장음표시 사용
51쪽
ut eorpus sanu est , Sc rursus laborat manens idem, Scaeso uan loque rotundum, quandoque autem angulare idem incistens: a Philopstum. ttibi uos munita
ria,vltimaque forma concretum, idemque sensibile existens idem permanet,& penes contrarias, media sue affectioia ines , ' quas per se, ut proprium subiectum recipit, mutationem patitur, ut cui humanum corpus idem manens aegrotum ex sano essicitur, atq; aes idem ex iis stens quandoq; rotundum, & quandoque angulare ni.Subiectum vero,quod alterari dicitur,non id est, in quo in har
mutatur non manete aliquo sensibili, vi subiecto eodem, sed ut ex genitura tota sanis guis, aut ex aqua, aer, aut maere omni aqua generatio ithoe tale,huius autem corruin
ptio. 8 Maxime autem si transmutatio fiat ex insensibili in sen
sibile, aut tactu, aut omnibus sensibus,ut quando aqua generatur. aut corrumpitur in. aerem:aer enim mediocriter iacensibilis est...rent qualitates, ad quas accidit muta tio, hoc enim sola videtur materia, quae primum, ac immediatum omnium acci
dentium subiectum est, sed id,quod affectionum denominationem suscipit, &
vere ab una qualitate ad aliam transire arbitrantur omnes. τ At vero cum substantiale compositum mutatur totum ultima , ac specifica abeunte forma, quae definitionem, atque essentiam triabuit , nullaque substantia scnsibilis permanet, quae ut idem , ac specificum existens 1 ubiectum suscipiat formam, ad quam accidit mutatio, ut cum CX substantia seminis fit sanguis, aut eX
aqua aer, aut eX aere aqua, tum vere
substantialis generatio, atque interitus accidit, eius quidem , quod gignitur, compositi generatio, eius vero, quod desinit esse interitus. η Atque tum maxime generatio fit, cum ex insensibili substantia in substantiam, quam tactu, aut
52쪽
aut aliis percipiamus sensibus contingit mutatio, ut cum ex aere gignitur aqua, aut in aerem desinit, parum enim sensibilis est aer, aqua vero omnibus
facile peruia sensibus. Ex his patet, in quo generatio, & alteratio differant. Nam & ex terminis, & ex subiectis harum discrepantiam mutationum sumere licet. Etenim generatio ad substantiam, ut ad proprium terminum tendit, alteratio autem ad accidens. Praeterea alteratio compositam,ac sensibilem
substantiam, ut proprium afficit, ac d nominat subiectum, aquam enim fieri calidam asserimus i generatio autem nullum habet subiectum,quod realiter, ac physice denominare queat. Nam tu
aliqua forma subiectum aliquod physice, ac realiter denominare apta est, cum ipsum actu in proprio esse constitutum existens assicit, at generatio nullum tale pra, ponit subiectum,sed per eam in proprio,ac specifico esse unum. quodq; ponitur, quare nullum assignabile subiectum erit, quod generatio physice, ac realiter denominare queat. Et si enim .substantiale compositum gigni, ac fieri dicamus, id tamen perrealem, ac physicam haud formam adu nientem,atq, a singulari composito abstractam, sed per quandam potius intellcctus praedicationem asserimus.
53쪽
a In his autem, si aliqua maneat passio eadem contrarietatis in generato,&corrupto, ut quando ex aere aqua. si ambo transparentia, aut frigida; a Phitiponam 2 non oportet huius alterum passionem esse,in quod tran.
3 si autem non erit alteratio. ut mulicus homo corruptus est , homo autem immuticus generatus est, homo autem manet idem.
