장음표시 사용
181쪽
3 quando autem non omniis no , sed vi quidem caliduin si ieidum,ut autem frigidum calidum, o quia quae miscentur corru- punt excellentias ad inuice, tunc neq; materia erit, neq;
s se tundum vero quod est potentia magis calidum quai rigidum, vel e contra, s secundum hanc rationem duplo calidum potentia, aut frigidum, vel triplo, vel se-lcundum alium tale modum. ιro Erunt autem mixta alia ex contrarijs, aut ex elementis, ii R elementa ex illis potentia quodammodo existentiis
Ir non ita vero, ut materra, sed secundum praedictu modum s
tionem, cum alierum et cmentum simpliciter actu, alterum autem potentia extiterit, s sed tum solum, cum & calidum et cmentum alteratum a Ii quos fri
gidi gradus admisit,& refractum frigidum calidi gradus aliquos recepit.
si Sic enim ob mutuam pugnam pro prias elementa actualitates amittunt, que omnium graduum integritat cm requirunt. 7 Vnde fit, ut neq; sola remaneat materia , neq, utrumq; element rum simpliciter actu praedominans cXistat, sed medium quid, sed mixtum resultet ex ipsis elementorum entitatibus, quae cum materiae capacitatem e X-pleant,novam, ac tertiam quandam susceperunt actualitatem .' Et quidem ut in hoc elementorum conuentuentitatis plus inest calidi,quam frigidi, aut plus frigidi, quam calidi,' sic etiam genitum mixtum in eadem proportione dupla,aut tripla, aut alia qua uis frigidum, aut calidum existit. φ Quamobremixta ex oppositis miscibilibus, seu potius elementis fiunt, atque t X mixtis educuntur elementa, quatenus ijs se- cuddum proprias entitates, ac poten- 'tialitates in existunt, quae cum amissas recuperauerint actualitates, prodeunt. Neque enim ex miXtis, ut ex materia
gignuntur elementa, quae simpliciter ad ea in potentia existat, sed eo, quo di-- Σimus
182쪽
Nimus modo, exeuntibus propter mixtorum resolutionem elementis. 33 Atq; vera sic accidit mixtio, illo vero modo generatio fit, qua ex materia simpliciter existente in potentia elementorum eductio contingit. με Quoniam:Vero mutuo agunt , & patiuntur contraria, ut prius determinatum est, i s cum actu
calidum potentia frigidum, & actu frigidum potentia calidum existat, i si si elementa miscibilia, quae has affectio
nes obtinent,determinata inter se haud proportionem habuerint, sed unum ex iis alterum magno superauerit excessu, minime quidem elem entorum mi Xtio, sed mutua eorundem permutatio acci
det. Φ7 Idem vero, & de alijs oppositis elementis intelligendum est. Quod si
aequales fuerint virtutes activae certa quadam sese proportione respicientes, earumq; nulla nimium excesserit alias, ex mutua actione proprijs corruptis clementorum actualitatibus efficietur mixtum, ex eorum in existentibus entitatibus noua supperaddita actualitate coalescens. Hoc autem certo quodam Ordine contingit; δὴ Nam primo transmutantur ad inuicem elementa, ac refranguntur, deinde vero ex his carnes , & ossa, aliaque huiusmodi prodeunt, quatenus tum calidi, tum frigidi elementi entitate alterata, eorum ultimaeit Et est ira quidem mixtio, illo vero modo materia, quod generatur. 34 Quoniam autem patiuntur contraria secudum eam, quae in primis, determinationem sis est enim actu calidum potentia i igidutii, & actu stigidum potentia calidum: 16 Quapropter si non coae quentur, mutantur in se inuicem
ret similiter autem, di in aliis
diu il utili li8 Et primo quidem elementa ita transmutautur, Is ex his autem carnes, & onsa, ta quae talia, calido quidem ficto frigino,frigido autem calido , quando ad meis dium veniunt.
