Ioannis Heurnij Ultraiectini, ... De morbis pectoris liber, editus post mortem auctoris, ab eius filio Othone Huernio

61쪽

que spirandidissicultatem adferant. Unde Apum a ra.

quidam Mediei errore seducti, vena cubiti incisa.multoq ue sanguine euacuato, mor-

tis causam aegris prae tum Quare dili Plautitia nequediaeta de No senter interroga devictus ratione ea pul- siue fomentis, aut sanguinis detra-μην. 1 ac calorem tenta tactu supini decusn ctione nec aluo prorum quievit . carui bunt, intercepta laqueo ridetur illis respi quelibriaci liberali anacathais .in v ratio ut vix loquantula non sitiunt Clys micam abire solet hoc est, eius phlegmo. moueniente eluatur aluus d in excala ne pus sui ipit quae vomica cum rumpi-miniba decentaurea illinantur oleo rutae tur,pus effundit inter thoracem ac pulm anellii Bibant hydrome pulegiatum, ei; diciturque tunoea affectio Emn ema.

--. . in quo eaticae coxere. Oribasius author est, Hippocrates Empyem nominare consue quum diuturnis dolor.bus thorax citra se uit omne partium omnium pliyma quod ..-ndetinetur. ut palmulae pingues cum in si , alteraiulmeae nos vero ἐμπήουι seu

foenugraeco decoquantur, succus exprima purulentos vocamus eos,quibus collectum tur: cui metaopiosum admiscebimus co pus stabulatu inter planiones de ibora- quantur uerum ad nullis crassitiem reo cem Aput Hippocratem etiam inritaque multum ante cibos utatur. Uires erigantur significatione legitur. Quale em prema

instaurantibus. quibus immaduit pimpi hoc disseit ab empyo vel purulento. quod nesu, calendaea, oram,violae,cum pam emtae malis nomen.omni cuiusque panis eo byGpo. Fit sacculus ex sulfuribus de suppurato apponatur empyi vero non diis in edullitione ex aqua admouetur soritier cuntur nisi hi, quibus pus natat capacitate expressus vel ex spongia fiat solus imbu inmacis. Tales em pyicos mea vomicota decocto radicum althaeae seminis lini sos Aurelianus. Est autem empyema, deflorum chama nisuri meliloti.Coquepa quo nos agimus, oppressio spaei pectoris z. ' - rietariam ex oleo, in patella, leuiteradmo di pulmonis a purulenta materia. Dixi-ue si materia suerit humida fiant ne mus esse oppremonem . nam morbus hic culi ex milio sitsure, sale Uinum thodi est mala consormatio, qua spatia id quod te commend cotho Geoponicus. Si est inter pectus o pulmones oppletur a u.' iurιαμ in Detit membrana Media purulenta materia nam indeactio ibor si . .. 'ina. quae nectitur ossi sterno . secabisve 'eia iniereipitur de pulmonis; nec enim alas nam vel ter nam repetita lectio effundit suas pulmo expandere potest. nec thorax trauum sanguinem Mitiine oleo violato staminconniuenili, os oum tacete,Vnde ibat libram aquae chorei stigidam a aegre respirant aegri Si veto ita materia τena secta. Illine frigido acta oleo. ει inde conseratur in viscere non autem in spacio cum aquamdiuiae tepithemarisiosi thoracis, ut inde in molem turgestat ho-rina hordei de his fiat cataplasma. yeme r .censebimus illum morbum ad magni-repidὸ admoue haeer& tandem adde oleu tudinem referri deber sed in cuncto em. An chamaemeli, sine aqua. ωaddo farinam rimate oppressio patentisprius jacij ad s. . a. . Renustaech eum Goco tandem sed . ni est, sed non ubique se consociat tumor. venae lectio iuuetit serὸ moriuntur. Fiat nee enim semper tanta eo pia circumfluit deeoctio ex violis hordeo.endiuia, capit materiae thorax, ut in illum tumorem suriatibus herbis.passulis,cum sirum violato at thorax, quo/ctio eius laedatur sed a 2 'diendiuiae, deliqui titia, de satiata tepi. Quibus rebus iit Eaee sp acii pectoris opples 'desdentur. Cocta purg niu Rhabarbaro uod Non sane hla aqua hoc facit quae in manna solariatur pusina tepida. Ei pectoris hydrope hoc vita inserie sola itibat aquam saccharaiam Post septimum sed est materia purulenta. Dico non pus. diem utetur iure pulliin ovo Aluus elyste cum interdum ab aemula puri materia hoete mollescat antequam detur cibus sem viiiii aboliscatitatis est pituit, sanguis νεμρα neat qui ais iandidissimiliati putrescens omnia enim perspiratu caten tri

. . . tia ac alieno in loco vehementius incale A. V.

62쪽

modus. Discriminatur itaque materia pu. . in Delicti rupta, essunditur materia inrulenta a vetopiue In optimo pure fit me cauitatem thoracis. Quin vertim etiam dia putredo, caloreolraneo resistere co pus effvndi potest ex inflammato pulmo-ctioni. Putis enim consectio ab utroque fit ne quod Polycratis uxori euenit quin abis εἰ calore, natiuod eo qui est prAter natura angina: hoc est. nost assci ius inflammaio- vel politis, fit coctio struundum naturam, rios inam horum matella est nutritia.Ob- ται -- sed te quae praeter naturam est Pulum seruaturi sui longa die materiam in pul---- metumque putrita materia nutricia, hoe mone interdu coaceruari cystique obduci. est,sanguitisa. siue ea biliou. pitui iosa es itavio ut magnitudine inuida ciuiliatur. melancholica suerit, vi e vero nutrici Hoc innuisse videtur Aretaeus, ubi ait, Huimateria nec undequaque bona est, nec pia mor alias iners imbecillurque inhaeret. nEcorrupta,sed semimala attamen pepas alias aciis de motilax, di ad mortem,sque mi capax: quia bonitas superat in ea male putrefaciens Nain dixeratem prema oriri ria.&calor nativus vincit eum qui est prae a plaga. cruditate, frigore, diuturna tussi,

ternaturam. Si enim pepasmi expers illa pleuritiae , vomica pulmonis , ea tarthoe .saninatura hanc non euineeter,ina diuturno is acuti moibi in id decubito.

que membro ubi eius cus est . perni San E ex temotissimis etiam patribus . fit ciem in se tret. de gigneretur pus laesidum, occulta in pectus puri transsatio. Sed, in , - . nigricans, foedum. PusHib quod non me quit Aretaeus Magnum presecto miracu-- tum est, venit a matella excrementitia ut tum est quomodo id fiat,ut ab exili tenui.