4 Si igitur huius passio no es.set secudum se musica, & i in musica,huius quide ess t generatio, huius auic interitus.s Nune autem passio hiema
Obij cies verum non esse, quod nullum sensibile in generatione substantiali remaneat, quoniam eadem in genito , & corrupto insit affectio, quae
unius altera par S cotrarietatis est. Cum enim aer in aquam vertitur,manet per spicuitas, atq; etiam eX multorum senistentia frigus. Respondeo substantialem aquae formam acquisitam sensibilis permanentis subiecti, ut perspicui, aut frigidi affectionem ex necessitate non esse, sed has potius qualitates geniti subiecti affectiones dici. Quare etsi in substantiali aquae generatione aliquod sensibile remaneat , non tamen , ut a quirendae subiectum formae, sed ut eius affectio inest. 3 Quod si genitam sormam sensibilis remanentis, ut subiecti affectionem esse dicamus , hanc utique
mutationem alterationem esse fateamur Oportet, quemadmodum si non musicus homo nat musicus. Sensibilis enim permanet homo, vereque musicae acquisita subiectum dicitur. 6 Et quidem si nec musica, nec musicae priua
tio sensibilis esset hominis, ut proprijsubiecti affectio, nullo sensibili, ut eo indem permanente subiecto, & gener
tio musicae, &priuationis musicae interitus accideret. At re vera musica,& musicae priuatio hominis, ut perma
ne tis subiecti sensibilis affectiones sunt,
54쪽
et si cum ita res habeat,musicum hominem genitum, atque immusicum esse corruptum asserere liceat. 6 Quare ad musicam,& priuationem musicae, cae teras i similes assectiones alteratio est, cum proprium earum sensibile subiectum mutatione facta permaneat. Nec vero putet quispiam tum semper alte rationi m fieri, cum in subiecto per se, ac sensibili isticitur accid cns. 7 Nam cum eodem permanente subiecto sensibili ad magnum, siti paruum accidit mutatio, accretio, & imminutio fit, δcum vero ad locum mutatio contingit, latio, se cum autem ad assectionem , &qualitatem dirigitur mutatio , alteratio existit. φ At cum nullum sensibile permanet subiectum, cuius terminus acquisitus affecitio,& aceides sit, unius quidem generatio, atq; interitu S alte rius fit. Iure autem, ac proprie su biectum, quod generationem, atque in teritum patitur, ijsq; permanens sub ij-citur, materia nuncupatur,quodam vero modo,& quod alijs mutationibus subiternitur. R Aliarum etenim muta tionum subiecta certa quaedam susci-Pere contraria apta sunt, quemadmodum,& prima rerum materia omnia pati, ac suscipere valet. Atque harum sub lectum mutationum intelligo, quod
vere sub ijcitur, di ab uno termino ad alium
s Ideo alteratio talia & homi, nis qui de liae sum passonet, hominis autem musici, di hominis mmusici generati dicoriuptio.
quantum fit transmittatio eo trarietatis augurrientatio est, di diminutio a quando autem steundum locum,latio;
si quando vero laevndsi pabsione m,& quale alteratiollo inando autem nihil per
nrauet cuius alterum passio e st,ti accidens omnino generatio,huius au e CorruptIoa
II Est autem,& materia maxime quidem,& proprie subiectum generationis,& corru ptionis susceptibile, modo autem aliquo , di quod ali transmutationibus.
a quoniam omnia subiecta sulceptiua sunt contrarietatum aliquarum.
55쪽
x3 De generatione igitur. 8ceorrupi one sive est,sive no,. Ec quom Bdo est,& de alteratione determinatum sit hoe modo. Tex 2s. I De augmentatione autε reliquum est dicere,&quonam differt a generatione Sc alte. Tatione, δέ quomodo augmetatur u numquodq; eorci,qui augmentantur,ic diminuitur quodcumq; eorum, quae diis
a. Scrutandum itaque primo, utrum solum in ipso, circa. Suod, eorum ad inuicem diffutentia est,
hoc transmutatio, ut ex poteria substantia in actu lubstantiam,g neratio esti . quae autem circa magnituis dinem, augmentatio,& diminutio, s quae autem circa passiones, alteratio: is utraque autem ex potentia existentibus in actum trantis mutatio dictorum est. 1 n s. TM M.' An etia modus differt tranis sis utationis.
