장음표시 사용
161쪽
ar Quapmpter impossibile est v mnem acrem calidum esse, fimul enim idem caliduni, ε ωguium erit.
er ambo dem erit,& aliqua 't alia materia communis ia
distinctamque habent natu nam, qua re aliquam oportet esse conti arietatem,& differentiam, penes quam eorum sumatur distinctio , atque hiatus quiadem contrarietatis alteram Paertem' num possidebit elementum-, u Iteram autem aliud, ut si contrarietas sit ca
lidi , & frigidi inerit igni calidum, fru
gi dum autem aeri vi Cum ergo inter haec transmutatio elementa fit, per manente aere, ipsius quoque permanet frigidum, sed facta in ignem mutati ne , & ipsius inesse calidum oportet, ergo simul contraria sunt calidum, & ΚΘgidum; quod tameta absurdum,& impossibila est .ci Nee vero dicendum est tum ex aere fieri ignem, cum idem ex stens aer calidus fit. ' Ignis enim g
neratio alteratio esset, in accidentibus dumtaxat mutatione facta tat id allere. rein conueniens est. 9 Eodem modo si ex igne calido fiat aer, in contrarium transmutatio erit, δ' quamobrem aericontrarium inerit, & frigidum quid aer ex necessitate erit. Non igitur fieri potest, ut LX aere facto calido existat ignisi proprium enim , ac naturale frigus se uabit ignis, sicque opposita lanuli ne runt calidum ,&frigidum . Exqu bus manifestum est quid aliud subiectu idem existens clamentorum transmu tationi subi Di,atq uc aliam rebus D m a tr
162쪽
bus materiam substerni, quae cum Omnia potestate sit, in ea transmutari sua iapte natura queat iu 3 Eadem vero, quae aere elementum rerum non esse probat ratio,& nullum quoq; ex alijs elementis esse materiam, ex qua omnia fiant, necessario conuincit. Verum & id falsum omnino est rerum materiam aliud quippiam esse compus ab elementis seiunctum , veluti quoddam inter aerem, & aquam, aviae rem, & ignem medium, his quidem crassius, illis vero tenuius existens. Nam si medium sit corpus inter aerem , & ignem, ex necessitate aer, aut ignis erit, cum proprijs, ac naturalibus corum; affectionibus, atque si nec aer, nec ignis est, proprio ignis calido, proprioque aeris humido destitutum erit.
, At cui priuatio alicuius inest, & oppositum quoque inest, cui alligata sit priuatio, ergo frigidum, & siccum m
dio inerunt corpori , ipsumque terrae elementum constituent .66 Quare nul Ium inter clemcnta medium videtur corpus infinitum,omniaque continens,sed aut unum ex elementis est,aut fictilium
uid absque ulla ratione temere conis
Ex quibus manifestum est , si nul
lum sensibile corpus ab elementis seiunctum existit, ea dumta Xat corporea,
ri ridem linteis est ratio da mnibus, quod non est vG horum,ex quo omnia. ' l τα --
a Se neq; aliud aliquid pereter haec, velut medium aliis quod aeris,& aque,vel aeris, di ignis his autem trassius,il- is autem tenuius. Erit enim illud aer,dc ignis' cum contrarietate.
6 Quapropter non eontIngie illud solum esse unquain ut inquiunt quida, infinitum,&continens , similiter igitur quodeuntq; horum aut nullium. Tex. II.
r Si igitur nullum est sensibile prius his, haec utiq; erunt
163쪽
3 aut baee quidemῆ here autem n ,ve in Timeo into seri psit.
I Quod igitvrtransmutari in licem necesse e emostra tum est prius, di quod no li- militer celeriter aliudex alio dictum est prius,quoniam habentia quidem cognatrone, citius generantur ex se inutiacem, iron habentia autem tardiu . 2 Si igitur cotrarietas una est, secundum quam transmuta tur necesse est duo esse.
