장음표시 사용
431쪽
ORATIO illacati iam, vel saliati aliquando, omnem spem salutis ad clementiam victoris ot sapientiam Contulisse. Quare gaude tuo isto tam excellenti hono; et seuere quum fortuna et gloria, tum etiam natura et moribus tuis; ex quo quidem maximus est fructus iucundita filio sapienti. Cetera quum tua recordabere, etsi Pe saepe virtuti, tamen plerumque selicitati tuae coningratulabere. De nobis, quos in republica tecum simul salvos esso voluisti, quoties cogitabis. toties de ma
ximis tuis beneficiis, lotios de incredibili liberalitate,
toties de singulari sapientia tua cogitabis: quae non modo summa bona, sed nimirum a uilebo vel sola dicere. Tantus est enim splendor in laudo vera, tanta in magnitudine animi et consilii dignitas, ut Iiam a
virtute donata, cetera a fortuna commodata esse videantur. Noli igitur in conso vandis bonis viris de ligari, non cupiditato praesertim aut pravitato aliqua lapsis. sed opinione officii, stulta seriasse, certe no improba, et specio quadam reipublicae. Non enim
tua ulla culpa est. si te aliqui timuerunt: contraque
summa laus, quod plorique minimo timendum suis so
VII. Nunc vcro venio ad gravissimam querelam et atrocissimam suspicionem tuam; quae non tibi ipsi
in victoria clemetis silisti, qtia ille erueritius uteretiir. ex Asc. - Noli igitur ενι set undis a Uides qlio leudit, qui noli tantuni fgit gratias propier Mareellum, quam Pri plet ceteros conservatos. --Sed omnisne Pulaliauι se debere se tui amicum suum. lo. - inione Ulaii. atiata I --n se, certe non im rota Forte, inquit, stulta suerit illa opicito, ollieio Sitta se uitem libet credere, si non desereret amicuiti ; improba autem esse non ii tui . Et vide qua moderatione temperavit eulpam, ut si quid etiam 4lelieti habuit. non malitiae fuerit seil erroris. Ipsam tamen stilli iliam . quae Elia nisi certa sit, min habet culpam. dubiam ponit tmigeudotasse: piirgulionem vero certissimam; nam fortasse suit stultus, eorte nora improbus. ex Asc. - Non enim ιtia euoa in Vult dieere : si timuimus te, ideo peccabimus. A o . CAP. VII. Nuie Peuio ad graivssimam queretiam eonicetiiralem Portem
432쪽
magis, quam quum Omnibus civibus, tum maximo nobis, qui a te conservati sumus, Providenda est: quam etsi spero esse salsam, nunquam tamen verbis
extenuabo. Tua enim cautio, nostra Cautio est: ut,
si in alterutro peccandum sit, malim videri nimis timidus, quam parum prudens. Sed quisnam est iste tam demens de luisne' tametsi qui magis sunt tui, quam quibus tu salutem insperantibus reddidisti 2 an
Ex eo numero, qui una lecum fuerunt 2 Non est cro-dihil is tantu in ullo stiror, tit, quo duce omnia Summa sit adeptus, huius vitam non nil te ponat suae. At silui nihil cogitant foeteris, cavendum est, ne quid inimici. Qui 3 omnes enim qui suerunt, aut Sua Pertinacia vitam amiserunt, aut tria misericordia rotinuerunt: tit nut nulli supersint de inimicis, aut, qui supersunt, sint amicissimi. Sed tamen, quum in animis hominum tantae latebrae sint et tanti recessus. n ageamus sano suspicionem tuam: simul enim aυγ- bimus di I gontiam. Nam quis est omnium tam ignarus rerum, ta in rudis in republica. iam nihil unquam nec do sua, nec de communi saluto cogitans. qui non intelligat, tua salute contineri suam. Et ex Unius illa vita pendere omnium 2 Equidem de to dies noctesque, ut debeo, cogitans, casus dumtaxat humanos; et incertos eventus valitudinis, ct naturae communis agilitatem extimesco: doleoque, quum respublica immortalis esse debeat, eam in unius mortalis anima
tractat. Vult cIicere: nemo tilii Misidias saeit. Sed ne vi lentur propterea dicore, at incautiorein reddat, eautiorem satiendo secum in tamen praestat. AN N. - Vt si in alte ιι Peeeandum ait Fnrte dico tibi: cave . et salsuin est; dieor tittit diis. Forte tibi dico: noli timere, et verum est ; dicor improvidus. I leo dixit : quod si in alte lira Peccandiam au. ID.
Qui supersunt in Sie Lambiit. probante Emestio legendum censuit. vulg.
