장음표시 사용
91쪽
reriacen, nisi haec pr ter modum cacochyma esse
Quanquam igitur huiusmodi cibi cacochymi sint: tame quia ex horum assuetudine vulgus familiarem sibi saccum contrahit, non est iis interdicendum, sed potius ad prςparadi rationem, quae melior institui poterit,aduertendύ: ne quod alioqui sita natura ossicere potest, mala etia praeparandi negligentia pernicio iam vim adaugeat.
1 praecipue fiaturum medicum operam dare
oportet,squando vel corporis constitutione ex praestripto immutare, vel ad pristina temperiem,post morbu ac laborem reducere studet: ut mediocriter pingue, aut gracile corp' reddat. Quamobrem huic praestribenda sim alimeta ad id pr standum maxime accomoda, quorum ministerio, quod cupit, facile tadem adsequatur.Nahoc plerique magnopere expostulat,ut ex gracilibus pingues, aut ex pinguibus graciles evadat. Finvec. Pingue autem corpus emciet medicus, siquit si caliditatem ac siccitatem temperatastigidi'tate atque humiditate emendare conetur: consideratis tamen iis quae ad caeli ac corporis temperiei,vitae,atque aeris conditionis,somni,vigiliς, atque exercitationis rationem attinere videntur. Quaecunque igitur ad naturam nostram, hoc est. sanguinis temperie proxime accedunt alimenta,
92쪽
ea bene quidem nutriunt ac pingue corpus ob accersitam humiditatem reddunt. Cibaria autem ad id efficiendum idonea sunt, panis recens, multum elaboratus, autopyros, VAEnis.
qui primae operae, tertiarius, capituli, Malbus dicitur, nihil praeter purum triticu, idque multum
exagitatum, secretum recipiens. Aquarum vero quae dulces sunt, atque aded saccaratae, vel toties exagitatae ac commotae,ut tande dulcescant.
Carnium praeterea impinguat ouilla, atque aded cum Luitulina iunior: omnes item carnes in coctu facilibus superius enumeratae, copiosam pinguedi
nem intertextam habentes: elixae, bene coctae, ac conditae,pauco sale conspersae: qtiae siquidem lacteς, teneriores,ac molliores fuerint,magis probantur .Pastitia sere omnia, parum aromatum re Papisia.
cipientia. Pisces ite omnes elixi, meliores ac sua es quiores,priore libro enumerati Iustula pinguio IMO M. ra carnes minutissimὸ concisas, Molla in farctas, ac delicatioribiis aromatis ut melius ac citius nu triant jospersis recipietia: ouaserbilia,lac vaccinum, pingue,recens,in polenta coactum,ouorum vitellis, ac saccaro conditu, primisque mensis assumptum:pultes ex oria', frumento, uena, pubes. hordeo bene praeparatae parciusq; assumptς,bu
tymi Vam uianum,& Neu stricum reces, caseus molliculus, totu lactis cremore recipiens. Quicquid denique consumptarum carniu percolatu,
in gelatinam coactu,aut sublimatum, ditioribus
93쪽
ac delicatioribus apparari selet. Ex oleribus prς-terea, quaecunque radicem suavem ac medullosam habent, qualis est apud Campanos nostros panax, apud nos napus, item rapa satiua apud Lemovicos allobroges, carui ac pastinaca utriusque generis apud Trecenses. Vina ite multorum generum dulcia, crassa, rubra, defaecata, vetera,gustui suauia,mali nihil olentia, eaque bene diluta iam generosa, meraca, primis mensis ac ieiuno ventriculo copiosius assumpta, potius
attenuant,quam pingue corpus reddant Cerea-
. Ita autem vina limpida, lupuli floribus copiosis
carentia, optimo tritico c5secta,praesertim maristia, non ita recentia: item celsirama generosa, pomea, ecpyreis caerelaea, corpus in crassant
F M. Idem efficiut ex fructibus dactili pingues appellati: ficus, item recentes aut asseruati,in amylo apud Massilienses conditi,cuiusmodi calathiscis inclusi ad nos quam plurimi per ieiuniti quadragesimale veniunt: item nucis Indica medulla,castane , nuclei pinei, pistacia,via reces,quiqud duel lepores, ac vulpes pinguiores Ecere soleat, lageos ac vulpina, vulgoque a colores umetacea dicitur: post hac muscatellina delicatissima, quae asseruata, sole, surno,vel quouis pacto exiccata, siue haec Corinthia,sive Damascena, sicie etiam Narbonensis fuerito optimum in corpore
succum generat.Pingues etiam nos reddunt pla-oentae molliores,bene saccaratae,mellitae,ac pro-
94쪽
