장음표시 사용
21쪽
Ir Quapropter quicumq magis versati sunt in naturalib. ni is possum sus ponere in li incipia , quibus multa' possit ut complicareοῦ natat ilit ilix inii autem ex multis rationibus minime contemplatiui existentium sunt, ad pauca in i picientes tacilius enun crantu
Tex. 8.ι Videbit autem quis, & ex his , quantum differunt, qui naturaliter,& qui logice con fiderant.
. iv De eo euim,quod est, indi- ,- uisibiles csse magWiiudines, tu quidem inquiunt,quod ipse itiangulus multa erit.
queunt, cum exsuperfici bus non nisi solidum quid, mathematicum, de sine materia, nulliusque physicae qualitatis
particeps oriatur. ἔφ Hanc vero ob ca
sim hi Philosophi a veritate magis aberrarum, quaeq; manifesta sunt minus cernere potuerunt, quoniam experietiam, quae philosophiς parens est,neglexerui, di a rebus, qua 1 ub sensum cadunt ad marhematicas,& intelligibiles conte Plationem avocarunt. Quamobrem qui diutius circa rerum naturalium , ac sensibilium speculationem versati sunt, eiusmodi principia, quibus facile ad aptentur ea, quae sub sensum cadunt, perspicere magis , & statuere possunt. Qui vero a mathematicis disciplinis profecti communes dumtaxat rationes considerantes,consultis haud quaquam sensibus, & experientiae adhibita fideres naturales contemplatur , ad paucos respicientes effectus, quibus earum innotescit quid ditas, temere, & absq; dili genti perscrutatione de rebus naturaliis
Ex x quibus manifestum est quatum differant in veritatis inuestigatione, qui res naturales earu sensibilibus obseruatis effectibus considerant, & qui haud propriis, sed communibus, abltracti Mirationibus utuntur .ri Etenim Plato e κ
co probat indiuiduas esse magnitudia
22쪽
nes, quod aliter sequeretur id eam trianguli in plures triangulos diuidi, quod
tamen repugnat ideae, quae suapte natura indi ui stibilis est. 3 Democritus veroa roprijs,atq; naturalibus idem rationibus persuadere conatur,quemadmoduin progressu patebit. Sic autem arguit ad indiuiduas statu edas magnitudines. 4 Si corpus unumquodq; ex indiuiduis corpusculis conflatum non est, sensibile aliquod fateri corpus , sed magnitud, nem Oportet, quae in omnes partes diuis bilis sit, & suapte natura in Omnes par
tes diuidi queat. , At si diuisio haec in
actum reducatur, quidna erit id, quod diuisionem effugit Θ 6 Si enim omni ex parte diuisibile corpus est, idq; corpori sensibili suapte natura competit, nulluviique accidet impossibile ex eo, quod actu aliquando in omnes partes diuisum esse dicamus, siue tota simul diuisio fiat, siue tantum successive accidat. Neque enim ullum sequitur absurdum, si id, quod actu esse potest, in actu ais liquando esse ponamus. , Quare & si per medium posse diuidi corpus asseramus in conueniem non erit, si per me dium actu diuisum sit . a Atque eodem modo si corpus suapte natura omni ex parte diuisibile sit, nullum sequetur ab . surdum ex eo, quod actu in omnes partes diuisum etaistat, quemadmodu nec
3 Demoeritus autem videbi. tur Vtiq; propriis, ac naturalibus rationibus persuaderi: manifestum aute erit, quod dicimus,procedentibus.
