장음표시 사용
101쪽
rapς,fungi, tubera,ficus, nuclei pinei,omnia denique immatura. Ex vinis dulcia,recentia,crassa, nigra. His cibariis abstinendum , corporibus pituitosis, otio degentibus, praepinguibus, delicatis, atque a morbo conualescetibus,praesertim aestate,ac calida regione.
citant. Rassioris ac selidioris substantiae etia dulcibus atque euchymis cibariis ventriculo
imbecilliori,minusque exercitato ingestis, vel largius quam aetas,anni lepus, regio, ac corporis constitutio expostulent assumptis,hoc pe- euliare esse solet, ut primas venas ad hepar attingtes inferciat,earumque tubos obstruat, oppion utis lationem vulgus vocat: quae dum prςpedit, quominus naturalis,atq; insitus visceribus calor undecunque perspiret,cruditatem atque incoctionem inducit a qua multi vapores excitati, corpus mirum in modum torquent. Verum praeter. Lia obstruentia, quaedam etiam reperiuntur alimen ta, multa frigiditate atque humiditate natiuucalorem ita obruentia, ut ipsum fere extinguant, unde fatuum in corpore quemadmodum Vetorum in aere ab imbecilli aut praepedito solis calore generatio. 9bstruunt igitur omnia minus sermetata, CG-
102쪽
tiosusque elaborata,purioreque tritico confecta panificia atque his multd magis quae legumini.'m se. bus,vilibusq; ac serdidis triticeis permixta fisit, quaeque pastitia,aut liba, lac, butyrum, Otia, caseum,ac caetera id genus recipiunt Aquae turbi AE ae,itagnantes, vivariorum, aut marearum Belsicarum Vinum dulce, passum, mustum, defiu prinum tum, nigrum, acerbum, fructuarium, ac caereale. Recetissimae maiorum animalium bene saginatorum carnes.Iuscula pinguia, chondrii alicam, 'triticum,orizam,lenticulam admittetia Renes,
splen, ac hepar, ouillum, vitulinu, bubulum, ac suillum.
Ratus autem peculiari quodam munere exei stituli ritant, lac quouis modo concretum ac recens spisces sere omnes, rapa, raphanus, napus, pisa, ac multd magis fabae,quibiis non sine optima coctione cauendum esse suis prccepit quidam philosophus . Omniv aute maxime porru,allia, caeperitque ex leguminibus phaseoli, lentes, cicer, milium,panicum: denique fructus omnes rece-tes ac crudi litem herbicoficiendis acetariis dedicatae.
Quibus omnibus,vetriculo imbecilliore absti. U
nendum esse cesto:atque aded iis qui calculo aut intestini procidentia afficiuntur: pueris item ac senibus, 'uibus naturalis calor ob costitutionem,otium,curas,anni tempus,ac regionem inrfirmior est.
103쪽
Quae abstergent,incidunt, aperiunt: in cibo medicamenta appellata: fanis ac neutris a
que CC mmoda. Alubribus atque insalubribus cibariis dissuasus propositis , nonnihil etiam de his disserendum esse videtur, quae medicamenti vim quand habere existimata sunt, possuntque praepedire quonamus iri morbos facile incidamus, aut ipsos ra incipientes,ac pronos auertere Absitergentibus igitur cibis, incidentibus atque aperientibus utimur medicamenti cuiusdam vice, quod catharticum praecedere,aut primarum Venarum obstructiones soluere, atque humoribus ad exitum viam recludere possit aut debeat. s. m. Abstersoriam vim habent, quaecunque aspe-ita ritatem quandam ipso gustu , etiam cocta prae se ferunt.Talia autem sunt ,hordei iuscula bene apparata, ptissana tota, eiusque cremorro fato sac- caro conditus: birea Britannica, limpida, primis menses hausta, omnis denique potio mellerite
consecta. Incidui omnia fere falsa, nitrosia, acria,& ace-tOse: oxygarum,oxymeli, condimenta cet Oxa-
Iidem ac sinapidium recipietia, quae squillam,
porrum caepas,atque aneth um ad appetentiam, aut aliquam medicandi rationem complectu tur.