3 blateria enim medium est insensibilis, & inseparabilis exi liens. QuonIam autem plura videntur ecte, duae utique ei quae minimae. ς Duabns autem existetibu , non possibile est tria esse sed quatuor quemadmodum viis
6 Tot enim coniugationes eis runt.
' sex enim mistemibus duas impossibile est generari,
& simplicia elementa esse, quae super
tius statuta fuerunt. ' Quare, aut ea semper manere, atque immutabili aesa se oportebit, quemadmodum asseruit Empedocles,'aut omnia vicissim per mutari apta esse, ut certa persuadetr tio, 3 aut mutab l l la quaedam esse, qua dam vero immutabilia. ut Plato in Ti-
omnia igitur inuicem transinutari clementa oportere demon stratum prius est, atque etiam haud aeque celeriter ex alio nasci aliud, quoniam quae communem sunt nacta qualitatem, celerius ex sese mutuo oriantur, quae vero nameta non sun tardius ' Ergo si una tantum contrarietas sit, per quam mvistationem subeant, duo sint elementa necesse est. 3 Etenimimateria prima, quae singulis subest formis , di ex se pura potentia est , elementorum haud quaquam auget numerum, sed insensi-hilis, & ab ipsis contrarijs inseparabilis existit. 6 At quoniam plura videntur esse elementa, duae utique ad minimum
contrarietates erant. s Duae autem cum sint contrarietates, tria dumtaxat
elementa esse impossibile est, sed qua, tuor ex necesstate esse oportet. 6 Tot enim primarum combinationes qualitatum , quae elementa constituant fieri possunt. 7 Sex namque cum sint, ex his ... duae
164쪽
duae, propterea quod interjsese opponantur, elementum haud ullum essicere queunt. 3 Sed de his dictum prius est.
Verum quoniam ad inuicem omnia transmutantur elementa, eorum ali
quod absolute primum statui non pos
se, ex quo immutato, ac permanente caetera fiant, Ostendendum est. Nam si primum daretur, id vel unum extre morum esset, vel unum mediorum. Vnum igitur extremorum, quae sunt ignis, ac terra esse nequit, quoniam omnia ignis, ac terra essent. Manifesta
haec sequela est, nam id, ex quo aliquid fit, illius tota substantia est, quod fit, ex consensu Veterum, quare si ex igne,
aut terra fiant omnia, ex necessitate ignis, aut terra erunt. 3 Nec vero id primum aliquod mediorum elementorum, quae sunt aer, & aqua statuendum est, quemadmodum aiunt nonnulli ex
aere fieri posse ignem, & aquam, ex
aqua terram,& aerem, extrema autem,
quae sunt ignis, & terra in sese permutari amplius apta non esse .LVt igitur haec euertatur sententia. 6 Supponendum est elementa quatenus in rectum procedunt, in infinitum progredi non Posse,alioquin in eodem elemento infinitar concedendae essent contrarietates, ut inferius patebit. s Sit enim terra, T, aqua, L aer, A, ignis , I. si Iam si aer, A, trans-
8 De his igitur dictu est prius.
Tox. 3s I Quod autem quoniam transmutantur ad inuicem,impossibile est principium aliquod e steliorum , aut in extremo. aut in medio ex his manifestum est.2 In extrem Is igitur non erit, uoniam ignis, aut terra et ent omnia, Si eadem est ra tio,ae si dicanHis ex agi eia terra esle Omnia. 3 Quod autem neq; medium ἰvt videtur quibusdam, aer quidem, & in ignem transimulatur, & in aquam, aqua autein in aerem , & in terra, vitiina autem non amplius in se inuicem. oportet enim stare, & non infinitum ire hoe in recti tu .dine ad utram infinitae enim
1 Sit enim terra, in quo Daqua in quo, ae in quoi Α, isnis in quo, I. 6 Si ergo, A, tralasmutatur in
165쪽
quae A, I: 1 sint haec albedo , & nigredo. 8 Rursus si in ia& A, erit alia;
si vim enim idem,L,Sc I: Io Sint autem feeitas & humiditos, S, quidem' siccitas, H, autem humiditas: I3 Quapropters quidem ma orire album,erit aqua humida, S alba , Ia lin autem nigra erit aqua , in contraria enim transmutatioris Necesse est igitur, aut niis pram, aut albam esse aquam: si itaque alba primum.