Habet enim dubitationst, si si quis ponet corpus quod da
quaque diuisibilem , & hoc possibile. t 3 Quid enim erit,miod diutis sonem effugit 6 Si enim omniquaq; diuisibile eit & hoc postibilest. sue simul sit hoc omnino diuisum & si non simul diu iri sum sit, siue hoc fiat, nu uerit utique impossibile. mapropter & seeundu ip
sunt medium similiterrg Et omnino etiam,s omni ex parte natura est diuisibile. quamuis sit diuisun , nullum ei it impossibile samim: s Quoniam neq; si tu dicem
23쪽
fuerint, ullum est impossibi te, etsi sorsitan nullus utique diuidet. so Quoniam ergo omniqimq;:i tale est corpus,dividatur. 'i Quid igitur erit reliquum ni minaes . Ia, Non enim est possibile: porrit quippiam non diuisum, kiae at auicin omniquaque di. nisibile. Is At vero,si nullium erit cor pus, neq; magnitudo, diuisio autem erit,aut ex pultis erit,ti sine magnitudine ea erui, ex quibur componitur, aut mihi I prorsus: quare, &lῖge- nerabitur ex nihilo, & si erit rompositu/c ipsum ritq; uni uet u rahi nisi apparens.
x Similiter autem e fi suerit ea punctis, non eIit 2uantu.
si in infinita infinities diuisu fuerit. Quaquam fortasse reperiatur nemo,qui eiusmodi corpus in omnes actu partes diuidat. φ Quoniam igitur sensibile corpus omni ex parte diuisibile est, ipsum in omnes actu partes diuisum esse ponamus. 3 Quidnam erit id, quod facta diuisione remanete an magnitudo Θ At hoc impossibile est. Neque enim corpuS, ac magnitudo in omnes actu partes diu sionem recepisset;i supponimus autem Vnam quamq; magnitudinem suapte na
tura diuisibile esse Quod si id, quod
facta diuisione remanet, nec corpus, nec magnitudo est, aut ex punctis diuisio erit, aut ex nihilo. Si eApuistis,magnitudine carebunt ea, ex quibus conflatur corpus, atq; ex ijs costabit magnitudo, que sunt magnitudinis expertia. Si vero ex nihilo contingat diuisio , ex nihilo fiet corpus, atq; ex nihilo erit compotatum ; ex ijs enim unumquodque fit, ex quibus constat. Quare & ipsum utique totum sensibile corpus nihil erit, sed quandam essentiae dumta Nat umbram, di imaginem habebit. M Praeterea si corpus, di magnitudo constet eX punctis, expers magnitudinis erit,at hoc manifestam inuoluit contradi tionem, Ergo eκ punctis esse corpus, & magnitudo n quit. Sequela maioris probatur, nam si ex punctio conflatum corpur magniti A. dinem
24쪽
dInem haberet, ijs detractis imminuererer magnitudo, & additis augeretur. s At cum In eadem sese magnitudine tangunt puncta,& simul existunt, unaq; magnitudo est, maius haud ipsum reddunt corpus. Si enim in duas, vel plures partes dissecetur continuum, pluraque auferantur puncta, nec maius, nec minus totum redditur continuum,iqua prius esset. V Quare etsi omnes ablatae partes , omniaque simul existant puncta, haud unquam essicient corpus, quod masnitudinem habere queat. 3.
Verum si quis dicat peracta diuisione
quasdam particulas relinqui similes r mentis, quae e nonnullis dissectis Nporibus decidere videmus, itaque coripus aliquod e magnitudine abIcedere; eadem redibit quaestio, quonam modo
diuisibile id sit, quod corpore dissecto excidit. Quod si id, quod abscedit,
corpus non sit, sed forma quaedam, & affectio separabilis, ipsaque magnitudo ex solis concrescat punistis, aut quia husda alijs sese tangentibus indiuiduis, o idem fateri cogimur absurdum ex ijs
magnitudinem constare, quae sunt m gnitudinis expertia. 3Prs terea si diuisa magnitudine remanent puncta a quemnam occubant locumὰ occupare quide necesse est, quoniam ex ijs confata ma
gnitudo in loco inerat. At quomodo
a Quando enim tangebant se in una magnitudine, & vinna erat magnitudo, di simul erat, nihil faciebant maius ipsum totum: i5 Diuiso enim in duo,vel plura,neq; maius,neq; minus est ipsum totum,quam prius. ret Quare si etia omnes simuIpositae suerint, nullam faciet
ra,diviso corpore fit,& sic ex magnitudine corpus.quoddam abit eadem ratio, Cud
quomodo diuisibile. Is s vero non sit eo uti Ted
sorma aliqua separabilis, aut passio,quod recessit, & est ipsa magnitudo puncta,vel tactus hoc patientes: .
ao in eo nueniens est ex no nia I gnitudinibus magnitudine inisse. 2I Amplius autem ubi erui cimmobilia,Sc mota puncta a PHispou δ.