quod alteratur,non ex necessitate transmutari secundum
alium transire dicitur, siue id sit, in quo
inhaeret, ac inest mutatio, siuE id,quod a termino acquisito sortitur nomen. De ortu igitur,ac interitu an sit,nec ne,
i & quo modo sit, itemq; de alteratione
satis dictuin, atq; definitum est. Reliquum 3 nunc est, ut de accreti ne dicamus, quonam modo a genera tione , & alteratione differat, & quo pacto unumquodq; eorum, quae suscipiunt incrementum augeatur,& quod uis eorum, quae decrescunt, imminua tur. Vt prior igitur quoqub modo soluatur quaestio, e Aistimandum est sonerationem, alterationem, & accreti nem penes eos,quoS respiciunt, terminos inter se diffidere. 3 Nam mutatio, quae ex hoc tendit in hoc, puta cxsubstantia potentia in actu substantiam generatio est, ' quae autem ad magni tudinem, ac paruitatem fit, accretio, & decretio dicitur, F quae vero ad affectiones, & qualitates dirigitur, ait ratio nuncupatur.ε Atq; tam accretios quam alteratio ' ex is, qDae sunt po tentia, tendunt in ea, quae actu existunti 7 Verum,& omnes dictae mutationes etiam modo, quo perficiuntur inter se
discrepant. M Nam id, quod gignitur,
atque alteratur e X necessitate non m tat locum, ut cum exsanguine fit Iac,
56쪽
s id vero quod augetur , aut diminui
tur , locum necessario mutat, cum id, quod augetur, ad maiorem se extendat locum, quod autem diminuitur,ad minorem se contrahat. QNec Vero eo dem modo locum id mutat, quod augetur, atque id quod fertur. 3 Nam id, quod fertur, eum, quem occupat locum,deserit,& alium de nouo acquirit,uquidem solum ad unam positionis d3fferentiam mouetur; quod autem augetur, cum simul ad omnes differentia S moueatur, peculiari alio modo locum mutat,haud eum, quem Occcupat locum, deserens, sed ampliorem acq uiarens, perinde ac spongias quae manu conitricta, postea cum aperitur manus exfenditur. 3 Τoto enim corporein eodem permanente loco eius partes dii tatae mutant locum, non quidem ut partes spherae. δ' Nam hae tota manente Iphera in aequali semper insunt loco, nec maiorem, & minorem occupant ἔ- F at eius, quod augetur, parteS, in ampliorem semper ducuntur locum, eiuS, autem,quod diminuitur,in minorem .i his igitur manifestum est generationem , alterationem , & accretionem, non solum termino, sed ipso quoque modo , quo perficiuntur differre. Ut vero indagemus causas, ob quas accidit accretio, & decretio, quoniam Iοι . . G accre, i
s quos autem augmendiatur,ti diminuitur.
io Alio autem modo ab eo, quod fertur. Pa1ι quod enim fertur totii mutat locum; at quod autem augmentatur, Qvcmadmodum quod extenditur:
r 3 Hoc enim manente particulae transmutantur secundum loeum,non quemadmodum
quae sphera; Iη Hae enim in aequali loco,toto manente,transmutanturIIs quae autem eius quod augetur, semper in ampliorem locum,in minorena aute qui eius,quod diminuitur.
i Quod igitur difieri non solum in ipso, circa quod, sed& sie, trimi utatio eius, quod generatur.& alteratur,ti augmentatur in anisi stum est. a Calca quod autem est tras mutatio augmentationis , &diminutionis circa magnito Disitigod by Cooste
57쪽
dinem aute videtur esseJ auis geri , & diminui viro modo
accipiendia,utrum ex potentia quidem magnitudine, &corpore actu autem incorporeo,& siue maxnitudine generari corpus,& magnitudinemes Et eum hoe dupliciter eontingat dicere,viro modo auinyumetatio sit, utrimi ex ipsa separata secundu se materia, an existente in alio corpore Tem 2
a Separata enim existens, aut nullum postulabit locum, velut punctus aliquis,3 aut vacuum erit,4 aut & eorpus non sensibile
accretionis, & decretionis mutatio circa magnitudinem versatur, sicque ab alijs differt motibus, atque augeri alio modo nequit magnitudo, nisi ob cxl
rioris accessum materiar, cum qua noua aduenit magnitudo , quaeicdum est, utrum ex materia augeatur corpus, qui
actu magnitudo, & corpus sit, an ex ea quae sola potetia corpus,& magnitudo existat, actu vero corporis,& magnitudinis expers accedat Θ 3 Atque si potestate solum sit corpus, & magnitudo, quoniam hoc dupliciter potest continisi gere, Vtrum ex materia per se existen ol te, ac separata accidat accretio, in vero eX eadem, quae alicui. alteri l inexistae corpori Θ . Sed neutro modo accretionem fieri, itaq; ex materia destituta corpo re non effici clarum est. Nam si materia existens separata sola potestate corpus est, aut quidam erit punctus nullum possidens locum hic.enim, quatenus fluens, efficit lineam, cuius in latitudinem fluxu existit superficies, quae in profunditatem fluendo facit corpuS, mathematicum potestate corpus esse videtur aut certu vacuum erit , quatenus separatum quoddam interuallum, ac spatium est, in quo, ut in loco inesse corpus queat, ' aut prima rerum dicetur materia, quae suaptet. natura Disiti eo by GOrale
58쪽
natura ad omnia sensibilia corpora inpotentia est. 3 At separatam existentem interiam esse punctum, aut vacuuimpossibile est. Neq; enim in rerum natura ullum existit vacuum, neq; puncti accessione ulla extendi, maiorque fieri potest magnitudo . si Si vero id , quod est potentia corpus separatum existens prima rerum sit materia, in aliquo erit loco. 7 Nam id, quod ex ea gignitur,
in aliquo semper existit Ioco, ergo di ipsa quoque materia, ex qua gignitur, aliquem possidebit locum, siue per se,
siue per accidens. Clara haec est consequentia, aliter enim fatebimur vacuum in rerum natura esse, cum assere.