2 quiis diuturno morbo partium qu rabi que membrana nihil erassitudinis habe , . tium saligati andem pus spuet citiusmo ' citantaeopia portietandatur. Causa est

di sunt qui ex perenni prclapsu catarthi inflammatio extirnguinis multitudine.ob G M. aut ex succorii in thorace synathrismo, vel quam membrana crassescit. Annotau: to tauorum ouisorum taleiibus hareen Galenus . quosdam octo honinas putis itum copia. ae iam putrescentium illiu iam lati sim exelusisse hemina , decem uncias incipiunt expectorare , quoium maxima aequauexistimare quis possit, io um nutriis, hia. pars in Phthisin abit. Tale qui eutat carum e5 abripi. Item premate, vel tolus Dori.

uxori Hippiae, quae per triennium iussierat, thor crepletur puruleni iam vel dextia deinde inem pyem venit, mox hydropica aut sinistra solum pars thoracis te pietur: euasit: videtur tamen conualuisse mensibus non enim datur excursio materiae a dextris euocatis. Quare pus interdum ex pulmo ad sinistras paries: si Od membranae dianibus expectoratur nec tamen propterea phrat tondes ossi pectoris annexae i id non pulmones incorruptelae suspicionem veni admittant:parietas enim interiecti vice sun. V. H. re debent. Nam scribit Galenus.pituitam untur,ac thoracis spacium mediastino in-s .stit ex eapite pectori illatam puri similem red tercepto diuidunt. Praeterea haec iv ateriadi est enim haec purulenta materia non vel putum pus est, vel purulentia. Est sane autem merum pus . nam est ex materia ex vehemens assectus hic,maii moris eam

crementiti l cum merum pus ex nutricia a putrescat foede materia est non interca

materiaibbolescat. Ita sanguine in thora laris, sed perennat. contallione scedu, quod cem labentem eapite, &ecratarrhis inde iasmata sintda effundant aegri cum ani- manantibus quin authoribus Paulo mam reddunt: non ex sympathia.silaidio- Aetio, seroso salso . ex humore a toto cor pathia in vitio est. Sed en ne hoe vitium ..pote in cauitatem nota cis excusso, materia acutum author enim est Galenus ab Em. . M. haee purulenta ibi igni potest vel ex ab riemale homines subito tapi: causam af domine. ut in hydrope ex suppressis mensi adnectit assetitque id fieri tum ob vim a Lbus , vel ex corde in thoracem eructatur sectus. tum ob virium labefactionem. Si ob . , Uerum empyem quod merum pus habet vim asscctus, igituriatione sui imo pera- ottum ducit a pleuriit de . cuius materia cuium malum hoc est tum celerrimesh - N. non bene ςxpectorata fuit. Namphlegmo minem enecet. Galenos alibi tamen asserit . omne non aestabscessum .nis in pus vellairna hune assem eae diuturnum cum in diem

ineunt phlegmone spargitur materia usquequadragesimum excurrat. Resposio

63쪽

'a tes hoc est expurat Ionem vel suppiuatio 'nis ruptione in , aliud esse suppillatum, lanchoe est iiiptio, periculi plenta est . si uelit magna, nam ilico inierdum enecat. reclusis vastuus arietiosis. quae a putidi claudebatur.' De hoc malo loquit ut alctius. dii proferti illam sententiam,in libro De locis assectis: ' φ . 7 nam colli eat non ad suppurati magnitudinem: sed ad ni, sed si sermo fuerit de

collectione materiae morbificae purulentae, haec mite ita colligitur ac de uncti poterat

in iodras simu sque diem, qui ad diu-

mod i ii miliarat purgatione spuri. tum ex infecta Medici curatione intra decimu-

quartum item 4 deinde Avita αρχήντων:ex rigo te qui anta, non saerat, Ic ex grauit ais

ων. pyemata riget rein noua febre obbria de- nuncia nιu quoniam puris actimonia vel lieantur Mesoduntur partes quae sunt vi- . cloae atque com iri uries obses I.e de pondus adest patiis quae ante dolebat. Empyematis

ni cassuturi, hoc est ρεξιν suturam esse, triam te sunt signa Iebris horrisera , hoc est crebra horroribus, quorum causa est in pati primum omnium horrescese, pus

scilicet vomicam erodens ἰ cibi Distidium:

Emmia quem nequidem in conspectu ad miti uni. - venenata suppurati aura stomachum in.

