장음표시 사용
391쪽
Pii papae V. ' sententia conciliare, qui statuit Episcopos posse habere administros, lictores ad causas quae sui juris sunt, Sc qui in reos lege agant. Quod vero Ecclesia ad brachium seculare passim nunc Sc vulgo confugit, id non ideo fieri qu6d suis ipsa viatoribus de lictoribus, alii Rae cjus generis ministris jure careat,sed quod nullos habeat, vel qubd, si quos habeat, adeo vel infirmos, vel
paucos habeat, ut ad compescendos M plectendos reos potestatis temporalis ope atque auxilio uti cogatur. Huic argumento finem imponet locus Tertulliani Scriptoris Latinae Ecclesiae antiquissimi, quem ut supra attugimus vult Panaetius sensisse capitis supplicio in haeret Cos animadvertendum esse, tametsi ille Christiano non concedat ut,vel in Bello adversus publicos hostus,uel in Magistratu constitutus adversus sontes, ex legibus gladium stringat. En tibi ergo ejus de religione verba. VAD ,.a dete mim Gentiles affatur e )ne o hoe ad irreligiosi istis eis.
ruat.c. 3 18. gium concurrat, ad mere libertatem religionis , ct interdicere optionem Divinitatis, ut non liceat mihi colere quem velim, Nemo se ab invito coli vellet ne homo quidem. Et aliquot capitibus interjectis. ' Facile iniquum videtur liberos homines invitos urgeri adsere canti . Nam di alias Divina rei faciendae libens, animus inducitur. Et in alio opere, derra. M scap. hoc ipso argumento agens. Humani juris cor naturalis R' potesatis eis,unicuique quod putaveris colere, nec alii obesi amnodes alterius religio : sed nec religionis es cogere religionem, quaevontes cipi debeat, non vi,cum cor ho,tiae ab animo libe ti expoliesentur. Mirabili commento haec Tertulliani loca diluit Panaetius, quae sic accipit, quasi significarent non esse quidem homines ad religionem directe cogendos esse , tamen si nolint ab haeresi discedere puniendos. Suavis homo non putat cum cogi qui, proposita capitis poena, ad aliquid faciendum compellitur. Conciliet qui potest Inquisitionis praxin, & Paparum adversus Henri cum VIII. & Eligabetham ejus filiam & Regum nostrorum quosdam fulmina cum constanti hac totius antiquitatis sententia.. - is τι a
392쪽
ῖ' Jam qui Patrum fidem , caerimonias, & disciplinam
adeo securd contemnere ac proculcare deprehenduntur Pontificit,ut quaecunque Veterum minus placebant, ea summa licentia immutarint vel antiquarint ; qua fronte nobis iid em Antiquitatem laudant Z quo pudore, quave religione eam in controversiis nostris vel testem,
vel judicem adhibent 3 Illis vero, dum sic agunt, quis non intelligit ea ad amussim congruere quae Tertullia nus in argumento consimili gentilibus olim objecit ρ Nunc religiosissimi legumqpaternorum inlitutorum protin res or ultores, respondeant velim de sua De o honore o . equis erga majorum consulta, si a nulla desciverunt 8 Si in nulgo exorbitaverunt, si non necessaria er aptissima quaeque disiciplina obliteraveruis' nuonam ista leges abierunt, ctc. Ubi religio, ubi veneratio majoribus debita a vobis y Habitu, victu, ins - , sensu, ipso denique sermone proavis renuntia D. Laudatis
semper antiquitatem, o nove de die vivitis. Nunc non quaero jure ne an injuria ita cumVeteribus agant.satis est quod eo clarissime testantur non esse sibi summam Patrum in rebus ad religionem pertinentibus auctoritatem. Quos
. ergo sic ipsi repudiant, quo jure cosdem Protest antibus
obtrudunt ' Quorum tam multas sententias ac caerimonias resciderunt, qua corum dem auctoritate quicquam
in religione constitui posse sperant ρ Patres, inquis, Purgatorium ignem esse crediderunt. Esto, inquam, Sed qui Patrum perspicuam de sanctarum animarum ad diem resurrectionis statu sententiam libere explosisti ; cur hanc mihi feres legem, ut quod eos de Purgatorio sensisse putas,id necessario admittam' Parem esse decet in ter se disputantium conditionem. Si tibi licuit illud priuς
Patrum dogma ad rationis & Scripturae trutinam expendere; cur me vetas hoc alterum corumdem placi tum ad eandem normam exigere 3 Tu verb, si vera loquentem ferre potes, apertE & nobis, Sc universo homi
num generi illudis, qui eosdem illos Patres crepare, Mad ravim laudare, & eorum nominibus omnia tua volu
393쪽
mina implere non desinis, quos indigni inimὸ acceptos abjecisti ; quorum auctoritatem in tam multis sprevisti
Frultra hoc loco objectas Protestantes pleraque illa capita. tuae supra retulimus tecum repudiare,qui scilicet, non Patres, sed Scripturam pro fidei suae norma habent, neque ex Antiquitate quicquam recipiendum putant, nisi quod idem Scriptura sacra vel contineti vael nitii reperiatur.