183쪽
to Hie enim neutrum,mediuautem multa, & non india
at Similiter autem secum,&humidum,& alia talia secundum medietate faciunt camnem A audi alia huiusmodi. - 4s omnia aute mixte eo ora, quaecumque circa n edij locum sunt ex omnibus conseposita sunt simplicib us. a Terra enim inest omnibus, quia unumquodq; est maxime. & multura in proprio
terminari ipsa composita, solatri autem esse I mplicium acile terminabitam aquam.
i ultimae actualitates pereunt, atq; ex rei manentibus entitatibus ob nouam su- peruenientem actualitatem essicitur mixtum , quod mediae cuiusdam naturae est,&omni u miscibilium naturas redolet. Q Cum vero in hoc medio nullum simpliciter excedat elementum, haud unam, ac determinatam miscibilium proportionem obtinet, sed multiplicem,eorum, quae ad mlationem ve- niunt, mulciplici existente ratione.
Atq; eode modo siccum,& humidum, aliaque huiusmodi miscibilia ad certa
' mediocritate, ac temperiem ducta carinnem, os, aliaque similia faciunt. 3 Verum ut mixtorum natura, quam adhuc explicauimus,innotescat magis, omnia miXta corpora,quae in terris degunt, ex omnibus elementis constare demonstrandum est. Etenim terram
omnibus inesse mixtis id clare ostendit, quod eorum unumquodq; praecipue in terra, Vt in proprio,& naturali quiescat loco. Certum autem est illius id maxime participare naturam, in quo, ut in proprio inest loco. 3 Praeterea, & aqua in quocumque reperitur mixto . Nami substantiale mixtum terminari, & figurari debet, at sola aqua ex omnibus simplicibus corporibus ipsum Vnd sq: permeans mixtum reddit aptum, ut querit
cumu; facile terminum, & figuram si scipere
184쪽
scipere queat, ergo aquam omnia con-ltinent aeta. Deinde absque humido 'terra consistere nequit, hoc enim eam
coniungit, & quasi conglutinat, atq; si ex ea detrahatur humidum in puluere utique dilabitur,ac decidit, cum igitur in mixto insit terra, & ipsam quoq, in-:
esse: aquam oportet .is Atque has ob causas in mixtis corporibus terram aquam reperiri necesse est. Ex his ve- , & aerem quoq; atque ignem mixta . continere corpora demonstrari potest. si Nam aer, & ignis terrae , & aquae Opponuntur, siquidem aeri terra,igni vero aqua opposita est,' ea ratione, qua inter substantias ob affectiones, quas habent oppositio esse potest. 7 Quoniam igitur ex contrariis mutationes omnes prodeunt,' atque oppositorum lalia, nempe terra, ct aqua in mi Atis r fracta ob proprias deperditas actualitates insunt, & alia quoque opposita inesse, ut aerem,& ignem C portet. Quapropter manifestum est in uno quoiaque mixto perfecto omnia simplicia elemcnta esse. 13 Sed mixtorum ex elementis com- positionem testari maxime videtur ali mentum, quo mixta quaecumque ali, &nutriri solent . Etenim ex ijs unum quodque nutritur ex quibus constat, at omnia milita ea omnibus nutriuntura semen-
η Amplius autem, & terra sidne lium ido non poteit conis sistere,sed hoc est, q uod coni cinet; fi enim auferatue lex ipsa omninci humidum da cidet uti lis
