장음표시 사용
101쪽
Tractatus III. Secundae Partis
.. Qi obligare: & in sgicum huiusmodi subdiacono, qui primum sacrum or linem recipit, in ordinationestia sic dicitur. Si hactenus ad eces e sam tardus fuisti, amodo sis velox: si hactenus somnolentus fuisti, amodo sis vigilans. Tertium genus est illorii, qui per professionem, vel votum ad id faciendum se obligauerint. Glos. inclem.de celebr. mis cap .fin. cap. cum sede, de praeb.&in cap.dolentes. eod. tit. eὁ quod religiosi professi sint instituti, non solum ad orandum pro se parti . . culariter, sed etiam pro uniuersali utilitate fideliu:& eo etiam, quod sint totaliter applicati ad cultum Dei: ideo dicuntur habere beneficiμm interpretatiue, scilicet,vivendi ex eleemosinis, vel ex redditibusi monasterij. Nam professi, quorum religio ad actus
vitae contemplativae est instituta ,& per ecclesiam confirmata : & hoc ratione suae professionis tenen- tur orare, ut dictum est: quia ad huiusmodi oratio- nem,scilicet fiendam ui persona totius populi Christiani, pro utilitate Om:num stant institutae specialiter horae canonica . Per votum enim sollemne religionis, homo obligatur magis laudare Deum, qua non religio s.clem. l. tam in tex.quam in glo. de stat. Inona. Clerici autem in minoribus ordinibus constituti non beneficiati ad horas huiusmodi non tenemur secundum omnes dCctoi es. Ad ho- Quid debent dic ei e obligati ad horas canoni- Ο cas Θ Respon. quod quilibet debet ecclesiae suae con-nicas ob- suetudinem seruare. cap. Douit. 12. disti D.&cap. seq.hgati ad Nam dicere hoc vel illud, non est in praecepto, cum dicereri diuersi diuersa dicant. de consecrat. distinct. s. cap. ιμπ . in die. Modus tamen dicendi horas , quo ad clericos seculares, sumendus est ab ecclesia Romana, ut in diist. cap. in die, vel Metropolitana, distinet.
102쪽
De Horis canonicis, ct de earum signis. i
giosorum, seruari debet illud, quod dicit eorum regula,&institutio, aut consuetudo, ut in cap. in his, dist. I 2. & in cap. placuit: ibi, neque monasteriorum, ead. distinct. in .
Vnde, notandum est, quod Clericui habens plura beneficia, non tenetur dicere plura ossicia di .uina: quia hoc nullabi praeceptum reperitur. Tenetur tamen dicere horas canonicas, sicut & quilibe: beneficiatus : & in beneficijs, quibus non residet , per alios faciat eas dici. Item,S.Tho m. in quolib. in quadam quaest.dieita quod beneficiatus in duabus ecclesijs, debet dicere ossicium secundum morem illius ecclesiae, in qua maiorem dignitatem habet: ut puta, si in vitae Hesia est decanus, in alia simplex canonicus, d bet dieere ossicium secundum morem ecclesiae , in qua est decanus : Si in utraque sit simplex ea- novicus, dicet secundum morem ecclesiae dignio. ris , non illius, in qua habet opulentiorem pra bendam , quia temporalia nullius sunt momenti , spiritualibus comparata : Si autem ecclesiae . sint paris dignitatis, & in neutra residet, eligae morem alterius earum , quae magis placuerit: Si autem in una est residens, siue praesens, illorum, cum quibus conuersatur, moribus se conformet. Ad ossietum Beatae Mariae, quando regularia
ter dicitur in choro, tenentur omnes ex consuetudine ecclesiae , quae consuetudo ad praeceptum obligat , sicut ad aliud ossicium ; secus, quando non dicitur in choro, licet bonum sit, ut priauate tunc dicatur. Secundum Panormit. capitu. primo , de celebratio. missi & es emetit. prima , eodem titulo . Sed quo ad ossietum mortuorum consideranis dum est, quod quandoque dicitur in ecclesia ordinarie, tanquam pertinens ad ossicium ecclesiae,
103쪽