433쪽
consistere. Si vero ad humanos Casus, incertosque eventus valitudinis, sceleris etiam accedat insidia
rumque ConSensio: quem deum, si cupiat, opitulari Posse reipublicae credamus 2 VIII. Omnia sunt excitanda tibi, C. Caesar, uni, quae iacere sentis, belli spsius impetu, quod necesse suit, perculsa atque prostrata: constituenda iudicia, revocanda fides, comprimendae libidines, propaganda
soboles: omnia, quae dilapsa iam fluxerunt, severis legibus vincienda sunt. Non fuit recusandum in tanto civili bello, tantoque animorum ardore et armorum, quin quassata respublica, quicumque belli eventus suisset, inulta perderet et ornamenta dignitatis, et praesidia stabilitatis suae: multaque uterque dux sa ceret armatus, quae idem togatus fieri prohibuisset. Quae quidem tibi nunc omnia belli vulnera curanda Sunt: quibus, praeter te, mederi nemo potest. Itaque illam tuam praeclurissimam et sapientissimam vocem invitus audivi: o satis vel naturae vixi, Vel gloriae. HSatis, si ita vis, naturae fortasse; addo etiam , si placet, gloriae: ut, quod maximum est, patriae certe
CAP. VIII. Mi.ltaque titerque dux Dicebat Caesar: videant, qui mihi insidias saeiunt. Mea nihil luterest. ID. - Nam Praeclarissimum priniuin
concede. ue videatur contra eius sententiam venire. ID. - Satis dira Mix
Mel narurae Mel gloriae M verba sunt sapientis Philosophi eontemuentis ReMoeranda fides, Cicero secutido
ossiciorum : Quiamobrem, ne sit aes alterarum qu l rei'ιblicae noceat, P πι- audensim est. Si hoo non fuerit, ut A PIales aratim perdam , debitores Merentur ialienum. Nevi enim titia res vehementius rempublieam conlineι, quam fides, quae esse num m-les . nisi emi necessa/'ia solutio rerum crediιarum. Quomodo autem Caesarsidem revocarit, tradit Suetoui .eaP.
Propaganda sololes) Diu muliti in que non Caesari solum, sed etiam Augusto cum Prostigatis hominum motibus luetandum fuit, ut cives suos ad veras legitimasque rauplias, et Propagationem sobolis, edueationemque liberorum indueerent. Vide Tranquillum in Iulio cap. 42. nec non tu Octavio, eap. 34. lis. ins Dei naturae Mixi, Mel gloriae Vulgo satis te diu vel naturae vixisse Mel gloriae. Graev. et Eru. e
434쪽
parum. Quare omitte, quaeso, istam doctorum hominum in contemnenda morte prudentiam: noli nostro periculo sapiens esse. Saepe enim venit ad aures meas, te idem istud nimis crebro dicere. salis te tibi vixisse. Credo : sed tum id audirem, si tibi soli viveres, aut si tibi etiam soli natus esses. Nunc , quum omnium
salutem civium cunctamque rempublicam res tuae Stae Complexae sint: tantum abes a persectionee maximorum operum, ut sundamenta, quae cogitas. nondum ieceris. Hic tu modum tuae vitae non salute
reipublicae , sed aequitate animi definies 8 Quid, si
istud ne gloriae quidem luae satis est 3 cuius te esse avidissimum, quamvis sis sapiens, non negabis. Parumne igitur, inquies, gloriam magnam relinquemus3 Immo vero aliis. quamvis mestis, satis: tibi uni pa xum. Quidquid enim est . quamvis amplum sit, id Certe Parum est tum, quum est aliquid amplius. Quod si rerum tuarum immortalium, C. Caesar, hic exitus futurus suit, ut, deviciis adversariis, rempublicam in eo statu relinqueres. in quo nune est: vide, quaeso, ne tua divina virtus admirationis plus sit habitura, quam gloriae: si quidem gloria est illustris ac perva-.gata multorum et magnorum , vel in suos, vel in pa-
vitiam. Itaque inquit naturae. ID. - melorum Plidosopliorum. ID. -- Tantum abes a Persetisne maximo m DPertim Quasi fabricae iacit trans. lationem. ID. --isItid ne gloriae quidem satis est Redit ad sententiani; iterum rei publicae. ID. Admirationis plus sit habituraὶ Inter admirabilitatem et laudem urituum interest. Miramur etiam mala. Miraculum est inriguitudo iacti. Laudamus beneficium. ID. eod. Et L satis dia rei naturae Misi Mel gloriae, quod et ipse secutus sum, xed ita ut diu de Emestii seulentia deleverim. Hic tu m-- -- aequitate σnimide ies lil est, pillasne te Propterea satis vixisse, quod aequo animo, et eitra iudignationem mori potes . et annos praeteritos non requiris i Ae- qiaitatem animi dicimus, rectam animi eoustiliationem. tranquillanx rie et ionem omni indignatioue voentilem. DuD
435쪽
lciam, vel in omne gonus hominum, fama meritorum. IX. IIaec igitur tibi reliqua Pars est; hic restatucius; in hoc elaborandum est, ut rempublicam constituas , eaque tu in Ρrimis composita cum summa iranquillitate et otio perfruaro: tum te, si voles, iii uin et patriae, quod debes, solveris, et naturam ipsam expleveris satietate vivendi, satis diu vixisse
dicito. Quid est enim omnino hoc ipsum diu, in quo usi aliquid extremum 2 quod quum venit, omnis voluptas praeterita pro nihilo est, quia postea nulla
sutura est: quamquam iste tuus animus nunquam his angustiis, quas natura nobis ad vivendum dedit. Contentus sui , semi emite immortalitatis amore flagravit. Nec vero haec tua vita dicenda est, quae corpore et spiritu continetur. IlIa. illa inquam , vita est tua, quae vigebit memoria saeculorum omnium; quam posteritas alet, quam ipsa aeternitas se in per tuebitur.
