Iosephi Ripamontii canonici Scalensis chronistae vrbis Mediolani Historiae patriae libri 10 Iosephi Ripamontii canonici Scalensis Historiae patriae libri 8

451쪽

tesiperium sanguitie illius. Ibi quoque praeparati , qui refellerent crimina, partesque Cleri

tuerentur; ac praecipua inter temporis eius

Cardinales authoritate Dionysius quida ae,sorte, siue data opera tunc adsuit, cum Arialdus introductus audiretur - Is Cardinalis, S princeps Aulae Dionysius aegre inhibito animo,

quominus exsequentem pauca Arialdum intem satus, congereret in ipsum inuidiam, culpam que omnem, postquam ille conticuerat , plenus irae, conuitiis onerat hominem, Ultroque

incusat, turbasse sedition: bus Ecclesiam, nefa ria arma aduersus Clerum induisse populo , vulnerum caediumque causiam suisse, dc aut horitate Concilii ob ea merito damnatum . Eadem alij ex composito iactauere , Pontificem inquietantes, Velut religione obiecta, ne quid mollius clementiusve de turbatore rerum Arial do statuere aliquandiu posset. Illea tamen, siue instinctu lumineque diuino , siue ratione prudentiaque sua gnarus denique Veri , repudiatis eiusmodi criminatoribus, qui multi SViolenti reum Vrgebant , rescidit acta Conci lii, dirisque vinculis exsoluit Arialdum , ct benigno insuper alloquio ad coepta strenue prosequenda confirmauit. Sed adstrepebatur Undique a proximis, a longinquis, quos causa ca attingebat, quosve isti corruperant. Eo

que strepitu ct tumultu , simul magnitudine Vrbis &Ceri S tantis rerum motibus, quanti ad

452쪽

ad eam diem inter Mediolanensct filisse dice.

rentur, Pontifex inductus adiecit animum curae huic, ut non sellim componeret in praesentia

Ciuitatis Ecclesiaeque tatum . sed prouideret etiam in posterum, nequa eiusmodi portenta ibi exorirentur . Missa igitur est ad inspiciendam componendamque rem cum summa po testate legatio, cuius Princeps Cardinalis Hibdebrandus suit. Episcopi duo Lucensis, is Ostiensis participes consiliorum, ct dati gerendis rebus adiutores iere. Hi quaestione habita , factaque diligenter in singula capita per

cunctatione compererunt etiam foediora cuncta , quam quae delata essent. Inter caetera,

Guidonem Archiepiscopum indicia manifesta. testesque iurati arguebant Vendidisse, alienasse, dissipasse, distraxisse, traiecisse , contam. nasse pretio mercedulaque interposita res diuinas, quale Lacrilegium ausa tentare antiqui Si monis impudentia turpissimi nominis infamiam inter nundinas eiushaodi propagauit. Hanc in Archiepiscopo labem legati reperisse dicuntur,

Caeteraque S caeteros ad eandem formam. nec ultra morati, quam dum exscripta exsigna laque cuncta in tabulas reserrent, coercitioni

laus, vinculis, remediisue quibusdam crescenti malo impositis, hortati Arialdum eum quoque enim ab Roma secum adduxerant pristino muneri deesset, ad Pontificem rediere.

Landuimus interim , de quo Arialdi Comite

453쪽

ad Placentiam pene interfecto antea memora- lui , sublatus ex militari via pene exanguis , latque inter piorum manus in diuersorium hosipitale deportatus,dierum aliquot ancipiti curatione conualuerat, idque ad diuini fauoris omen trahebat Arialdus haud minus, quam

honorifica de se iudicia Pontificis primb, deinde legatorum. Uicissim ipse, quod confossis

vulneribus corpore, singuineque exhausto, spiritum tamen Vitamque retinuisset, munus esse diuinum interpretabatur , seque ad eb reseruatum operi, cuius inuidia petitus foret ad necem. Hoc Vterque tam pio sensi,mutuaque conspiratione animorum, ad id qucdsiua sponte concupissent, ct Numinis praesentia , ct svuore hominum, Pontificiisque decretis euoca ti. repetunt munia suggestusque suos, ac veluti miracula, Vterque coni piciebantur , alter ab

Roma vim nomenque Pontificis in silo capite serens, victor iniqui Concilis, victor anathematis , alter serri vulnerumque Victor. Ea duorum Concionatorum dignitas ad Populum crat, id pondus authoritasque Verbis . At Clericorum animos haec ipsa efferauerant; quantoque magis vident attolli fama homunum S admiratione insectatores suos , tanto magis accenditur eis suror . Utrumque destinabant neci; sed flagrantius, impotentiusque

Landulphum . Namque is validior etiam inaudiFrum animis , dc eloquentia essicatiores

habebatur. l

454쪽

habebatiir Accepto pretio , sed ct propria

ira Clericus unus impiger ad eiusmodi facino ra rem sustepit ,Vulneratoq; iuxta aram concio. natore sugiens cum pene euasisset, a medicamentario forte homine comprehenditur ac de tinetur . Viderat ille relicto in vulnere telo fugientem, cum rari alij vel fortasse nulli eius horae momento circumstarent. Additurque, quod rei admjrationem augere possit, homi. nem fuisse claudum, qui ab facinoris indigni.

