장음표시 사용
241쪽
pichtonsita solia Limonis mittens, sed maiora, asperaque . caules in hominis assurgentes magnitudinem . flores pallentes, contectos in calycibus squam sis. radices vero surculosas. Nascitur tria calidis, & fiigidis regionibus, locis humidis, ac montium faucibus . calida est,sccaque, & gustu odorata. Ius decoeti eius, aut radicis, sellave duarum drac,
marum pondere deuorata, urinam euΟ-cant, & enixis magnopere a partu CO ferunt
ν Chamacerast Mi Monsi. . Cap. XIX.
dodrantalis, Elia serrata fundens, oblonga, & per interualla caulium quaterna, quinave . caules purpureos. stores in postremis ramis paruos, & coccineos . fiuctum Cerasis nostratibus persimilem , minorem tamen, unde contingit nomen. radices taculosas, occandentes, longas,& anserinam pennam vix crassas. N scitur montosis, fit disque locis set pulci in iliceus. calida enim est. & adiastringens. seruaturque radix tota in annuos usus. haec herba redacta in puluerem. di infusa, dysenterias curat. Dissiliaco by Cooste
242쪽
NARDI ANT RECCHI LIB. VII. a I
censis, quam alij riacori iti vocant, Hoaxto censes vero Tlacopalli, herba est, quae
filia seri filigna. subalbidaque. & e radicibus
fibrarum instar, caules Muos. & in summa sparte flosculos ex albo rubrescentes , lo si ustulos, & compositos in comam. Nascitur in calidis . planisque locis . audio amari Australi Mnem ilium , ob remedij praestantiam primo fuisse allatam. Calida est, &G-ca, adstringensque facultas. atque ideo propinatur his, qui laritudinem patiuntur. CO roborare enim eos, ac veluti vivificare praedicatur. quin radicum puluis vetustis plagis dicitur egregie mederi. Radix huius plantae mi ex Tmagine eo Leere luet paucas habet fibras, caulis aliquantum purpurascit , folia terna saligna. fores in siummo catile rubrι, oblongi, nempe figura Gel mi, mel Euamocut dicta ,seu Conuoluul Pennati adbili fimo is nobilissimo D. Fabio Columna Lanceo in suis Rariorum ac minus eun tarum Grpium libris deserim.
M THE m c O PALLI, seu CFari Dei. Cap. XXI. HERBA est Nob coacti selia mittens cocorsi, seu Ligustici Indici.
caulem cauum, Ferulae similem, geniculatum per interualla,& candentem. dc in extremo caule fructum comantem in muscarii modum, sed exili rem . & flores lanuginoses. fibratam vero radicem. calida natura constat. atque
ideo radice eius in puluerem redacta, additaque Nanah parii r ualensi iube culis e Gallico procedentibus morbo, mederi selet.
243쪽
Verum Diose Ra smarin foeeundum.
DE T TON POTO NI C. Helichryso Mexicano. p. XXII. IT A vocanti uaubquecullenses speciem quandam Helia si peregrinam , quae herba est folia fundens Saligna , aut Conyzae, squallentia , & hirsuta . flores Helichrysi ex albo pallescentes,
umbi hcumque circa medium rubeum . radicem surculosam, & fibratam . Nascitur in calidis oratu uectistae . calida constat, & lubrica natura , & odorata gustu. Ius decocti eius medetur tussi , satietati , & ventris doloribus . articulos humore obrutos, atque impeditos laxat,& mundat, siudorem euocat, ac fatum discutit.
1. Ora tamen, di latiora, iucunde olentia . . caulcs cubitales, multis concavos alis, S in cacumine v bellas. in quibus semien copi esum , candidum , Sponditici simile ,
rotundum, angulidum , ac resinaceun quod in mandendo linguam exurit. radicem crassam , longam, & Thus olentem .
ex qua descriptione liquet, verum csie Rosmarinum tacundum , dc scriptum, quondam a Dioscoride, nequc ab aliquo g ante nos vera imagine expressum . nam illa Matthioli, cum descriptione Dioscoridis non videtur omnino conuenire. Nascitur in humidis locis iuxta montium fauces . vires sunt eaedem , quas Lybanoti-
dicachrym furenti tribuit Diotarides . quanquam fundinisses, di Tlaxcaltecas pud quos naicitur dicant, Ius decocti eius bibitum, exanthematis & punctis, quae ex sanguine suscitatas febres comitari solent, mederi.