Si postremd causeris Patrum in commemoratis nuper capitibus auctoritatem nullius csse momenti, qubdEcclesii a de iis aliter pronuntiarit; eo ipso liquido id fateris quod ego nunc contendo, non esse, scilicet, Parrum summam in judicandis nostris controversiis auctoritatem. Ecclesiae vero quam tu hic obtendis, quae qualisque in .potestas atque auctoritas, non est nostri instituti nunc quaerere. Res alterius loci M.tituli est. Hoc
unum tantum dicam, quMncumque tu Ecclesiae auctoritatem, seu parvam, seu magnam tribueris, eam nullius esse posse ad componendas nostras controversias usus,
niti primum N ante omnia constituatur, quaenam Sc ubi sit Ecclesia, Eam enim quae nunc Romae id sibi nomianis vindicat, Christi Ecclesiam vere csse negant Prot stantes ξ neque in omnibus his quaestionibus quicquam esse videtur dissicilius, quam ut Christi vere esse Ecclesiam iis persuadeas Papae Romam ut vocant,obedientiam. Quam ii, scilicet, Ecclesiam esse concederent, ad eam statim, absque ulla controversia aut mora, ut O
Concludamus ergo non esse Patrum sententiam id laeam , ad eas decidendas controversias, quae hodie inrςligione agitantur, medium : primo quod dissicile sit scire quaenam illa de qua quaeritur, revera fuerit Patrum sententia; tum quod ipsa per se satis non sit ad fidem faciendam, quod Patres errori obnoxii fuerint; ac deniaque, quod eadem parum sit apud utramque litigantium
394쪽
partem ponderis habitura ; cum ' πβys. δε liquitatis et
sententias, caerimonias, ct disciplinam altera quidem a pars Scripturae , altera vero Ecclesiae judicio aperte Riubjiciant. .. ii
Verum ex hac conclusione. nasci video dua siquaestio- ἐγ-nes. Cum enim ex Patribus de capitibus controversis . nihil certi constituere queamus,quaeri pol it primo qua alia via ad dirimendas basce controversias progredien--ia induin sit; tum secundo, quis & qugiis possit esse Pati urnusus. Ac tametsi neutra quaestio ad institiuum proprie M ά- nostrum ipertinetat, tamen, quia neqne ab ςo planὶ si aut . ' γ' alienae, utramque paucis, dc quoad fieri poterit brevi: lime exequar. Ad priorem nihil videtur respod cri com- αυ- modius posse, quam quod in hoc ipso argumento Grae- . cis suis olim respondisset reperitur Scholarius Scriptor, Graecus ortu δί lingua, sed Latinis acceptissimus, id ab iis, qui Concilia Oecumenica Romae cdiderunt, magno in pretio habitus. Is igitur in Oratione,quam Florentia - α νω. habuit, ut ad componendum Gr corum ac Latinorum dissidium M in quo sopiendo tum maxime laborabatur Viam aperiret, primo quidem , inquirὶ non decet et Age
omnia disienis verbis e Scriptura de umere, nam multos. 4 e-
ticos scimus praetextu hoc usos ; sed siquid verbis prolatis si initio G is
consequens adaeque erit honora um ; Similiter quia veris oco ι sis visum fuerit repugnans ct contrarium,nusio modo erit admittendum. Tum decernit eserum quae obscuraus dlcI a sum, Pγ-νή. λ-- sumendas esie ex Scriptura ipsa, veluti magistra, explicationes per ea quae u piam clarius Hia isserit. Denique si qua videtur se discrepantia , tolgendam esse ait adhibita expositione sic ut Me- Ii untempora, usus ac nec stas, Ic uums diversitas G h ' mo ι --- alia perpendantur. Deinde docet Patres Nica nos hac uni ρ.6sa. rratione veram de Filio Dei fidem ex Scripturis definit L .,.se. R Mox cadem ad institutum suum referens subjun- D. E. git, Scripturam manifeste disierteque testari Dixi rem San- '. I
395쪽
ctum ex Patre procedere, id e communiter o Graecos o Latianos confisieri non itidem docere an Spiritus Sanctus pro cedat ex Filio, necne, atque in hoc versari quaestionem quod hoc quidem Latini assirmant Graeci vero negent
is ergo inquit) colligenda est ex quibusdam aliὼ quae Scri