104쪽
Quibus adiungere hossu musaetae ac brassicae
prima iustula,vinum immaturum, acerbum,sive fructuariu, siue cereale fuerit: item omphacium, ex fructibus,qua ex reipsa malacria dicuntur, Mati,ia quibus sylvestria non insita,caeteraque vinis dedicata succeduci. ac deinde poma citria, lemonia,&quae poncilia dicuntur. Item grossulae, staga p.,itata mora ex rubo idaea cynosbato collecta. Aperiunt autem absterget cibaria amarum Apmen succum ipsa vetustate prae se feretia,cichori pri Uer mum decoctum, vel ipsa etiam substantia: item capparisin oliva in acetariis praeparata, fructusi maturorum nuclei praeter quae Origanum, hysisOpus, satureia,maiorana,thymus, saluta, petroselinum,uulgi nostri iuscula per hyeme ut iampridem dictum est emendari solita: veriam pauid
vehementius id efficere videntur aromata,Indi --εω.corum munerum deliciae, quibus conditis, aut etiam in farctis, atque omnibus modis apparatis utimur. Caeterum qudd ad vinum antiquum, tenue,album,aut rubellum, generosum ac descecatu attinet: id vero internos corporis meatu S aperire dubium non est,quemadmodum nec aquam pluuia,aut ex criptis ac cisternis haustam. Huius etiam est facultatis crethino, foeniculus, anisum, coriandrum, uregiorum ac citriorum cortices conditi, cinnamomum, moscata, coseruae helenii,authos,florum genistae, cichorii, hysopi, fal- uiae quicquid denique uti dicebatur cibario-
105쪽
Io DE v TRIMENT Isrum amarum gustui saporem minus tamen ingratum ,reserre persentimus.
Proinde commoda sunt ea cibariorum tene- ra, pituitosis, praepinguibus, ac plurimum humidis,vel otio degentibus atq; adeo iis, quibus
copiosa cerebri ad internas partes effluxio ventriculum pergrauat. Hoc tamen unum diligentisiime animaduertedum est, ut horum parcior, ae moderatus sit usus: offendut enim, sanguinem interdu eliciut,pulmonibusque noxia sunt.
Ix bene prospera est corporis valetudo,nisi
venter quotidie deiiciat. Verum eam nonnulli molestia patiuntur,vel ob melancholicam intemperiem sortassis, vel negotior uirocellas, in sedetari et vitae c5pulsione, ut fere semper astricta sint aluo. Ad quae incommoda non- nund accedit caeli, regionis, atq; adeo ipsius anni intemperies, aut a praesumpto medicamento relicta siccitas. Quamobrem perpetuis fere capi tis,uel integri,vel dimidiati doloribus torquentur:quibus quum ob catharticorii ac deleterio rum insuetudinem,alimentorum institutione sit occurrendum, de cibariis ad id praestandum atque efficiendum accommodatis, etiam hoc loco Lαἰ- ar differendum est. u. dueEtia. Aluum igitur in ossicio continent,lubricam-
106쪽
LIBER sECUN DV s. Io . que efficiunt omnia humida 'oleosi, ac liquida praesumpta: ouum serbile, butyrum recens , ac dulcespi rum cremor, aut depuralsiiusculum. Primum item brassicae, betae, aut atriplicis decoctum nullo adhuc sale conditum Pigram au pigra εω- tem aut segnem vehementius excitant hippota citantia.
pathi solis Iapatientiam vulgus vocat iusculis
carnium incocta, vel eiusdem etiam radix, quam nonnulli pro barbara, aut rheo barbarico assumunt. Non caret offensione ac noxa Catapulta, o delia.
aut Ricini purgam fugi talpiam nominat so tvμDAE. lia quaterna aut sena, pulli gallinacei, aut vituli e ''
nae iustulis incocta quod mea quidem sententia Agitaupauid inconsultius,non a matronis solu, verum pia. etiam a Thessaliis quibusdam,nostram arte, ma-Thagasii, gn aegrotantium periculo misere descedanti IT ' bus interdum fieri solet, quorum arrogantia at que audacia eo demum prouecta est,ut etiam se perius enumeratarum platarum perniciosissima semina, aut sennae orientalis utriculos, Vel ipsa gis,.. a. etiam solia in puluerem redacta, alioribus ius talis utrio culis permiscere audeat quod equidem facinus, non modd ab omni ratione alienum, verum ,- etiam aegrotantibus perniciosissimum esse mihi videtur: quod haec aluum immoderatius IdonLMeydoniati Lugdunensis Choc est scammonio cdnditio in morem conturbent medicamenta: 'udsvetriculum mirum etiam in modum
subuertant: aded facile est recti specie decipi
107쪽
Ego verycopiosas lactucas adhuc tenellas, cum tantillo cichorii, aut glossar, addito hyssopi, thymi, ac maioranae modico magis probarim
et ' maluas autem albucum, aut asphodelum in
hunc usum solebant antiquiores excolere, idque scelicissimo successes verum haec quidem olera, nostris iath desierunt hortis conseri .Quanquam reperiuntur, qui etiam hodie suis iustulis inco quant maluarum,stheς,Violariae, calendulae,atque Oxalidis solia. Nonnullis etiam oleum dulce iustulis recens extractis ac tep dis inspergere placet, aut eloto pani commiscere: aliis aute bu tyrum recens in eundem effectum magis proba tur,idque etiam sine sale.. 2 Ο Soluit autem suum absque molestia primum