1 Terra :igitur, & aqua pro pter has inexistunt causas.
s Aer autem, & ignis, quoniacotraria sunt terrae,& aquae. terra enim aeri, aqua ver igni contraria est,ut contingit substantiam esse contrariam substantiae . a 3 l. TM-ε. et Quoniam igitur generatio nes ex contrarijs lunt. 8 inexistunt autern altera exostrema contrariorum,s nece sse est ,&altera inesse. io Quapropher in omni composito .omnia simplicia ine
. τμ. s i Testifieari autem videtν,& nutrimetum uniuscuiusq;x omnia enim nutriuntur ijs ex quibus sunt,omnias in ex multis nutriuntur r
185쪽
tur uno solo nutr iri, ut aqua plantae,.inulti s nutriuntur ι
mixta est enim aqua terrae, ideo agricolae te niant, culumiscuerint irrigare. V . eia 2 Sin aurari:A
3 Quoniam autem est nutri. - mentum quidem materiae aut cres quod autem nutritur com- praehensum cum materia sor
- ui z tia . . . . aoq ldi rationabile iam solum simis plicium corporum nutriri agnem omnium ex se inui- cem generatorum, qu ad. xi modum, dc priores dicunt.
elementis, ergo,& ex omnibus constat. Patet maior, quandoquidem alimentuin eius quod alitur substantiam vi calo
ris transmutatur . Probatur minor, quia plantae naturam maxime terream nactae, quae unicum pro alimento p scere tantummodo elementum, ut aquam videtur, ex omnibus nutriuntur elementis. Etenim aqua admixta te rae aluntur plantae,easq; proinde colentes agricolae aquis irrigare terras, & Gmo aspergere solent, in quo quidem alimento cum duo in sint elementa, terra , & aqua, reliqua etiam duo aerem,& ignem inesse oportet. Quamobrem si ex omnibus elementis aluntur plantae, & id omnibus quoque mixtis competere manifestum est. Ex his quoniam alimentum eius, quod alitur materia est , ex qua transmutata depe ditau reparatur substantia, si id vero, quod suscipit alimentum, ut forma, ac species in materia existens se habet, ad quam veluti ad propriam finemrmutatio, ac nutritio tendit, ' rationi consentaneum est solum ignem ex omnibus corporibus simplicibus, quς mutua generatione Oriuntur, quemadmodum,& veteres aiunt Philosophi, nutriri, &ali. 3 Etenim solus ignis formae ratio nem maxime subit, aliaq: es ementa, ut propriam respicit materiam, quae agiatur Diuitigoo by Cooste
186쪽
tur in ignem desinit mutatio nutritionis dumtaxat nomine digna est, si large, & improprie sumatur nutritio pro
quacumque mutatione, qua ens perfe- Aius, ac formae rationem habens gignitur. Antecedens probatur,s nam ignis suapte natura sursum euolat, & ad terminum fertur, nempe ad concauum caelestis orbis,qui simplicia omnia,& sub lunaria continet, ac regit corpora, unumquodque enim ad propriam maxime regionem interna sic impellente natura mouetur; at id, quod terminat, & circumscribit formae, ac speciei rationem obtinet, vaga enim, & inde. finita existens materia ab ipsa regitur, ac terminatur forma, ergo ignis cum ad simplicium corporum formam, ac terminum feratur, formae,ac speciei rationem ad haec,qus&ipse continet corpora habebit. Ex his igitur omnia corpora mixta ex omnibus esse constituta elementis perspicuum est. Iam ortus, ac interitus nomen,&materialem explicauimus causam. Nuceorundem esticientem inuestigare cau
sam Oportet. Quod quidem facilius praestabimus, si quae de communibus generationis principijs alibi dicta sunt
loniam igitur quaedam corpora ortui,interit utq; obnoxia sunt, ut plan-Z a tae,
ro umquodq; autem Baldest ad tuam ipsius ferri in
II forma autem , Si species omnium in terminis.11 Quod igitur omnia eorp ra ex omnibus constituta sui simplicibus dictum est.