mractatus III. secundae Partis
se ut in die animarum in tota ecclesia, sicut siler dici, & in quibusdam eccleses consuetudo est, vedicatur illud ossicium ordinari E in qualibet eccle- fa , vel hebdomada semel , vel in qualibet fetia
vacante, vel qualitercunque aliter, secundum certum tempus: & ad illud ossicium tenetur beneficiatus in illis ecclesijs, etiam residens in scolis, ut per hoc satisfaciat mortuis, quorum recepit bona . Aliquando autem fit ossicium mortuorum extraordinarie propter aliquam causam emergentem, veputa ad preces alicuius personae, vel alia simili, ad illa clericus residens non tenetur, secundum S. Th. in quolib. 6. quaest. 1. art. 2.mra CO Qua hora dicendae sunt Horat Canonicae Resp. nonica quod in ecclesijs collegiatis debent diei temporis qua ho- suo, se licet, Matutinum in nocte: iuxta illud Pal. dicen- D8, Media nocte surgebam . &c. de celebr. missida simi. cap. I. Piima in ortu solis: & sic de caeteris, nisi in necessitate, sed standum est conmetudini. Ossi. cium vero, quod dicitur in priuato, si dici non potest horis proprijs propter occupationem: melius est praeuenire, quam tardare. Nam praeuenire est praeuidentia, sed tardare , negligentia . Vnde r fert Panorm . hoc miraculum de quodam sancto heremita , quem Angelus pascebat , & tempore
uuarum portabat ei quandoque Vuas bonas, quan doque marcidas , quandoque agrestes. Interroga tus Angelus ab heremita, quae sit tantae diuersitatis ea usi et respondit, quod bonas portabat tempore, quo dicebat ossicium tempore competenti,& horis competentibus: agrestes vero qriando anticipabat horam : marcidas, quando isserebat vltra debitam horam: &hoc, ideo, quia heremita non occupabatur alijs exterioribus, & competens
tempus est, quando hora ossici j correspondet ho. ae diei. Solent curiales, & alij occurati dicere de
104쪽
D e Horis canon. ct de earum δε f. η I
isane usque ad vesperas exclusiuὰ, & desero ve* dias cum completorio: & hoc consulitur ext. de cerebr. mis. cap.j. Satisfacit tamen si quis dicat quamcunq; horam unius diei a Vesperis praecedentis diei usque ad mediam noctem sequentis. Matutinum in sero potest dici, si ex rationabili causa facit, quia secun d. S.Tho m. quo lib. . Melius est Deo debitas laudes praeueniendo reddamus, de
alia honesta ossicia postea faciamus, quam si petvnum .i liud impediatur. Secus, si faceret non ex rationabili causa : quia sic esset peccatum. alg. cap. clericus, it pri. dist. 9 I. Sciendum est, quia non est aliqv s modus speei lis dicendi horas, ad quem omnes obligantur: ideo ille, qui propter desectum visus , vel aliam infit mitatem , vel quia propter paupertatem libro caret, aut alia necessitate, non dicit secundum se
mana ecclesiae, ut credit, recompeti Et tamen aequi- ualens per psalmos, vel orationem dominicam , non peccat mortaliter.
Vbi debenis dici Horae Cationica 3 Responciquod in Ecclesia, quo ad collegiatos. ut not. glos in cap. fin. t. distinct. & libentius debet ibi dici, quam
extra, tum propter deuotionem loci, tum propter praesentiam corporis Christi, tum propter reliquias sanctorum , tum propter angelos assinentes , ixuri propter societatem clericorum , Sc maiorem diligentiam, quae in officio dicendo solet ibi opponi, quam extra. Vbi notandum quod clerici secularesse debent conformare iuxta modum, &ordinem officiandi suae ecclesiae cathedralis . de consecr. distia. cap. institutio. &distin. i 1. cap.de his. Regularii bus autem attedendum est ad ordinationem regulae suae,& suorum statutorum .dist. 1 1. cap. placuitavidustum est. Conc. Triden .sess. 22. cap. 3.
