Nova bibliotheca lvbecensis ..

411쪽

licet sanguinis a se fusi ad purificationem animarum multarum gentium a civitate Israe- Iis alienarum applicare I Petri Let Hebr. X. Ia, ut adeo gentes, quod ipsis narratum non fuit, visurae,& quod non audiverant, intellecturae essent i v. r. cap. LIII. fidei gentium opponitur incredulitasis pervicacia magnae Iudaeorum partis, quibus ex statuto divino primo Evangelium annunciandum erat Act. XIII. 46. Clarissime hoc liquet ex immediate seq. v. Id v. in quibus pravum Iudaeorum de humili Messiae staturiusque gravissimis passionibus praejudicium ceu praecipua incredulitatis eorum causa allegatur. 2 Observandum praeterea est. hanc Iudaeorum incredulitatem hic imprimis argui, quam Apostolivi primi Evange- Iii praecones peracto iam a Christo redemtionis opere eoque exaltato experti sunt. Horum enim ore P pheta queritur, quod& ex mentione praeconii, ex nexu hujus querelae cum proxime sequente sermone innotescit. Immo Apostolorum4 primorum Evangelii ministrorum partes suscipiens Propheta Iudaeorum incredulitatem

fidei gentilium opponit, cuius paulo ante Cap. LII, s. meminerat ). Cum vero jam tempore Ministerii Christi, quo inter Iudaeos iunmas est, clarissima incredulitatis Iudaicae indicia, & futurae renitentiae Praelydia extarent, S. Iohannes Cap. XII.

412쪽

38. haec verba prophetica apposite etiam ad illorum Iudaeorum incredulitatem applicat, quae tempore ministerii ipsius Salvatoris detecta est. Accedit quod hoc ipso auditus Evangelii is revelatio brachii Iehovae jam tum inciperet, quia omnium Evangelii praeconum coryphaeus , isque summa miraculorum gloria fulgens, doctoris munia obibatq).

a Cons. vlTRINGA l. e. p. 634. α Addi hisee possunt quae CALOV. Bibl. illustri ad h. l. VALEX MORus it POLO ad h. i.

recte monuerunt.

3 Leg. quae de sten prophetiae Cap. LVI. traditae eonstituenda VITRINGA docet l. e. p. 637. Observavit quoque dudum LVCAS OSIANDER in Paraphr ad h. l. Prophetam hie Apostolorum personant sustinere, quod etiam ex antiquissimis interpretibus ORI SE N placuit eit ESTIO ad Rom. X. 6.

M vid. ViTRINGA l. e. ct LAMPE commenti in Ev Ioh ad h. l. Tom. ΙΙ. p. 897.

S. V. Dirigi hane Apostolorum4 Evangelistarum querelam ad Iehovam indubia &divina auctoritate munita interpretatio duorum Apostolorum IOHANN144 PAvL probat, qui in illis locis, in quibus haec ex Iesaia proserunt, Io XII. 38. Rom. X. 6. Vocem κυρα praeponunt, quam, sicubi de Deo ser

mo est,hebraeo nomini divino pren in Ver- a sione

413쪽

sione LXX m. respondere notum est 1 . Quamvis autem nomen VI in textu

hebraeo querelae non praemittatur, sed tantum apud LXX legatur, quorum interpretationem hic ratam habuere divi Apostoli, textui tamen apprime convenit, Prophetam Apostolorum loco loquentem compellare Deum Patrem, quem verbis proxime antecedentibus Cap. LII, 3. I 4. IS. loquentem

introduxerat. Docent nos tabulae . .

Apostolis solenne esse, invocationem Dei interdum dirigere ad Patrem Gal. I. s. Hebri Xubrio interdum ad Spiritum S. I Petr. V.

x I. Notandum autem est hanc invocationem unius Personae S. S. Trinitatis non ita fieri, ut una persona citra vel extra reliquas invocetur, quod scripturae L contrarium est, qui enim non honora Filium, non honorat Patrem Io. U. 23; sed ita, ut omnes Trinitatis personae includantur, cum ad unam Personam oratio vertitur. Quae aureis incomparabilis Theologi MARTIN. cΗΕΜNiaei verbis illustrabimus: Ecclesia in invocatione aliquando diserte mentionem facit trium personarum, aliquando duorum, aliquando unius o tamen semper invocationem dirigit ad unicam veram divinam essent

am, o simul ad omnes personas. Fra respectu nostri tres persona multas unoquaque seorsim, si unicus, verus scindivisus Deus:

ut, cum columba descendit, vere dixeris: Bis

414쪽

est nisus verus Deus, o extra hune non estatius juxta dictum D. XIV. Ita in inteia Agitur quomodo istas orationem dirigat alia quando ad Filium, aliquando ad Spiritum Scuta redit invocatione profiteιur, non tantum, quod tres ista Personae se unisus verus Deus, sed quod unaquaque Persona non At pars istis unica divina essentia, sed si tota ostentia divinaci id est unus iste verus Deus, extra quem non si alius Deus. Nam qui unam persenam citra vel extra reliquas velut separatami iussam is vocat aberrat a vero Deo

juxta dictum Iob. V. 23.s Ioh. Vs s s. a Apud Iehovam Dominum messis Matth. X. 38. sanctissimi viri querelas effundunt, dc apud illum de incredulitate potiori Judaeorum partis conqueruntur. de cujus sententia ac auctoritate suas partes summa fide egerant, cujus aequissimis Justissimis v. diciis omnia committenda erant. Testatum vero simul reddunt ad Iehovam querelam dirigentes Apostoli eorum animis flagran . tissimo amore inhaerere populares pertinacis pervicaciae homines quorum vices miserantur Rom. IX. I. a. 3, ac simul ardentissimum demonstrant zelum, quo toti ad Numinis gloriam hominumque salutem flagrabant.

I ED LEI GH Crit. S. I. C. DIE TERICI Ant. Bibl. N. . ad voe. κυριος. 2 a L. coitim de tribus Personis p. 39. '

415쪽

g. VI. Constat exclamatio haec in utroque hemistichio interrogatione, quam saepe absis- Iute negare ex inductione locorum Ss discimus Ps. XCIV, 16. AECVI.et Ps CXlILs Ies. LI, 9 Ies. LIII 8 Hebr Ls Rom. VIII. I. eandem tamen saepe paucitatem

raritatem indicare, ut pronomini quotus quisque conveniat, sequentia exempla evincuntis CVII. 43. Ies L. IO. Prov. XX. 6. Ps. XL II. Hoc XIV. ao Luc. XVIII. I. I Hoc vero sensu exclamationem interrogationis forma propositam in nostro loco intelligendam esse, ut paucitas, . raritas Judaeorum, qui Christo nomina dederint, indicetur, si comparate respectu majoris Iudaicae gentis partis considerpntur, quae in incitedulitatis vitio obstinata Halitia perstitit S res ipsa Propheta luculenter docet. Multos enim Judaeos sub initium solennis praeconii N. T. Hierosolymis Mincircumjacentibus regionibus, immo etiam in

dissitis provinciis ad fidem Christi perductos esse, Historia Apostolica mepistolae

Apostolicae multis locis comprobant. Quamobrem animadvertas, ipsum Prophetam chorum conversorum Iudaeorum proxime, commate scilicet 2sqq. loquentem introducentem verae eorum in Messiam fidei documenta proferre. Quod si vero haec converseis

416쪽

versorum Iudaeqm multitudo cum majore gentis parte in Iudaea vicinisque regionibus commorante, Min plurimas orbis provincias dispersa conseratur, quae veritati coelesti morem gerere detrectavit, ad paucitatem oppido referenda erat. Perlii. huerunt Scriptores sacri T. tristissimae in. credulitatis potioris Judaeorum partis multis in locis testimonia, AEusEBIus potiorem Judaeorum partem intelligit dum Inemorat, omnes ubique Judaeos pariteris uno consensu christianae doctrinae contra-

id GLASS. l. e. p. 2o. 28 sq. a coinulent in Iesaiam , quem BERNII de MONTFAUCON in Collect nova Patruinis scriptor Graec Torii. U. D. 337. edidit cit. S. R. I. G. WALCHIO HOSeel. N. T. Me r ca IV.

p. 333. Add. CHRIST EORTHOLT Disserti de christo erucifixo Judaeis scandalo.

g. VII. Continet exclamatio haec querelam de delam fidei ex pervicaci Judaeorum oriundo, quae ita constructa est, ut defectus ille in priori hemistichio proponatur, cinaltero uberius ampli etur. Querela de

'destina fidei his verbis in priori hemisti-ehi constat: 'um DNn Quis credidit praconi nostri nin vi phrasi hebrae omnem sermonem notat, qui auri-