re cogamur sensibile corpus genitum in loco fieri de novo, in quo prius nihil
erat. Fieri autem nequit, ut materia quam potestate corpus esse dicimus, in loco insit, neq; enim per se in erit, cum hoc sensibili dumtaxat corpori competat, neq; per accidens, quia alteri in existens esset corpori , falsum ergo est primam id rerum materiam esse, quod sensibile sit potestate corpus. Quare manifeste patet materiam, eX qua po tentia existente corpus accidit accretio, per se haud separatam existere. Necovero existimandum est materiam, quae auget corpus, solaque pote state cory us est, alteri inexistens corpo
s Horum autem hoe quidem nou contingit; 6 hoe autem neeesse est in aliquo est :et semper enim alicubi erit, quod generatur ex e e qua propter & illud,aut secundase,aut secundum accidens.
59쪽
l ri esse. Nam hoc, aut ideo contingea
t reti quia per se aliquid alterius c8rporis esset, ipsumq; ut pars interna constitueret, aut quia per accidens , ut ais etio quaedam alteri inhaereret substantiae, aut quia in corpore,ut in vase inesset. Et qui de materia, ex q ua fit accreqtio, nec per se, nec per accidens alteri inexistens corpori esse clarum est. Nam
' . ' si per se materia haec in alio inesset co
pore, ut pars ipsum materialis constitueret, siquidem sola materia potest te corpus est; at hoc nostram positionem destruit,supponimus enim accre tionis materiam, ita per se alteri in existens corpori esse t nullum sit corpus, quod tamen tueri non licet, dum eam Internam corporis actualis partem esse dicimus. Si vero materia ut acciden G& asseetio alteri adhaereret corpori,po testate corpus non esset, atq; ex ea gigni corpus nequiret.At supponimus accretionis materiam potestate corpus esse,quod ex ea gigni potest, sicq; ad cori pus augendum aptam existere, ergol per accidens adhaerere corpori nequit. inamobrema cogimur asserere mat riam, ex qua augetur corpus, in alioris is corpore, Vt in vase inesse. tacia sed si in aliquo inertissi qui At si materia existens separata in deni separatum,ira vi, ux Howalio inerit, non q uidem, ut aliq uid il- dum accidens aliquid sit conilius Per se, aut Per accidens , sed ut in i r . vase,
60쪽
vase, adeo ut ex aqua genito aere ,haud transmutetur aqua , sed ut vas contineat materiam, ex qua gignitur aer, multa accident absurda, & impossibi-Isa. Nam si in aqua materia actuali destituta corpore inest, quia determinatam non habet quantitatem, ratione cuius determinatum postulet locum, aliae in eadem aqua poterunt esse materiae determinatum haud habentes numerum,cum non sit maior ratio de una, quam de alia: quare nec determinatus ex ijs portionum aeris poterit gigni numerus, sed nullis terminis pra scriptus exibit aer: at hoc falsum esse experientia constat, cum ex determinata aquae portione determinata aeris gignatur portio, ergo in aqua haud inest materia actualis expers magnitudianis, e X qua gignatur aer. , Praeterea si hoc modo gigneretur aer, ut ex materia in aqua existente fieret, aeris generatio esset, immutata, illaesaque manente aqua, at hoc accidere non vid mus, sed genito aere substantiam aquae
interire cernimus, ergo ex materia non
gignitur aer, quae in aqua, ut in proprio in sit vasta, Quamobrem , rationi magis con
sentaneum erit asserere materiam, a ex
qua rerum generatio fit, ita omnibus, quae ortum, ac interitum patiuntur, inesse,
tingent multa, impossibilia:ὸ ieci autem, ut si genera.
rit transmutata, sed propterea quod vet in vase aqua i n- est materia eiu x Infinitas enim nihil prohibet materias esse:quapropterdi generari actu.
e manente. Tema Melius ergo est facere omnibus inseparabilem esse materiam, ut existentem unam,& eandem numeros