tate concitato cursu, parricidam allecutus stite. rit tenueritque donec clamore orto plures vali dae manus vincula iniecere. Comprehensus ille

ductusque in carcerem, alia quoque multa , sed illud praesertim inter tormenta consessus est, cognitis antea Venenis rapidum sibi virus fuisse, quo tinxisset imbuissetque gladium, Vt serpens paulatim ad vitalia pestis essiceret lenta tabe, si quo minus erici potuisset vi subita. Landul-phus tamen paucis post diebus integer incolumisque prodiit, obstupescente ciuitate ad illud secundo iam miraculo inuiolabile corpus. Sed non miracula ulla praetensque Numen , non Pontificis authoritas , non consensius Sseudia populi amentes ira Clericos inhibuere, quominus nocendi Vias omne is, ct ingenia cuncta experirentur aduersus istos, quos Deus hominesque tutela amplexi custodirent ., Ac verso in Arialdum furore , hominem ipsum violare non ausi , in villam patrimoniumque i d eius

455쪽

eius rabiem exercere coeperunt. Statuerant nisurno impetu sic vastare ac diripere cuncta , ut nulla felix arbor, nihil frugiferum in agris relinqueretur . Inseriturque hoc etiam loco simile miraculi; arbores S loca illa, quae excidio ac ruinis interdiu destinata & notata

habuissent, nocte sublustri aggrestas ita sesellisse , ut neque tramites ullos explicare ipsi possent, neque ictum aciemue ferramentorum reciperet tellus obdurata, stipitesiue sentirent. Pro Arialdi arboribus vulneratas quasdam caesasiue finitimorum, laetiores ab ea iniuria feracioresque comparuisse . Diuulgata per

urbem , S multum celebrata termonibus ea quoque res, sicuti confuderat magnopere aduersarios, ita Arialdum spe roboreque nouo firmarat; non sane quod hortorum oc villarum cura ulla ipsi; sed rebus conatibusque tuis interesse magis quotidie Numen laetabatur . Clerici ipsi, qui antea uno animo coinsilioque omneis aduertus Arialdum Landul-phumque stetissem, tot intra breue tempus perculsi tamquam telis, ut quisque, sanariue faciles, siue pertinaces in malo erant, in factiones contrarias abiere. Pessimi isti sero rem auxerunt: pars altera fractis atque comversis ad poenitentiam animis ducem S au. thorem vitaeque sitae Magistrum ex hoc tem Pore sequebantur , quem antea insectando

fuissent ipsi principes coniurationis , quae ad

456쪽

necem deinde illius erupit. Tantaque ea sit-bita mutatio fuit, Vt multi, qui empta Sacem dotia habebant, monitu hortatuque Arialdi ultro ea abdicarent . Et suere quos ea religio, idque obsequium exsiueret omnibus bonis, cum per Ecclesiastica compendia di testere properantes netario mercimonio quicquid habuerant pecuniae occupassent. Hi deinde ipseas liberalitate Arialdi sustentabantur , qui ncuti praedives erat idem & contemptor opum, alios ea abdicatione redactos ad egestatem

excipiebat alebatque domi, alijs id ipsum quod

pecuniae perdidissent de suo repraesentabat. Cumque mutuo consensu nonnunquam , qui vendiderant ea Sacerdotia pariter, & qui emerant, ab ipsb contendissent, Ut inter Vendit eis scelus emptorisque poenitentiam vacua illa susciperet, sineretque in siuo capite rectius meliusque locari, perstitit abnuere id nefas , Ut pro concionatore quadruplator intercein torque rei alienae dici unquam posset. Quan- tb rarior in animis hominum contemptus auri, tantb magis authoritas hinc increscebat viro; aliique, Salis quotidie ei gratificantes, tum a conditionibus infandis sacrilegoque mercatu refugiebant, tum reicindebant. atque detestabantur, si quid in sacris rebus antea contraxissent. Et cum inter Clericos ea inclinatio animorum fieret ad omnia, quae restricti moris auctori 'ialdo placerent, tum vero apud pin.

457쪽

pulum, qui semper ei fauisset, montemti plu,

rimum ad omnetra honestatem eo concionan

te, post illa quae narraui, vel miracula, vel exempla fiebat. Quippe inter caetera, licem tiam inueteratam , religiosis vetere instituto diebus matrimonia ineundi, clim nulla Apostolica interdicta comminationesve nullae ad eam diens inhibere potuissem, temporaquia sacrata Aduentus α Quadragesimae Iasciuia nuptiarum promistue foedarentur , id etiam sublatum est nutu & authoritate esus . Traditurque memorabile illud; cum ipso Natalis Christi peruigilio, magna una opulenta domus versa tota in nuptiales apparatus esset,

resque iam inibi ut sponsa deduceretur , imtrasse repente Arialdum, di increpita iniuria, quae mysterio augustii 4mo fieret, disiecisse cuncta; nec modo nuptias illas ad praesens esse dilatas, sed in posterum quoque magnitudine exempli, tantae rei disciplinam firmatam atque Babiliram. Inter haec, pars ea Cleri ,'quae

nec vitia sua, nec bona aliena pati poterat, accensa utrinque, ac dolore, ct inuidia , dc scelere ardens, turbando omnia, inscitandoquere perscindendo quicquid compostum subinde

sanaturnue erat, adduxerat rem , Ut non

sisti ultra siustinerive posset. Satis apparebat. nequicquam parti uni subuentum, si pars altera domitis staenis in praecipitia cuncta ferretur. Extremo malo remedia extrema quaerendit esse,