105쪽
. . Tractatus III. Secundae Tamiis
de cum deuotione diuinum ossicium dicere, vel psallere, nec transcurrendo, ves sinco pando, neque extranea profana, seu inhonesta colloquia miscendo: non tarde ad Chorum venire, nec absque rationabili causia ante finem ossici j ecclesiam exire, no aues praedales siecum portare, seu facere portari, nec canes venaticos adducere. ut exi. de celebr. miss. cap.
graui. in clemen . Et ad desectus huiusmodi reformandos, debent superiores, ad quos pertinet, suam diligentiam exhibere; nec non ut in cathedralibus, regularibus , & collegiatis ecclesijs horis debitis deuote diuina psallantur. In alijs vero ecclesijs,
conuenienter, & debite celebrentur diuinum ossicium nocturniam , pariter & diurnum, hoc etiam in virtute obedientiae fieri praecipitur: de celebratam is cap. dolentes. Concit. Trident. sess. 22. cap. 3. Sed quia modus iste dicendi solum ex praecepto ecclesiae statutus est: praecepta autem iuris positiaui non referuntur, nisi ad ea , quae sub iudicio h mano cadere possunt; cuiusmodi sunt actus exteriores, sed non interiores, habere etiam deuotionem , vel continuam attentionem , non subest ii minis potestati, sied est diuinae gratiae. Ideo, quamuis dicens verba diuini officij sine deuotione ex sua desidia , poeniteat pro sua negligentia , non tamen mortaliter peccat , nisi sortὰ ex assectata inc ita, vel ex libidine mortali, ista negligentia pro
Praeterea, si is, qui tenetur ad diuinum ossicium cum aliis: dicens, non omnia verba dicat,sed qua dam ipsum evadant, non oporteat eum resumere 1 capite diuinum ossicium, perturbando: sed sit contentus, si ab alio audiuit, quia talem modum alternatim dicendi , seu cantandi ecclesia ordinauit.
In stiper, si quis ossiciando in choro cum alijs, ex necenitate aliqua praetermisit psalmu aliquem, vel
106쪽
Iectionem, vel aliud simile, & non potest omissum supplere, nisi vocem suam subtrahat sub adiutorio
chori ita cantando, melius est pertransire, quam os ficium chori minuere, suas operas subtrahendo, maxavid cum Eccles a certum numerum Psalm rum, lectionum, & huiusmodi non pret cepit: Consuetudo enim dicendi horas canonicas in locis varijs est diuersa Secus , si solus diceret, quia tunc si
commode poterit, quod omissiim nouerit, suppi re tenetur. Si vero ex industria is, qui ad horas canonicas tene ur, aliquam omiserit absque necessitate infirmitatis, vel alicuius similis, nec aliud in x compensationem facit, vel fac e proponit, mortaliter peccat, contra ueniens praecepto Ecclesiae, α quanto plures horas sic omiserit, tanto grauius peccat. Sed forte non tot peccata mortalia distincta incurrit, quot horas omittit: quia totum, scilicet septem horarum unius diei, est unum integrum ex
suis partibus, super quod cadit praeceptum :& sic
omittens ossicium integrum unius diei, no transgre 'ditur nisi unum praeceptum, & unum peccatum cOmittit: de quot officia diurna huiusmodi omittit, toties peccat mortaliter: & omittens unam horam, ut praedictum est, peccat mortaliter, quia non exoluit ossicium integrum , ut tenetur. Si verbex obliuione omittit, non peccat mortaliter, excusente
eum iguorantia: & si ista obliuio causetur ex legitima occupatione, nullum est peccatum. Sed quando illa omissio reducitur ad memoriam, tenetur
supplere omissum, vel dicendo illud, quod omisit, vel aliud aequi ualens.
