Nova bibliotheca lvbecensis ..

601쪽

ticum partem orationis Ecclesiae e Iudaeis S gentibus collectae, quae crudelitate hostium Christiani nominis misere Ricta

erat et . Etsi vero doctissimus, sagacissimus interpres VITRlNGA existimet,hanc orationem videri ad Patrem directam esse; connexioni tamen orationis propheticae magis convenire censemus, secundamur, nitatis personam hisce proxime invocari precibus, quae Cap. LI. 9. Io. II. continentur. Cum enim quod non diffletur VITRINGAis res ipsa clare docet prae cedente pericopa ab I ad 8. tradatur sermoFilii Dei consolatorius ad recens ex Judabea gente converso, varii generis aerunt ni ab Evangelii contemtoribus pressos, quos hoc quoque argumento consolatus erat, ' quod brachia ejus populos judicatura

sintv.s Apostrophe haec prophetica immediate sequens, qua spirituales filii Abrahami Ecclesia scilicet ex Judaeisis

Gentibus collecta praesidium divinum exorantes introducuntur, aptissime ad Mes.siam, Redemtorem, sedentem ad dextram Patris Ecclesiae suae Regem, qui eam ab hostium insultibus stupenda prorsus ac imperscrutabili providentia tuetur, proxime dirigitur. Accedit, quod iisdem verbis Ecclesia mentionem admirandorum&Pra clarissimorum facinorum injiciat in vindicando populo lsraelitico ex servitute Aegyptiae

602쪽

ptiae olim editorum . . o. quorum auctorem se diserte appellat Angelus Jeho vae, Filius Dei qui cum Mole ex ruboardente collocutus est Ex II Leto. 3. Quo riniam proinde preces Ecclesiae ad brachium Iehovae ceu personam vertuntur, illudque in tota Ecclesiae oratione adorationis objectum statuitur hac phrasi non tantum divinum attributum Omnipotentiae, sed Proxime etiam personam Filii Dei indicari arbitramur. In qua sententia confirmamur, quia Ecclesia a modo loquendi non deflectit verum quod probe notandum est,

genus etiam ad Brachii vocem accommoda

Nonne Tu illa es, quod concidit Rutum. ec versu seqv. um crinDn ηττiNNonne tu istud es, quod occavit mare. Licet autem summus interpres VI TAE IN GAfateatur, hanc interpretationem, qua phra . sin brachii Iehουae περιφρασι Filii Dei esse hoc loco asserimus, nihil alieni habere a natura ipsius rei 3 tres tamen rationes profert, quibus se impeditum esse dicit, quominus illam uam Fecerit. Objicit i.

Hasce Ecclesiae preces videra ad Patrem fusas esse. Hanc autem objectionem supra occupavimus, dum idoneis rationibus docuimus, longe remus asseri, illas ad Filium Dei secundam augustissimae riados per

sonam dirigi Vrget II se non potuisse

603쪽

Observare, ubi loca Prophetae aliorumque sanctorum scriptorum, in quibus Brachii, Dextrae aut anus Movae mentio fit, inter se eontulerit istos huc directe respexisse. Ultro equi. dem largior, notionem Brachii Iehovae in vaticiniis Iesaiaeis aliis scripturae locis saepissime pro attributo Dei capiendam esse; non tamen inde conficitur, hoc loco etiam tantum attributum divinum indicari, cum justae rationes aliud suadeant. Exemplo nobis sit vox δυωρος, quae frequenter de Deo in . . tabulis praedicatur is quam saepissime divinam potentiam, virtutem Christi in miraculis conspicuam is emcaciam Spiritus . nota nihilomihus i. TRINGA non dissitetur, illam Luc. I. s.

simul esse descriptionem Filii Dei ,

Instat III, Filium Dei v. s. hujus capitis bitribuere Brachium , i de ipso Cap. XL. s.

dictum se brachium ejus dominabitur. Veriam quae hic obvertuntur, ad notionem

ναριις etiam applicari possunt. Quem enim fugit, illam saepe potentiam Christi indieares Conferantur modo loca Marc. . o. Luc. IV. 36. Luc. IX. I. Ue. XXI. 27. Apoc. VII. I a. Sed histe non obstantibus eadem vox etiam secundum περ ασu textus sacri Luc. I. S. I Cor. I, 24 est deseriptio Filii Dei. Haec enim translatarum notionum indoles est, ut pro re nata

604쪽

angustiori, latiori significatione gau

deant

a Vid. Disserti nostram ad Ies. LIII. I. VOMII. Biblioth. Nov. Lub insertam . XV. p. 87. a Praeclare hoe docet VITRINGA Tom. ILComment in es p. 626. a Cons elegantissima Disp. eel. I. H. IcHAE. Li de Angelo Iehovae p. 2sqq. vid. RAVANELL Biblioth. S. voe Virtus. ER. ScHMIDI Concordant. N. . voe.' vid. Observ. s. L. L p. 43.