244쪽
NARDI ANT RECCHI LIB. VIL a ja
cacatum, alij chichiahuae xi illvocant, Volubilis est genus ad Hispanias iamdudum delatum , nuncupatum apud vulgus Basium monile . calida, & glu
tinos a natura constat. oculis medetur , urinam euocat, & semen retentum pellit.
His, Mius Volubilis inferiore sui parte depictus ect talare lateo, in summo MIem c lore Ecbj. De MXIYPATLI. cap. XXV.
AXIXPATLIS herba, quam a natali loco auatibnab censim vocare posses, folia profert oblonga, & serrata, solijs Menthae similia. caules
teretes. flores exiles, & purpureos, in spicas tenues, & longiusculas compositos, & a singulis foliorum exortibus prodeuntes circa caulium postrema. radices vero capillis similes. Sapore, & odore insigni caret, adeoque calore nimio. Nascitur regionibus calidis mehite censibus, & auauhnahuacensibus, planis&campestribus locis. Radices lusae,& drachmae unius mensura ex Glycyrrhietae decocto, aut alio simili deuoratae, mire urinam euocant, emundant quidquid illius meatus obstruere potest, aut urinae reddendae esse impedimento. Aliam ari,isa herbam vidi Gaubqueculia eiusdem nominis, sed odoram, & tertio ordine Rii , calidam, radice taculosa, selijs salignis, serratis, & flore modico, & cande te . quae retentam urinam euocat, si pugilli mensura Llia ex aqua devorentur. Dissilirco by Cooste
245쪽
D. CHIAN I. i, seu planta in humore intumescente. Cap. XXVI.
PLANTA Chiant ub vocata , herba
est solia Hederae proferens. cauleS qua drangulos, Ac sesqui dodrantales. flores candentes, exiles, vasculiS oblongis contentos. iri quibus demum semen generatur, atque conti aptur, candens, compressum, planumvELentium D rma. radices vero surculosas. Olet
Thymum nostratem, sed e vestigio odor
elanguescit . Folia , & radices omnino videntur expertia caloris, aut c uiuidam adstringentiae , de amaritudinis . Semen vero frigidum est, aut caloris temperati, non sisene quadam lubricitate, & saliuola natura . quod deuorari solet matutino , ac postre-rno vespere, aduersius febres, ac dysenterias, caeterariue defluxiones, es aqua unciae unius pondere miro successu. dum tamen ventri bis. aut ter applicetur emplastrum, constans aranearum telis, oleo rosaceo. , M. pariter infrixis aliquot ouis. Parantur ex eo, Saccharo aut
Melle condito , arque interdum expurgatis Amygdalis, Melonum, atque aliarum plantarum seminibus, pergrata quaedam genera bellariorum, potionumque refiigerantium, qualis est chi uotesilatossi vocata , extinguendis febrium caloribus aptistima, ac bonum , gratumq; praebent alimentum . qui belli tempore maximi habebatur. quo si sa cum secum plenum illo serrent. nihil, quod nutriendo esset commodu,sibi arbitrabantur deesse. Mistebant vero id semen in sarinam
redactum Maietio torrefacto, atque contrIIo, ut diutius integrum, de immune a corrupta ne seruaretur. Cuinq; exposcebat occasio, po--tionem parabant, cui interdum succum meti
ignem expertum vix Melli nostrati ceden-ym ' tem, de paululum Siliquastri solebant admi , D scere. Vbique sata haec planta prouenit, locis
P 1 i praecipue cultis, irriguis,de aquosis. Folia Hederae similia, longitudinem habent quatuor digitorum, latitudinem mero trium. Exponimus θ Chiantisti aliam, cuius flos ruber, fer filia in anteriora parte la
246쪽
v. COL TOT L. cap. XXVII. CO L T O T L herba est caules fundens flavos, ae tenues, solijs resertos
Securidacae, ac flores in postrenus stipitibus proferentes,capitulorum forma, purpurescentes ex pallido. radicem pallentem. longam, surculosamque . Nexici nascitur, alijsq; montanis,& temperatis locis. Calida constat, aut temperata natura, & Glycyrrhim pene odore, ac sapore. quo fit, ut si cum sextaria-esti, de Chichi ribuiti tufa, dolenti alicui loco ob flatum ,radix apponatur, aut frigus , illum statim a dolore reddat incolumem, splenemq; admota minuat. per se vero semiunciae pondere deuorata, pectus leniat,& restigeret, exanthematis Opituletur , appetentiam excitet, atque euocet urinam.
