장음표시 사용
71쪽
ille, qui nominatur in ore tuo, sit in corde tuo: quet responsio sumpta suit ab Apostolo 2. ad Tin .ca. q. ubi dicitur, Dominus Iesius Christus cu Spiritu tuo. . Post Sacerdos subiungit, Oremus: in signum , quod Christus suos discipulos docuit oraIe, ut nUta. intrent in tentationem. Et dicit orationem , quae voca ur Collecta. Quid est Collecta Respon. quod est oratio,qua quis cum Deo loquitur, & ei in loquendo unitur, ad impetrandum diuinum auxilium, & gratiam diuinam . Nam Ille, qui orat, Deo loquitur, & per hoc
Quare vocatur Collectaὶ Resipond.quia olim Sacerdos collecto populo dicebat eam superpopulu. Quid significat Collecta ξ Respond. quod sigmGcat deuotam orationem , quam Sacerdos facit pro populo, ut populus sit dignus tantis misi erijs. Vbi sciendum est, quod orationes debent diei in numero impari, id est una, vel tres, quinque, vel septem . Quando dicitur una, significat unitatem essentiae, quae est in tribus personis. Qifando dia cuntur tres, significant tres personas. Trinitatis: nam prima significat persollam patris. Secunda, personam Fili j. Tertia pcrsonam Spiritus Sancti. Quando dicuntur quinque significant memoriam quinque vulnerum Christi. Quando dicuntur septem, significant, quod Sacerdos, si digne dicit Missam , exauditur pro omnibus septem peti-'tionibus, quae in oratione Dominica cotinentur, vel fgnificant septem Dona Spiritus Sancti,quae Sacerdos petit sibi,& illis, i qui b. dicit Missam, infundi. Item, sciendum, quod totidem colleetie, & eodem ordine dici debent in secreta, & post commu- Dione, quot praecelleiunt ante Epistolam in principio Misne, nec plures, nec pauciores: finis enim . debet suo principio conuenire, & qua libet post i L . ' communio
72쪽
De sacris. MUR ct signis eiusdem. 2 7
communio colieetie, & secretς praecedentibus simili modo conueniat. Vnde septenarium numerum non debemus excedere in Mitta, ut doctrinae Chri- 'sti nos conformemus, qui per orationem Dominicam docuit, septem petitiones necessarias, tam ani- 'mae , quam corporis continentem . Quare orationes dicuntur numero impari 3 Re. Orati spond. quia numerus impar concordantiam: par nra,qua vero discordiam , eo quod par potest diuidi. Σχ.quς- renume stio. I .cap. nuptiae. ro impari
Quid significant orationes Z Respond. quod re- dicatur. praesenta ut orationes, quas Christus post suam na- Oratio-tiuitatem fecit pro populo. nes quid
id est oratioὶ Respond. quod est mentis in An.
Deum cum verborum expressione eleuatio. Et dici. cent. tur ab orando, eo quod petatur a populo bona cor- Oratu poris, & animae orando, petu nur: Licet Dominus quid st. 1ciat,quibus egemus: Orare tam essem per debemuS.
Qualiter fit finis Collectarum Z Respond. φ om- Collectimnis oratio dirigitur quandoque ad patrem , quan- rAmmi doque ad filium . & nulla ad Spiritum sanctum : qualiter quia Spiritus sanctus & donum, & a dono non peti- M.tur donum , sed petitur a largitore doni, secundum August.in lib. de doctri. Chrastiana. Petitur ergo a Patre, & Filio, & ad eos sermo dirigitur, tanQuam ad donatorem , & non a Spiritu sancto, qui est donum , dc pariter ab utroque procedit.