- t, meiente te solo ente: ephid ,sis denique. line est exii l .i nos latiuncula indidem eo. serpe- Οta, per exolutione Iraequentes, quas ab sicut illo pati tetro vapore necesse est Empye- in matis itaq. inchoati signa lunt, sebris exa in

zz. I obara, io oti dolor praegrandis. Perse . si 'ri autem nondum tamen rupit, febris te., et is missio atque doloris, sed horror incresceri , i ,- ., auita pro cruciatu saeui doloris Hie voti rigo cietur non aποπανω ...hoeest a ca-

cochymia e vasis expressa. sed asine in vomica uicepto. Sed nascentis puris acrimonia momens vicina corpora . eodem inodo ei et horrorem quo acria medicam sum ona Grauitas autem dolor acuto succedaianes signum es ivllogisticu mutatae phle .gmones in suppuratum quoniam suppu-

i a V MI Ines et udae. Sedit auItas ibi manet triumniam morbi ficus humor, velut in ergastulo quodam coclusus. foras non exiti ita autem puris consectio, citam Pinque habet rupturam . nisi alio cursum inflectat de per anacalharsin vacvmir. Aetu grauitatis φωνα se tuli leuatio est quod signum in primis Et -- narrat Hippocrates putis in thorace effusi. ici μενι Hoc est, rupta vomica lanus sire videtur esse aegrotus qubdex loci angustia, pus' abiic manipli iudi hem se spiritus quem si iramus, in pulmone sedem inuenit. Est '

igitur signum syllogisticum puris in lim'

tacem efflisi ira ruptae pulmonum vomiis 'cae,fugax leuatio grauitatis et Nam ea non

muliopo . long percipitur gratiiori

molestior. limaduertimus etiam pulmo. num inflammationem in puruleni iam mmulari, scilicet in peripheumonia quae ha

hii saeuii in olorum cruciatu scapulae atq; cs ....

iu gusi pectorisque oppressionem,&me. U- teolismum spiritus. calidam expirationem, v m. febrem continuam cum anxiet iidine, quae T diebus ollicis ana cathar si nullam habuit: sed eos cum delirio exegit ad deci- nium quartum usque diem: eademque ne sphlebotomia quieuit nee pharmacia, nec diaeta, nec parotide, nec abscessu crurali Haec dico signassint. quae Opinionem faciunt phlegmones assectantis viam ad emo prema, si ante fatalis ad moliem non merit nec aegrum ante decimum quarto diem in exitium praecipita it. Difficilis respira Domite affectura se tibi tur: sed hoc signum est αμφίλξιν antecedentis, eonsequentis. Est enim antecedes vomicae iamiari rumpendae: ita enim trididu Hippocrates qui ait, Accedere necesse est dolorem. dyspnoeam despii insinum , ante puris erupti nem. Vbi Galenus super dysipnoea haee scribit, Difficulter toto morbi decursu spirant, maximε uero ubi dolor accesserit. Sed non est si imitet fixa dissicilis hae est eis spiratio, icut ea qnae rupturam consequitur. sic autem fit. Rupta vomica. aegro sibi melius esse videt ut sed, inquit Hippocra- . GHies . labentibu inde diebus pectora pure . implentur, indeque tusses Ac febres atque ad eo caeter omnes desbium cruciatus ip.

sum magis fatigant aenisibus ipse tum maxime

64쪽

quidcin. iii mite fixa d stabilis, quae rates

Mite pressa ad exiguum teli pus. In lio c

casio in medendo. Ergone occasio ire is si cndi prati pratur in iappuratori exputato, eius atripiendi opportunitatem adsertiuerun crui co tu in obseruatio. Plurimae, inqui H ppocrates , surpurationes rum,untur non auten onino,quaedam enim modio intriumpuntur, ut qui cu in pu . bilioso expectorant purulentum die septimo sere moriuntur die decimoquario quarum scilicet primigenia hiegmonui non nis cutia mutationem habuit ita. In oris phlegmonici inem pyem . non in

gangraenam et liae. inquit, tum IIuntur,ocrus in thoracem,vomica rupta .essundunt:

quod inde cito euacuari debet aliae cui dem vicenum dierum spari inquit , hoe est. vigesimo die a facta tonsiste, teque in . flammatione uterum aut pulmonum haec enim imflammatio in pus mutatur nisi intra decimum quartum diem coeperit ex τε m purgati. Non enim verisimile est,igesimo

'r' die lupi ex quo pleuriticus vel peripn

monicus in expectorati vacuitate Paulus - - febricitauit in cnoato pure, indeque cum -- se perhorruit moxque loco doloris grauitate percepit pure cose . quae cuncta iere eueniunt sub decimum quartum diem inflammationis pleuriticae vel peripneumonisae. Resimis ventu est,expectoratrum non ita processerit. Sic enim viginti dierit numerus producetur ad trigesimum quarium toti iis historiae. Atque ita pus in Umicaruerendo

lethale euaderet, ae eoi,clamatum esset in

omni empyemate. Quod falsum est. Quare vigesimum diem numeranda putamus aptimo die totius historiae morbi, quo primum aeger decubuit: eundem ci ipsum die vigesimum . septimum esse vel nonum a ouo sebris exacerbata est ca horrore, inde que percepta grauitas pro tauo dolore prout illa celeritis, hoc est, undecimo aut seritis,id est.decimoquattoex ititur. Ac si

quis ab horrore nouos labores expetiatur partium amictaria, in meteorismo spiratio

ni an iussi di pimisvo,idque continentero. - . Utam rurumuiri habebis,

ditatem adscit ruptionii. Celetes quidem

motus. ceu res mutationes edunt. Alia velo

suppuratior es,inquilli ppocoates, upuntur quadraginta dierum numero noc est,spacio dierum ginti septem ab ho ita se loemnem te si exortu fuerit decimo quarto , i exotiti stilo ἡ- inita illud thu, libera no fit expectoiatio, ut nulla omnino

clim fit. Sed quatuordecim dies quibus in expectorati vacuitate sit empyerra, nume- radi sunt no ab historia picuritidis aut pe-

ripneumoniae adhuc initis . sed ab incremento ex acet baiae a vi dccimus quattua ab

incremeso, si vigesinu ab historia, ius

morbi na ad eam legem examinandi sunt quatuordecim dies quibus iudicatur omnes moibi aeuii Nam bi pruna inuasione mitis per dies aliquot is in Ibus culus acume dein expledestit,ab eo acuminis die ineunda est copulatio ita decimusquartus dies ab acum in e copua ado fiet sar, e vigesimus si καταπροι am addas priores diennumerauerisque ab ineule morbo. Sic igitur empyema fiet vigesimo die postque exo lescit vis acutolii morborum. Ita factum empIema vigesimo.Π0 amplius natui re

tinet nisibi acuti, edi, o et M. hoc

est rex degeneratione acutus est enim mosaptosis pomnemoniae inem prema Ca 4eium, moibi acuti duabus septimanis iudicatur insta vicesimum. sic te ut minimum exi Eunt septenarios supra visesim qui acuti sunt ἀμετακΤ..1ως Aiqui illitioseptenarii. quadragesimo absoluuiuia

quo empyema in thorace effundit ut si to. tu expetiorato purgatu non fuerit. Tolum

di corna, asse eiviippistrate,si quam cela rim Ephyma pulmonum coquatur, totumque expectore tur,ipsaci. vomitra exhaurit . tur,inde sidus siquid superstieliquisio.