Meatianensis Adiantho similis , folia pene Adianthi ferens . caules tenues. flores piloses , paruos, exilesque. radices vero fibris similes . videtur ad species Cocociis pertinere. Nascitur iuxta flumina , & loca humentia calidarum regionum , praecipue Misticae inserioris. Radix est dulcis, & amaritudinis cuiusdam particeps, subtiliumque partium . Ius decocti radicum epotum
urinam euocat, de renum Calorem, de dolorem mitigat. fluxum Vero puerorum cohibent radices epotae ex aquM. semiunciae mensura, & succus medetur oculis:
Et si Adianita sit silmilis, tamen Tha
lictris annumeranda eri . nec enim fores , aut Amina, separatim in Capillaribus con iciuntur . In hae itaque herbula
non flum 'res piis , filiola bina ex ad oes posita, semen, sed in Iapor diaris plane idem im g in Thab dio mire ore p.
247쪽
αιο RERUM MEDICARUM NO. HIS P.
bus multa fibrae lutea mrium ur . eaulis teus . ramis enascuntur bina exopposito sua ex viridi lutea rubris 'venis pererrantibus. fr. ctum non aπι-is.
seu Nido lacertarum. Cap. XX ix.
soli a fert Mori,terna. purpureos cata les, tenues, & interceptos geniculis. flores rubeos,& paruos. semenq; simile Phaseolis. radicem vero digiti crassitudine, fibratam. Prouenit apud agros Tlachmala censes. Radix Glycyrthietam sapore imitatur, attine que ad temperiem, aut moderatum calorem, cum humiditate, & lemtione. Ius decocti radicum, aut ipsae radices deuoratae conserunt his, quibas venter tumet, aut aqua inter cutem molesta est,qualibet mensura . illinitur eadem ais cho loco quotidie, donec aegrotus restituatur finitati.
γolchipabuae , seu Exhilarantem cor, vocant, herba est Lini folia serens, longa, di angusta, quaterna quinave, per Ca lium interualla ordine disposita . &in summo flosculos purpureos, & obrotundos . radicem vero fibratam. Nascitur Tlalmanaici frigida regione . moerorem cordis, maxime a Pharmaco dicitur radix remouere, semiunciae pondere ex aqua bis die di uorata , aut per se , aut cum Sext malli. De
248쪽
T. TATAc AN ALTIC Cham a balano Mexicano. p. XXXI.
HERBA est Tataeanaliis sella Sallia
gna sendens. flores modicos, atque purpureos. radicem longam , sensimque gracilestentem : cui per interualla appendent orbiculi Nucibus iuglandibus pares. Nascitur in collibus Tacapiebtia, & Ocotui- ei. nec defiunt, qui Tecauhquibit vocent. radix dulcis, & pauci caloris, propinatur ad euocandam urinam , & febres contemperandas. vetustisque plagis, laevigata &inspersa medetur.
Caulis sist filia, Puniceo fere stat talore
flosculi Erica similes ν radices mero Chamabalano assimilantur , cuius speciebus forte an-namerari potest.