Vnde , s oratio dirigatur ad patrem, in qua fit mentio de filio, debet diei, Per eundem. Si autem oratio dirigatur ad filium , debet dici, Qui vivis, & regnas Deus. Si vero in sine orationis fiat o ora mentio de filio , dςbet dici, Qui tecum vivit, &rqum gnat. Si autem in oratione fiat mentio de Spiritu v Sancto, debet dici in fine, in unitate eiusdem Spi- . ritus Sancti Deus. V
Quare Collectae finiuntur, Pi*t Dominum um Collo δ
73쪽
strum ,&c. Respond. ad significandum id, quod is se Christus in Evangelio dixi r: quidquid petieriti x
patre in meum in nomine meo, fiet vobis. Oracenam Sacerdos ad Deum patrem , ut per filium suu , qui Dominus noster est aequaliter, sicut pater, orario peificiatur. Hiracenim est, quod omnas Gratio generaliter ad patrem dirigitur,& terminatur in nomine liiij. Non enim per viam aliam ad uos aeterna Dei benescia post ut decurrere , quam per eum, qui cst mediator Dei, & hominum ii dici Christus Iesus. distinctio. IO. cap. quoniam . Dictis Collectis, Respondetur, Amenis Populus etiam assentiens voci Sacerdotis, qui vixit, Pen Omnia saecula taculorum : assentit, quod 'culum per cum creatum est. Vnde, cum Sacerdos concludit : Qui tecum vivit, & regini in unitate Spitaritus Sancti Deus: Per omnia tacu Ia taculorum iaPopulus affirmando, respondet Amen, id est fiat. Et silmptum est ex Apoca Iip .cap. Io. Unde Ambro cxpoli t Amen, idest, velum est, quod sermo Dat,assuctus ientiat. de consecratione, distinctione sucurida, capit. re vera, infin. mgesima octava distinctione capit. secundo. 3. quaestio. s. Et hoc nonseia quandoque ponitui pro ver , ut ibi, Amen, amen dico vobis.extra de iureiur. cap.etsi Christus
Dcta COIlecta , seu CoFlectis, sequitur Epistola , quae legi debet in medio Ecclesiae, pro eo quod Ioannes fuit mcdius luter Apostolos, & Prophetas. Via de per Epistolam vox pigcursetis Sancti Ioannis Baptistae significatur. Quare oratio piaecedit Epistolam Θ Respon. quod EpistoIa est quaedam lectio doctrinae t.& ideo ipsa
praecedit ratio, ut auditores proficiant.
Qu)'. est Epistola P Respond. quod est supernaeco motissionis per Apostolos,& alios Sanctos Dei ad hoc deditos, compila: io.
74쪽
Vnde dieitur Epistola 3 Respon. quod dieitur ab epi,quod est supra : &stolon, llio, quasi Milia facta ab A postolis , & veris orthodoxis, ad instruetionem populi in fide catholica. Quid significat Epistolaὶ Respon. quod significat ossicium Ioannis praecursoris, quod ante Christum exercuit, qui praeivit ante faciem Domini parare vias eius, sicut ipse testatur, Ego vox clamantis in deserto, parate viam Domini. Ioan nes ergo fuit quasi subdiaconus,& subminister ipsius.Et Ioannes Christum, non solum praedicauit, imo praui:ntem
Q ire Epistola praecedit Euangelium Z Respond. quia Epistola significat obseruantiam veteris legis: Euangelium vero nouae legis .Q'are in principio Epistolarum Beati Pauli dicitur fratres : In principio Epistolarum Canonicarum, Charissimi: In principio librorum histo riatium, prophetalium. & Apocalipsis, In diebus illis . Et in pi incipio librorum Sapientialium, licitur Lectio libri Sapie otia: ὶ Respou.quia Beatus Paulus scribebat ad couei scis,aliter quos debet esse spiritualis germanitas , ideo dic aui Fiatres. Illi vero, qui scripserunt Epistolas Canonicias, non ad conuertos ad se specialiter, sed ad iam es generaliter scribebant, inter quos debet ei Ie charitas, idco in signum huius, dicitur Chalissi ini. In libris vero historialibus, prophetalibus, Ic Apocalis sis tangit tempus rei praeteritae, praesentis, & futurae: ideo dum legimus de illis , dicimus In diebus illis . Libri autem Sapientiales coutinent doctrinam communem omni statui necessariam iii omni tempore, ideo dicitur Lechio libri Sapientiae. Quare post Epistolam sequitur Graduale 3 Resp. secundum Inuoc. eo quod poenitentes debent per gradus ascendere de νirtu te in ru tutum.