24 Similiter igitur, & ipsi I,
ipsum S,inexistet siccitas. is Erit igitar igni transmutavitio in aquam,contraria enim existitia 6 Ign s enim primum quide
nt ger erat, deinde autem se Lus,aqua autem humida, deis inde vero alba .
omnibus ex se inuicem erit a transmutatior l38&in his, quia & terrae ine- runt reliqii alti duo cognata, ani erum, & humidum,haec enim nondum coniuncta meis
A, transmutetur in ignem, I, competet igni contrarietas inter ipsum,& aerem: sit autem contrarietas haec albedo, &nigredo, adeo ut aer sit albus, ignis vero niger. η Rursus quia idem aer mutatur in aquam, L, alia inter ipsum, & aquam existet contrarietas, ab ea, quam cum igne habet ,-distincta, 9 neq; enim idem iunt aqua, L,& ignis, I: φ si vero contrarietas haec siccitas,& humiditas, & dicatur siccitas,S, humiditas, H. xi Si igitur cum in aquam mutatur aer, quae inerat seruatur albedo, existens humida, & alba erit aqua, si vero non seruatur, sed perit, quoniam in c5trarium mutatio est, nigra ex necessitate erit. Quare, aut nigra,aut alba erit aqua; sed albam esse dicamus .i 'Eodemodo,& in igne, I, siccitas, S, in existet, atque ob eam opponetur aquae. Erit igitur inter aquam, & ignem mutatio, propterea quod inter sese opponuntur.
Etenim ignis primum quidem niger
erat, postea aut e siccus euasit, aqua vero existebat humida , indeq; alba facta est. 7 Quapropter manifestum est omnia vicissim permutari elementa apta esse, δὴ & quia terrae insunt nigredo, &humiditas, quae in alijs haudquaquam elementis iunctae reperiuntur, singula inuicem transmutari posse elementa patet,absque eo,quod eorum ullum sit absolute
166쪽
absolute primum, ex quo alia dumtae
xat elementa fiant. At vero elementa, quatenus in reis istum procedunt, in infinitum progredi non posse,ut suppositum antea est, nunc demonstrare oportet. Etenim si id co- tingeret, in eodem elemento infinitae contrarietates inessent, hoc autem ab . surdum est,ergo in infinitum progrcdi, cum transmutantur elementa nequc M. Sequela maioris probatur nam si igni S, I, cum mutatur, nec retrocedit in aerem transiens, nec orbem conficit in terram conuersus, sed in aliud quia. tum desinit superius existens elementum vocatum, PS, contrarietatem alia praeter dictas inter ignem, I,& clementum, P S, constituere oportebit , I quandoquidem elementum, PS, ab inferioribus elementis, Τ, L, A, I, esse di. stinctum supponitur-q Sit ergo contra ἀrietas inter ignem I, & elementum PS,
B, & M, ita ut igni insit B, & ipsi P S, insit B M. s Omnibus igitur elementis inferioribus T, L, A, I, in erit ipsum B,
cum elementum PS, in ignem,&ignis in aerem, de aer in aquam , & aqua in terram mutari queat. si An vero quatuor elementa in quintum elementum mutari possint, nondum ostensum est: τId autem plane constat quod si clementum PS, in aliud transinutetur clemeni tum,
a QMd amem in infinitum non possibile est ire, quod ostensuri ad hoc prius vι nimus, malu hessiim est ex his. E Si enim rursus ignis in quo I, in aliud transmutatur, Ecnon reflectetur,ut in PS, eontrarietas quaeda n in I,& P S, alia exi liut praeter dictas. 3 nulli enim idem supponitur T, A,Ioptima PS.
