere studuer utit Olaus Wormiu . et Betii. inei, Le , ille quidem Halaiae edito libello, sic inscripto et M. T. Cloeronis orationem pro RI. M. Deello voΘειας stiviaione , quam nUer iniiciebat Erid. Aug. fias V. C. Iaerare eorimus Olavis mormitia Pros et Reel. sinolue uotae ness. Accessu oratiunctane inam relatio Danica tM3. Weishius vero iacommenlarta 'er tuo et pleno in Or'ala mem M. T. Cieeronis pro M. Mareello. Lipsiae 18o5. Idem postea edidit M. T. Ciceronis orationes XIII eleetas quorona in numerum et Maavill/anam , et illus Post reditum in Sestialia et rad Quirites retulit. simulque tiarum quoque duarum palme inium suseri,it. Quod ad Marcelliatiam attinet, media in nui,er viam ingressiis est adolescens doctissimus Aug. LMd. Qui l. Iacob. edito pro summis in Philosophia honoribus rite capessendis libello, quem sie inseripsit: de Oratιωis quae inscribitur Pro M. Marcello Ciseroni υeI abiudieanda Meta. dieanda quiaesso noυaque e niectura; in quo exemplo praesertim quatuor priorum capitum demouxtrare conatus est, Esse hane orationem nee omnino genuinam, nee plane suppositiam; sed Ciceroniana in ullis Ioeis agrammatim quodam, qui eam amplificare venet, inieryolatam esse. SCHYTE.
417쪽
mitti deberet victor exercitus; et ne absentis ratio comitiis haberetur, cluando nec plebiscito Pompeius postea abrogasset. Acciderat autem, ut is legem de iure magistratuum serens eo capite , quo a petitione honorum absentes summovebat, ne Caesarem quidem exciperet , per oblivionem, ac mox lege iam in
aes incisa et in aerarium condita corrigeret errorem. Nec contentus Marcellus provincias Caesari et privilegium eripere, retulit etiam, ut colonis, quos rogatione Vatinia diovumcomum ' induxisset, civitias adimeretur, quod per ambitionem et ultra Praescriptum data esset. Ilis consiliis Caesar partim per inter eessores Tribunos plebis, partim per Sulpicium alterum consulem summa ope restitit. Neque vero ipso Pompeius dissensit certe dissensum dissimulavit ne potius iniquum esse dixit,
Caesarem antequam illud alterii in quinquennium exactum esset, Provincia et imperio spoliare. Anno sequente C. TOS, C.
Claudio Marcello M. Mareolli fratro patrueli ct L. Aemilio
Paulo coss. quum de eadem re, in primis de legionibus Caesaris dimittendis ageretur, adversati sinit L. Paulus cora Rul, a Cae- ΝΠ re mugna pecuuia corruptus. itemque C. Curio trib. pl. quem Caesar ne re alieno oppressum liberaverat. In primis C. Curio de Caesaris legionibus dimittendis haud aliter se assensurum dixit, nisi ceteri quoque , in primis Pompeius exercitus dimitterent. Itaque factum est tantum SCtum ut a Caesare et Pompeio singulae legiones ad bellum Parthicum mitterentur es. incerti auctoris lib. I III. de bello Gallico e. S. . Itaque Cacsar legionem
decimam quintam misit; Pompeius vero eam legionem quavi esuis Caesari mutuo dederat . repetiit. Vtraque deinde legio a cos. Marcello , quum iam iis ad bellum Parthicum nihil opus csset, Pompeio tradita. De ea re certior laetus Caesar in Italiam rediit, literasque ad senatum misit , quibus petiit ne sibi he-ficium populi et dimeretur, aut ut ceteri quoque imperatores ab exercitibus discederent. Pactionem etiam cum adversariis sa -cturum se ostendit , his legibus , ut dimissis octo legionibus Transalpinaque Gallia, duae sibi legiones et Cisalpina provincia, vel etiam una legἰo cum Illyrico concederetur. Scd quum a versarii negarent, ullum se de republiea pactionem iacturos,
418쪽
Caesar transiit in citeriorem Galliam et Ravennae substitit. Interea A. V. C. 7oέ , Kal. Ianuariis eonsulatum adierunt C. Claudius Mareellus M. Mareelli frater germanus et L. Cornelius Lentulus. His eodem die de republica reserentibus, etsi M.