L s. 3bὁ ut decet codit .Quicquid in summa boni succi plurimum atque affatim suo tempore, suaque temperie assumitur Hoc unu cauendum est, nedum ubertim nutrientia alimenta ingerutur, ea quidem obstruant, ac praepediant iecoris meatus,per quos optimos ac dulces succosi quorum illud quidem appetentissimum est haurit, atque exugit: omnia enim haec magna mediocritate ac modo assiimi debent. Caeterv eadem fere alimenta quae pingue cor ως, δε- pus reddere solent, lac etiam ac semen generare T 'V atque augere diculur quae duo sunt benigni alimenti excrementa, aut si mauis dicere superfluat ut quo maior alimenti benignioris , hoc est sanguinis melioris portio superat, eo etiam copiosior lactis, ac seminis substantia in bene habito corpore generetur. Quamobrem superius enumerata cibaria, nutricibus,ri ad coitu impotentibus quibusdam viris accomodissima esse cen
Vemadmodum plurimum nutrientia ali- .menta dum pingue corpus reddunt,calo rem refrigerat atque humectant, unde copiosus adeps praepinguibus facile accersitur, sic parum nutrientia sere omnia moddea quidem boni succi,ac bene praeparata, suoque tem pore exhibita suerint,sepitu calorem, ac veluti
95쪽
copiosiore succo atque adipe sus catum reu
cant: nimiam humiditatem sua exiccatione emQ-
dant gracile ac leue corpus, quod prius pigrum ac crassum fuerat, essiciunt quapropter iis utilia esse dixerunt medici qui genio atque otio diu tius indulserunt:humidis morbis, atque obstructionibus obnoxii sunt minus sudant, ac mingunt, pituitoso sunt ac prςpingui corporis temperameto: quique aere ac locis frigidis, Madmodum humidis degunt.
Huius notae sunt, panis bene coctus, euis, o culatus, hesternus, commixtum aliquid salis, aut anisi vel sceniculi habens. Carnes assatae fere omnes, modo hae quidem salubres Ierniones mo- guntini,mediocriter saliti, lucanicae,ac ceruella ti Mediolanenses: omnia item concisa, aut contusa aromatis optimis parce condita Pisces carnis solidioris, aut tosti,aut pasta inclusi. Vina tenuia,acerba, generosa, parum diluta,alba,aut rubella mirearum ea genera superius ea pressa, quae copiosum lupulum recipiunt. Butyrum salitum, caseus Mediolanensis ,radices petroselini, foeni culi asparagi, cichorii, iustulis permixtς: summitates thymi, maioranae,rorismarint,aut hos hyssopi,satureiae,pulegii,origani,calament hi,etiam iustulis additaeci quae pauca de croco condita aia sumi debent: sunt qui erucam, anethum, petrose placenta linum,apium,& nasturtium addunt. Ex placentis, quae sicciores sunt, magis tostae, atque ex
96쪽
fructibus etiam sicci, ut omni per asseruationem humiditate Ostituti, atque assati, potius quam crudi sint amygdalinae glandes, auellanae, nuces
siccae, quaecunque denique amara in edulium veniunt,sive haec quidem condita,siue etiam cruda fuerint: ut sunt sinavi,cortex aurengiorum,nux myrepsica, ochulusinodi caetera. Na praeter haec, omnia calida, aromatica, quaecunque poros aperiunt,vrinas ac sudores promouet, emaciendo corpori,aptissima esse merito existimamus.
Cibaria omnibus nullo discrimine 1nsalubria.
Oncoctu difficilium alimentorum magna pars, malos in corpore succos generat 1 quibus prospera atque aduersa valetudine magnopere cauedum esse , dum omnes fere me dici affirmant, plurimum nostrae ianitati consulere videntur. Quapropter nobis haec etiam par ticulatim excutienda sunt, ut a reliquis distingui atque secerni facile possint. . - Cacochymi igitur cibi sunt, quibus vel ob in I ωωα Opiam, vel gulae allecebras interdum utimur: cur 'iust nodi esse dixeris , ex panibus quidem atrum P ac sordidum, sursuraceum, siligineu, atque hordeaceum: quibus addendus est omnium deterrimus OriZaceus, panicinus,cum in', miliaceus, xyphinus, olyraceus:item fabaceus, pisaceus,at-
97쪽
,8 na v TRIMENT Is que ex alterius cuiuspiam legumitiis genere, ves selo, vel ipsi aded tritico commixto factus . Qui
etiam panis ex tritico a succurrendo, aut subueniendo succurione dicto confectus est, etsi non- nun i famis tempore prosit nocet tamen,ac ventrem plurimum grauat haud secus atque is, qui per inopiam aut negligentiam, aeris ac regionis inclem etiam, male perteritur, aqua puteana, stagnante,vel elixa maceratur: stipulis, paleis, stra mines, leguminum vaginis, farragine, arborum corticibus, calice, tilia, spinis,terra sicciore, iuncorsimque stramine , vel coriariorum macmate