Tex. si x Quia vero sunt quaedam generabilia, & eorruptibilia,N
187쪽
est eirea medium loco,die endum de omni generatione similiter quot, &quae eius
principia: et Faeitim enim se singularia
considerabimus, quando de universalibus acceperimus primum . 3 Son t igitur,& numero aequalia, c genere eadem, quae, di
in sempiternis, di in primis: ' illud enim ut materia est,
hoe autem ut forma. 3 oportet autem ,& tertium adhuc adessers non enim sufficientia suae ad generandum duo, quem admodum neque in primis. a 3. Thoma . ' Vt materia igitur 'generabilibus causa est,quod possibile sit,& non sit. 8 Haee enim ex neeessitate sunt, Vt aeterna, haec autem non sunt ex necessitatu .
Iae, animalia, caeteraq; mixta, atque eo rum circa terram potissimum generatio contingit, consentaneum est, ut ante
quam de ijs, eorumque generationibus particulatim disseramus , communia ipsorum principia, & causas pertract mus. Sic enim facilius singularia cuiusque generationis principia contem plabimur,si comunes prius,& uniuersales causas acceperimus. 3 Necesse autem est tot numero principia esse, & inprimis,ac sempiternis corporibus,& in ijs, quae ortum, ac interitum subeunt, eademque genere quodam analogo inter se conuenire. ε Atque horum aliud quidem ut materia est, aliud vero ut
forma, F quibus, & principium adhuc
tertium addere oportet. si Neque enim ad rerum generationem effciendamo materia,& forma lassiciunt, sed ipsum quoq; essiciens requiritur, quemadmodum nec in coelestibus corporibus ad causandum motum ipsius orbis magnitudo lassicit, quae suscipiat motum, sedem ciens etiam principium necessarium est,quod caeleste corpus aeterno circumagat motu. 7 Materia igitur, quae in corporibus ortui, ac interitui obnoxijs inest, praecipua videtur causa ob quam esse, & non esse queunt corpora. Et enim quaedam ex necessitate sunt, ut corpora coelestia,quaedam ex necessita
188쪽
SECUNDUS. 18 Ite non sunt, ut chimera, & similia. sAtque horum illa quidem impossibile
est non esse, haec autem impossibile est esse, ψ quoniam ea, quae necessaria sunt, aliter se habere nequeunt. Quaedam vero esse, & non esse possunt, quemadmodum ea, quae ortum, ac interitum patiuntur, interdum enim haec sunt, inaterdum vero non sunt. Quamobrem
necessarium est ea gigni, ac interire apta esse, quae ad esse, & non esse potentiam habent. I Materia ergo e ob quam esse,& non esse corpora queunt. φε At forma , & species id est, cuius gratia generatio fit, ob quam substantia unaqusque propriam rationem,& quid ditatem habet, forma enim, & finis solo respectu,&consideratione differunt. s Necesse autem est,& tertium adesse principium, nempe generationis essiciens, quod omnes somniarunt Veteres, nullus tamen suffcienter expressit.
Quidam igitur statuunt res essici ab ideis, nempe a substantijs quibusda
materiar expertibus, quemadmodum in Phaedone Sucrates. Etenim ubi ille caeteros tamquam nihil loquutos redarguit, eorum, quae sunt quaedam esse formas , & ideas, quaedam quae ideas formasque participent, & unumquodque actu esse, propriamque ob nactam formam sortiri. denominationcm, susce
s Hortina autem haee quidem impossibile est non esie, Io quia non Νontingit eirea necessarium aliter se habere. II Quaedam vero esse, & non esse possibilia,quod est generabile,& corruptibile,quanaedoq; enim est hori quando que autem non est. I x Quapropter necessariu est generationem esse circa eorruptionem esse circa possibilia esse,& non esse. M Ideoq; ut materia quidem. haec est causa senerabiliburi IA ut autem cuius gratia forma,& speetes:haee autem est ratio uniuscuiusque substantis is oportet aute adesse,& territium ,. quod omnes quidem somniant, dicit aut tam Tis s2.