75쪽
ad a- Quid signifieat Graduale 3 Respon.quod sigurSie 'Vicis eat gressiim Apollo lorum post Christum. Vel signi-
gui cet . ficat lamentum poenitentiae, quIa Ioannes pia dicabat poenitentiam , Matth. cap. 3. Alio nomine Graduale vocatur Responsori tum, eo quod signi sicat vocationem Apostolorum, qui :i. Domino Vocati,no tantum verbo, sed opere responderunt: eo qν iclictis omnibus, sequuti sunt cum, ut opera sequentia dVctrinae auditae in Epistola correspondea n. t. vi simus factores verbi,& non auditores tantiam. Iac. cap. D ct a Graduale,sequitur Versias, a xerte uiuo: quia illi,qui dicunt i psum versum, i i'. debent se vertere ad orientem Iesse in medio chori, ad insinuandum plenam conuersionem poenitentium ad gremium Ecclesiς, lecundum Innoce nisi
Ageluia Quid si guificat Alleluia Z Respond. quod signi- quid si ficat ineffabile gaudium Angulorum ,R hominum .gnificet. in aeterna s licitate Deum landantium. Vnde Au .leluia exponitur pluribus modis. Vno modo secun- Meluia dum Hietonym. A Peluia , Saltrum me fac Deus .er tareno Secundum Gregor. Alleluia , Cantate Deo laudes. dicatur Secundum August. idem est, quod Pater , Filius, Areto elu Spiritus sta: eius. Secundum Ambr. idem est, quod Amisc. latus, vita, & lux . Adeluia Quare A uel uia non dicitur tempore luctus, scior ore licet quadragesimae, & ieiuniorum ξ Respon quia ps mse Alleluia est canticum laetitiae .s bifrc- Quare Alleluia bis resumitur post versum 3 Re
famaturi spon. Quia versius interpositus, significat conuersio-l ror Πs ncm : conuersi enim de duobus gaudent, scilicet de
qVare in euasione supplicior ut & de acquisitione pi michivi. qua ra- Quare loco Alleluia,an septuagcfima dicitur Trages malo ctus 3 Respon. quia illud ic napus est tempus poeni-c Acesis tentiae:& Alleluia est canticum laetitiae. ideo dr Tr is dica- ctus, quia repraesentat miseriam vitae pIaesentis . .
76쪽
'propter laetam spem , quam veteres patres habu runt de aduentu Christi. ,
Quid significat Tractus Respond. quod significu Cni istum tractum ad varios rudices pro nobis 'in seris in sitia passione . Dicitur autem Tractus alta heudo , quia tractim , & cum asperitate vocum, ec prolixitate verborum canitur.
uare Alleluia scpius repetitur post Pascha 3 Re- Meluia spou. quod propter gaudium resurrectioni ostic, TVare se reconciliationis, & aeternae glorificationis. pitac repaQ are post Alleluia in solemnitatibus dicitur se. tit inposque utia, itue prosa Respon.quod etiam est canti- P scha . cum linitiae: & sic significantista duo laetitiam glo- SVgum' viae paradisi, ad quam virtute Missae deuenire sipe- ita Pit Tamus, quia tu prosa exprimitur victoria perglo reps tri fi ca t u m . leluia di Post hoc, immediate legitur Euangelium :& in catur. principio, ille, qui legit illud, salutat populum,
ut illum a Gaudiendum verbum Dei attentum reddat, dicens Dominus vobiscum , in quo significat se orare pro eis, ut Dominus fit cum eis. Chorus re spondet. Et cum Spiritu tuo, ac si dicerer, tecum fit ad dicendum . Deinde facit signum crucis in libro, ac si diceret crucifixum prae dico . Deinde facit crucem in pectore, ac si diceret, crucifixum credo. Euang Tertio autem ficit clucem in fronte, ac si diceret, Iium 3d Non erubesco crucifixum . sit.
Quid est fuauetelium Z Respon. quod est diuinae Euang veritatis per Sai ctus Euangelistas co scripta editio . hum Gn-Vnde dicitur Euangeli um3 Reipon.quod dicitur de dica- ab eu , quod est bonum : & angelo ia, nunciatio, tur. quasi bona desursu iri nunciatio. Eitangs Quare Euangelium in alto loco legiturῖ Respon. ΓΠ, qu ad denotandum, qu Ad doctrina Euangeli) omnes me in alto alias praecedere debet, ad excellere. loco lsi Quare liber portatur a dextera parte in sinistra, tor. quando
77쪽
Euange- quando dicendum est Fu ngelium Z 'Resipon. quia ιῶ 'Von duo cornua altaris sigmficant duos populos, scilido est dri cet Iudaicum,& Gentilem: Et quia primo venit ad mom, Iudaeos , ideo prius initIam Sacerdos dicit in dexte-q aresi' ra parte altaris: quia signantur per dextrum cornu ber por' altaris, propter cultum veri Dei. Et exinde vadit adratur a sinistram, cum dicitur Euangelium : quia ad genti-d tem leni populum transiuit, designatum per sinistrum purae ira cornu: & hoc per praedicatiotic Euangelicam, ran- sinistra, dem reuertitur ad dextrum circa finem missae, quia Iudaei, a quibus nunc remota est fides Euangeli j,tandem circa finem mundi co Diaeirentur ad Christu.