percoquitur. His nimirum addendi sunt bracei, subcineritii,& testacei sere omnes: quibus lactis, olei, butyri veteris nonnihil ad quorundam delicias additur: sub quibus placetarnm, triorii, ac liborum minus delicatiorum omnia genera in obstruentibus expressa comprehendemus. - ' Aquarum praeterea tu salubres sunt, lacustris, stagnans , palustris, atque operti, nec soli expositi putei. Ui- . Vini autem generum quodcunque est fugies,Vappa, male olens, turbidum,mixtum,ac pergu lanum quodque lorea vel defrutum appellatur. Item ex fructuariis bocquetium reletiu, quod vincetium dicitur Ex ceterealibus, bire simplex, aquosa, paucum, aut nullum triticum recipiens, turbidi, recens, hyberna, acida, vetus, ac cor
98쪽
Carnium porro cacochyma sunt, salita om-carnennes, muria conditae,aut fumo exiccatae,pastaque additatiorem conseruationem occlusae, in e
testinis infarctς,candentibus prunis,aut craticu la excoctae, carbonatas irasaulas nominant. Quibus denus coctas adiugemus,non minus ac rasa uia. repetita crambe ventriculum offendentes: item etiam frixas, quae porro,allio,caepis,sinapi,a que aromatis condiuntur. Insalubres etiam sunt porcinae, hircinae, vaccinae, ac bubalinae m quod ad aues pertinet aquaticae, ac marinae fere omnes. His etiam accedunt anseres saginati, gallinae prouectiores, mateScortense p a es
learios vocant) siue sint Indici, siue etiam no-ca Tt
Piscium quoque marinorum cacochymi sunt, , , saliti,atque asseruati,aut nimium recentes, quo emtes lepram inducere autumant Fluuialium autem,' βο- quicunque limosis ac lutosis aquis uiuunt,an-:guillae, incae, lacertuli, carpiones, cancri, praeis ter quos improbatur ostreorum omne genus: seis
piR, loligines, polypi, quae malacostraea et ostracoderma generali vocabulo a Graeci ap. . .
pellantur. Ouorum praeterea cacochyma sunt,anserum o m.
atum, columborum, testudinum, atque Indi 'mi 'corum pauonum: haec enim postrema, elephan ticum morbum inducere, calculosque generare
99쪽
. Lac quoque insalubre est vetus,pridem extra- .ctum,ouillum, vaccinum coctum, farina delibutum . Nec minus etiam cacochymum , quod eo Butrum constat butyrum sale conditum, rancidum Ca- se seus item asseruatus, putris, tineis ac vermibus
Olera. Olera ver3 male sana sunt,crambe vinealis ac multo magis paludosa item atriplex,bera: denique quicquid herbarum hortis, vel aestuariis immundas ciuitatis aquas excipientibus succrescit. Mau a Fructus inutiles sunt agrestes omnes ac crudi: particulatim autem iugladis immaturae nucleus, Irin auellatia recens, sorba, me spila atque herbarum ' quidern,pepones, melones, cucurbitae,citrulli: quaeque mala insana, amoris appellantur: ex
quibus boni succi, nihil praeter refrigerationem elici potest.
ψleum. Caeterum quantum corpori noceat oleum ve- tus,nucum,aut cannabinu, id vero ab iis disquirendum est, quorum faeie huiusmodi cibariis plumbea pectus tussiculosum , totum denique corpus siccum atque aridum apparet. Quibus omnibus Celsi nonnunqua coqUantur tamen eo magis abstinedum erit, qud prorsus similem cum nostris corporibus inteperiem habere videntur: quia sensim, temporisque Pro cesib,persimiles humores,hoc est, deprauatos ac vitiose congerut qui leuissima quavis occasione putrescentes, grauissimos isterdum inductit
100쪽
morbos. Verum haec quidem cibariorum caco chymorii genera, rursus in alias species diuidenda sunt, quibus varia in corporibus incommoda quotidie superuenire percipimus.
res generant. R ilium igitur in corpore succum inducetes cibi,iis inutiles esse solet,qui mille morbis obnoxii,ac pauid delicatiores sunt: quique longioribus aut acutioribus aegritudinibus diutius laborarunt: quae siquidem a melancholia fuerint procreatae, pari etiam existente corporis constitutione ,ed sunt sane deteriores. Talia esse dixeris omnia placentarum triorum liborum ac pemmatum genera: atque adedis missis quaecunque triticea, eaque minus sermentata farina composita, butyrum, lac, caseum veterem, fructus recentes,aut etiam carnes recipiunt. His addendus est panis subcineritius, focaceus, sili gineus, non rite confectus. Praeterea lac decoctu, acidum, friato pane, aut farina in spissatum, tu ποῦ facula oryzacea, fabacea, aut cuiusuis leguminis λυhia. polenta ex amylo: oua frixa, aut agne indurata sua. Inter pisces autem ostrea,ac testacea fere Omnia Pisis . Ex carnibus ceruina,leporina, caprina vetuS,bu Cames.bula ac porcina. Iecur, lien, renes,atque intestina animaliu.Ex fructibus palmulae,castaneae,bulbi, sectis .