aut si noua subinde fluxio eo otia iur in partem amicta, periculosum erit. ItRq.

mitentia Hippocratis, no anulus E vomita civi in est,quam emi iniit noua

65쪽

cum p tyelisino tui haec omnia simul non sani, neque a I parean .em yematis ruptu

trahitur Non nullis etiam sexaginta dieruspacio suppurationes rumpuntur. nam i quia ag uuio non est alia sperabilis critis

ante sexagesimu in Elgo suppurati omnis ratio in euada tam ex ha note morbi fico,

tum ex parte obsessa.quare motum moibi

examina ex aegri etiam temperam et . aria. e. anni tempore&tempestate . humoris

contumacia vi ergo praeuideas quando

pte ea remedia ad hi is quae pus exire iaciunt, ne cunctando fiat tabificum,axe signa Hippocrati ea obserua: Quibus emisi icis pure adhuc in vomica haeret quod nequit expectoraria initio suppurati consem; dolor est seriis & eontumac distenista puris copia membrana . ac dum illa velli eat vi unaque dissicilis respiratio parua de frequens a distenta membrana taetussis, abi chore qui exudat ab empyema te cum iretismo ab ichore exudante a membrana in pleuritide vel in peripntiis monia arvigesimum diem ex quo labo

mum: si empyema celerius iactum sit)iuptionem expecta non ana catharsin. Qu bus autem leuior Gerius pro ratione cubia vicenarios ae sit plenarios dies criticos attendendum. Ubi itaque compatanda est empyematis notitia, tu in vomic tum in eruptione aeri iudicio expendenda est occasio temporis qua motus& mutatio

iis signa eduntur . ne ipsa medendi occaso praeripiatur sed singora iiudicio arti-piatur in iramuis illa sit praecepsin fugax. Notandum itaque illud tempus quo noua species doloris oboritur in puris epasmo: cum enim illud oboritur, dolores ac sebres

grauius utunt, quam consectori tenditur enim tune maxim membrana ab intem. perie calida occupata , ae pars phlegmone obstin. est sensus a cera imi vel in Iliit

Hippocrates . illud tempus obseruabile a quoptiritum grauitas molestissima obue nit sacta nimirum puris coctione,ac pure collecto in uno loco aut quado febris exacer in primum sitit a uiuore sanguinis

mentes. si tune rigor inuasit, etenim est hoc lignuina ιωρον ιν emtaematis inchoati atque coniecti ccedete avum nocessi est dolo iem .dylpn m. Nisi i simum ante ruptionem QE si ill cat, ut occasionem arii pias in puncto empyematis Evomica eruptura . nouissima conferre oportet cum primis. Ut si compertum tibi uelit

cum phlegmone in pus abiit, idque quam eii aut seio 3 praei, deiis quado eventinali ruptio empyematis eam prognosin c5. firmabunt dicta iam signa quae sunt MM-empyemalis iamiam vomica eruptura. Haec abunde prosequitur Hippocrates in fine libri secundi Prognosticon. quos libros nuper commentariis planos ae e plicatos teddidimus : hos adeat,qui plura de his veliti Paucis hoc addo. Apostema iam venisse ad pepasmum dignoscemus ex doloris mitigatione , - ex pondete in parte affecta, sebiisque temissione. Itaque in primis distingue certis notis empyema

quod fit. actum, quod erumpere proinrat Citin tumor in pus vertit ut nascitur febricula vehementior .inordinata, saepe

cum rigore de torpore igido, iactatione

corporis tum loci fluor incendiosius grauedo tensio. saepe stimulans dolor depulsus. in celer pulsus atque humilis, de saepe sudor capitisae eolli Talia haec eue

niunt cum intra dies quatuordecim ab inis eunte pleuritide no sedatur dolor. Dehine persecta purulentalione rigor ac tremoreor potis,4 ebrium recedit inquietudo ac dolorum: verum loci occupati grauitas in is crestit . sicca tussis. Cum iam abscessus errumpit horrescunt ae febris exsplendescit maior vires labascunt. Fidendum tamen si expectorata sint bonamam mox febris mite uitae recreabitur. Effusum, ilieri pus fluctuatione se prodit de expectorato De tempore quo expectari ruptio debet, ani PI-egi quo libris dolor, ae respirationis an μησxietas maiores hoc ei tib stupito eueniet. In σενεμ --

expurato anima stetei obius prou'loius Tica sibitis in aduolam latus adiger, fluctuatim ,

nem sentiet in tho tace putis expectora τἄν νῶtum si ore elidatur in aquam puram,sun

dum petit: nam pus est: d. quassatione facile in paries abeat. alioqui pituita etiam sidit, at non quasso ita diuellitur. Breviter repeto magni res monimi. Quod adhue