existimauerunt causam esse ad generandum formaru naturam, quemadmodum in Phaedone Socrates. x Etenim ille increpans alio
ut nihil dicentes, supponitruod sunt entium, haec quia
em formae haec autem particinatiua formarum, dc quod esse quidem unumquodque dieitur secundum formam, generari autem si cudum sa ceptionem. & corrumpi se
189쪽
ri tri 2 m: Lx 3 Quapropter si hηe vera su inas existimat ex nece is tale causas e ge, Ec generatio ii ,8c corruptionis. 4 Hi autem ipsam materiam ab hac enim esse motum. Neutri autem dicunt bene. 6 Si enim sunt causae sormae, errare non semper senerant conti irile,sed quandoq; quidem . quandoq; autem non, existentibus , & formis semisperAE participati uis
ptione autem oriri,& abiectione interire supponit. Arbitratur enim eX immaterialium impressione formarsi, proprias uniuscuiusque rei formas, quasi a dumis bratas quasdam earum similitudines,& imagines in materiae sinum defluere, itaque dum impressio illa perseuera res genitas subsistere, cum evanescit in t rire. Quamobrem si verat haec sunt
immateriales formas rerum Ortus, ac interitus causas esse necessario putat.
Α Alij vero eisiciente generationis causam intrinsecam esse opinantur, nempe materiam c qua bene disposita, &accidentium apparatu instructa proindeunt omnia , ct in lucem efferuntur.3 Sed neutra opinio vera est. si Nam quoad primam spectat , si separatae formae, di idear efficientes generationis causae sunt, quam ob causam perpetua,& continuam haud rerum generatione efficiunt, sed interdum quidem agunt, interdum vero quiesciit, cum perpetuo existant, eisque nihil desit, quominus Operentur,& materia semper in promptu sit ad excipiendas formas Θ Etenim idem eodem modo se habens semper facit idem , at aeterna illa rerum eNemplaria,cum nulli sint mutationi obnoxia,eodem pacto semper se habeat necesse est, nunquam ergo cessabunt ab inferendis formis in eandem materiam. Quoniam
190쪽
vero materiam haud alias, & alias perpetuo formas induere, sed unam,& eandem tempore atquando retinere videmus, separatas ideas efficientes generationis causas non esse fateri cogimur. 7 Praeterea in ijs, quae arte fiunt, praeter ipsas immateriales formas, primum aliquod principium mouens necessarium esse experimur. Etenim Medicus sanitatem facit,& magister scientiam inge. nerat, etsi sanitatis, & scientiae species, atq; idear sint, eaq; prorsus e X illat, quar& sanitatem,& scientiam recipere queant. y Idem vero, & in alijs contingit, quae ex arte operantur. Quamobrem si ars aemula, imitatrixq; naturae est, & in arte praeter formam, & ideam efficiens
repetiturun natura etiam praeter forma alia concedenda causa erit,quae genera
tionem efficere apta sit. 3 At qui materiam propter motum,& dispositiones generare dicunt, ij pro
fecto magis ad naturam conuenienter loquuntur , quam qui priorem tuentur sententiam . Nam id,quod alterat,&transmutat in rebus naturalibus, generationis causa magis est, quam id, quod absque motu se ipsum communicans generat, atq; in Omnibus, tam in ijs, quae natura, quam quae arte fiunt, id elle eLficiens aflerimus, quod alterat, ac transmutat. Qui autem materiam esse causam efficien-ν Amplius ἰautem in quibus.
dam contemplamur aliam causam est e.
8 Sanitatem enim medieut is cit,hscientiam sciens, existente,& sanitate ipsa, & scie
tis,& participatiuis, s similiter autem,& in aliis se
cundum potentiam operantibuI .
x Si autem materiam quis in quiat generare propter mo. tum naturalius utique diceret ita dicentibus.. a Alterans enim, B transso mans magis causa est generanti, 3 R in omnibus eonsuevimus hoc dicere essiciens, similiter,& m iis .quae natura,& in ijs, quae ab arte furit, quod utique motivum.