장음표시 사용
271쪽
, fg RERUM MEDIC ARVM No. HIS P.
ra . cauliculos tenues, & breues. de iti summa parte exiles flosculos . radices Verro capillis similes,quibus saxis adhaeret. Nascitur in montium accliuibus, humi disq; calidarum regionum locis, qualis est Pab itim s. Lychenis specie raperegrina, frigida, humidaq; eodem modo natura constans, verum eduli i δε dulcis saporis. febres extinguit, & tumoribus praeter naturamgepultv c yisti
caubqui chiti, seu Texochiil paltidam,vmant i herba est magnam agens radicem, intraque handentem. cui,velut funiculis quibusdam Jongioribus, appendent quinque aut sex radices aliae, porcinis renibus haud absimeles, sed aliquanto maiores, fibrataeque. Multos haec fundit caules, sarmentoses, quadratos, o. gini' culi S interceptos, striatos, & quaternis distinctos canaliculis. e nodis oriuntur ramuli foliis Blito similibus referti. flos est oblongus, de luteus, unde nome squζm profert per aestatem fumo redolentem . Prouenit regionibus frigessis, d montosis locis,qualis est ager Xoebi tepetensis. Radi x est dulcis, edulisque,ad cem pςriem pertinens,aut paulo frigidior. iccus eius inflammatis oculis dicitur opirulari, ac ius decocti dysenteti . puluis vero inspersus curat ulcera oris, dc reli quorum membrorum. potissumim si distemperies calida adiungatur.
De 4 VA MIA VA T L, seu Spica arboris . Lap. LX I.
macat Vapa', seu Capillum Sacerdotis vocant, herba est radici innixa capillatς, 6c rubresceti, unde mittit caules eius Sedi,quod recentiores Vermicularem vocant,cui similis euset, ni solia appareret tenuia. Thyti malo paratio etiam assimilis est,in cuius,ut coniecti dis. ferentias reserenda . quamquam rami e caulibus a radice prodeuntibus rursus oriantur, quod in Paratio fieri non video inius gratia dii describendam, de depingendam curaui. etsi no dubitem, aut eandem cum eo esse, solis natalibus distantem, aut saltem congenere. Nascitur montanis, saxosisq; Te potilani locis, Min hortis quoque medicinae gratia seri consue uit. Haec tusa,admotaq; capiti folia,capillorum ubertatem procurant.quod etiam prestant reliquis corporis partibus admota, in quibus pili
solent oriri. omnes humores vacuare narrant
deuoratam herbam i ex aqua duarum drach marum mensura, sed pituitani praecipue . atque ita mederi cachecticis , hydropicis, morbo Gallico, aut articulorum doloribus oppressis, de orbatis motu . sapore caret insigni. etsi virus quoddam spire t , cciditatem ostendens. Disit: RE-
272쪽
RERUM MEDICARUMNO VAE HISPANIAE
IO ANNIs TERRENTII LYNCEI PRAEFATIO. i
A P O R E. Is dulcem in medio situm, ab et/no latere salbum,
amarum , acrem, calιdos omnes; ex abero quero, acerbum, au.
sierum, Κν acidum,frigidor sapores comites habere, iamdiadum communis ineHcorum schola approbauit . Horum omnium priuationem moluit insipidum esse. Norier his Minor fiab uno genere austerum, sidi acerbum, sub alio acidum, uis insipidum
, Habent autem auctera ἐν acerba qualibet, multum terra, parum salis, eum ama, ra, acriaque, o salse,s e, ροι his nomen dedit, plurimo flateami, qui eluta dammartificis f. hymisi operatione, ex his Per restiationem non paucus elisitur. sic ei aemiu. geniosa etnsausieris eir acerbis ingeneratur,implantaturque. Ad oeulum hoc facile in demorirare. Res enim insipidae. 6ν emplassica, qua sicea nempe natura fuerint, itess Corallarum, mel alterius lapissis 'ulms, vel etiam ferri, quem Ferruginem , sdid pavrici Crocum Martis iocant, sicum sale abfuo subtili, qualis Ammoniacus H, sublimetur, iteratisque id micibus flat, tritis,prope , commixtis, donee sal per m ini-mossest puluiculos insiamet, nee ab issam facile siparetur, habebis mixtum, euius sator erat acerbus, id aurierus, muta.mισωνe ,pro raria salis quantitate , es diuersi
273쪽
Viae admiseendi si r em retandi, quae talibui ines mixtis, a nemine non prohatur, es approbatur; purgandi autem facultas, nin ata eri in propatulo. Non νδ ta.