25쪽
Ση Quapropter si quidem estinipostibile ex tactibus aut punctis esse magnitudinem, necesse est corpora indiuis-bilia est,atq, magnitudines.
ea, quae nullam dimensionem habent, vendicare sibi locum apta sunt ξ Man, festa contradictio haec est, ergo ex diuisione magnitudinis haudquaquam supersunt puncta . Deinde aut relicta mobilia sunt puncta,aut immo bilia. Ne dicas immobilia, quo modo enim ad constituendam magnitudinem moueri poterunt ρ Nec mobilia esse affirmes, quoniam solis corporibus ad locum ferri competit, ergo pundia non sunt, quae diuisa magnitudine cxistunt. Deniq; ea , quorum interuentu fit tactus, semper differunt ab ijs, quae se tangunt, ut inductione manifestum est, idemque in
diuisione accidit, ut qua cumque diuidi penes aliquid distinctu in soleant. Si ergo med ijs punctis sese magnitudines tangunt, ac diuisionem subeunt , quid aliud praeter puncta in quacumque magnitudine assignabile erit Θ Quare druisa magnitudine haud relinquentur puncta,sed alia, penes quae tactus, & diuisio fiat. Haec igitur ijs accidunt absurda, qui sensibile unumquodq; corpus Om- ni eX parte diuisibile asserunt. M Quam ob rem si fieri nequit ut ex affectionibus sese tangentibus, aut punctis magnitudo,& corpus sensibile constet, ex indiuiduis necessario corpusculis, & magnitudinibus conflatum erit, quarum coalitu, abscessuque rerum Ortus, ac intelia
26쪽
ius perficiantur. M Verum & ii,qui indiuidua haec a struut corpora, maximiS, ac pluribus premuntur dissicultatibus, de quibus suffcienter alibi considera.
tum est. Sed quae afferunt argumenta in praesenti dissoluere oportet, ut propositam de rerum ortu, ac interitu controuersiam dijudicemus. Quam brem iterum, quam Democritus Pr posuit dubitatio repetenda est.' Aduertendum i autem est omne compus sensibile secundum quamlibet sui partem diuisibile ,& indivisibile esse. Nam potentia diuisibile es quia omnis in eo assignabilis pars subire diuisionem potest a 3 actu vero indivisibile, quia diuidi actu secundum quamlibet sui partem nequit. Non enim corporis Tensibilis unaquaeq; pars, ita diuidi potest , ut amplius nulla diuisibilis remaneat , sed quacumq; diuisione facta vlterior semper fieri diuisio potest. ε At corpus sensibile secundum quamlibet
sui partem diuisibilem potentia non esse , sic Democritus probare conatur.3 Si fieri potest , ut corpus sensibile omni ex parte diuidatur, diuisum actu omni ex parte aliquando existat, non quidem ut si nul actu secundum quamlibet diuisum partem, atque in diuisum sit, sed ut proi s i somni ex parte diuisu fiat. si Iam quid piaeter puncta diuisio- .
non minus accidit impossibile, eosideratum autem est de his in alijs. is sed hare solitere tentandii est:quapropter rursus a prin cipio dubitationem dicere oportet.