Huic tu inservias, huic te ostentes, oportet: quae quidem, quae miretur, lain pridem multa habet: nunc etiam, quae laudet, exspectat. Ubstupescent posteri certo imperia, provincias, Rhenum, Oceanum. Nilum, pugnas innumerabiles, incredibiles victorias,
436쪽
PRO M. MARCElio , CAP. io 43 i
monumenta, munera, 'lumphos audientes et Iegen. es tuos. Sed, nisi haec urbs stabilita luis consiliis et institutis crit, vagabitur modo nomen tuum longo atque late: sedem quidem stabilem et domicilium certum non habebit. Erit inter eos etiam , qui nascentur, sicut inter nos fuit, magna dissensio, quum
alii laudibus ad caelum res tuas gestas efferent, alii fortasse aliquid requirent, idque vel maximum, nisi belli civilis incendium salute patriae restinxeris ; ut illud sati suisse videatur, hoc consilii. Servi igituriis etiam iudicibus, qui multis post saeculis de te iudicabunt, et quidem haud scio, an incorruptius,
quam nos. Nam et sine umore et sine Cupiditate, et rursus sine odio et sine invidia iudicabunt. Id autem etiamsi tunc ad te, ut quidam salso putant, non pertinebit: nunc certe pertinet, esse te talem, ut tua Slaudes obscuratura Dulla unquam sit oblivio. N. Diversae voluntates civium fuerunt, distractae. que Sententiae. Non enim consiliis solum et studiis, sed armis etiam et castris dissidebamus. Erat autem obscuritas quaedam; erat certamen inter clarissimos
duces; multi dubitabant, quid optimum esset; multi. quid sibi exi,ediret; multi, quid deceret; nonnullic tiam, quid liceret. Porsancta respublica est hoc mi
latis. ID. Dissemis in Bevum civile. ID. --. Requirent alii Iortasse Alii inqiiit, te liubent laudare, alii reprehendere quia dixi ID. -- incenadium restinxeris Vt illud civile. ID. -- me oonsilia Salus rei publicae. - An in r mitis Quasi et nos incorrai pte iudicemus; ne videatur hiau diei. ID. - Ut quirium satio ν an Epicurei di ut i post mortem vitii l. ID. - Pertinet) Sed sue quia verisin dicunt. Iulerim dum vivo laiidabilem
437쪽
ORATIO sero suta lique bello ; vicit is, qui non fortuna inflamina Pet odium suum, sed bonitate leniret; neque omnes, quibus iratus esset, eosdem etiam exsilio aut morie dignos iudicaret. Arma ab aliis posita, ab aliis erepta sunt. Ingratus est iniustusque civis, qui armorum periculo Iiberatus, animum tamen retinet armatum: ut etiam ille sit melior, qui in acie cecidit, qui in causa animam Prosudit. Quae enim pertinacia quibusdam , eadem aliis constantia videri potest. Sed iam
omnis fracta dissensio est armis, et exstincta nequitate victoris: restat, ut omnes unum velint, qui modo habent aliquid non solum sapientiae, sed etiam sanitatis. Nisi te, C. Caesar, salvo, et in ista sententia, qua quum antea , tum hodie vel maxime usus Es , ma- Dento, salvi Esse non Possumus. Quare omnes te, qui haec Salva eSse Volumus, Et ho Ptamur, et obsecramus , ut vitae, ut saluti tuae consulas : o innesque tibi, ut pro aliis etiam loquar, quod de me ipse sentio, quoniam subesse aliquid putas, quod cavendum sit, non modo excubias et custodias, sed etiam Interum nostrorum oppositus et corporum .pollicemur.
