Georgii Hornii Dissertationes historicæ et politicæ

121쪽

1b4 GEORGII HORNII a Parmenti captam , Rei p. patrocinaum flizabetha Angliae Regina suscepit, mi C-sse Roberto Dudleio Comite Leces riar; cujus Regimine, proditionibus & confuso ne infami, intra breve tempus finito, jam in solidum Maurit ius, fulmen illud belli & tempestasMartia successit ac Rem publicam admirabili rerum successu ita auxit & illustravit, ut vix ejus victorias Belgarum fasti, merita posteritas vix ca-

Diat. Is perpetuo victoriarum cursu, Bredam, Z ut phamam, Daventriam, Dei stet y Iam , Hulstam , Coverdiam , Cert rudis-bergam , Groningam , Rhynbergam, Meuriam, Grollam, Brevordam, Enkhedam, Oet marsam, Olden Zelam, Lingam, Graviam, Stusam & innumera oppida arcesque hosti eripuit. Sed imprimis trienna. te ostendar obsidium , inauditis cladibus& constantia continuatum, ac ad Neu-poliam, ipso seculari anno commissum pranium, toto orbe celebrantur. Nec minora mari gesta contra in vincibilem , ut falso jactabatur Hispanorum classem, A. I 88. & jam tum in ipsa Hispania, &ad Herculis columnas gravibus superata praeliis Tyrannis triumphabatur.

Ig. Secundus a b. R. Icος. ad 162 I. &exitum induciarum. Quo tempore pax

cum Hispanis in Belgio, sed foris bellum,

122쪽

ae domi civiles motus. Quippe cum Juliacis Provinciis imminerent Austriaci, Ordines suscepto propter viciniam &Communia scedera earum patrocinio, aenas ad Rhenum res gesserunt. Mox turari Germania, & ex bello Bohemico Palatinum nasci, in quo nequaquam veteri

amico & foederato Respublica desuit, sed misso cum insigni Equitatu FredericoHenrico Auriaco labantes res sistere conata fuit. I9. Tertius ab A. 162 I. ad I 6 8. &pacem cum Hispano initam. Tum desuncto Mauritio, A. r fias. Fredericus Henricus frater successit, sub cujus Regimine Respublica summum quasi gloriae & potentiae fastigium eonscendit. Captae urbes maximi nominis & molis, Grolla, Sylva Ducis, Vesalia, Mota Trajectus. Ventoa, Ruremonda, Limburgum, Orsea , Rhenoberea, Schenhianum muniis mentum , Breda, Gennepa, Gandavi C taracta, Hulsta. Maximi quoque in India utraque Societatum progressus. Nam Brasiliae caput oppidum omnium Sanctorum , expugnatum inque ejus amissi lotum Olinda Fernambuci quasi pernuitatione quadam successit. Intereepta ad Maranram Cubar a Petro Heynio classis inuneninum opum serax, & altera incre

123쪽

dibilis potentiae a Martino Trompto in

Dunis Anglorum debellata. 2 o. Quarim ab A. I 6 8. & pace cum Hispanis inita , in quo pax circumcirca cum omnibus; nihil undique, nisi in Bra-slia , hostile. Gloriosus hic omnino Status & Reipublicae expetendus; quae etiam insensissimi hostis testimonio innocentiae suae, libertatis, & justissimae causae, testimonium retulit.

2 r. Medio tempore non desuere publicae calamitates, ac non fluctuare modo , verum etiam periclitari & submergi Reipublicae navis visa. Initio Alensonius, quas contra externum hostem defendere debebat, eas opprimere ac in servitutem Hispani ea deteriorem rapere conabatur Provincias. Successit Anglorum malesana

dominatio,& Lecestrius ingens Reip.deis trimentum, sive sua negligentia & pravis consiliis, sive suorum perfidia attulit. His superatis malis Religio a novatoribus quibusdam turbata: quod malum atrox S pestilens, nisi heroiea Mauritii virtute & Synodo Dordraci convocata obviam itum fuisset. Ultimum A. periculum , nostris ad Sylvam Ducis cum exeriscitu haerentibus, hoste in Uelavia grassante. Tum temporis fatale libertatis nostrae

munimentum ac praesidium Vesalia jam

124쪽

DIssERT. HI sTO R. POLIT . Iorinclinantem & labantem prope patriam, coelitus expugnata, &ante capta Quam