4 Sit ergo ipsi quide I, ipsum
B,ipli vero P b,ipsum M B. 3 Ergo omni bitam existet, LL, A, l, transmutatitur evinxin se inuicem os sed hoc quidem si nondum demoliitratum:' Sed i Ilud manifestuiri, quod si rursus, l) S, in aliud, alia et iteontrarietas, S ipfir inerit, & Ii
167쪽
8 si in iliter amem sen per eum appositio cotrarietas. aliqua exiliet ij quae ante. s Quapropter ii infinita,con trametates inlinitae uni tueristentato si autem hoc,non erit, neque terminatum este aliquid
ex alio, tot transire contrarietates, & amplius plures. I E in apropter in aliqua quiadem nunquam erit transnru
tatio,ut si inlinita media sint. necesse autem est, liquid eiuin fin ita elementa. x 3 Amplius autem neque ex aere in ignem, siquid ein i ii nim contrari tate .
vnum , necesse enim omnes existere in inferioribus quidem eas, quae superiorum. nis autem t as,que iustriotu. a Philostonus.
tum, alia in erit contrarietas,& elemen
to PS,& igni I, alijsque inferioribus
elementis ;)jatque similiter continget, si aliud apponetur elementum, noua enim,& inferioribus elementis contra rietas competet.' Quamobrem si in infinitum elementa procedunt, infinitas in eodem elemento contrarietates fateri cogimur .. 0 At si hoc verum sit, nullum utique definiri elementum, aut ex alio gigni poterit. Neque enim infinitas existentes in eo 'contrarietates compraehedere , aut percurrere licebit, neque infinitarum mutatio contrarietatum perfici unquam poterit. x Neia cesse autem est, si ex alio elemento aliud fieri debet, infinitas, quae insunt, contrarietates pertransire. Quamobrem quaedam, ut extrema elementa inuicem nunquam transmutabuntur , infinitis med ijs existentibus elementis, quae eX nece late percurrit mutatio, ut ab evitremo ad extremum perueniat eleme tum . Praetereaan ex'medio e Xtr
mum fiet elementum, ut ex aere ignis, cum infinitar in quolibet elemento comtrarietates existant, quas in permutatione destr ui, ac interire oportet. H Deinnique omnia unicum elementa cflcnt. Etenim omnes superiorum elementorum contrarietates inferioribus com
peterent elementis,& quae inferioribus insunt
168쪽
SECUNDUS'. I 6 Iinsunt ipsis quoque superioribus con
uenient, propterea quod infinitas v. numquodque sibi elementum , atque omnes proinde contrarietates vendicat. ys Omnia igitur unicum elementa erunt,quae ob in existentes inter se contrarietates differunt. Sed iam ipsum redarguere Empedoclem oportet,qui elementorum mutua renuens permutationem in varia incidit absurda. Et admirabitur non iniuria aliquis Empedoclem, quomodo proprijs consentiat dictis, cum plura elementa
corporum inuehit, eorumq; permutationem ad inuicem negat, comparari tamen, & conferri mutuo elementa posse affirmat. Hanc etenim clare pro nunciat sentetia in , dum interse aequa
lia elementa esse dicit. Verum ut sibi ipsi haud consentire Empedoclem ap
pareat, e X mutua elementorum comparatione mutuam quoque eorundem Permutationem ex necessitate deduci
ostendendum est. 3 Si igitur aequalia,& inuicem comparabilia sint elementa i
ratione quantitatis, quam obtinent, id ex eo cotinget, quod tanta sit portio materiar, ac substantiae unius, quanta est alterius. 4 Et hoc modo unus pugillus aquae decem aeris pugillis conferutur, quia communis utrisque materia
I Admirabitur autem aliquis dicentes plura uno clementa corporum , ut non trans mittentur inuicem, sicut Empedocles inquit, quomodo contingit eis dicere,comparabilia esse elementa. 1 Sed tame dicit sie,haee enim aequalia omnia. 3 Si ergo secundum quXnt lanecesse est idem aliquid esse existens in omnibus comparabilibus, quo mensuraIItur. a Philop-4 ut si ex aquae hemina meis rint heminae aeris decem, idem igitur aliquid erant ambo, si mensurantur eo de.