deceret Hueeessitatem. ID. - Arma ab aliis, Sponte Posua. ID. - Arma ab aras msitaὶ Quos dignos scilicet Caesar sua clementia iudieavit. Condemnat enim propositum stitim, Ilii voluntate arma de nit. ex Asc. - Ab aliis remia sa) Iii quos scilicet Caesar ni, imadvertit: qnibu etiam fractis et comminutis opibus inerat lamn pertinacia resistendi. ID - ED Ἀω Λ victis. ΑΗ. - Inter constania V Pertinaciam llarseverare eum Pompeio eo sistitia est; l mi Pomp- modem adlluc tenere auiiuuin armatum iam non est constantiae, sed pellinuetae. ΑΝΟΝ. omnestinum Melint λ quia direbat limendas esse insidias. Purgavit eoniectoralem partem . redit ad gratias , unde coepit oratio. Arma ab altis Posita, ab aliis et e lasunt Alia post pugnam Pharsalicam
deposuerunt arma, ut Cicero et plures alii: aliis vero detracta et erepta uiat alma, nimirum qui illa resuto. pserunt , et in Africa renovarunt bellum ei vile , hic quum vincerentur extorta sunt arma , ut cogerentur illa ubiicere. GlIAE .
438쪽
XI. Sed, unde est orsa, in eodem terminetur oratio. Maximas tibi omnes gratias agimus, C. CaeSar, maiores etiam habemus. Nam omnes idem sentiunt; quod ex omnium precibus et lacrymis sentire potuisti; sed quia non est stantibus omnibus necesse dicere, a me certe dici volunt, cui necesse est quodammodo, et
quod volunt, et quod decet, et quod M. Marcello, a te huic ordini populoque romano et reipublicae reddito , deberi intelligo. Nam laetari omnes, non ut de
unius solum , sed ut de Communi omnium salute, sentio : quod autem summae benivolentiae est, quae mea erga illum omnibus semper nota suit, ut vix C. Marcello , optimo et amantissimo fratri, praeter eum quidem , cederem nemini, quum id sollieitudine, cura , labore tamdiu praestiterim, quamdiu est de illius salute dubitatum, certe hoc tempore , magniS Curi S , molestiis, doloribus Iiberatus, praestare debeo. Itaque, C. Caesar, sic tibi gratias ago, ut omnibus me rebus
a te non conservato solum, Sed etiam Ornato, tamen
ad tua in me unum innumerabilia merita, quod fieri
CAP. Maximas omnes tibi gratias agimus) Quare plurimum Io. - A me iaci Molunt Quia uinietis Mareello sum; quare te diligunt, quia nulli cedo in amore Marcelli nisi statri. ID. - Quum ea miti vidi, Quia sollieitus de illo sui. ID. - Non conserMalo Quia saltatem accepit. ID. - Sed etiam ornato, Quia dictator Cieero saetus est Italiae . Stantibias omnibtia Ε more veteri Senatorum , qui aut sententiam suam ipsi, et si quid vellent Praeterea.dieebant . idque sta tes: aut quibus .idebatur assentiebantur sedentes.
Epistola ad Q. Metellum. GuIL. Deberi interugo Sie Ern. e MM. Lambini. Vulg. fieri.
Ad tua in me ianum innumerabilia merita Vis est in singulis verbis. Primum merita vocat, quae maiora sunt, quam studia, ossicia. beneficia: deinde addit in merabilia : postre
mo in ma unum. Haec augeri non videntur posse: ange utur tamen gubinieetia verbis, maximus cumulus accesserit. Non enim aliquid ait aece aisse, sed eumulum; nee simplieitae Cumulum, sed maximum. Eodem id
Pertinet, quod feri iam posse non Iute iam Wolfius risit hoe Scholiastae gomuum.
439쪽
iam posse non arbitrabar, maximus hoc tuo iacto cumulus accesserit.
arbitrabar. Nea illud sine iudieio prolatum, hoc tuo scio. Nam Metuo meritra languidius esse videbatur, pr esertim quum dixisset, Ad etia
tnmιmera lis in me unum merita; quae Maleelli salute vehementer aueta lignificat. Ma .
Vt pateat lueidius lias notas esse antiquas, subiiciam e cod. Q. In pari. Imp. saee. XV bibl. Ambrosianae ineptissimam aliam notam ad hune ii, sum loeum. Ste constabit quantum inter antiquorum et sequiorum inmmeum aeripta intersit: Cuietieulo me dimimuiWum de euria sil uel dieitur a Cieerone , qυ -- lures , qui o Meniebant in eo Meo . habviam irae re ardvia. Et iam qui iuvie ibant. inruo frequentia in debam vi e rem υiderentvir sit . metenus ille. Maius. αὶ Praepositionem ab tollendam Gnsueriint Critici ex h. l. Ciceronis. sed enim eam codiem Ambrosiani miro consensu retiuent. ID.