OBSERVATI II,

Do logia Petrina crit. I.; illustratur. g. Divus Apostolus divini Regenerationis

beneficii fidelibus collati mentionem facturus i eo, 3 a laude De exordium ducit: υλογέος ο εος - πατηρ του κυριουηρι- η σου αςm: Benedictus esto Eu es Pote Domini nosti Isu Christi Utitur autem δαξ λογα Paulo familiari. cons. I COR 3. Ephra. 4. Quapropter observandus hic est elegantissimus Petri, Pauli in modis quoque loquendi consensus, quorum harmoniam ratione fatorumis gestorum erudite expendit max rev SCHARBAV .

Δοξ λογια hujus originem ab Hebraeis repetendam esse, multa Hebrae codicis loca 3 cum

605쪽

cum interpretatione graeca in Deollata comprobanti Exempli loco esse possunt Eliezeris, oeconomi Abrahami verba Gen.

mn ny quae verba in laudata interpretatione graeca hunc in modum translatanielis Cap. II. eto chaldaico idiomate con

qua sic translata leguntur: η ' ονορ ετ 9ε ἐυλογημενον. Inspiciantur denique sequentia loca Gen. IX. 26. Cap. XIV. a Exod XVIII. o. Ruth. IV. 4. s. LXVI. ao Ps LXVIII. 6. Ps LXXXIX. s3. Cum igitur satis superque hinc constet, usitatis. simam hanc esse Hebraeorum δεχλογιαν, qua tum in votis, tum gratiarum actioni. hus ad Deum directis uti solent, nullum plane dubium est, quin ex hac consuetudine . . scriptores respondentem huic formulam ευλογέος ο Θεος adhibeant. Nee hoc praetermittendum est , in hoc Iocole. trino ἐς sis subintelligendum esse , quod recte observarunt interpretes b. LvTHMRus, BEZA, ER SCHAIDIus, Gallus, Genevensis, Anglus, a quibus tantum vulgatus diversus est. Quibus addimus, nec profanis scriptoribus Graecis hanc eblipsin verbi substantivi ignotam esse, quorum loca LAMEERTus os protulit aὶ. Quo

606쪽

inod particulam, attinet, qua Apostolus

hic utitur, observamus cum b. GER HARD 3 , illam hoc loco declarative seu ἐξωγητικως accipiendam esse, quae significatio ει multorum exemplorum inductione a Iaudato Theologo confirmatur is effato huic Petrino convenientissima est. Antiquissimum sane Interpretem Syrum decla-- Tative partieulam se intellexisse hinc probatur, quod illa plane omissa sic haec verba transtulerit m QN n N PUDM D Benedisius est Deus Pater Domini nostri Ieschua christi.

x Observ. s. p. 6 sqq. a Vid. Tractat de Ellips. Graeci L. Rae . exed. b. SCHOET GEN.3 Comment in I Epist. Petr. p. s.

Dum celebrat Apostolus Deum, qui est Pater Domini nostri Iesu Christi, verum Deum non modo a fictis S commentitiis Numinibus distinguit, sed maxime eum quoque in finem hoc loquendi modo utitur, utin Iudaei it Gentiles reeens Christi doctrinae addictici in fide Christiana magis corroborarentur. docet nos Scripturassi fideles tempore v. T. Deum verum nomine Dei Abrahami Isaaeid Iacobi celebrare solitos esse. Conserantur hic speciminis loco sequentia SS. oracula menes

607쪽

XXIV. Iz et . I Reg. XVIII. 36. Iethron. XXIX. 18. et Chron. XXX. 6. Huius autem δοξ λογιας auctorem ipsum Deum venerabantur, qui semet ipsum Deum Abrahami Isaaci& Iacobi appellavera Εκ III. 6. Verba haec summi Numinis quibus Mosen alloquitur Et sum Deus Patris tui, Deus Abrahami Deus Isaaei, si tis Iacobi foederalia esses foedusque, quod Deo cum dictis Patriarchis intercesserit,respicere praeelare observavita G, R, Amos s. Sed in hoc foedere illud praecipuum erat quod in semine promisso Abraham benedicendum fuerit omnibus familiis terrae Genec XVI. 18. Jam vero interprete Paulo Λ-postolomai. III. 6. semen hoc promissum Christus est ac benedici in semine isto ni

hil aliud infert quam justificari per fidem

in Christum, ac bonorum, quae justificationem consequuntur, fieri participem et . Ex quibus luculenter colligimus hane phrasin, qua Deus appellatur Peus Abrahami istaei Iacobi , imprimis ad Messiam ex illorum posteris oriundum ejusque benedictionem ad spiritualem ac aeternam hominum felicitatem promovendam directam, respicere. Immo hoc consilio Petrus Apostolus Λει III. I 3. Deum nominat Deum Abrahami Isaaciis Iacobi in oratione ad Iudaeos, miraculum ab ipso editum stupentes, habita. mo nempe

608쪽

loquendi modo, qui Judaeis notissimus

erat is amplissima promissa divina Patribus ipsorum vi foederis facta iis in memoriam revocat; quorum primarium erat promissum illud de Messia ejusque larga bene, ficiorum cc pia & simul asserit, eundem a praedicare Deum, qui a Patriarchis, nobilissimis illis, aeternum memorandis fidei heroibus, eorumque posteris cultus erat.