tura cicat apertes quod deinceps exequitur, & quidem,siquid judico, docte M Deliciter; d perspicuis, hoc quod
erat obscurum, illustrans atque definiens. Haec est magni viri sententia,quae Latinis, quorum ille contra suos Graecos partes tuetur, displicere non debet. Ego quidem quid aequius ac verius in hac causa dici possit non video. In omnibus scientiis baec Methodus observatur. De quibus dubitatur , ea ex confessis probantur. Ex certis incerta confirmantur; ex perspicuis obscura illustrantur. Ergo & hcc ipsa ratio in controversiis nostris sequenda est. Verbum Dei, utrorumque commune instrumentum est, communes ut sie dicam tabui . Inde ergo quςrendum est, unde fidem & nostram confirmemus, M adversarii rcfellamus. Exempli gratia, id quod Christus in sacra Coena accepit, panem fuisse verbum Dei diserte dicit. De eo inter nos omnes conveniti nusquam vero diserte dicit panem illum vel mutatum fuisse vel in nihilum abiisse. De hoc quaeritur. Uportet ergo auctore Scholatio in id probare cx aliquibus aliis rebus quae in Dei verbo liquidb ponantur. Si probati nis labor succedat, vicisti. Sin secus, cur tu quemquam velis id credere, quod ex verbo Dei demonstrare non potes ' Ita etiam disertissime docet Scriptura Christum praecepisse Apostolis suis, ut acciperent, comederent, Mbiberent quae ipse iis porrexit, cum Eucharistiam insti tuit. Iussisse ut sacrificarent, neque hic, neque alibi usia quam dicit. Haec ergo est quaestio , quam si probare volunt Latini, ex iis eruere ac concludere debent quae perspicue x expressὸ in Dei verbo ponantur. Scriptura itidem docet Christum esse mediatorem inter Deum M homines, caput Ecclesiae, purgare nos a peccatis nostris suo sanguine. De eo internos omnes convenit. Sed nusquam
396쪽
nusquam ponit sanctos mortuos in gi*tores ego pap. unesse caput Ecclesiae, animas nos as igno 'p'Mn pur digatorio peccatorum parte aliqua mundari. De hia esse omnis quaestio. Ex sapientissimi scholarii sςntentia, qui capita ista ponunt, ea illi ex reb liq'ido diserte in. Scriptura constitutis inferre de confirmare iterapntur. Ni fecerint, frustra pro veris obtrudunt qua: ei; sse non probant. Ac tametsi de in religione, de ii pinni gr vj negotio, satis causae cine vidcatur cur aliquid minime, credamus, si nulla causa afferatur, cur id cr de re debeamus; Si quis tamen , velut M. μουσίας, quae nulla. ratione sulta, vel demonstrata rejicit ea insuper sal a-
tis arguere, certisque argumentis convincere velit, is
ex ejusdem Auctoris sententia ita progredi debebit. Ille in primis eorum ineptiam atque absurditatem dynmat, qui sit inita totidem cripturae vc. proba postulant squod de iis maxime intelligendum', qVic propositio nibus sui vocant 3 negativis contin tur, quarum nulla. scientia certam rationem habet: id enim infinitum esset, de nullius usus. Suffcit quae vera sent ponere. Quemadmodum enim, quicquid ex iis legitime idquitur, verum ; sic etiam , quicquid repugnat, falsum est . Vin tu ergo ostendere propositionets,quae tibi obtruduntur, falsas esse ' Eas, cum iis rebus quae liquido de diserte in Scripturis habentur, confer ; si ropugnant, cavo fidem ullam adhibueris, Exempli causa : Si Protestan- res non satis habeant ea argumenta solvere Auibus Latini Purga prium suum probare histra conantur . sed id insuper dogma refellere, falsumque ostendere velint, ut res succedat, totum illud dogma cum iis comparare debebunt, quae Scriptura statu animarum ex hac Vita migrantium, tum de causa N. rvione expiationis ρος catorum nostrorum de similibus. clarE perspicuςque tradidit. Purgatorium si cum his pugnare demonstre- ur, explodendum erit. Sed non sinit hujus opusculi in dus plura de h. yerba facere. O ' i t u l H. i