ωὐ-siau, iusculum carnium liniorum praesertim capreoli aut vitulio nondum salitum , antequam no- ai uetur aqua unde a prima ebullitione bullionem appellarunt xv na aut altera ante prandium hora' a1lumptum Succus item semoris ouilli, vel capi exassati, prelo, vel quouis alio pacto expressus, myrepsica, salis loco conditus, ac primis mensis
assu motus. Prunorum Turonensium hornorumi ia=s ius ubim. Primum item cicerii, aut piserum decremorsei coctum juretam, aut depuratam vocant cum
tantillo mellis, butyri, aut olei abserptum leta t/ς β pista, aut lactis cremor frixus, qui cibus,dsta hisis paschatis frequentior esse solet. Quibusdam platiorenes. cet urticarin raphan summa folia carnibus in-
108쪽
das assumere: quemadmodum aliis ostreoru prios eorummum decoctum, vel ipsorum etiam recentium aquam , aut ericii marini salsuginem haurire, vel ipse etiam eiusdem piscis , aut lucii oua quae po- strema perniciosissima esse censentur assumere praetcrea cucurbitae, cucumeris, aut citrulli carnem elixam, minutissime cotusam, atque in cremorem redactam cum medulla crurum bovis, aut alio ad gratiam codimento, primis etia mensis edere. Estate vero aluum soluunt, ua matura,
na generola, id genus fructuum praecocium, quos nonnulli paululuesteriae factos vino ac sec- caro conditos salubrius assu munt. Verinin haec bene harum te vetriculo , aestuan I insate,ac bilioso corporis habitu, vel melancholico adusto permittenda sunt potius, quam imbecillo ac crudo: primisque mensis cum solo pane assumi debent citius, quam aliis cibis permisceri, aut postremo loco iniici. Pueros aluo astricta laborantes, mel despu Meldest. - matum iniusculo, atque idipsum etiam senibus prodest Magna enim est mellis hac in re commendatio. Quinetiam mel aerium, quod manna Metaeriώ. vocat,Qlutoriam vim habet, quamobrem in re .gum ac principum usum selectissimum asseruatur. Si verd polentas aut panatellas puerorum rς'
saccaro condium Itali, aut liti oleum proticum q/ M
109쪽
inspergunt , commodius ad ventris exolutio nem mea sententia facere videntur, quam qui Sydrargirum admiscet quod quibusdam Hispaniae locis audio fieri.
Alis est quorsidam corporum intemperies ut etiam sanis aluus praeter modu quocunque tempore, veluti naturali quodam in- , commodo profluat Qu' affectu, naturali quodam instinctu praecipue laborant Balbi, Blaesi,dcqui vocabula inter loquendum magna celeritate praecipitant quique biliosi atque iracundi sunt. Per accidens autem, in id vitii incidunt,quicunque veneri, fiuctibus, laboribus insuetis indutigent, minusque dum maxime opus est, operiuntur, aut assuetam regionem immutarunt,uel fil-gidiorem incolunt. Quos equidem stringente victu maxime roborare necesse est: quum nihil aeque vires prosternat, caloremque ac spiritus Iulpis obtundat,atquem' inale alui profluuium. Quin' idem etia victus iis admodu est idoneus,qui post longa, alui deiectiones , intestinaq; leuiora esse'cta , ab antiquo ac diuturno morbo conuale
Vires igitur astrictorias, resumptiuas,ac roborantes habent,omnia viscosa ac mediocriter humida,spissa,ac bene succosa, subdulcia,atque interdu austera: quae acerbitatis, non ita quidem
110쪽
vehemetis quidpiam gustu prae se ferre sentium
tur Huius aute generis est panis autopyros,he Panis sternus,aut duoru etiam dieru, copiosa ac bene cocta crusta c5tectus,tusculis spissioribus infriatus,paru fermentatus,dipyros ac biscoctus. Car carnes ne euchymae, solidioris consistetiae,assatae ,haudita receles, nec statim ab igne caletes assumptae, praesertim autem perdicina, leporina, ferina, aemultum quidem nutriens bubula, suilla mediocriter salita. Ex leguminibus,orira, lens excorti Let mina. cata,faba, fresa, pisa torrefacta,hordeaceae polentaeiptissana totam appellauit Hippocrates praeter quas frumentacea nisi inflarent, probaretur. Vinum dulce, austerum,acerbum, nigrum, bene, coloratum , limpidum, optime defaecatum. Bi-rea vel que ut duplex, aut serevisia Vina pyrea vetera, non ita dulcia Aqua pridem extracta,ex Aqua.
agitata , dulcis, qualis est criptarum, aut cisternarum,vel cocta,aut candete chalybei qualis est
fabroru)emedata,vel saccaro,aut rosacea codita. Lac coctum,ustulatum, inpoletam cum amylo,
vel farina triticea coactu, aut nisi adest febrisjouorum vitellis adiectis, 'anis durioris mica
conditum. Quinetiam ipsa oua igne indurata, o aut frixa condimenta ex granatorum succo,om ciuilim aphacio veteri, cydoniorum carne, destuto, sapa atque id genus caeteris confecta. Iura omnia pinguiora , crassiora, ac spissiora , plurimum cocta Fructuum autem,astringentem vimininu