Marcellus censuerat noli oportere aule de ea re ad senatum rinserri quam deleetus tota Italia habiti et exercitus conseripti essent quo praesidio tuto et libere senatus, quae vellet, decernere auderet tamen in duriorem Q. Scipionis Metelli sententiam , auctore etiam Pompeio , qui se in tu totum a Caesaris amieitia
averterat, sit SCluili, uti ante certam diem Caesar exercitum dimittat; si non faciat , eum adversus rem publicam facturum videri. Intercedit M. Antonius et Q. Cassius. Resertur confestini de intercessione tribunorum. Misso autem sub vesperam senatu
postridie decurritur ad illud extremum atque uitlinum SCtum: dent operam consules, praetores , tribuni plebis, quique consulares sunt ad urbem , ne quid respublica detrimen ii capiat. Profugiunt statim ex urbe tribuni plebis , seseque Ravennam ad Caesarem conserunt. Sic exorto inter Caeruirem et
Pompeium bello ei vili, M. Marcellus Pompeianas partes sequuturi post pugnam Pharsalicam, victo Pompeio, Mitylenas commigravit. Ibi eum M. Biutus cap. Senecam Cons. ad Helv. c. 9, ita
libro quem de virtute composuerat, nurravit se vidisse exulantem et quantum modo natura tio Dinis pateretur beatissime viventem , neque unquam bonurum artium cupidiorem quam illo
tempore. A. V. C. 7o7 postquam Caesar Alricatio bello confecto Romam redierat, C. Marcellus M. frater magno studio id egit, ut fratri a Caesaee veniam reditumque in patriam impetraret. Cieero , veritus, ne Marcellus hoc beneficium perti Daciter recusaret, ad eum scripsit epistolam, quae est lib. IV ad Fam. 73 , in qua ei persuadere cupit, ut ad suos redire ne noliti Se enim intellexisse, nihil aliud esse, tu eo restituendo, quod Caesari dubitationem afferret, nisi quod vereretur ii Marcellus illud benefici ut omnino non putaret. Neque ita tu ulto post mense Septembro quum in senatu a L. Pisono menti' facta esset de M. Marcello, et quum C. Marcellus se ad Causa vis pedes abicessset, cunetus senatus cousurrexit, et ud
419쪽
rem supplex acceisit. Tum Caesar accusata acerbitate Mareelli, laudataque Ser. Sulpicii et aequitate et prudontia, repetite praeter spem dixit, se senatui roganti de Marcello ne hominis quidem eausa negaturum. Tum quum omnes ante me, in ivit Cic. Epp. IV 4 , rogati Caesari gratias egissent praefer VOLatium c is enim sic eo loco negarit se facturum fuisse ego rogatus
mutaMi meam rententiam. Nam statueram , non mehercuti inertia , sed desiderio pristinae dignitatis, in μαμ tuum tacere. Pregit hoc meum consilium et Caesaris magnitudo animi et senatus Odscium. Itaque pluribus Merbis egi Caesari gratias, meque me tuo ne etiam tu ceteris rebus honesto otio prioarim dic. lam
quum M. Marcello et C. frater et Cicero ipse, quid in se uinctum esset, perscripsissent, reditum a Caesare impetratum gratulati , quod ex ipsius ad Ciceronem epistola ad Fam. Iv , ii sinisti igitur Marcellus Mitylenis discessit, iterum a Cicerone mense Ianuario A. V. C. 7Oη ad properandum reditum excitatus cad Fam. IV, io . Et iam tu itinere Atlienas pervenerat, υπ0 MαἈης in Italiam navignturus. Ibi a d. x Kal. Iunias Ser. Sulpicius, eius in consulatu collega, eum in Piraeeo convetiit ad Fam IV, ia . Postridie autem quum Sulpicius ab Athetiis proficisci in animo haberet, circiter horam decimam noctis Sp. Postumius Marcelli familiaris ad eum venit , linique nuntiavit Marcellum post coenae tempus a P. Magio Chilone similiare
eius pugione percussum esse, et duo vulvera accepisse, unum in stomacho, alterum iu capite secutiduiu aurem . sperare tamen se eum vivere posse. Magium se ipsum interfecisse. Ser.