Ex quibus Judaei perspicere poterant, doctrinam Christi cultumque ipsi exhibendum, cujus praeconem agebat, cultui Dei Abraham minime adversari, quae pervulgata incredula Judaeorum turbae calumnia erat, sed auctoritate, nandato Dei Abrahami, utpote qui πατροος erat Act. XXIV. 34, niti. In locum igitur usitatissimae hujus apud fideles . . doxologiae Scriptores sacri N. T. impulsu Spiritus, S hoc memoratu dignissimum axioma subsiluere, quo Deum, qui est Pater Domini nostri Iesu Christi celebrant ut operis redemtionis per Christum jam consummati perennis in Ecclesia memoria extaret. Observamus sanctissimum Apostolum in loco nostro Ab γιοι suam ad primam S S. Trinitatis personam vertere. maec tamen celebrati primae personae minime fit exclusve, quasi scilicet extra citra reliquas celebretur, quod alienum ara sacrae effatis

iisque adversum est Qui enim non honorasti Filium

609쪽

filium, non honorat Patrem Io. V. 23. Limo in admirandam illam ne ad rationis decempedam dimetiendam personarum --χωρη- injurium est ), qua una Persona est in alia, pater in Filio Io XVII. at o Est igitur celebratio Petrina primae SS. Tri. nitatis personae, salva tamen personarum ad se invicem relatione, inclum intelligenda. cum eadem numero essentia patris, Filii, di Spiritus S. eademque numero majestas siti Quamvis igitur Apostolus hic solum e pressis verbis ad Patrem, a relatione Τρυπαρξω ad secundam Personam denominatum celebrationem dirigat, non tamen citrais extra reliquas SS. Trinitatis, Filium S Spiritum S. patrem celebrasse censendus est vero divinam gratiam in Salvatore Optimo Maximo mortalibus exhibitam eo magis illorum animis commendet, qui nuper Christianae civitati adscripti erant, Deum appellat Deum, qui est Parer Domini nostri Iesu Christi Descriptio haec est,

utimur verbis b. GERMARDI, unius veri Dei , qui in verbo suo seses revelavit, quod fit Pater Domini nostri Iesu Christi, e quod in una o indivisa Deiιatis essentia sint tres distinctae personae, Pater, qui ab aeterno genuit Filium imaginem suam substantialem, Filius,qui

ab aeterno a Patre genitus in tempρris plenit dine usumin humanam naturam, in que ea opus

610쪽

tione noster Dominus o Spiritus S, qui ben fici christi merito parta in verbo Evangelii nobilis fert atque applicat, ad quem vocula ποι γεννησάς Apostolus respicit, quia regeneratio. culiariter tribuitur Spiritui S BL III. s. it.

II s. 6 κυφου proinde nomen cujus etymologiam usumque egregie deelarant

Et b. I. C. DIE TERI Cus in Antiqtu bibl. N. I ad voc κυριος , quo Christus hie ab Apostolo insignitur, dominium illud im primis respicit, quod in homines vi ossicii mediatorii, di redemtionis operis ab eo peracti exercet, cujusque salutaris cognitio fruitio solis fidelibus vindicanda est.

Cons. Ioh. XX. 28. I Cor. XII. 3. Rom.XIV. 8 9. 2 Cor. IV. s. Κυζ' praeterea VOX, qua Messias salutatur , Hebraeorum consuetudini vetustissimae convenit, quippe qui in Seriptura S. ceu flexis Dominus Israelis describituris. XLV., Ia Luc.l. 33, ac teli V. i. v D appellatur.3 Idoneis stilicet rationibus addit eiuriir ut non tantum ad Ex-Iudaeos sed ad Ex-Gentiles ouoque hane epistolam Petrinam exaratam esse Mistimemus, quas hie recensere a nostro instituto alienum est, maxime eum hae ab aliis iam occupata sint. Cons. b. CALO V. Bibi illustr. ad i Petr. I. ct eruditus Anonymus, qui scite hoe argumentum excussit El. X. Biblioth.

Lubee. p. 6 . quibus add. b. OLFI Curae Philol. crit ad h. l.