Ne. NI omne imitur eorput sentabile esse diuisibile fecundum quodcuque signum ,& indiuisibile non est absurdum: Hoc enim potentia diuisi
Esse autem sinul omniqua que diuisibile potentia imis possibile videtur esse.
s si enim possibile, Se si sacnon tamen visit simul ambo actu,in diuisibile,& diuisinn, sed diuisum secundu quodvis signumt
27쪽
ην εe in ine rporeum e maptum erit ipsum corpus, a & generabitur utiq; rursus.
aut ex punctis, aut omnino ex nihilo.
s Et hoc quomodo erit possibile
Io At vero,quod diuidatur inseparabiles,& semper in minores magni trudines,& in semotas, bc separatas manis stum est.
uidenti erit infinita in minu tas partes sectio,neque simul lpossibile est esse diuisum se- lcunduin omne signum, non ι
enim possibile est sed vim aliquid.
,x Neeesse est igitur inserabi, les inesse magnitudines inui. sibiles,
i 3 N praeserthri si erit genera
.' tio.& corruptio haee quidem segregatione, illa veto cau- gregationei
. . Lirin . . I4 Ratio igitur, quae cogere videtur esse magnitudines insecabilis, haec est. I Quod aute latet ob ratiociis uaasn qua latet dicamus.
ne eorporis facta remanet Necesse quidem fateamur est in ea dissolui co Pus,qus expertia corporis sunt. Et quoniam ex ijsdem constat unumquodque penes quae dissolutio fit, 3 ex punctis, aut ex nihilo prorsus oriri corpus sensibile oportet. s At hoc quisnam fieri posse constanter dicet ξιο Manifestum praeterea est sensibile corpus in eas diuidi partes, quae per se, ac seorsim existere queunt,& in minores perpetuo magnitudines , quae distantes loco, destium, consistunt , quousq; sectio ad exigua perueniat corpora, quae amplius pati diuisione apta non sint are necis, qui successive diuidit in inlinitum procedit, nec fieri potest, ut secu dum quamlibet partem sensibile diuisum existat corpus, sed in eas tandem incidit sectio partes, quae diuidi vit rius nequeunt. Necesse igitur est i diuidua, fateri magnitudines, quae ob exiguitatem oculorum effugiant senis sum,Soli'; dumtaxat lumine percussae appareant. δ3 Atq; has insuper magni,
tudines astruere ortus, ac rerum in te
ritus videntur, cum ijs coeuntibus gignantur omnia, ijsdemq; secretis in te reant. HHaec autem Democriti ratio est, quae nos ad indiuiduas asserendas magnitudines urget. is Sed latens est in hoc argumento aperiendus error.
28쪽
ic Assero igitur quoniam in magnit dine haudquaquam actu insunt puncta, quae simul cohaereant, partim qui dem magnitudinem in omnes partes esse diuisibilem, partim vero non esse. Etenim magnitudo secundum quamlibet partem , sic diuisa non est, ut amplius nulla diuisibilis remaneat. 7 Atqisi hoc fateamur, etiam ubique actu, &in qualibet magnitudinis parte inesse punctum fateri cogimur, sicq; necessa. rio diuisionem magnitudinis ad nihil terminari. δ' In quacunque enim assi. gnabili parte actu in erit punctum, ac proinde, aut ex affectionibus sese tangentibus , aut ex punctis magnitudo constabit. At vero magnitudo, P tentia' quadam successione in omnes partes diuisibilis est RQ in quacumque enim eius parte sumere punctum licet, in quo diuisio fiat, omniaque eiusdem conditionis puncta sunt, ut inlijs fieri diuisio possit. R Accepto autem puncto, in quo diuisio contingit, immediatum aliud sumi punctum nequit, in quo similiter accidat diuisio. Neq; enim simul cohaerent in magnitudine puncta, actuq; proinde in quacumq; eius parte non insunt. Quod si secundum actu inexistens punctum diuisibilis ma gnitudo ellet, & secundum aliud quoq; punctum cohaerens diuidi posset , cum
cademis QuonIam enta non est psictum puncto conlisuum eta omniquaq; divisibile, est quidem ut inest niagnidiau, est autem ut uom
. positu fuerit,& ubiq;&omni in parte punctum esse.quar neeesse est diuisam esse ma gnitudinem ad nihil. quare aut ex tactibus, aut expunctis ectet Mys di
as Hoe autem ut inest, in omni parte est, 1 quia unum ubiq; est,& ω
xi Plura autem uno no suntἰ 2 sequenter enim nos Iquare non omni in parte. 13 Si enim Desidum medium est diuisibilis, & seeundum
Contiguum punctum erit divisibilis.