QVor Quare aliquando dicitur Inlini in saneti Euange aliqudi' iij,& bliqua so Sequentia sancti Euangeli jὶ Respon. citur Ini quod quando Euangeliu sumitu: a principio, tunctium sera dicitur Initium sancti Euangelij: quando vero noncti Mora sumitur a principio, tunc dic tur Sequentia sancti geli, , is Euangeli j. Dicto vero titulo, debet responderi, Glo- abGAS ria tibi Domine: quia in Evangelio agitur degi sue ria Dei,& nostra, qualiter scilicet Christus Diabolurunt ii E' Vicit, & nos redemit, & victor ad gloriam patrisuaugelij- ascedit: ideo respondetur Gloria tibi Domine: quasi
dicatur. Do inine, gloria tua,quae in Evangelio pro dicat. nobiseu sine fine permaneat, semper cretcar. legi' Quare cerei accenduntur, quando legitur Euantur gebum Rest o n. ad denotandum, O lumine Euan
geli im , ges ij, totus mundus illuminatur:& accendiatur duoquctre ce cerei, ad denotandum,quod Christus misit discipu- rei accera tos suos binos,& binos praedicare Euangelium. Vel, danti r ad denotandum, quod praedicatores debent habere
Euange' notitiam utriusque testamenti.
liu D Q relecturus Euangelium petit benedictione
NU,' ' Respon. ad denotandum, quod praedicatores Euan- .re fetu geli j debent habere aut horitatem praedicandi: Vn- benedi delecturus Euangelium debet esse ad minus Dia-ὐρυς conus propret Euangelij authoritate: quia secund.
78쪽
Magistr. sent. distinc. . ad Diaconum ex ossi io spectat diaere Euangelium : ut dictum est in priana parte, in tractatu de sacramento ordinis.
Quare in p incipio Euangelij dicitur in illo tem. Ruare reore, cum in priricipio plurium Epistolarum diei- principiatur in diebus illisὶ Respon.quδd propter Euangelij Magelis
perfectionet Tempus enim continet diem,sic Euan dicitur gelium continet doctrinam epistolarum, secun d. Ego tep Innocen. dc intelligitur de tepore rei Euangelizato re, in Qua teportatur thus ante Euangelium Respon. principio ad delignandum aromata, quae mulieres portau risierunt ad sepulchium. Vel, fit thurifieatio,ad deno- pistolariata dum quod Christus omni bono odore est pienus, Gritur& ab ipso deriuatur ad fideles per officium mini- In dieb. . strorum ecclesiae. Uet,alio modo, per thurificatione, istis. designantur orationes iustorum: vas enim dieitur Q rethuribulum , quod debet esse clausu in inferius, per ante euaquod designatur, quod celebrens debet terrena de- gelii; porspicerer debet habere in parte interiori ignem, per latur quod designatur, quod celebrans debet habere cha thus.ritatem feruidam: debet habete in parte superioria perturas, per quod designatur,quod celebrans debet contemplari celestia . Quare in fine Euangeli j datur liber apertus Sa- Liber mcerdoti ad osculandum ξ Respon.ad designandum, pertus in quod Sacerdos debet habere plenam cognitionem fine Euacontento tum in libro Euangelico. gelij,qua Dicto Euangelio, sequitur Symbolum seii Credo re datur in unum Deum: & cantatur alta voce, quod fuit fa- Sacerdoctum ad multas h aueses confutandas : ideo dicitur te ad o- in missa, ad designandum , quod non debemus siγ- scula ly.lum fidem ex verbis Euangelii acceptam corde credere, ted etiam libere pronunciare, iuxta illud , ad
Roman .cap. io .corde creditur ad iustitiam,ore autem consissip sit ad salutem. Sacerdos vero symbo- .lum inchoat ad insimandum , quod Christus ore propriis
79쪽