Sulpicius statim medicos coegit, et prima luce ad eum visendum perrexit. Quum autem non longe a Piraeeo abesset, puer Acidini obviam ei vetiit cum codicillis , in quibus erat, Paulo ante lucem Marcellum diem suum obiisse. Et Sulpicius satis amplum lanus iaciendum curavit, corpusque in nobilissimo Academiae gymuasio combussit, curavitque ut eodem in loco Athenienses mouuinentum ei iaciendum 1-arenti Tristissimo hoe nuntio accepto Cicero ad Atticum 'li I , io 3 ita scripsit minimκ miror te et gra iter ferre de Marcello , et plura Pereri periculi genera. Quia enim Me timeret, quini ncque accideraι
420쪽
antea, nec inde tur natura ferre , ut accidere posset. Omnia
igitur metuenda. Cicero tamen ipse, quum Marcellia ui ad properandum reditum excitare vellet ad Fam. IV 9 ὶ aie ad eum, quasi eiusmodi casuin divinaret, scripserat e Caput illud est,
ut si ista λα tibi commodior csse Midetur, cogisandum tamen sit, ne lutior non sis. Magna gladiorum est vicentia , sed in externis locis minor etiam ad facinus verecundia. Do causa
autem quae Magium impulerit ad Mareellum interficiendum ,
Aluum varii essent rumores , na nonnulli suspicarentur percussorem ei a Caesare immissum Cicero ad Att. XHI, io ; haee scripsit : Hodio S in herem cae*evio. MAit enim Brutus ad meς Per literas Purgat Caesarem de interitu Marcelli: in quem, ne si insidiis quidem ilia interfectus esset, caderet tilla sumisio.
Nunc vero quum de Magio comtet, nonnae furor eius causam
Omnem sustinet y Plane, quid sit, non intelligo e e lorabis . tur. Quamquam nihil habeo, quod dubitem, nisi, lysi magis
quae fueris causa amemines , pro quo quidem etiam Uonsor Sunii factus est. Nimirum id fuit. Soloendo enim non erat. Credo eum petiisse a Marcello aliquid, et illum, ut crat, constantius res 'oridiare. Ceterum aliam caedis Marcelli causam Valerius Μax. suisse perhibet lib. IX, c. .ri: Consternutaem etiam magii Chaonis amentia pectus, qui M. Marcello datum a Caesare viritum sua manu remuit. Vetus amictis et Pompeianae militiae comes, indignatus aliquem amicorum ab eo sibi praeferri. Vrbem enim a Mia lenis quo se contulerat remtentem, in Aia niensium Portia pugione confodie, Protinusque ad irrisamenta Mesaniae suae trucidan a retendit, amicitiae hostis, diuini beneficii interce lor, ρublicae religianis, quod ad saltitem cliarissimi cisis recureandam attinuit, acerba labes. Celerum quod
Spaldiugio in mentem venit auspicis ri, fieri potuisse , ut Marcellus vitae pertaesus, a Cli lone Magio , ut se occideret, po-atularit, qui deinde se ipsum quoque tulerenterit, ea suspicio mihi prorsus a vero abhorrere videtur. Sed ut ad orationem pro Marcello redeamus, hoe statim apparet huiusmodi oratiouem ad Caesarem non fuisse, antequam haberetur, meditatam. Res enim illa practer ex pecialiovem iu