men , cr haec ex medicamentorum eorundem ista . . cum admiratione quidem, sa
fuit. Ecquid mirum 8 cum o his subtilissimus, quem inesse diximus A Natura quandoque sieparetur, eiq; molestiam non Luem inferat . θῶ ea irritata, stiritus auxilia tores commouet, sην innaxιa pariter cum n mi s deturbat. ad Me non parum confert 'vis illa confortatrix, quam arii gentia praelem.
Acida longe aliam naturam possident. consistit enim H r hic in partibus admodum subtilibus, it manifestum e t in de filiatione μbs etiam communis, Aluminis, ην Vitrioli. quae licet omnia,dum integra sint composita,diuerses sapores praebeant, tamen tenuiores horum partes,ssimilati s opera separantur , sor postprimam, eamni pidum satis aquam, eliciuntur, tam insignem acutiatem reperies, mi mel lingua emere censim postra, si illam noπ tererptas . me probam etiam Naturae opera in Ira . um, herbarumq; digessi ovitas. Si en-MO, md Triticum, mel Jrastis aha πὸ sialia in Hus ligneum cani δή in kIumstissim reponustur , postpaueos Aes plane
cidorum porta facultas , frigida sit an ealida, non serviter in medicorum fora esῖ Ptatum. Calorem affirmaur,m Vitristiquitum audorum acidisiimum , calidum,men mo dididissimum n init; cum tarpus humam n irat etiam, siue Attis sombeatur, siue extra apponatur . sb eodemsi itu Vitraob, metalla quoque, sust lapides durissimi, meluti abad,s acidis nigrioribus si bus,ceu succo Limon.m, in sitrisrumpo 'm, iidem lapides, non aliter atque simus ea omnia essent, corrodantur. Un elix putans religentes hos effectus Afrigore nas pose. - ι
Alij e contra, experientiam in hominibus toties faciam reponunt, cum ex vitrioli usu stiritus non Leuiter sunmt sepissime restiferatι. Hiue In tot prouinci' regionibus, ae Regnis integris, confisetudo obtinuit mi non meri Empirici ,sedprudenti simi Modi iciis Znitior Hippocratici, in febribus etiam drdent simis , ceu dulce restieerium ρω modo paratum, hune aridissimum spiritum in laudent propinent. An forsa plurima calida exterius au ra refrigerant f tamen ex aecidente, mi aiunt. sic Er μ'las, is qua mi aestus ritus mini, flerfusiones tur . An repercutiendo adsiet, dum Eclia A mordicationem, per quam Natura mis ab a in istur, stiritus ae Ianeuia u/m in entem repellunt, in locum assectum siue refrigerant f Intra mero si asum au. tur, an non possunt incidere materiam, ut a Natura postmodum expellatur, mel eme quatur ' Merosis enim quiduis imm-- sit magis tenerum . inninam expurgant materiam 'sic enim multa aridulae, salutarassem aqua, licet miseraressimi, se pum
274쪽
HERBA Traminit caules fundit multos, tenues, teretes, lentos, vi rides, & interdum flauescentes, resertos solijs Ocymoidis, hirsutis . &fores purpureos, & exiles, paulo ante aestatem emicantes. radicem vero teneram , & tota planta duplo longiorem, lacte manantem, intrinsecus candidam,& extrinsecus fulvam. Prouenit gelidis regionibus. frigidaq; constat naturata, ordine secundo. & ideo trita, epotaque ex aqua, quatuor serupulorum pondere, sitim extinguit, linguam humectat, ac lenit, & nimium extinguit calorem, . aestuantiq; iecinori remedio est . quin etiam aduersiis venena pollet, & eorum periringit vim. Io. TERRENTII LYNCEI NOTAE. Ins ida intersepida recensientur sicut tenebra inter visibilia, in silentium inter audibilia. illis minimum salis inest, quod lingua percipi queat. de iure inter resti erantia recensemur .siue refrigeratio sat repercussione caloris, ut fit effusione figida, frue immixtione cum calidis, ut Nidemus tepidam struenti infusem, totam redderet pidam.