417쪽

bus percipi potest. Sic a Reg. XVI. 7. Ieri

X et significat nuntium seu rumorem de hostium irruptione, MI Sam IR I9. rumorem de arca foederis capta Ps. XII. . nuntium seu famam malam I). Hoc vero loco i v DI ακοη sermo qui credendi, jectum statuitur,dore inam Evangelii praedicatam auribusque perceptam notat, quod Apostolus Rom. X, 6 disertis verbis declarat A non omnes obedierunt Evangelio, Iesaias enim dieit Domine quis νedidit τηάκοη μων Recenset insignis quondam Vitembergensis Philologus ERAsM SCΗΜΙ-nius ad Matth. IV. 24 septem vocis ακοηsgnificationes, e quibus quarta significatio, qua rem seu doctrinam auditam ipsumque auditus objectum denotat, hic in censum

venit ac ab Apostolo l. c. Rom. X. 6. locisque parallelis Gal. IIl. a. s. ebr. IV. z. Ioh ll. 38 innuitur. Ceterum istam significationem recipere vocem ακοη ex phrasi

hebraea,4 modo loquendi Graecis scriptoribus incognito recte observavit Io UoR-saeivsa . Quamvis enim SEB PFoCHE-Nius hex PLATONE, TH v CYDIDE ac Sui, recte ostendat, hanc vocem apud optimae notae Scriptores Graecos famam ac νumorem significare, nemo non tamen videt distare inter se famam is doctrinam praedicatam, licet in hoc tertio conveniant,

418쪽

vero quoque hic non abludit Paraphra- flet Chaldaeus, qui effatum propheticum:

Quis credidit invDuo praeconio nostro

annunciationi nostra παραδαζε . Respondet enim Chaldaicum nuncia-Wit, unde N non, δ' non nuntium seu annunciatio derivatur, hebraeorum ilIi det, quod excepto uno Ioco I Sam. IV. 7. in omnibus aliis S S locis lacta, gratain salutaria nunciare significat hinc etiam vox hebraea Rim a Sam XVIII. o. 22.2Ditatum nuncium notat. Spectat huc imprimis ατο V Cia seu pracomum cujus δε- postoli ore Iesaiae mentionem faciunt, egregie illustrat. quod Prophetae Hebrae, di συνεκδοχικώς utantur pro ipsa praedicatione Evangelii sive beneficiorum Christi annun

g. VIII. yate igitur ex hac genuina interpretatione vocis V vi hunc auditum non ad ipsos

419쪽

ipsos Apostolos audientes, quid in se Dominus loqueretur, referendum esse Placuit haec sententia nonnullis interpretibus, e quibus ex antiquioribus ΜBRO IVM seu potius Auctorem Commentariorum in

Epistolas Paulinas, qui operibus ΑΜΗ Osuinserti sunt i producimus, qui ad Rom. X.

36. notat Hoc est, quis credidit, quae audivimus abs te, MNONNu in Paraphr. Evang. Ioli canentem: ο ραν τις μετα οσσοι τε πιε ευεν α κου Domine, qui puttanta tuo redidit auditu M. x sententia

quidem ALEx MOR 6 Io. MARCKII 3 SYRus interpres videtur hanc interpreta- tionem comprobasse, quia ad Rom. X. I 6. Verba ει ηι reddidit II rura filia vocis nostra, adeoque ad coelestem trulam vocem, qua Deus se patefecerit, postquam Prophetae esse desierant, allusisse videtur. Verum judice LAMPio vi Syri verba commode etiam ita intelligi possunt, ut doctrinam Apostolorum ore prolatam mnam vocis appellet. Licet autem vox nan etyin loco nostro prophetico praedicationem Evangelii notet, quod probavimus res tamen ipsa longe verissima est, Apostolos illud, quod in praeconio Evangelii propo suere a Deo per internam inspirationem , cinterdum per loquelam externam prius audivisse nec sua figmenta, sed veritates divinitus revelatas praedicasse. the videas.

420쪽

paulum protestari se Evangelium non aea cepisse ab homine, sed per revelationem Dei Iesu Christi. GaI. I. Ia Is.

s sid. AMBROS. Opp. Tom. V. p. I9. Adhuc autem sub judice lis est, an hi Commentarii genuinis Anibrosii scriptis, ut ui quod uiuitis placet supposititiis annumerandi sint. Vid. A RIVETI Crit S. L. ili Cap. XVlli Tom iL. OPP. p. I iis MDU PIN Biblioth. Nov. Alict. Eeeles Tom. II. P. II. P. O7. M p. m. III coli. DAN HEINS Aristareh. S. p.

s. IX. Verbi I DNn nota est significatio, qua

recumbentiam in alicujus veritate, benevolentia potentia designat, adeoque acquiescentiam in promissis, certitudinem dc πλκοφοροιαν omnem dubitationem excludentem complectitur Gen. XV.6. Deut. IX. 23. Ies XXVI. 9. I . Objectum igitur credendi quod est Evangelium, cujus modo mentionem fecerat Propheta, clare indicat, de fide per verbum Evangelii excitanda hic agi, qua homo ex agnitione unius veri Dei is missi ab eo Salvatoris humani generis promissis divinis assensum praebet, ac certain explorata fiducia con

fidit, quod propter Christum gratis baseat