Vnde, quod siue ex necessitate, siue ex voluntate, siue ex negligentia, siue ex incuria, sic omiserit, non tamen de nouo peccat, si ossicia tan diu omissa non dicat: sed confiteri debet, & poenitentia estri indicenda de peccato omissionis: Et congruum
107쪽
est, quod confessor in eo poenitentiam imponat ei. in quo deliquit, scilicet, in dicendo eadem ossicia:& si hoc non credit ei proficere, vel sussicere, in alia
poenitentiam commutabit, secundum Innocen. de celebrat. Miff. cap. I. Vt puta forte propter multitudinem horarum, ad quam tenetur, quas valde di cile esset dicere,vel quia nimis in deuote eas diceret. in clem. in cap. graui .eod. ii tui. Infirmi autem bene excusantur adcendo, & forte ab audiendo, si tamen talis sit infirmitas , in qua directΘ, vel occasionaliter sibi obessient, vel obessie timerent, si celebra tioni diuinorum interessent. Infirmis autem non est lex posita, In nocen t.ubi supra. Nec tenentur ad
dicendum ea , cum conualuerint, neque ad confi-xendum, 'nia omittendo, non peccauerunt. secundum Innocent.eod. tit. cap. preSbyter .
Sciendum est, quod Episcopus non potest cum clerico, qui ad horas canonicas tenetur, dispentare
ut non dicat, nec in aliud commutare: nec etiam Abbas cum monacho, etiam propter scolas, vel propter iter. Item , qui ex malitia, vel negligentia non aduertit ea, quae dicit , quamuis omnia verba complete recitet. Vel, si det opera m suae distractioni, inutiliter se ponendo inter fabulas aliorum, tenetur ea redicere. Si vero praeter voluntatem, seu praeter propositum rapiatur ad aliud cogitandum , non tenetur . Item, propter crebras cngitationes vanas, distractiones, omissiones, vel neglia
gentias, quae in dicendis horis canonicis eueniunt, expediens est, quod saltem sub generali conti mi ne, quae quotidie fit in Missa, vel in horis, e 'prima- , tur inter alia, peccatum omissionis. Item . si quis non interfuit in principio ossici j sne malitia , non Dportet, quod a capite incipiat; & idem de fine dicendum est, si in rei eme non poterit, quia sicut misnisterium absentis prodestillis,qui sunt in Ecclesia,
108쪽
De Horis Canon. ct de earum signis. η s
ita officium eorum, qui sunt in Ecclesia, prodest 1llis qui sunt extra Ecclesiam in administratione, casi tu quasi corpus unum . Si tame magnam partem,uci nocturnorum, vel laudis omittet et, bene faceret, si idem diceret, secundum Innoce irin cap.dmientes, in fine. Non videtur peccare clericus, qui in diuinis officijs, non intelligit omnia, quae ibi dicit, dum tamen cor situm habeat ad Deum,&psallat eidem , ut dictum est. Quare institutae sunt Horae Canonicat RG Η c spondeo. quod institutae sunt in memoriam paL noni sonis Christi. quare in
Quare instituta suit hora Matutini3 Respond. stituta quod in memoriam passionis Christi: quia in tali sint
hora, scilicet mediae noctis comprehensus fuit,& Hor maligatus tempore passionis , ut nos ad ipsum vin- tutiri iculo amoris attraheret : & tali hora a Iudaeis il- quare ira lusus est , & viliter tractus , ut nos a captiuit situm te inimici eriperet, & ereptos perpetuae libertati Dis
Quare instituta fuit hora primae Respon. quod Hor priin memoriam passionis Christi. quia in tali hora ma, qμμ' Conuenerunt faeerdotes,& seniores populi, & quae- rei is rebat falsum testimonium aduersus Iesum, in at io tu fuit 'Cayphae Principis sacerdotum , de illudentes ei, &colaphis cedentes ,& conspuentes in eum, vinctum eum adduxerunt in praetorium,& tIadiderunt eum Pontio Pilato Praesidi. Luc. cap 23. Quare instituta fuit hora Tertiae Respon. quod Hora terin memoriam passionis Christi: quia in tali hora tia, qtia crucifixus est, linguis Iu detorum accusantium ,& re institu damnantium, ac dicentium; Crucifige eu m , reus tastiis. est mortis . Postea colaphigatus, ligatus ad columnam , flagellatus usque ad sanguinem , purpura indutus, & illusus, spinis coronatus, tal dem in- e condemnatus . Marc. cu. is,