66쪽

iacto 'i tussi dolorifica ac inani tenui febre erant madores. Quare in hac curatione oris

ac ordinis experie haec maxime noctu as dine ac certa serie opus est: primum dico, stigit. Clim in procinctu iam ruptio est , sed natura ad supputationem malum grauius sebiicitant non stare torrore, mi transset theam promoueas suppurationem rcspiram Rupto autem ab Ressa pus ex ea cautione ne id quod crassum est reli pectoratur, ae febricula hectica tenentur qualuti exhaustis partibuli inuioribus in dum pus expectoratum fuerit squalent abscessu Dein, ne ante pep sinum aperia-

manu saepedes exsuliginum copia eo de tura postem a. Id cum et upit et ii abster-laiarum ab iisdem rubent maxillae r respi gendum:&.ne pus in tabem vertat pulm ratio anxia redditur irae tandem, acriore nes, erit excludendum, quod fit expecto. reddito pure velli tantur illa partes quae rato urina . aluo. Id dum fit, cauendum purulentiam habent lentiles coctio an ne viae per quas fertur pus exedantur. Sin dem tangitur, inquit Aretaeus de consu foras iniuius viam assectat hare materia,eornitur eato mens delirat ac rectus disten ducatur sed antequam curationem insti. ditur. Ubi empyem oboritur ab angina tuamus, ne id frustia fiat, diligenter per- vel a peripaeumonia. utrumque tune iatus pendemus num eas indicationes absbiu ab effuso pute et oecupatur. In latu te liceat rinterdum enim mali vis non ad quod pus habet ne ilior est decubitus. nam mittit ut eas peragas quare ad Prognosin 'alioqui in pulmones funditur calet occa iam venio, ut noscamus quid cui bil , Irpalum maxim latus sudat thorax, sitis quid non redintegrabila sit huius mali.

urit si ae alii tho initium duxerit empye Plurimi an E quibus ex interna phlegmoma vel ab hydrope unde materia undi ne inciditem pyema lento tabescunt mor- tur in horacis ea pacitatem, non verum boac moriuntur, cum iam in tuto res e pas expectorabunt: aderitque febris vaga rum vel sati putabantiae Etenim a pepanquae tamen tandem ingrauescet dolayre mo dolores. febres, di phlegmones seda , m. i. ilicstaeis pars hoc pus eoncipiet si ad tur, velum vomica haeret, in qua tape m ad Iuum inferiora viam pus affectat inquit Are ligne putrescit pus unde partium internataeus, acutus dolor paries superiores Cubi tum corruptela, vel febricula rabida ex δε- erat abscessust oecupat. aluus humida est. ligine incor delata, inde mors. Autv-i primum aquosa eum pituitosis deiiciens, a rupta, sed tardius, iam prostratis viribus deinde cruenta quaedam ei reum fluentia, ac expectorationi imparibus, calamitatem rursimque carinosa. qnum iam effractus adfert. Quare si suppuratum in expura abscessus est. Haec pus sequitur aut peral tum non abeat circiter diem vigesimum.

uum aut per urinae vias elabens. Sed me in angusto spes erit. Itaque hoe malum an-liores excretiones sunt quae per urinae lan cipitem habet euentum salutis aut mortis.

duntur vias. Postquam natura aegii&ma si febris diu perseuerat de si nibi eumrMoieh. nobis comperta iactit,cogitabimus quid oratur in phthisin de enerat. Abgrum τio- is suadeat hoc malum agendam esse quo su ad tabem tendere hinc ieies febris inter--α genu Quare tres ponimus eurationis sto diu mipes noctu magis affligit si seda .rii, pos primus sit, ut sputum ad exclusionem nec alleuatio consectaria illi veniat: sique u . paretur, ut, si crassius fuerit, attenuetur: si inanis quaedam tussirendi fatigat cupidi- tenuius, inera ut nam expectoratum ias, nihilque ma gni momenti si expedi ut eommode excludatur,debet esse medio rarit Materia enim acris 3 putrida stimu-cre. Secundus sit ut erumpat ex tumore lat pulmones ad lassiendum. ea ui evadunt Tertius, ut ex corpore excludatur expecto oculi, rubent maxillae summi digiti in ea-rando, velutinam fundendo,vel per aluum lescunt, et bos non appetunt si, expurata viseeedat. Quare primo studebimus ut ex cum factum est pus non prompte exclu- suppurato fiat expuratum, quod fit c datur exulcerat pulmones, hinc illa tabo.

qirendori rumpendo deinde, abstersio Qua iam eonsistente, Bogenae liuescunt.

ne mundum reddatur ulcus aevi pars re exudat collum, tons .m carnes liquo dintegretur. Suppurationem Delieitant scunt, de homines pingues pallescunt. Vo-

67쪽

per pii rgetur, tabescunt ab ea pii iis suppu. rati iam et tabidi facti, qui ex inius

concepta phlegmonetalis facti sunt, bie-ui moriuntur atque tanto breuius quanisto ex phlegmone ardenti Ore purulem iam cocepeie Palmo sane facile putrescit propter humidam, mollemque substantiam qua praeditus est. Cum auum empyeinacaviis rumpitur, in strangulatus summo pelicui.

verantur, si multum , subitaneum4 3 pua

emanauii: nam id pio tegmine est arteriis: sin pedetentim emittatur, praeclare ad salutem id facit Attamen celeriter expect rara debet idque album, mitigatum , in. odorum laue,rotundum aut aluo deturbatum, uiuini salutate Pallidum biliosum inaequale prauum ex maxime . que liuidum,atrum, di putridum: exedentia enim vicem denunciat. Per urinas cita Relicitet iudicatur: nam vena Ergo in is serit te interdum arteriaeaottae a mulis,interdum cauae venae bifurcat ad renes interdum vorae adipali vel emulgentibus. Vidimus venam aZygos in sinistram emuti gentem inseri ad initium venae cauae Ar seu per secesium etiam faelicite hac calamitate aegros de langi assetit. Si lamen rationem consillas, audacis naturae negoc

dicas: non alias enim vias Video quibus eo

eat quam per cor per iecurran non esim

cor feriet patula haec cloaca syncopemcdm hepar attingetin intestina, dysenieriani mordaci vi concitabit, ae vi hepatis stacta hydropem funestum inseret sed nouit ita. la polydaedalas vias nobis fortὶ incompertas. Quicumlueante quadragesimu diem rect a pure purgantur expectorando , vel urinam purulentam iandendo, vel ex aluo profundendo liberantur. Si vi iussuerit valida, nec adsit lipo thymia, pus crudum cum non prauo odores curari poterit: riam abest labris errans, Lotania nata; ne hei hic a satigat. Cum enim cetoris pers est pus mundum visus esse testatur. Praeterea, si excretionem benestoleret, stabreque vacet rectὸ coquat, color si decens sit, cibumque si petat, facilectile si expecto rei viribus firmis validusque letatur pulissus, euadet. At si febris superuenerit cunctaque in deterius flectantur calamito--ὶ,- sum ossis autem sterni lentesabs aeditem.