obsessa, in tuto locavit. 21. Ab hac origine Sc initiis ad tantam amplitudinem, divina Providentia,Ordinum prudentia , Principum Auriacorum sortitudine, provecta Respublica Belgica. Quoniam vero, Non minor es virtus, quam quarere,

parta tueri. - Ideo omni modo enitendum est, ut

quam diutissime in eo splendore ac dignitatis & potentiae gradu conservetur, ad eumque finem media convenientia adhibenda sunt. 23. Quorum antequam exhibeamus speeimen, rejicienda est Cardinalis Bentivo-glii assertio, qui tam male constitutam arbitratur Rem publ. hanc, ut diu consistere

in eodem gradu ac perennare nequeat. No . bis vero contrarium plane videtur,& tam bene contemperatum hoc corpus, ut diuturnum omnino, gratia Dei adspirante, statum polliceatur. Nam & libertati & ae- qualitati singularum Provinciarum summopere prospectum est ; & immense

privatorum opes , munimentorum natura & arte inexpugnabilium situs, foedera cum vicinis, innatum contra Hispanos odium , exercitus validus, durationem

125쪽

io 8 Gllo RGII HORNII promittunt , nisi peccata nostra Deum nobis hostem faciant. a. . Quoniam vero omnia humana corruptionibus obnoxia, ideo media diligenter adhibenda, quibus omni malo in tempore obviam eatur. Illa in universum sunt vel Theologica vel Politica. Inter Theologica efficacissimum est , ut crebro

ira Supremi Numinis jejunio precibusque solemniter indictis placetur, eique gratia pro beneficiis hactenus prasitis agantur. Iolitica spectavit Religionem, Unionem. Militiam. Foedera, Ararium. Religio Reformata & publica authoritate in Synodo Dordracena stabilita, omni modo defendi , conservari, propagari debet, his potissimum mediis, ut qui Eeslesia, Reipublica, Militia inserviunt, omnes eam publice proteantur. Vt Ministri Euange ii digno honora assciantuν, aes cienti salario stuantur. Vt ne Ecclesia suis pri- milegiis dolientur. Vt publicum exercirium Religionis Ponti ia nullibi tolere-xur. Vt Iesulta exeludantur. Unio, Ila se vetur aquilibrium inter Provincias, ne mel una Provincia vel urbs assectet primatum , dominium , praerogativam : sine

consensu reliquarum sidus pactumve

ineat eum exteris , bellum, pacem faciat,

miliIiam dimittat. νt discidia quavis

126쪽

flagiis plurium sue arbitrio mediatorum. Atque hinc procul abesse debet pervicacia, obstinatio, servor nimius, iIae, contentiones, calumniae, odia.

2 . Quoniam vero pecunia pacis berulique nervus est, & anima Reipublicae,

omni modo conandum est, ut commercia nostra ubique terrarum floreant, tum terrestriatum maritima. Terrestria hactenus propter continua bella cessarunt, nunc pace inita instaurari possunt per Germaniam : Maritima in omnes Orbis Partes quas mare alluit ingenti navium numero suscipiunt ut ac sere dividuntur in societates Maris Mediterranei, Baltici, Rulsci, Indiarum Oecidentalis & Orientalis, Caribanitam. Ex his Indica Oc- .cidentalis incredibili cum damno harum Provinciarum & dedecore, tota pene collapsa, ante omnia ab Ordinibus quam primum instauranda est. Quia illa collapsa Provinciae foederatae unum ex praecipuis munimentis suis amittent, quia turpissimum ac signum maximae corruptionis in Republica, ita deserere cives suos ac fideles subditos, praesertim viduas & orphanos, quorum omnes opes in ea societate

sitae sunt. Quia Portugalli pessima fraude nostros decipiunt ae contemtim illudunt.

127쪽

Ho GEORGII HORNII Quia res nondum est desperata, sed, Deo laxente, adhuc curabilis. Quia idem alias metuendum Societati Indiae Orientalis, neque ulla ratio cur in simili casu , quod Deus avertat, haec juvanda & non illa. Quia nihil hactenus obstitit quam avaritia , privati commodi, turpis lucri & vindictae cupido , imo etiam perfidia & corruptio quorundam quo minus juvaretur.