109쪽
institutast Hora Vesperoru square instituta fuit
anare institata suit Hora sextae 3 Respo in quod in memoriam passionis Christi: quia in tali hora
erucifixus fuit, manibus, & pedibus eius clauis perforatis,& cruci affixis, rivis dulcissimi sanguinis Hiterram profluentibus: & tunc tenebrae factae lunt a sexta hora usque ad nonam. Matth. cap. 27. Quare instituta fuit hora nonae Respon. quoa in memoriam pastionis Iesu Christi: quia in tali hora pendens, & patiens in cruce, felle, & aceto potatus e st, cum se sitire testatus est. sed cum gustaret,
potum amarum bibere noluit: Et tali hora in cruce tormentis, & poenis fatigatus, dicens patri: Pater in manus tuas commendo spiritum meum , e pirauit seliciter. m canare instituta fuit hora vesperorum Respon-nubdin memoriam passionis Christi: quia in tali hora requisita licentia a Pilato, ut tollerentur corpora croci fixorum de patibulis propter instanSt sium Sibbati, venerunt milites, & primi quidem,& alterius, qui pendebant cum Iesu, fregerunt crura: ad Itium vero cum venissent,& viderunt eum iam mortuum, non fregerunt eius crura: Sed unuς militum lancea latus eius aperuit, & continuo exisuit sanguis, &aqua. I Oan. cap. ly
Quare instituta fuit hora completorii 3 Respon. quod in memoriam passionis Christi: quia in tali hora Ioseph ab Arimathia venit cum discipulis de .su ex permissione Pilati, ut tollerent corpus Iesu: venit, & Nicodemus ferens misturam mirrhae, de aloe , qua si libras centum . C perunt go corpus usu,& ligauerunt linteis cum aromatibus. Ioseph autem mercatus syndonem inuoluit corpu&I su in syndone munda,& posuit illud in mon mento suo novo, quod erat excisum de petra Luci cap 2 3.& de consecr. distin. I. cap. consulto.
Quid reptaesentant horae canonicet ξ Relipond.
110쪽
De IIo ris Canon. ct de earum signis 6
quia dies naturalis uniuscuiusque aetatem, nO quam quilibet homo habet, sed quam, si non peccasset, haberet: quae naturalis dies septem habet varietates. Prima est infantia, quae per matutinas laudes repraesentatur. Secunda pueritia, quae per primam. Tertia adolescentia, quae per tertiam. Quarta iuuentus, quae per sextam . Quinta senectus, quae per nonam . sexta semiam, quae per vesperas. Septima d crepitas, quae per completorium designatur. In his ideo singulis aetatibus Creatorem nostrum se per iudicia iustitiae suae laudare debemus. Psalm. II 8. Raare oramus in hora matutini 3 Respon. quod ossicium matutinale dicimus propter carnem domandam : quia, sicut dicitur Ecclesiast. cap.ri. Vigilia oculorum tabescit carnes. Et dicuntur mat tinae communi ter in media nocte, ut ait Propheta, media nocte surgebam adcofitendum tibi, PCD8.
quia Christus eadem hora natus fuit. Vel quia in illa hora, quasi surrexit, & in sernum spoliauit,&venturus elt iudicare taculum per ignem. Matth. cap. 2 F. Vnde ad sanitatem corporalem valere potest, quod aliquis ad matutinas surgit: occasio est enim, Vt natura purgetur. Laudes dicimus ad tentationes diaboli repellendas. Vnde Isia. capit. 26. Expergiscimini, & laudate, qui habitatis in pulu re, scilicet carnis. Item, dicuntur ad coronam gloriae obtinendam; iuxta illud, Non sit nobis vanum mane surgere ante lucem, quia promisit Dominus coronam vigilantibus: quia in hac hora laudes Deo canimus, ut ei de eius natiuitate, & captione,& nostra liberatione gratias agamus.&eius aduentum cum gaudio expectemus. Et quia in illa hora Deus m udum in mane creauit,& Aegyptios in mane submersit. & a morte resurrexit: ideo Deo laudes debitas Icseramus, ne in mane huius mundi cum