uaui id plerumque senestum esse, oberi

pe totalidi diui cultate m. I. lenis Et ite cur,

pulino, di tartaragma celerius qui dein

pus ducunt sed ob ossicii nece ilitatem,lethalia sunt haec eo iuni vitia. Ut bieuit et di-

am, E Iematis materia vel subito nimia copia sus at vel in tabem vertitur

ab ea pulmo vel expectoratur autum L.

gitur, vellet sedem excluditur, vel tradu.citur foras in pectolis musculin. Qui plui s.lux s. praesagia quaerit . accedat Libi secundi Prognostico Aphotitatum quadragetimum octauum in sequorius distinctionis nostraec quorum sententiam brevibuscommentariolis aperuimus. Iam ad Cut alio. nem venio Athlebotomia hic a tu riri etenim non sanguis sed pus euacuaride. i. a. bri, proptereaque corpus languet: nam cordi vicinus locus laedatus est purulentia quae bellum coidi indixit inire nec ratu

ne reuulsionis, deli ualioni , aut euacua

tionis. viilis esti potest phlebotomia.Sum-gnae enim Iudicationes orandi hic sunt. v materia nondum expurata ad pepaLmum promoueatur, deinde ut pus erumpat, tertio ut pus excludatur. Si foliansan chlani

guinis copia in vitio erit, in sernis pani-ous . vice phlebotomiae cucurbitas imp .

nemus. Sed ubi pus thoracis in pacto itu at,audebant proaui nostri pectus aperirer quod ea sus rem hane docuerit. Refert Valerius Maximus di Plinius , Diuinae ater. r.

Attunae vulnus Pheraeo Iaseni a quodam , i . ε exitii eius eupido, illatum fuisse. Nam cum I

inter in udias gladio eum percussisset, vo 'micam , quae a nullo Medicorum sanati poterat , ita rupit ut hominem pestifero malo liberatet. Quo eueniue do ii Medi. 'μ.ci, cum vix decimum aegruin a concepto I empyemale ultro euadere animaduellisi sent, ad thoracis sectionem ae eius vili

nem is conuerterunt. Verum bie nihil fiat temeia si natura nec per abstellam, nec per effusionem quicquam molitur sque nulla alia ad talutem via .aperiatur: sed univires integrae. Quare optimum factu sinis ne medendi subripiatur occasio, ad phasemaca sortiter expectoratia venite ilico venim si triginta elapsis diebus plui ima adhuc matersa in pectore perennet adeo ut nulla spes sit eam excludi possit decem sequentibus diebus, no expectandus erit dies

68쪽

in. laodsi a quadragesimus dies elapsus stetit imisita secabis. Et haec molitio aggredienda erat ea praedictione nimitu malu hoc tota sua natui calamitosum esse,

Arimit hae via patete ad siluin dubia in

ine ea isse ita re praestaret hac de reprimit sermone iniici ab ipsis aegro, et ab eius ainicis 4dmonet oti basius, aperienda esse in Virtute Valida,cludo humorRantequam ille intestat, modo isse morbus no fuerit haereditarius, nec saepe laboraueritaego exempyemate. Non tame ilico ab exputatione aperiendu latus, sed ab illa ruptione differendam esse sectione dicit Hi p. pociales in Coacis, induisiui uiuinium diem, quo iterum mitescat pepasmo natabest usione crassescit refrigeratur; illeoque secetur ii decimoquinio dici ne poliescat ae me alterat. Sectio non fiat, bi cartilagines sunt,n Libi musculus triangularis tegit merna illa pectotis nee eira propὰ ad spi. a fiat sectio, nec ad diaphragma. Aperiat acili inter et ita di quarta costa Legitima, i se me sursum numerado fiat incisio -iquri supernesdorsum versus nam interniniet eos ales musculi eo veri ut suas fibras.; pactum etiam ter quarta quinta costa ommodi videtur . nam illud carne vacati lurima. Palmae latitudine abi a s una dorisi nam diaphragma parte pectoris postica lectivius et 'it is antica scindatur soranen mediocre, quo como de elabi pus ponit nec sit nimis patvlu, ne spiritus vitalis mundatur tenui id fiat notracula:&spo. ia imponatur, ne flatus exeat. Primo semi. yathiis effundatur. postridie cyathus vesti effundat pus tussiat, aegroque lateri inumbat ut notEegrediaturius, insunda- ita chirurgo mulla , ita comodese Suet. sectione molienda caii ne serias inseras eost paries, nil ibi sculpius est sinus tetiae de neruo: sed, si costa secanda, ad su-eriores partes eam seca Cautio etia adstrictandus aeger validἡfebricitet, mel iam

chexia teneatur. Pertusum locu cuta oleo salo ad bidum Tettio die munda χο- ,emellis sola partem cum aqua, ad ter e part rscosiumptionem iniice aevolvat arger in aduersum latus:essundatur epetur dum Harum redeat, si ire id serunt. grauis putredo adsit, fiat decoctio exyrrha, lupinis. 8 mella Cum tande nihil uis profert iniectio, strepta sensim tenue,

r ECTGRI s. tur, ae claudatur ulcus Illine strepta mei Ierosato, terebinthinain farina hordei: adde Irtyri ham, sarcocollam si magis abstergendum: si maiurandum, misce vitellum cum