169쪽
quantum ex quanto,sed quatum possunt .s veluti si hemina aquae aequaliter potest in Diei dare , &
. decem aeris, S sic se dum quantum non secundum quod quantam comparabi
lia,sed secundum quod pos-funt aliquid r' erit ergo,& non quanti meissura comparare, & potentia, sed secundum proportiones verbi gratia, ut hoc calid hoc assum.
ac substantiae portio inest,ob quam sese
vicissim metiri queunt. At hanc elementorum aequalitatem compraehendere idcirco possumus, quia eorum transmutationem cernimus, atq; e X uno aquae
pugillo decem aeris pugillos fieri quo
tidie videmus, sic enim quae elementis subi jcitur materiam ad varias eoru dem magnitudines contrahi, extendiq; pu tamus,ergo si ratione quantitatis aequalia sint elementa ad inuicem ea transmutari posse fateamur necesse est. Neq; enim quis es ementa eadem actu esse praedita magnitudine auderet affirma. re,cum certissima Oppositum experientia demonstret Quod si elementa ra tione quantitatis, ac substantiae com parari nequeant, ita ut quantum ei dicatur aequale, quod ex quanto est, sed qualitatis, & potentiar, virtutisque habita ratione conferantur; aut seruata eadem qualitatum specie comparatio fit, quia licet aequalia ob quantitatem, ac substantiam sint elementa,non qua talitates, sed potentiar, quibus agunt, conferantur, si ut si quaeratur utrum
tantum possit in frigidare unus pugillus aquae, quantum possunt decem pugilli
aeris; 7 aut nec habito quantitatis mclara nec potentis, virtutisque eiusdem
speciei respectu, sed attenta dumtaxati proportione, quae inter diuersas inesti qualia
170쪽
qualitates , ut si quaeratur utrum hoc tantum sit calidum, quantum hoc. al-hum I aut oppositis acceptis qualitatibus, quasn eodem conueniunt g cnere, Ut si quaeratur, utrum codem modo sit
calidus ignis, quo fiigida est aqua, '
Si igitur inter ea comparatio fiat, quae diuersas obtinent qualitates, ut dicamus ita hoc calidum hinc, sicut hoc album , qualitatum profecto similitudinem, & quantitatum aequalitatem indicabimus. At si id accidat ea, quae con feruntur potius similia , quam aequalia dicere oportet, cum tamen id abnuat Empedocles, qui comparari sic elementa censet, ut aequalia prorsus dicantur. si Si vero comparentur elementa, non ob qualitatum , ac potentiarum prO- portionem, sed ob earumdem mensura eadem seruata specie , tantumq, variato gradus ut certam ignis quantitatem aequalem cum maiori quantitate aeris obtinere calorem dicamus, absurdum est , sic existentia clementa inuicem transmutari non poste. Q Etenim qualitates eiuldcm speciei, quia in eadem, & communi insunt materia , secundum magis, ac minus di ac runt; at quae communem obtinent materiam transmutari vicissim queunt, ergo si es ementa Ob easdem magis, minusue differetes qualitates aequalia sunt, mutuam permuta. X a tionem
8 Hoe autem , ut hoe sisnificat in quali quidem lutule,
s In eo nueniens Igitur videis tur, s corpora immutabilia existentia , non proportione eo parabilia sint. 1ed menia sura potentiarum, & eius, quod est esse aequale calidu. aut simile ignis tantum, &aeris multiplex. io Idem enim plus, quia eiusdem sit generis, talem habe