proprio fidem docuit Christianam. Quare post Euangelium dicitur Credo in unum Deum 3 nes poli ad significandum , ο ea debemus credere, citiς audiuimus in Evangelio praedicari. Uride Apostolus, ad Rom. cap. IO. Fides est ex audita, auditus autem per verbum D i. Quare Credo, in missa canitur, vocatur Symboluin Respon. quia regulam fidei plenam indicat,& perfectam : Vel, quia simul in unum si dei conti
Qui i significat Symbolumi Resipon. quod significat Edem Apostolorum. Finito Syni bolo, sequitur offertorium, ubi primo fit populi diluta tio, cum Sacerdos dicit, Dominus
vobucum : & est tertia salutatio hic, quam facit Sacerdos: nam prima fit in Collecta ,secunda in Euanoelio , teitia in osteriorio: & hoc per expressionem trinitatis personarum ante oblationem sacrificij. Sacerdos sublangens, oremus, ad denotandum, nisi Domin .s fuerit nobiseum, si ustra oramus, &inutiliter ad nostram salutem. Quid significat Ostertorium .Respon. quod λgnificat in sti spiritus sacrificiu.Vel significat Cliti-stum, qui se obtulit hostiam immaculatam Deo patri: monet etiam nos osterre Deo preces, hostias,&munera pro peccatis. Vnde dicitur Ossertorium' Respon. quod dicitur ab offerendo 'quia osterimus nosmetipsos, & ea , ouae sunt necessaria ad cnasiam scilicet, panem, vinum, aquam, & oblationes, ad sustentationem ministrorum ecclesiae.
Quid significat,quando Sacerdos o fieri panem , vinum, Ralia sibi oblata,dicens: Suscipe sancte pater e. & facit signum crucis super panem,& vinuZRespon. ad hoc, quod Deus eos sanctificet. Deinde accipit aquam, quae tu tanta quantitate debet adironi,
80쪽
poni, ta vino valeat absorberi: in siginim, qud lEcclesia debet incorporari Christo, non Christus Echlesiae. Vnde dicit August. non mutabis me in te, scut cibum carnis tuae, sed mutaberis in me: In pane , corpus Christi designatur: In vino, designatur sanguis: In aqua populus repraesentatur. Sacerda Quare Sacerdos benedicit aquam , & ii si vinum Z quare beRespon. quia aqua significat populum, qui indiget nedicit a- benedictione Dei: Vinum autem significat Chri- quamis istum, qui est super omnia benedictus. & Catech .de in Unie.
Baptis Sacr. cap.ri ac inus. Concit.Trid. sess.22.c. 7. Sacerdos Quare Sacerdos recepta oblatione,lauat manusZ quare 'Respon. ad denotandum, quod Sacerdos sit interius manu stas Iotus per confessionem, sicut exterius manus mun- uat rec dantur per ab Iulionem. Et lauantur extremitates pla I digitorum, ad designandum emundationem a mi- tione.
nutis peccatis, quae quidem emundatio fit ad alta- ara re per confessionem in introitu Mistae. Vel prima cerdos ii lotio, quae fit ante Mi 1Iam,significat, quod Sacerdos lauat accedens ad altare, debet de peccatis suis plenam nim pos fecisse satisfactionem. Et secunda lotio, quae fit osserto. - ost offertorium, significat, quod Sacerdos debet num diabere munditiam mentis, & corporis, tanquam cit toministrator tanti Sacramenti. versus
Quare Sacerdos dum lauat manus post offerto- Nimi rium, dicit septem versus unius Psalmi ξ Respon. Sacerdos ad postulandum septem dona Spiritus sancti, qui- quarebus indiget. vertit se uare vertit se Sacerdos ad populum secreto di. ad popu-cens, Orate fratres, &c. Respon. per quod designa- αι secretur, quod Christus dixit discipulis suis: Orate se to dicens.
tres, ne intretis in tentationem. Luc. capit. Q. & orates
Matth .cap. 26. Tunc Sacerdos dicit sub silentio sis tres,ctc. creta, quae debent esse secundum numerum colle- Secretactarum ante Epistolam praemissarum . quare di Quare dicitur secreta i Respon quia secrete pro, catur. J, E nunciatur.