NARDI ANT RECCHI LIB. VII L 161
275쪽
ACACOΥo TL, seu Arundo vulpis, herba est caulem prolixum pro
serens, arundinaceum, pollice crassiorem, &exaturato virore nitentem.
solia ampla, pinguia, longa, & multis exilibusque interuenijs, in obliquum adorso in utramque partem discurrentibus. stores in Corymborum forma compositos, iuxta caulium cacumina, longiustulos, aurei coloris, & pulchros spectatu . e quorum singulis prodeunt semina fusea, dura, orbicularia, Ponticis Nucibus paulo minora. quorum gratia, nostri ad quos iamdiu ferri coepit, L crymas Mosi nuncupare solent. nihil vero habet insigne praeter spectandam
amplitudinem foliorum , aureos flosculos, & semina visendae rotunditatis, atque duritioi. Prouenit temperatis locis, aut paulo calidioribus. Lithonpermum maius arundinareum indicum merito appellarι potes haec arundo. eius enim seruetus longe maior enI, quam qui apud nos prouenit. Semen missi in . Muso et rise rebus naturalitus instructissimo,apud tauriris. σExcellenti s. Primipem nostrum Friderisum Caesium.
276쪽
NARDI ANT RECCHI LIB. VIII. 16s
De AC AXAYAN, Iea Planta palustri ,-lenta , quae natim eo ri mentibus cedat digitii. Potamogeto Mex. f V. III. POTA MOGETUM MEZ. I. POTAM OGETUM MEA. II. HERBA est Mea xari, lima riuos ac lacus proueniens, ae folia similia Potamogeto, cuius videtur species, ferens, postremo rubrescentia , . Caulem gramineum , arundinaceum ve, & eodem modo geniculis intern diisque distin Etiam. florem coccineum, & paruum. radicem vero longam, &circa geniculos fibratam. Duas huius plantae reperies disserentias, viribus se mave petiimiles. Prouenit utraque temperatis regionibus, aut aliquanto C lidioribus, qualis est Mexicana, uina palustria, & aquosa loca. ubi sunt qui TOGnaea'ili, seu Dasvpodis auriculam, e Bliorum similitudine utramque, vocent. ambaeque, frigefactoria humentique natura constant. febres sedant, vanos timores pellunt, dysenterias curant, animi deliquio subueniant, languenti codidi opitulantur, scabiemque sanant. 3De
277쪽
164 RERUM MEDICARUM NO. HI Sp.
aquosis locis prouemente. Cap. V. 3 π
pene faligna proserens . caules longos, teretes, laeves, fulvos, cauos, ac repentes humi, nec pennis Λnserum crassiores. flores in postremis ramulis oblongos, vasculis futuescentibus persimiles. radices vero surculo las. quae frigida & sicca natura constant. laxa adstringunt, dysenterias cohibent. ac caeteras pene defluxiones, eodem modo
e 1huait alti , & Tlatia cap ili vocant, herba est folia ferens bina , obrotunda , hirsuta , serrata , inferne rubea, atque squallentia, denique Vm-cae proxima, Papauerque Rhaeas sapora imitantia . caules hirsutos, teretes, turpureos, dodrantales. radicem veIo t neram , longam, ac capillatam . cui appendent tentae quaedam iutive, Piperis longi formam aemulantes . Nascitur Mauhchmanci, & Copulans locis temperatis circa saxa . seisida & humenti constat natura , non sine quadam adstrictione . radix epota foecunditate procurat, praecipue ii cum vocato Chiaiatuti sumatur, & abortum prohibet.