pauca soritograeci farina. Deinde fiat seus

cosis mastice thure, mutnia cum terebinthina Tandem fove decocta ex ino rix-bro baiaustiis, nuce cupressi tutia. sicea paries quae expulit excrementa in hac pariem, ne fiat fistula. Perlustra si lubet obseruationes quas doctissimus ac diligentissimus Schenckius collegit libro Oblei uatio O r. num edicinali u seeundo Pauli Eginetae sentenis aliis abire videtur . efficacissimii, aut, inquit remediu inustione inuentii est. ve-θη te uiarum dicit, qui sectione velis tedine pei rderiit latus,aut statim mortem attulere vi 'tali spiritu aceruatim una cum pure euoca

to, aut si stili Minuculabiles effictu . Senten

tia itaque lyauli est, ut inurantur pectori αdorso cautesichon penetrantis,sed in cute tum illisque indendas dicit radices artistolochiae longae oleo imbutas unum,dicit,cauterium inuratur inter clauicularum comissura suis lim tracta cute, nescitas scilicet subiecta vasa: duo vero parua paululum ad mentu a soporariis arteriis abeundo. duo sub mammis grandiora aliquan- tu, inter quartam tertiam costar alia duo inter qua iram di sextam paululum nutantia ieitorium. Et aliud in medium pectus Maliud supra os ventriculi. I tia autem a tergo unu in media dorsum di a viraq. spinae parte duo profundioris sed ne pertundant pectus quod Arculanus eii a prohibuit. Videtur sententia Pauli esse, Quia naturae beneficio pus solas inicidii exir ditur,atque in externos musculos abscessiis

erupit, eo etia prolectanda esse hanc materiae Nam plerumq usti aut secti mori utur, Vera fistula ealamitosaenecantur tandem. Poterimus hane molitionem inchoate a 4 velicatoriis: deinde cauterijs potentiali bos

Galeno, omnium Empyicorum facultas

languida est. Quare si tibi meos sit ape riendi, aeauretio suis Mi adhibito id sui. αν

diae autem cauteria in sublimibus partiis bux, sub mento,sub mammis,sub scapulis inuruntur, auersionis causa maxim δε- eiunt ad salutem , nam derivant lucos a capite labentes ad thoracem Vettim ma .ieria motbifica exhauritur a loco infimo

69쪽

ac secandum. Noli temere pellundere eis ctus, nili tumor aut mutatamitalitas toris appareat, argumentum praesemis puris. Tunc cauteria admoue, non tamen ultra costas petua dentia, sed propὸ ad costas a c. ceda. ut, lata ue Potius quam alta fiat plaga duna ad costarum excursum. Locus ustus secet ut phlebotomo bis ter dum locum deplehenderis ruit, id enim absque dolore net. Cunctatio nocet in tali tumore e nam metus est ne intio se conuertat

apostem dc expuratum iaciat. Vt ramiandem ad Phaim orientamus, videndum quis natu tale materia viam assectet. Si ad aluum ine linat propina me rosa rum laxatiuum, cum manna ea decocta seminis enici. Vel propina unciam eam aera decocto pecto tali. Cautio adsit, ne dubverepit maletia , abradantur ab eius inis Ouini intestina sint igitur in promptu enemata ex lacte decocto hordei sui fusum. maluarum seminis psyllis, sevo ouillo Lxuiter itaque materiai uigetur ac si crassior materia putis suetit accipiat hi eram si misplicem cum agarico ir hrscato . vel da disiuibith cum Rhabarbaro. Quodsi materia effudetii se pet vesicam, quia materia

puris crassior est, extenuetur succo marrubii cocti cum melle. Fiat etiam decoctum ex asparagis . aikehengi, uerum, impi-nellae, betonicae foeni euli petroselini capillinum veneris, seminum melonum , a.

seum pentaphyili Coquatu aliquid se.

minis urticae in aqua hordei, adde mel. Α e. ope quinque radicum aperitiuarum maceratarum in vino assis, glucyubietae. sin-yulorum unciam: seminum quatuor stigi. dorum maiorum cuiusque semunciam: adianilii recentis manipuluin eicerum rubrorum semimanipulum coque ad dimidias aromatizetur drachnus duabusi reos siccae 4 dulco tetur saecliato. Vtinalia reis media potenter inuare solent nam calat. rhus is qui ad pulmones illabitur ibique putrescit non sollim ducit orisinem a cais Hie verum interdum excluditur ciolo ambitu venatu in partem trabeIlem huic

itaque prompte remedio est sudorin tiar a quate duo frum radicum china cum stabiosa maliis pectori utinaeque dicatis rebus proderit Corpus ne quid affluat ad pectus, et mense purgetur cassiae uncia, HEV Kn r

cumagatici ruenter trochiscati sti uilli

duobus. Si nondum expuratum factumis et Hest, ut suppuratum rumpatur, a leuioribus M. auspicandum mit,ne exhaustis tenuibus.id quod crassum est remaneat neve ante peis pasmum fiat luptio, quod calamitosum. Res calidae lepto mera rumpunt suppuratum ut sit opus de ptassio et de byilopo: Avicenna in hanc spem praebet heriacam di mithridatum nam una calorem naturalem firmani.Fia fotus ex malua,althaea. meliloto, chamae melo, emine sceni graeci. lini, di cydoniorum malorum cum spon

no, cum adipibus,tunge muccagines seminis lini sceni graeci althaeaeci adde cerae

quod satis sit vi fiat unguentia molle Vel . Excipiatur diachylon pinguedine gallinae ole hamae melino ui in o. Aut folia caulium coque cum butyro postea miscecroeum sarinamque hordei, salems strum. Accipe set menti tritici uncia scites et mira excipe,ac in libris octo aquae dimit ira abducta pelia addes aquae O messis libram iuiliant ad consumptionem tertiae partis acola. Wre bibat ex hac aqua pulticula etiam ex hae fiat cum ficu s. Lacti etiam addat mel, di comedat. ωficus comedat. In seeunda mensa pineis de amygdalis amaris S dulcibus via ur. Sem . per tamen materia coquatur, quo felix fiatra puratum. Bibat dem chum ficuum dactylotum, passularum seminis foenu graeci. Geminis althaeae radicum maluae. Si cras sol sit materia , adde radices lilii aleator

uti t. adiice hordeum violas . iunge se initum. Fiat linctus ex semine maluae oclini cum sirupo, uitates misce cum decocto praescripto, teneat in ore ac deglutiat.