Quia propagatio Euangelii , conversio

miserorum Indorum, impie impeditur ac barbari quorum foedere ac amicitia utimur, perfide exponuntur Tyrannidi Por- iugaliorum pravamque de nobis & statu nostro opinionem concipiunt nosque palam execrantur. Cum igitur hac in societate conservanda concurrant honestum,

utile, facile, argumenta ad persuadendum maximi ponderis, mirum profecto est tot injici remoras & tam lente tanti

momenti negotium tractari, cum tamen

ingens in mora periculum sit, & occasio semel elapsa non nisi disi cillime recupe- . rari possit. Nam quod quidam obtendunt, satius sore si libera navigatio permittatur omnibus in ea loca quae Societatis sunt, id

iniquum atque injustum , praeterea etiam damnosum est, singulis proprio comm Odo cum alterius detrimento studentibusae piratas in se concitantibus. Nam dum

128쪽

DissERT. HISTOR. POLIT . III singuli pugnant omnes vincuntur. Ergo utraque societas omni modo conservanis da , augenda, promovenda est, tum propter immensas opes quae inde in Rem p. derivantur: tum quod seminaria peritis. simorum in navali bello militum ac nautarum & promptuaria quaedam navium Omni armorum genere instructiss1ma-Tum sunt: ita ut lecundum Deum nulla ratione potius infractae suerint Hispanorum vires,quam his navigationibus. Unde eas omni modo turbare , impedire &subvertere conati sunt, ac vel propterea duodecennales inducias pepigerunt, ut societas Indiae Occidentalis omitteretur.

Turpissima sane & indelebilis maculaPotentissimae hujus Reipublicae seret, qui inbus pacem hosti extorsit, & quae durante

maximo bello contra omnem Hispano rum apertam vim tam gloriose defendit, ea pace &tot opibus partis per clandestinam conspirationem S apertam rebellionem Portu gallorum amittere, nec vel

de injuria serio conqueri, nedum amissa

Tecuperare. θ

26. Quoniam vero nulla quies gentium sine armis, nec arma sine stipendiis, nee stipendia sine tributis haberi queunt: ideo aerarium ex singularum Provinciarum contributionibus i 'plendum est. In

129쪽

Πα GEORGII HORNII quibus observanda proportio non Arithmetica sed Geometrica, pro ratione opum & Provinciarum , adeo ut qui multa habet, multa det, neque tamen si rationem finis & mediorum instituas, plura quam alii. Quid iniquius quam aliis Provinciis exprobrare suam egestatem aut Dominium assectare in eas, non quod meliores aut potiores, sed quod ditioressimus 3 At vero cum finis hujus Reip. sit mutua desensio, qui plura contribuunt, plura quoque quae a foederatis desendenda sunt , habent , plura etiam amitterent nisi desenderentur. Semper etiam prae Oculis aureum illud monitum habeatur: Concordia res parea crescunt, discordia maxima dilabuntur. Autoritas quoque Magistratuum, ordinum, Principis, ac- eurate protegenda, inhibendor Ne libelli famosi, injurii in personas ae actiones e rum flargantur. Ne secretasatus eliminentur ac typis evulgentur. 27. Quae tamen omnia ad tonservationem hujus status parum conducent,nisi ipsa pax sit armata ; Nunquam enim nimis fidendum est Hispano & quo magis

blanditur eo oecultius nocere studet. Quam igitur armis extorsimus pacem, armis perpetuo tuenda est Ergo pacis ac

induciarum tempore , semper instructa

130쪽

DIssERT. HIsTOR. POLIT. II3 sint ordines susscienti militum numero, aliarumque belliearum rerum apparatu, ut necessitate ingruente promtus ad arma intra biduum exercitus sit. Praecipue vero loea limitanea firmissimis praestidiis S aeri vigilia custodiantur, quae unicum Reip. hujus contra externos hostes munimentum & robur sunt. Nibit etiam de militaribus exercitiis remittendum, ne miles longo otio languescat & enervetur.

Revocanda in usum veterum Romano

rum diligentia , qui per campidoctores nunquam patiebantur esse otiosum , sed laborare, decurrere, portare pondus, &solem, puberemque ferre assuefaciebant militem. 28. Iam vicini & exteri vel amici vel Foederati sint, praecipue Gallus, Danus, Suedus. Polonus , Rusius , Germanus. Galliae Regis amieitia omnibus , praesertim Hispano, praeserenda, ita tamen ut

more Ostgottorum, Francum amicum,

non vicinum habeamus. Inquies illa gens pacem facile bello, amicitiam odio permutat, & formidabilior ejus potentia, quam ut liberae Reip. expediat. Quare danda opera ut inter nos & illum, quasi obex & Isthmus inter duo maria, Flandria cum aliis Provinciis conservetur. Quo etiam multum conducunt perpetuae Gallo-