278쪽
CICIMATIC herba est Nam similis.ra
dice fibrata. e oua prodeui caules volubiles.& rubei,ornati selijs ternis, cordis figura, similibusq; c teris Faseolis,quorum est species. ac siliquae mediocres, ex purpureis ac velut racematura depedentibus,storibus.Nascitur in m. lidis, ac teperatis regionibus,qualis est Mexicaana. peries est frigida,& glutinosa. Radix trita inspersaque,ulcera curat. abstergit enim illa cicatrice obducit.quo fit, ut Palancapalli, seu vicerum medicina a plerisque vocetur. oculis tentatis Inflammatione mire consert. nubes,&supercrescentem carnem distulit, fluxum alui coercet, tussi auxiliatur, & enixas corroborat. Ius vero decocti radicis,opitulatur dysentericis. Siliqua longitudo non superat unciam, latitudo vero quartam tantum Partem. r imat cui praecedens herba comparatur, est te, tumen, cuius radix frruginei coloris, caules repentes . omnes ramuli tria habent filia, cordis figura
279쪽
Lεό RERUM MEDICARUM No. HIS P.
fundens Isidis, sed longiora, & latiora. caules tenues, virentes, breues, laevesque. fores capitibus serpentum similes, unde nomen , rubeoque colore, punctis tamen interstincto candido & pallescente, promiscue . radices vero oblongas, ac praecoci Ficui ad huc virescenti valde similes, striatas, ac contortas . Calidis prouenit, & interdum etiam. temperatis regionibus, iuxta rupes, aut arborum truncis adhaerescens . licet lain adhortos, cultaque loca descendent, viridariaque exornet, in quibus excolitur, deliciarum ac florum gratia. Est enim flos forma spectabilis, Liliacet odoris, & quem quilpiam Vix posset verbis exprimere, aut penicillo pro dignitate imitari. a Principibusque Indorum ob elegantiam, & miraculum, valde expetiatus , & in magno habitus pretio. blanditiis,& cultura non eget, sed unica radice foecundissimus sit prouectus. Ex hisce floribus eque aliis quarundam herbarum congenerum, &ex rubro Maizio, parabantur Primcipibus Indorum Placentae, quas edebant pro contemperando ventriculi calore. siue is accidisset a Solis aestu,sub cuius radiis contraxi sient moras, siue ab alia qua-uis , interna externave, caussa . frigida siquidem, humentiq; constat temperie . His elegantissimus fos , di colorum marietate, sist macularum a persone, quem sus in sui admirationem rapere queat. eum oncis, exemplo foris Tigridis , di plautam Unceam duabus praecipue de causis appellare libuit. Cum quia versicolorem Loncis pellem martyr pulchrasq, maculis fluit aemulatur , ιῖm quia Lonceorum Academiae striorem hunc, sist totum hunc Mea icanarum plantarum nouum ust curiosissimum librum, et/t lucem astexerit, debemus, cus auguror, mi quemadmodum pulcherrimus Flos hie Indorum Principibus, ob elegantium ae Naturae miraculum in desiti 1s habetur , os ex maria radicesecundisiimus prouenit ; ita Lynceorum Hudia, quae opulentι simos clausae Naturae thesauros recludere, sor auidis hominum solertium intenjshubjcere satagunt, es apud hos ctam apud Principes bonarum litterarum promotores εν Patronos gratiam mereant r . eumque pauci adhuc eorum sint numero, rad/ces tamen altas alant , fecunda', litterariorum monumentorum sobole suaui simum
Musarum odorem longe lat', mrgant, plurimos stulos μι deuinciant,plures , ad sedulam Natura contemplationem sibιsocios excuent. De
280쪽
brina, quam nonnulli Chaleuitiati v cant, solia probert Hyperici, minora tamen,& minime cribrata. flores purpureos, longos, calyculorum figura, iuxta singulos f liorum exortus toto caulium procursu . caules rubros, tenues, & teretes, duos longos cubitus. radicem vero crassam , fibratamque. Temperato gaudet coelo, locisque montosis,& Septembri mense floret. saporis est, di odoris fere expers, frigidaque, di glutinosa natura . Ius decocti radicum medetur dysentericis, asthmati opitulatur, dol rem sedat, febres restinguit, ac naribu, Iu- stillatum, fluxum sanguinis cohibeL.c amaambitum situra tum rii ibus Usimilis.