29쪽
th Hoe autem non: non enim eli contiguum signo,aut poctum puncto, as hoe autem est diuisio, aut composivo.
16 Quare est, & e gregatio;&segregatio, et ' sed neq; in impartibilia,&ex impartibilibus c multa e
nim sunt inconuenientia neque u ut omni inpari essi. u.so iacta sita .. γη
18 si en in esset eontiguia puctum puncto,hoe utiq; esset assed in parua,&minora est segregatio & cogregatio ex minoribus.
eadem ratione magnitudo in omnibus actu punctis subire diuisionem queat. 4 At hoc falsum est, neque enim simuleolia rimi in magnitudine plicta. s Atq; si id esset, in puncta magnitudinem diuidi, aut ex punctis esse conflatam asserere oporteret. Quare in omnes partes sic diuisibilis magnitudo erit , ut in quacumq; aceepta parte diuidi queat, perpetuaq; efficiatur diuisio, haud tamen sic erit diuisibilis, ut in omnem actu partem esse diuisa possit: quandoquidem non actu, sed sola potentia co-tinet puncta, in quibus fieri diuisionem magnitudinis contingit . . Ex his patet rerum posse congregationem, & s cretionem consistere: verum nec ex 4ndiuiduis corporibus coagmetari omnia,nec in indiuidua resolui , cum pluta inde emergant absurda, nec fieri omnem in partem sensibilis diuisione coraporis,ut coire simul , ac secerni queant id enim eueniret, si puncto haereret punctum 8 sed in parua, semperque
minora corpora dissolui,atq; ex paruis, ac minoribus perpetuo coalescere. Quaeres quo modo in magnitudine insit potentia, quae actualem partium diuil sionem respicit,&quo modo in actumi reducatur Θ Respondeo R in magnitudit ne duplicem posse considia rari poten-l tiam: alteram quidem ad completam
30쪽
diuisionem ratione cuius ita sit diuisa magnitudo, ut diuidi ulterius nequeat: alteram vero ad incompletam diuisionein, ratione cuius ita diuidatur magnitudo , ut nunquam deficiat diuisio, sed perpetuo , ac semper fieri possit. Iam magnitudo essentialem habet potentiam ad posteriorem diuisionem, tanquam ad proprium , & adaequatum actum, eaq. existente incolumis seruatur magnitudo. At priorem diuisionem, ut quid propriae destructiuum entitatis respicit, eaque si contingat seruari magnitudo , & consistere nullo modo potest. Quare magnitudinis potentia, tum in proprio diuisionis actu existit, cum ita diuiditur, ut diuidi ulterius perpetuo queat: quemadmodum , &diem actu adesse dicimus, non quia tO
tus simul adsit, sed quia eius aliqua praesente parte assignari alia potest, quae
aduenire debeat. At vero δ licet corporum coalitum, di secretionem fate mur,iasserendum tamen est,nec simplicem, ac perfectum rerum Ortum coeuntibus corporibus fieri, nec interitum ijsdem secretis , ut- qui Democritu sequuntur aiunt, nec alterationem corpusculis penes Ordine, ac situm mutatis accidere. 3 Etenim
id ipsum est,in quo errant: Atq; simplex, substantialis ea recte generatio ,& cor Iuptio
r sed non simplex,&persecta generatio congregatione, &segregatione determinata est,ut quidam aiunia
eam vero,quae in continuo est, transmutationem altera tionem.