397쪽
Altera vero quaestis nullo negotio ibi vitur. veterum enim libro tam qiibd summam Esse Ic infati ibilem auctoritatem negavimus ; non ideo ullum esse usum negavimus. Sod solum in religione conduceret quod est ii inllibile 'nullstis seripit humani ullus esset usus. Auct rum qui nos Po seeuid, aut paulo ante, scripserunt nulla
est apud inosque auctoritas. Leguntur tamen Corum d perci quidem magno curei seu bi.'Quanto utilior erit Patrum si mo, quorum multo quam recentium major. plerusti lite et , certe testatior & manifestior, pietas atque cruditici ' Au istinus quidem hon ideo veteres c qia templis qliod. escrtisserant, ea non aliter voea esse fatibnis luce, vel Scripturae ictoritane niter latur. Idem de Hieronymo dici potest,
ilii Ρόtre 'tanti seci t pend omnes legerit; tametsi liberrime eoi irti lapitis denotero Si Patribus , non jamd ειν piit bt uisiit Iani, dieandi 'uam nunquam sibi at impa uia relictoi ta es V sed fata iaci omnem; nomenque sum detraxeris . non' ideo nullius erunt usus quae literis: inandi tu i restes ierim t. 6Neque enim eo prosunt aC
s 'se erit illati fluidisti limina caeter mea de
rati. i. Pi 'acipi bonurrunt 'ili Is Patriina monumensis plurimὰχ eque Rives a s ii ruiti sanctitarem, accuratamque discipliniae Chii Hatiae bire ationem collo lationes. Multa mib* passim obvialsiunt, quibus reli tionis Christianae fundamenta; quae apud omnes sunt iii ξ8nses , tu talentissilien is tacitiis Se tisi hiantith ad haec plurima sed et ita M ad Scripturas & myste ria, quae Scti pruriς conflatentur, intelligenda longe uti vissima: Quin & ipsa eorum auctoricas magno hic nobis
398쪽
usui esse poterit ad Chrissianismi veritatem probandam.
Quaeso enim nonne admirabile est, tam multos, tam acri mente, tam foetici ingenio viros, per quingentos de mille annos diversis temporibus de Iocis natos, dispariabus inter se naturis de studiis, ac interdum etiam sententiis, tam constanter, uno veluti animo , unaque u luntate in omnibus Christianismi fundamentis conspi- , rasse & convenisse, unumque caetera tam diversos Christum adorate 8 Ad eandem sanctificationem collo tari 3 eandem immortalitatem speraret Eadem Evangelia suspicere ' In iis omnes ingentia de sublimia my- steria demirari' Christianismi veritalcm satis, fiteor, per se commendat ipsa rerum ratio, disciplinaeque t tius eximia sapientia, ac inussitata, quaedam pulchritudo, quae se ipsa stati in sui specie coelestem divinamque esse prodit, ut nullum aliud certius .l a re illustrius arguinei tum desiderentv Sed neque tamen contemnendum est, quod ejusdem rei non leve, ut opinor, documentum nobis praebet is, de quo dicere coepimus, Patrum de Evangelii veritate pland admirabilis consensus . Ab horret enim ab omni veri specie tam multos tacellor tisiimo,' quod eorum monumen a loquuntur θ ingenio, mente acerrima atque perfficacissima praeditds viros tam stolide hallucinatos esse, ut rerum suarum summam , omnesque adeo fortunas suas in Clitisti disciplina constituerent, pro hac nullum discrimen subterfugerent vitam etiam ipsam ultro ac laetantes broscinderent,msi eius essed ad assiciendas de percelletidas hominum mentes divina quaedam vis . Estne credibile his heroibus de Evangelii veritate tam constanter, tamque admirabiliter consentientibus veriora ac certiora vidisse
pauculos atheos, adversus sanctissimani disciplinam hie illic stibinde tam foeta tamque unconditὰ oblo uentes ut eomni obtrectati a pro canum latratu, aut suum grun nitu p., iis habenda sit qucini pro hominum voce atque
statione Z Ac horum quidem si vel eo essent, quo se
399쪽