Cuncta semper propinentur olivi Cunis quidam volvunt aegrum si ad vicesimum

diem non tum pitur . pletumque moriun- ut Sintum patur, ac pus bonum effundarui cum sobris emissione, plerumque

conualescunt. Prodest hae e polio , quae sit ex glycyti hieta tu iubis ficu bus passulis. da lis semine ali haae, ad ianio recenti. scabiosa hysi opo horde dulcoietur cum sacclini penidiato: aromatizetur drach. ina item ' dual iis drachmis cinnamo G Q. . mi Ruptum postem expecto lato maxi. me excludi solet. Sed dices, quo qua is

modo expectosabitui materia illarii ae sive ctuat

70쪽

D MORBI Ictuat inter thoracem&pulmonem Respodemus, tussi nam ea comprimit alas pulmonis adducto vehementer thorace. Cum ei Oasipetae attetiae fines magis in periphe.

la pulmonum pateant, quam laeue sari lae&venae,ac multo ampliora habeat ora, quae nec ita compressa concidant, sunt: nim cartilaginea, in asperas atterias com nigrat. dc expectoratur. Utatur hydrome- ite, oxymel ite, si rupo deliqui ritia dc tan-

lx an sua de hos situ pos decocto reos. Quilam probant looch de caulibus dolo ochle scilla. Ego. summi Dei beneficio curaui uosdam de quibus conclamatum erat, oc succo . Accipio luberrima recentis bra Laeae solia, iubeo conscindi, abollae indi co-uique in balneo obturato vase Liquor istaebet ut cuia cellaro manes& vesperi. sedicilὸ corrumpitur hic succus, recenti saepὰ pus est. Ubii is excerni coepit, etia darioterit decoctum huisopi . reos 5 glycyr-ilzae ex aqua mulsa in qua decoxit prasium ciuililago. vel hypericum, aut capitis res heibae , addimus, ubi lenta materia. i quid ni coiianae vel lingat looch de scit. cum o och de pulmone vulpis. Tandem Avicenna deueniemus ad Dia sulphur, medium enim id est potentissimum in. et cu vitello oui. Et bis in septimana sit a terebinthinam . nucis paruae copia. amomne studium adhibebimus ut tota ateria expectore tur intra dies quadragin. Quare si materia fuerit crallior, exte- abitur sueco marrubii cocti cum melle: aqua mulsa cum seminea nisi. Da sulfu-

ignem non expeti drachma:&, ut sue

febris , misce tigida quale est strupusilatus de tui ubis, Laechatini erystalli si . rus vel supet bibat lac amygdalinum.&ulsionem seminum melonum Conisisitio fiat lacte. Da nucis ponticae quan- item antidoti Panaceae desctiptae a Ni-

o Myrepso; est praecellens id temediii. perosa haec compositio O placer via- antidoto I)hiloxenio, ab eodem descri-

. Scribonius hoc commendat Seminis, Iasturtii, urticae, radicum it eos Illyti aequa pondera misce,& cum melle demato frequenter exhibe Galenus dige-tia materiam de vias liberantia praescii.

dum phlegmone adest mediocria. uisanae cremorem 5 mulsam. Cum

mitescit, dabimus valentiora, ἐχ-

men urticae cum mulsa, origanum hystopum, calamintham, pulegiu,radices reos. oxymel ex marrubio. Ex in iei uallis dei uti heriaca domithridatium, Mantidotus Esdrae. Potet bolum Armeniae. Vbi in intesti na repitius, cum si rupo iotaro miscebis dia climam masticis , bibat cum aquae n-diuia ita non inflammabuntur intestina. Cura adsit, tandc venias ad sarcosin, ita tamen ut interdum repeias abstergentia r quin hac nonnunquam consocianda erunt Lac commendatur, de aqua destillata ex cancris io ideo di sic halum ro. fatum cum bolo Armeniae. Praecla te ad saluten facit si ab expurato ilico utatur aqua hordei eum tubro iaccharo, vel melictato. Accipe mellis semilibram Macchati tibia aquae libras quattuor coque despuman- .do , dum tertia pars exta auriatur accio ad

saporem temperetur in fine decoctionis ai- suis: coque puro igne accipiat huius uncias diuas, cum aquae scabiosae,liiij, hyssopi. cuiusque uncia: bibat id in auiora. Post binas horas poterit calide sumere uncias quattuor aquae hordei, ad semilibram Dque. Quin tale decoctum praecla te etiam praescribitur nonnunquγm. Accipe capillorum veneris, hystbpi. calaminthae, prassii, euiusque manipulum incuum pinguium uncias tres: pamulatum sescunciam: liquititiae unciam radicum apii d sceniculi. drachmas quinques pinearia uncias duas: seminis foenugraeci semunciam fiat deeoctio accipiat uncias quinque cum melle.

Interdum adiice hyssbpum radices ireos. semen urticae dactylos metu rusticis drachma picis liquidae cum melle. Enula campana cum semine urtica de pineis addeiridem, myrrha, crocia pulmonem vulpis, cum saccharo crystallino. Quin ex hisia dictis puluis fieti poterit, euius cc chlea rium sumant curatu po. vel potu, aut cum succo caulium Bibat manesvncias sex ea. ptilli lactis calidi, cum saccharo Variis in hoc malo remediis pugnari debet;est enina periculi plenum ac praeceps quae res me cogit vi selecta quandam copia remedio .

rum proferam. Dabis interdum melictatum in quo coxit pulegium, hyssopum ac

thymus, vel tuta viridis, irassium eum

puluere reos, i lycyrrhiza. Optimum est hydromel cum itideis plurima glyc illaeta Eesegma fiat ex lini semine hixo, cu