458쪽

esse, & auxilium utique non infeliciter expertum iam semel ab vi maiestateque Romana petendum. Erat tunc in eo fastigio patria Mo. diolanenss Alexander, quem huius Ecclesiae CanonicumGuido Archiepiscopus minime sibi opportunum , minimeque consentientem in ea pontificatus ct vitae serma, quam exposui, dum procul amouere studet, ad summa extualit . Namque proficiscens is sorte Guido in Germaniam ad Caesarem , cduxerat hominem eo consilio secum, ut specie honoris negoti iuualicuius occupatum, quam longissime ablega. ret. Ita commendante ipso , demandauerat ei Caesar Lucensem Ecclesiam, quae tunc in sacra potestas, siue licentia Imperii suit. Ex Lucensi dein Epistopo Pontifex Max. factus iste erat, Anselmus antea nomine, ct priuatis rebus Arialdo ipsi smilitudine studiorum conasiliorumque 1 ocietate familiaris, statum insu. per conditjonemque rei totiuS Optime edoctus, iam inde ab eo tempore cum principi le. gationis Hildebrando Collega additus Medi lanum, sicut demonstraui, Venisser. Hoc Pontifice fretus Arialdus Romam iterum proficisci Ratuit. Et qub plus spei secum ad rem selici iter atque ex animi sententia gerendam ferret, socium itineris negotiique nactus erat Herum haldum Cottam, La ulmi fratrem. qui paco belloque bonus, pietatis insuper laude flore

hiat , ct adito Christi sepulcro c*mm*dum e

459쪽

ea peregrinatione redux . cum res tanta pa triae ageretur , appellatus minime recusauit, iereque Vm . Sive authoritas, ct dignatio viri huius, sue vetus amicitia cum Arialdo sue cura Patriae , discrimenque summae rerum , siue omnia simul apud Pontificem , Valuere, Ut quae postulauerant Apostolica decreta auferrent. Nec litteras , S decreta solum'abstulere , sed imperis Vim etiam ,

atque maiestatem in contumaces, Ut potentiae

terrore subigerentur, quos interdicta mouere non potuissent. In Archiepiscopum praecipue Guidonem armati litteris mandatisque praeterea opportunis aderant. Pecunia quoque in-nructos Venisse accipio , quandoquidem nequitiae humanae lege semper factum istud ita

est, Vt caetera omnia magnarum rerum instrumenta torperent, Ubicunque hoc.deellet , sed ad ea quae ab Roma attulerant arma S tela, emcaciota alia quaedam ipsi abdidere , Vitae nempe formam, quae ipsa per se stangere, ac debellare animos posset. Habitabat Herem-baldus ad D. Victoris Aedem, qua Martyres Quadraginta Templo cognomen faciunt. Hrialdo sedes, qua nunc Canonicae Semina rium dicitur. Et sicut separati domicilijs , concordes unanimesque sentibus fuere , ita moresct instituta diuersa in frontem, unum idemque

spectabant. Herembaldo splendor palam ap paratusqne principalis, ct cateruae ieruorum,

460쪽

ct mnper ararati circa limen e intus parca ct aspera, ct composita cuncta velut in aninaci domoque unius, quem mitudini, celoque imminentem, nihil aliud quam utilitas publica inter homines caeteros attineret. Alter ille, interiore pariter ct externa disciplina tetricus, seuerus cum s alium grege vivebat, quasi spirans moribus, institutisque sujs ea, quae caeteris persuadere vellet . In hunc modum duo duces authoresque restituendae ct firmandae religionis , ab suo Vterque castello, alius alia ope, ille nutu ct maiestate Romani nominis,

quia Uexilliser Ecclesae a Pontifice factus erat, hic humilitate submissioneque animi, ct qua

super caeteras virtutes pollebat facultate sermonum, subactis antea, sicut memoraui, compluribus , maiore aduersus paucos conatu nitebantur, ut probi etiam isti, castique fierent. Sed quo pauciores iam , eb potentiores improbi restabant, factioque ea quotidie amplior atque violentior fiebat, inclinantibus ad eam subinde nonnullis , quos pristinae licentiae dulcedo vaecordes agebat, ct hi deinde trita hebant caeteros. Nolim equidem credere de Hrchiepiscopo; sed traditum ita vulgatumque fuit, factionis eum fuisse principem , non Uti que ob vitia alia, sed quia semel adamato quaestu illo, quem E sacris rebus sibi instituisset, necesse haberet sim late , ac defensione partium redimere mutuam dissimulationem