falso stulteque jactant, ingenio, atque acumine praediti, testimonium tamen merito suspectum redderent ipsicorum mores; neque enim mirandum est, quod homines vel ambitione vel libidinibus perditi, eam disciplianam infament quae scortatores & lenones & superbos ad Tartarum damnat; quod qui animam in vino Minergit vivens, & evomit moriens, eam religionem oderir, quae ebrietati aeternas poenas constituit. Nemo mi
rari debet falsam esse Christi doctrinam eos facile sibi
Persuadere, quorum tanti refert eam falsam esse. Si quem dirae hujusmodi nebulonum adversu s Religionem Christianam calumniae commovent, idem facit ac si de
legum, quae morum sanctimoniam praecipiaur, aequitate ac justitia, cx ganeonum ac prostibulorum sententia judicet. Plane diversa est sanctissimorum virorum ratio, qui Religionis Christianς veritatem tam constanter docuerunt. Ch in cnim nati de educati in iisdem quibus cςteri mortales , infirmitatibus cssent, nullum dubium est quin essent natura & proni in ca vitia quae sunt a Christo vetita, de aversi ab iis artibus M virtutibus, quae sunt ab eodem prςceptς. Qui ergo, cum tales essent, Christi tamen disciplinam veram esse asseverarunt, nulla profecto ratio est , cur hoc eorum testimonium suspectum habeamus. Itaque etiamsi Patribus defuisset sui ma illa ingenti atque eruditionis excellentia, tua atheos facile supcrarunt, illorum tamen vel nudae voces horum testimonio essent anteponendet. Apparet enim de horum contra Christianam veritatem judicium odii merito suspectu ui esse; de illorum de Christi Se Evangelii divinitate voces ab omni stμdio puras δί immunes csse. Illa vero sententiarum de quibusdam religionis capseribus a nobis supra memorata divςrsitas, quae interdum apud Patres occurrit, adeo nullum ipsorum de Christia-nς doctrinae veritate testimonio pondus detrahit, ut
etiam plurimum ad id momenti adjicere videatur squae eorum scilicςt in hac nitie consensum omni sy
400쪽
creti simi suspicione liberat. Sic enim constat eos non
ex compacto, neque ex communi aliqua conspiratione
eadem de Christo loqui.ENam quos de multis inter se dissentire animadvertis, eos prosecto satis intelligido quibus consentiunt, ea non alios ab aliis accepisse,' vel communicatis inter se consiliis constituisse, sed ex rerum ipsarum meditatione dc attenta consideratione hausisse. Patrum opera de monumenta, haec utilitas si vel unica esset, abunde nobis commendaret. Verum ne qui hinc pendet suavissimus fiuctus, quadam earum Opinionum oppositione minuatur atque intercipiatur, quae apud Patres variae diversaeque occurrunt, illud iaprimis pro certo statuendum est, nequaquam situm esse Christianismum in argutiis de subtilitate, nequeram in dogmatum numero ac multitudine, quam Vi& cilicacia. Eorum enim quibus Christianismus continetur plerorumque finis est sanctificatio, hoc est sit cerus Dei cultus de vera in homines charitas. Quemcunque recte de verE de duobus istis capitibus, deque cariciis, quae ad ea necessaria sunt, sentire compereris, eum pro sanctς istius disciplinae alumno certissime habeto. Reliqua vero praeter haec, quae multa sunt de in contemplatione potius quam in praxi δc usu versantur, si nescierit. non crit ideo contemnendus; imo si curi sitate aut quapiam alia causa abreptus in crrorem alia quem, circa alia Capita, inciderit, tuum est id modestε ferre et Nam ut peccata, sic oc errores nostros , Deus nobis condonat. Ligna, Denum, stipula exurentur: qui ista struxerit servabitur, si modo fundamentum i tegrum 6e illaesumservaverit ac retinuerit. Ne comm vearis aut tumultueris, si quando vel imperitia vel etiam error in capitibus illius generis: quae sunt scilicet printer fundamentum, in apud Patres occurrant ; neque tu
auctores istos ideo Christianos non fuisse putes, quod in talibus nonnunquam lapsi sint. Hujusmodi enim