Te T LA LAPALTIc, seu Corellis seu malaubqui ebio 'antie ,seu chiathiantis rubra Herba Pallida. Cap. XXXII.
lidam vocant, herba est selia fundens oblonga, serrataque . caules insu gentes e radicibus, fibris similibus, multis, teretibusque, atque pallentibus, &Hellebori imitantibus sermam . flores vero oblongos, candentes, serma canaliculorum, & fructus glandibus oblongis similes. Nasicitur Temuaracensibus agris, qui ad calorem spectant, necnon Tepu uitiati Misticae inserioris, ubi v cant Tutlauruquipatu Ob rubrescentem e pallido colorem. bibitur aduersius s bres . miscetur Chichime palli temperandi illius caloris gratia . aduersus Vari las duarum drachmarum pondere deuoratur. inflammatis instillatur oculis,etsi nonnihil calidae sit temperiei, & lenis cuiusdam naturae particeps. Disiligod by Cooule
249쪽
,38 RERUM MEDICARUM No. HIS P.
- quam alij c hiantvreptio vocant,alij ea macti aenaron , seu medicina in ore sonantem dicunt, herba est radici innitens fibratae. e qua multos caules fundit, binos dodrantes longos. & in eis folia per interualla quatuor unciarum oblonsa, A. parua, eruatim cohς- rentia. interiectis floribus modicis,oblongis, paruis,& ex albo purpurascentibus,permultis capillamentis luteis hinc inde exorientibus. Nascitur in planis, calidisq; locis Tacapichia. Adstringenti,dulciq; radix constat natura. at que ita folia trita,& epota e liquore aliquo adstringenti, aluum fluentem cohibent. radix, quae iubacris est, tusa, & duarum drachmarum pondere deuorata,vomitum ciet, med tur tumoribus pretier naturam, ulceribusque. Sut qui C tibvalli,quod venere excitet,Vocentisiunt & qui Metaparsi. serut namque, ius decocti eius morbo Gallico mederi.
250쪽
duae reperiuntur species. mas nempe, &tamina. mas soli a seri Solani mucron ta , & iuxta cuspidem contorta. caules v lubiles . radicem vero longam, tenuemia,
sibratam , candentemque. Volubilis quo- ου que scemina est, sed caule cinereo , & g niculato. Et ijs cordis figura, longe mai ribus , ac latioribus . flore per hyemem, candenti, & magno . fructuque oblongo, & ampliori, referto luteo semine, ac o ducto candida lanugine. eadem constat Vtraque natura. Naicitur in calidis Tlachamaticensibus, suaubnahuacensibus, & a aistbsacensibus, circa humentia loca, & fauces montium . Radix odore insigni caret , sed initio dulcedinem quandam praesert Glycyrrhietae similem , postea vero
amaritudinis nonnullum sensum praebet. Calida utique, & humida constat temperie . semiuncia illius ex aqua deuorata, vel per se vel addito Siliquastro, urinam re tentam pellit, extergitque vias resum , &vesicae. Ιus decocti radicum, febres euocato sudore finit, ac dolores corporis leuat.
En michtiacanici medicamenti posteriar classis Plantas in ea habemus prporibus, mi se re ita viribus mitiores , Aureticas volastes ritu indicatum seperius.Imagines quatuor. Mas dicitur quae primum locum occupat, emist duat Fbsequentes adiunge. vitima faemiana sit. Mascuia secunda maior est. Tertia crasi Drι re caudice erecta magis.Procumbit semina
pluribus ab erassiori radice flexuosis ramulis erumpens: fuctus paruo Teponi similis: δε-
men luteum serieris candidis flametis appen. sis refertum .folia tamen bina ex aduerso ad- pieta: inde ambigas cui praecisius plantarum generι ad bi debeant, nam lanugo ilia amgentea , foliaqs bina Apoc num petunt, eum in alio nulla Volubilium genere reperiantur;